γράφει η Μαριγούλα Κρητσιώτου
Με τις εκδηλώσεις μνήμης στον Αλέξανδρο Γεωργιάδη, οι απανταχού σύλλογοι Οθειτών, διά της οργανωτικής επιτροπής, φέρνουμε στο παρόν ένα σημαντικό κομμάτι από το ιστορικό μας παρελθόν.
Το ιστορικό παρελθόν αποτελεί φάρο για το παρόν και το μέλλον. Ακόμα κι αν είναι ένας εφιάλτης ή ένα λάθος τραγικό προσφέρει γνώση για τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς. Εναπόκειται σε μας να το αφήσουμε στην λήθη ή να το καταστήσουμε ατομική και συλλογική μνήμη.
Ένα χρόνο πριν, Ιούλιο ή Αύγουστο του 2021, οι απανταχού σύλλογοι Οθειτών, με πρόσκληση του «Ζέφυρου» Οθειτών και της προέδρου, Μαριγούλας Κρητσιώτου, συναντηθήκαμε διά εκπροσώπων και συμφωνήσαμε την από κοινού δράση, για την ανάδειξη της πλούσιας πολιτισμικής μας κληρονομιάς.
Σαν πρώτο και τρανταχτό θέμα επιλέξαμε, κατά πλειοψηφία, τον Αλέξανδρο Γεωργιάδη. Αφορμή υπήρξε το πρόσφατο τότε βιβλίο της κας Τομαή για την ιστορία του συμπατριώτη μας. Αυτό μας ώθησε να πάρουμε θέση απέναντι στην ιστορία του Αλέξανδρου κι απέναντι στην δική μας ιστορία.
Στις 17-18 Δεκεμβρίου του 2021 είχαμε την πρώτη μας διαδικτυακή συνάντηση –συζήτηση, ανοιχτή στα συμβούλια των συλλόγων, στους συγγενείς του Γεωργιάδη, σε κάθε ενδιαφερόμενο Οθείτη και με δεδομένη την συμμετοχή συγχωριανών που, μέσα από συζητήσεις αγκάλιαζαν την ιδέα και κρίνονταν χρήσιμοι για την πορεία των εργασιών μας. Παρούσα ήταν και η κα Τομαή. Τότε εκθέσαμε το σχεδιάγραμμα των εκδηλώσεών μας και, μεταξύ όλων, ορίστηκε η οργανωτική επιτροπή. Στο εξής, κινούμενοι προς την υλοποίησή Των εκδηλώσεων μπήκαμε στις διαδικασίες ενός διαφορετικού ιστορείν από της Ιστορίας, αυτό των αναπαραστάσεων.
Ευγνωμονούμε την κα Τομαή, που πρώτη σήκωσε την σκόνη της λήθης και της σιωπής κι έδωσε στις σάλπιγγες της Ιστορίας την ιστορία του Αλέξανδρου Γεωργιάδη, για να κατακυρώσει αυτή την θέση του, στο στερέωμα της.
Η Τομαή έγραψε την αμερόληπτη αλήθεια της δράσης του Γεωργιάδη, ως κοινή πορεία με τα πιστεύω και το ήθος του. Συσχέτισε, επίσης, τις ατομικές ιδιότητες και εμπειρίες του, με το πολιτισμικό πλαίσιο της Καρπάθου και του Πίτσμπουργκ, όπου έζησε, δείχνοντας πώς από το Οθος, οι πρώτες του διαπροσωπικές σχέσεις και οι μετέπειτα, εκεί μακριά, διαμόρφωναν την προσωπικότητά του.
