Το σχόλιο της Ντόρας Παπαγεωργίου:
Λίγο τα σχόλια στο οπισθόφυλλο (….τι σόι παραμύθια γράφετε στα βιβλία σας οι λαογράφοι; Τα βιβλία είναι νεκρά πράγματα. Η αφήγηση θέλει τζάκι και παρέα. Θέλει ζωντανούς ανθρώπους να καβγαδίζουν και να φιλιώνουν….), λίγο η περιέργεια από τον τόσο ιδιαίτερο τίτλο, καθώς και το εξαιρετικό σχόλια της Μαίρης Βαβουράκη, με οδήγησαν να πάρω στα χέρια μου το βιβλίο του εκλεκτού δάσκαλου, συγγραφέα και φίλου Βασίλη Γεργατσούλη. Και από την πρώτη ήδη σελίδα ήρθε η έκπληξη. Το διάβασα απνευστί. Ολοζώντανο κείμενο (βοηθά και η πρωτοπρόσωπη αφήγηση), πλουσιότατο λεξιλόγιο, πρωτότυπο περιεχόμενο, εξαιρετική ηθογράφηση των χαρακτήρων, θεατρικότητα. Διδάκτωρ λαογραφίας εξάλλου και ο ίδιος ο συγγραφέας, εύστοχα κινείται σε γνώριμα εδάφη από τη δική του προσωπική έρευνα και ενασχόληση και μας μυεί στα άδυτα της επιστήμης του και στους προβληματισμούς που ενίοτε αυτή γεννά.
Ένας ολόκληρος κόσμος, μακριά από το δικό μας αφιλόξενο αστικό περιβάλλον ξεδιπλώνεται στις σελίδες του βιβλίου. Η ηρωίδα, η Μελπομένη ( …γλυκό όνομα, έχει και μέλι στην αρχή του…. ) είναι μια χαρακτηριστική αγράμματη μεν, -αλλά όχι αμόρφωτη όπως χαρακτηριστικά η ίδια δηλώνει,- γυναίκα ενός χωριού που η φήμη της ως πολυλογού, πιο γρήγορα ταξιδεύει από την γλώσσα της. Αυτή, της κουβαλά στο σπίτι, δύο λαογράφους που αναζητούν παλιές ιστορίες και παραμύθια για να τα καταγράψουν.
– Θα μου πείτε ένα παραμύθι, κυρία Μελπομένη;
– Όταν υπάρχει η ζωή, τι τα θες τα παραμύθια γιε μου;
Κάπως έτσι αρχίζουν να ξεδιπλώνονται ιστορίες. Παραμύθια και πραγματικότητα, φαντασία και λογική, αλήθειες και ψέματα, μισές κι ολόκληρες ιστορίες, όλα μπλέκονται σε ένα κουβάρι δυσεπίλυτων προβληματισμών. Επιστρατεύεται αυτό το αστείρευτο και πηγαίο χιούμορ της Μελπομένης, προκειμένου να αναδειχθεί η σημασία του παραμυθιού για τα ανθρώπινα, η δύναμή του στον αντίποδα της ανθρώπινης αδυναμίας. Γιατί μπορείς να καταγράψεις μια συνομιλία στο μαγνητόφωνο. Όμως αυτή την άμορφη και διάχυτη αίσθηση της ατμόσφαιρας, την γκριμάτσα, το τρεμούλιασμα της φωνής, τον ψυχισμό του συνομιλητή, πώς να τα χωρέσεις σε σελίδες; Κι αν τα χωρέσεις, τότε τα έχεις σκοτώσει. Γιατί παύουν να είναι ζωντανά. Να ζυμώνονται, να αλλάζουν, να ταξιδεύουν.
– Παραμύθια δεν θέλατε; Παραμύθια θα σας πω. Αλλά με τους δικούς μου όρους, δηλώνει η Μελπομένη.
Αν και η ίδια ζει μια συμβατική ζωή στο χωριό, η φαντασία της και τα ερεθίσματα του χώρου, την οδηγούν σε μια άφοβη σύνδεση με το εξωλογικό και εντέλει επιλέγει να κινείται απελευθερωτικά και έξω από παραδεδομένες αντιλήψεις.
Και το τέλος; Ανατρεπτικό, λυτρωτικό, σοφό και ταυτόχρονα …τόσο γευστικό όσο ένα τραπέζι με μακαρόνια, με μακαρόνια, με… μακαρόνια.
ΥΓ.: Κάποιοι λέτε πως είστε μεγάλοι για παραμύθια, μα…. παραδεχτείτε το. Όλοι ψάχνετε το παραμύθι σας.
Βασίλη συγχαρητήρια! Ευχαριστώ για την απόλαυση που μου έδωσαν τα μακαρόνια με μακαρόνια σου.
