γράφει ο Μανώλης Δημελλάς
Λένε πως όποιος βρεθεί στην Κάρπαθο υποκλίνεται στη ζωντανή παράδοση και τον αναλλοίωτο πολιτισμό της.
Μόλις προχθές η Πρόεδρος Δημοκρατίας απεκάλυψε ότι είχε όνειρο να βρεθεί στην Όλυμπο. Και δεν έχει άδικο. Να που θα σας μεταφέρω στην άλλη άκρη του νησιού. Στον Αφιάρτη, εκεί στον κάμπο του αεροδρομίου, αναβιώνει μια παλιά τέχνη, από κείνες που σα τις βλέπεις στα μουσεία πρώτα αναρωτιέσαι πως τα κατάφερναν κι ύστερα φαντάζεσαι τον μόχθο και τρομάζεις.
Λοιπόν ο Χαρίδημος Σεβδαλής είχε όνειρο να φτιάξει ένα λαιθουριό!
Θα μου πείτε και τι είναι το λεθουριό; Μα η ονομασία του παραδοσιακού ελαιοτριβείου στην Κάρπαθο. Έτσι έλεγαν τον μηχανισμό με τις μυλόπετρες που τα παλιά χρόνια άλεθαν τις ελιές για να κάμουν το λάδι τους.
Ετούτη η ιστορία πάει πίσω, πριν από 10 χρόνια ο Χαρίδημος φύτεψε 35 ελιές. Όμως όταν άρχισαν να καρποφορούν ξεκίνησε το πρόβλημα. Κι αυτό γιατί ο Αφιάρτης είναι η πιο νότια πλευρά του νησιού και δεν έχει βουνά να κάνουν σκιά, είναι μια περιοχή που όλα τα προιόντα ωριμάζουν πιο νωρίς. Το πρόβλημα λοιπόν ήταν το τι θα γίνει με τον καρπό, αφού τα ελαιοτριβεία συνήθως ανοίγουν περί τα τέλη Οκτωβρίου.
Ο Χαρίδημος, που δε λησμονούσε τα παιδικά του χρόνια, ήθελε να φτιάξει ένα λιοτρίβι με μυλόπετρες, όπως έκαναν παλιά.
Σε αυτό το σημείο της ιστορίας μπαίνει ο γιός του, ο Δημήτρης Σεβδαλής, δύσπιστος στην αρχή, η υπόθεση του φάνηκε να έχει κόπο και μπέρδεμα.
Μα δεν ήθελε να χαλάσει το χατίρι στον πατέρα του.
Βρήκε πέτρες, έκαμε τα καλούπια ,έβαλε τα σίδερα και αναβίωσαν ένα λεθουριό!
Πριν λίγες μέρες ολοκλήρωσαν το άλεσμα των ελιών τους για τρίτη χρονιά με αυτό τον τρόπο. Είχαν 200 κιλά καρπό και έβγαλαν 40 κιλά λάδι. Μάλιστα όπως μας λέει ο Δημήτρης:
Γνωρίζουμε πως αν είχαμε πάει στο λιοτρίβι στα Πηγάδια θα είχαμε παραπάνω 20 κιλά, όμως αυτό που βγάλαμε δε συγκρίνεται με τίποτα.
Το δύσκολο σε ετούτο το λιοτρίβι, το λαιθουριό, είναι ο κόπος, ο μόχθος, που χρειάζεται για να συνθλιβεί η ελιά και να βγει το λάδι. Κι αυτό γιατί δυο άνθρωποι παλεύουν και σπρώχνουν τις επάνω πέτρες του μύλου που κάνει όλη τη δουλειά. Γιατί βλέπεις η κάτω πέτρα είναι η μόνη που δεν κουράζεται!
Όπου κι αν βρεθείς στην Κάρπαθο αρκεί να χασομερήσεις και θα γεμίσεις με ένα αίσθημα πληρότητα κι αυτό δίχως ανταλλάγματα. Γιατί αρκετοί από τους κατοίκους του νησιού είναι αυθεντικοί και δεν πετούν τις παλιές καλές συνήθειες.