Στην συνέχεια ήρθε η συγκλονιστική επιστολή του Πήτερ Γεωργιάδη, γιου του Αλέξανδρου. Σ’ αυτήν ο Πήτερ, μέσω της στενής σχέσης με τον πατέρα του, ξεδίπλωνε ποιος ήταν αυτός «ο Καρπάθιος, ως το μεδούλι του», πώς έζησε την τραγικότητα του πολέμου, πως απαξίωνε θώκους και εξουσίες, παράσημα και διακρίσεις, πως απεχθανόταν το ψέμα, το άδικο, το μίσος και τη βία του πολέμου και γιατί αρνιόταν την λογική, με την οποία αναγορεύονται και τιμούνται οι ήρωες. Γιατί, ήρωας είναι ο αναγνωρισμένος και εντεταλμένος, όταν χιλιάδες χάνονται στο πεδίο των μαχών και χιλιάδες άμαχοι λιμοκτονούν, εκπατρίζονται και πεθαίνουν. Γιατί προβάλλεται ως υπεράνθρωπος κι ατρόμητος, όταν οι αποσιωπημένες τραγικές εμπειρίες του δίνουν τα πιο σημαντικά διδάγματα. Γιατί ωραιοποιείται εις βάρος των ανθρώπινων απωλειών, του πόνου και της ερήμωσης περιοχών, κάτι που καθιστά πιο πιθανή την επανάληψη του πολέμου.
Αυτές και τόσες αλήθειες του Γεωργιάδη που συνιστούν την γνώση των εμπειριών του στο πεδίο των μαχών, αλλά και του τρόπου, με τους οποίους τις εκμεταλλεύονται οι κάθε λογής πολεμοκάπηλοι, αρθρώνουν την συνείδηση του. Μια συνείδηση που, ήδη από το οικογενειακό και το γύρω του πολιτισμικό περιβάλλον, κτίζεται με προσανατολισμό τον άνθρωπο, την αξία της ανθρώπινης ζωής κι όλα όσα της εξασφαλίζουν αξιοπρέπεια και πρόοδο.
Ο Γεωργιάδης, πάντρευε την κατασκοπία με το συναίσθημα, τον στρατηγικό νου με τον ανθρωπισμό. Είχε την τέχνη να συμπλέκει το στρατιωτικό καθήκον, με όσα εκτός αυτού υπαγόρευε η συνείδησή του. Παραβίαζε τις εκ των άνω εντολές, όταν οι ανάγκες απαιτούσαν να δράσει για το ανθρώπινο καλό, χωρίς να υπονομεύει τον κοινό σκοπό. Ο κοινός σκοπός γι αυτόν ήταν ιερός κι όχι είδος διαπραγματεύσιμο και ανταλλάξιμο.
Ο Γεωργιάδης ήταν ευφυής, αποφασιστικός, υπεύθυνος, δίκαιος, αξιοπρεπής για να εκδικείται και εκ πεποιθήσεως αρνητής αξιωμάτων και θώκων εξουσίας για την προσφορά του στην πατρίδα και στον κόσμο. Στην εκδήλωση ΟΧΙday τιμήθηκε για το Φιλότιμο. Νοιώθουμε την περηφάνια του Πήτερ: «είμαι ευλογημένος που είχα αυτόν τον πατέρα». «Πόλεμος είναι το απρόσιτο της αλήθειας και το μέγεθος της συμφοράς….εκείνος (ο πατέρας ) πλήρωσε το τίμημα, για να μην το πληρώσω εγώ».
Τις αξίες του Γεωργιάδη, παιδεία, πατρίδα, δικαιοσύνη, ελευθερία, Ειρήνη, Δημοκρατία με κεφαλαίο αναπαριστούμε σήμερα και χθες και αύριο κι όλο το διάστημα της προετοιμασίας και προβολής των εκδηλώσεών μας. «Αναπαριστώ κάτι, σημαίνει, το περιγράφω, το απεικονίζω, το ανακαλώ… τοποθετώ στην θέση του κάτι όμοιό του. Το φέρνω στον νου και τις αισθήσεις». Σημαίνει, επίσης, συμβολίζω, σηματοδοτώ, υποκαθιστώ» [Stuart Hall].