Το σχόλιο της Μαίρης Βαβουράκη:
Ο μονόλογος της τρισχαριτωμένης κυρίας Μελπομένης διαβάζεται μονορούφι. Αν και είναι ανάλαφρος και διασκεδαστικός, έχει , ωστόσο, πολλά ενδιαφέροντα σημεία για να σταθείς, να προβληματιστείς να επανεκτιμήσεις καταστάσεις, να δεις τα πράγματα κι από μια άλλη σκοπιά ή και να συνειδητοποιήσεις κάποια πράγματα που γνώριζες , μα είχες προσπεράσει χωρίς να τα σκεφτείς.
Η κυρία Μελπομένη εκπροσωπεί τις παλιές γυναίκες που ήξεραν να λένε παραμύθια, που αν και αγράμματες γνώριζαν απ έξω κι ανακατωτά τα άγραφα τις παράδοσης, που χωρίς να έχουν ίσα δικαιώματα με τους άντρες μελετούσαν από το σπίτι τους, τους χαρακτήρες των ανθρώπων και τις εκφάνσεις της ζωή κι είχαν πάντα κάτι σοφό να πουν γι αυτά ,που έπλεκαν δαντέλες καθισμένες στα πεζούλια της γειτονιάς παρέα με τις γειτόνισσες…
Παρ όλο , όμως που εκπροσωπεί την παραδοσιακή γυναίκα η πολυλογού και καθ’ όλα συμπαθέστατη ηρωίδα παρουσιάζει και μια βασική διαφορά απ αυτήν. Απεχθάνεται το τετριμμένο παραδοσιακό στοιχείο, Θεωρεί βαρετη την ακριβή επανάληψη ενώ αγαπά το εύπλαστο, το εξελίξιμο, το διαφορετικό. Σέβεται και αγαπά την παράδοση χωρίς να προσκολλάται σ αυτή. Τολμά με τα παραμύθια της να την πάρει από το χέρι και να την περπατήσει σε δρόμους περισσότερο μοντέρνους προσαρμόζοντας την στη σύγχρονη εποχή και κάνοντας το παραμύθι πιο προσιτό στους σημερινούς νέους. Όλα αυτά τα καταφέρνει χωρίς να προκαλέσει σε κανέναν δυσφορία εκτός ίσως από τον κύριο Τρύφωνα Ψαχνογυρευόπουλο, αλλά και σ αυτόν μόνο για λίγο.
Αν λοιπόν δεν ήταν αγράμματη – διότι μορφωμένη είναι όπως δηλώνει η ίδια κι εμείς συμφωνούμε μαζί της- θα μπορούσε με τα γραπτά της ίσως, όπως » δίνει κλώτσο στην ανέμη να γυρίσει , παραμύθι ν αρχινήσει» , να δώσει κλωτσιά και σ αυτόν τον κόσμο να κάνει ένα βήμα παρακάτω…
(Δεν ξέρω αν ο συγγραφέας συμφωνεί μαζί μου , μα εγώ έτσι τη σχεδίασα στο νου μου την αξιαγάπητη κυρία Μέλπω)
Αγαπώ την κυρία Μελπομένη, γιατί μ έκανε να διαβάζω 141 σελίδες μ ενα μόνιμο χαμόγελο, γιατί θυμήθηκα τη γιαγιά μου κ την κυρία Ευσεβία με τις δαντέλες τους και τ αστεία τους κι εμένα να τους κρατάω τις κλωστές να τυλίγουν τα κουβάρια και γιατί σε κάποιο σημείο τα λόγια της μου έφεραν στο νου τα λόγια μιας πολύ αγαπημένης μου καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο, της Λίτσας Χατζοπούλου που μας έλεγε: » Διαβάστε Ό, τι σοβαρό θέλετε μέχρι τα 30. Από τα 30 και μετά μόνο Μίκυ Μάους και Ποπάυ»
Πολύ αγαπάμε κυρία Μελπομένη!
Το σχόλιο της Άννας Καραγιάννη:
Ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα για τη λαϊκή λογοτεχνία με κωμικό χαρακτήρα που κερδίζει τον αναγνώστη από την πρώτη στιγμή. Ο τρόπος γραφής και αφήγησης, τα κωμικά στοιχεία που περιέχει και το ύφος του, κατορθώνουν να ευθυμήσουν τον αναγνώστη, να τον κάνουν να γελάσει, αλλά παράλληλα να τον ενημερώσουν για τη λαϊκή παράδοση και να τον προβληματίσουν.
Το προτείνω ανεπιφύλακτα!
Σε όλα τα βιβλιοπωλεία
και online https://24grammata.com/product/00679/
Μπορείτε, ακόμα, να τα παραγγείλετε και τηλεφωνικά 210 612 70 74,
αντικαταβολή, κούριερ, παράδοση την επόμενη εργάσιμη
ΔΩΡΕΑΝ ΕΞΟΔΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ
του ιδίου από τις εκδ. 24γράμματα «Πέντε κραυγές» https://24grammata.com/product/00573/