Οι εκδηλώσεις μας, ομιλίες, προβολές, ποιήματα, κείμενα, αφηγήσεις, παιδικές ζωγραφικές, μαθητικά κείμενα, θεατρική παράσταση σκοπό είχαν να προκαλέσουν συλλογισμούς και συζητήσεις. Να μιλήσουν με εικόνες και σύμβολα. Να γίνουν λέξεις και νοήματα, να μπουν στην γλώσσα μας, να υφάνουν ένα δίχτυ σημασιών που συνδέει το παρόν με εκείνο το παρελθόν, το οποίο επιγράφεται: Αλέξανδρος Γεωργιάδης.
Αυτή η επικοινωνιακή διαδικασία φέρνει μεγάλους και μικρούς στην θέση του Γεωργιάδη, ταυτίζει με αξίες και έννοιες συνδεμένες με την ιστορία του. Εν ολίγοις, ανοίγεται σε πολλές ερμηνείες και αναγνώσεις του Γεωργιάδη και επιβεβαιώνει τις προθέσεις μας. Τα Οθειτάκια, στο δικό τους εργαστήρι ζωγραφικής μίλησαν, μέσα από τα έργα τους, για την ειρήνη και τον πόλεμο, με ερέθισμα την ιστορία του Γεωργιάδη. Κι όλα ταυτίστηκαν με την ειρήνη. Είναι σημαντικό που η αξία της ειρήνης εγγράφεται από τώρα στην συνείδησή τους και μάλιστα συνδεδεμένη με έναν συμπατριώτη τους.
Οι αναπαραστάσεις εκπαιδεύουν και διαμορφώνουν συνειδήσεις. Αρκεί το παρελθόν να εγγράφεται στο παρόν, όχι ανεξάρτητα από τους συμβολισμούς του. Αυτό απαιτούν προπάντων οι κρίσεις συλλογικής μνήμης και πολιτισμικής συνέχειας, που λόγω των καιρών παίρνουν μη αναστρέψιμες διαστάσεις. Εδώ θέση έχει η πρόθεση εμάς των μεγαλύτερων, να σταθούμε σθεναρά και δημιουργικά απέναντι στην ιστορία και τον πολιτισμό μας. Εμείς κι όχι οι νέοι μπορούμε να αντικρούσουμε την λαίλαπα των δήθεν εκσυγχρονισμών. Εμείς ενωμένοι και με περίσκεψη μπορούμε να εγκαταστήσουμε, απτά και χειροπιαστά το παρελθόν στο παρόν, συνδεμένο σε κάθε περίπτωση με τις συμβολικές αξίες του, ώστε να υπηρετεί σύγχρονες ανάγκες και ταυτόχρονα να δίνει διάρκεια στον πολιτισμό μας. Μόνο έτσι του παίρνουμε την σκόνη της λήθης, μόνο έτσι γίνεται καθημερινή εμπειρία και λειτουργεί σαν οργανωμένη μάθηση. Τα μουσεία και τα αγάλματα δεν είναι πια συντρίμμια, συντρίμμια είμαστε εμείς, λέει ο Μεγάλος Σεφέρης[ ποίημα «Κίχλη»].
Αυτό είναι το μεγαλύτερο χρέος όλων μας απέναντι στον Αλέξανδρο Γεωργιάδη, απέναντι στον εαυτό μας και απέναντι στις νεότερες γενιές. Να τον κρατήσουμε ζωντανό στην μνήμη μας, να διασώσουμε την ιστορία του στην καθημερινότητά μας, να μας κατοικήσει, να μας γίνει συνείδηση. Μόνο έτσι μπορούν να διαπαιδαγωγηθούν, να διαπλαστούν και να αναδειχθούν κι άλλοι Γεωργιάδηδες, από τα παιδιά που μεγαλώνουμε.
Οι Εκδηλώσεις μας πήγαν ανέλπιστα καλά, παρά τις πρακτικές κι επικοινωνιακές δυσκολίες. Και σαφώς δεν ολοκληρώθηκαν, σύμφωνα με τον προγραμματισμό. Η συνέχειά τους θα συζητηθεί στην οργανωτική επιτροπή, η οποία φάνηκε αντάξια των περιστάσεων.
Μαριγούλα Κρητσιώτου
16.8.2022
Καρπαθιακά Νέα
