γράφει η Άρτεμις Αντωνίου, BSc (Hons), MSc
Σύμβουλος Ψυχολόγος & Συνθετική Θεραπεύτρια www.artemisantoniou.com
Οι περισσσότεροι άνθρωποι στις μέρες μας είναι εξοικειωμένοι και θεωρούν πολύ φυσιολογικό το να ασχολείται κανείς καθημερινά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στον ένα ή στον άλλο βαθμό με το σώμα του. Να το ντύνει, να το στολίζει, να το φροντίζει, να το ασκεί. Τουλάχιστον στο δυτικό κόσμο, είναι σχεδόν αυτονόητο πια το να τρώει καλά, να κάνει κανείς συχνά μπάνιο, να κάνει τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις, να διαβάζει και να επιμορφώνεται μεταξύ άλλων και για θέματα υγείας, διατροφής και γενικά σωματικής ευεξίας.
Ο λόγος μάλιστα για το σώμα – τη σωματική υγεία και την εξωτερική εμφάνιση/στυλ – είναι τόσο πολύς στην εποχή μας και τόσο διάχυτος που συχνά δίνεται η εντύπωση ότι, αν κάποιος δώσει έμφαση και τα κάνει όλα αυτά «σωστά» δεν υπάρχει πια και τίποτα ιδιαίτερο για να ασχοληθεί παραπέρα. Αρκεί να είναι καλά στη σωματική υγεία και ειδικά στην αυτο-εικόνα του, η οποία λανθασμένα συχνά συγχέεται με την έννοια του «εαυτού».
Κατά τη γνώμη μου, όλα αυτά μπορεί να χρειάζονται, ωστόσο, όταν υιοθετείται αυτή η προσέγγιση μονοδιάστατα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα αποσπασματική και περιοριστική, τόσο για τον άνθρωπο ως άτομο όσο και για τις σχέσεις του.
Τι γίνεται και με τη βαθύτερη ψυχική διάσταση της ζωής; Τι γίνεται με την γυμναστική και την περιποίηση της Ψυχής, του ανώτερου εαυτού ή όπως αλλιώς επιλέγεις να το ονομάσεις; Τι γίνεται ακόμα με την ψυχική διάσταση του σώματος; Ποια η σχέση σου μαζί του; Αρκεί π.χ. η έμφαση μόνο στις σωματικές ανάγκες για να ζεις καλά και με μεγαλύτερη πληρότητα; Για να μοιραστείς συναισθήματα και βιώματα, για να διευρύνεις τον εαυτό σου, για να εξελιχθείς σε αυτό που πιθανόν ήδη είσαι;
Tο σώμα φυσικά είναι πολύτιμο και το να το φροντίζεις σημαντικό. Το σώμα σου είναι μέρος σου, το σώμα σου είσαι εσύ. Ωστόσο, φοβάμαι ότι όσο καλής ποιότητας προϊόντα και να καταναλώσεις, όσες αισθητικές παρεμβάσεις κι αν τονώσουν, έστω προσωρινά, την αυτο-εικόνα σου – και προσωπικά ως ένα βαθμό δεν έχω πρόβλημα με αυτό – όσο καλλίγραμους ή υπερτροφικούς μυς κι αν έχεις αποφασίσει να αποκτήσεις, αυτά δεν θα μπορέσουν να υποκαταστήσουν την έννοια της ουσιαστικής ψυχικής σύνδεσης και επικοινωνίας, όπως επίσης, δεν θα προκαλέσουν ανοσία στις δυσκολίες και τις αναποδιές της ζωής.
Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αν η συνειδητή ενασχόληση με την ψυχική διάσταση του εαυτού είναι εξίσου σημαντική και εξίσου απαραίτητη και φυσιολογική, και αξίζει ανάλογης εξοικείωσης, όπως με αυτήν για το σώμα.
Όπως υπάρχει η γυμναστική για το σώμα, από τα αρχαία κιόλας χρόνια, έτσι υπάρχει και η γυμναστική για την ψυχή. Όπως το σώμα γυμνάζεται, έτσι κι αλλιώς μέσα στην καθημερινότητα όταν κινείται και όταν ασκείται συστηματικά , έτσι γυμνάζεται και η ψυχή μέσα από την καθημερινότητα και πιο συστηματικά μέσα από τις ψυχολογικές θεραπείες.
Μέσα στη διάρκεια της ζωής υπάρχουν και προκλήσεις για το σώμα, κάποιες φορές σημαντικές, π.χ. μια αρρώστια, ένα ατύχημα, οι φυσιολογικές αλλαγές μέσα από το χρόνο κτλ.,. Έτσι υπάρχουν και προκλήσεις για την ψυχή.
Εδώ πιθανόν να παρουσιάζονται κάποια ζητήματα και ίσως και επιλογές, π.χ. για το πώς θα βιώσεις, για το πώς θα ανταποκριθείς στις προκλήσεις. Δεν είναι εύκολο και απλό πάντα, ούτε υπάρχουν συνταγές επιτυχίας.
Αυτά, όμως, και μεταξύ άλλων είναι ζητήματα και καταστάσεις που ανήκουν και στο πεδίο των ψυχολογικών θεραπειών. Οι ψυχολογικές θεραπείες, όπως η συμβουλευτική και η ψυχοθεραπεία είναι το πεδίο που ασχολείται στις μέρες μας με αυτά τα ζητήματα και, όπως δείχνουν πολλές έρευνες, με ικανοποιητικό τρόπο.
Όπως και τα γυμναστήρια δεν είναι όλα καλά, δεν τηρούν όλα τις προδιαγραφές ή δεν είναι όλα τα είδη γυμναστικής κατάλληλα για σενα, έτσι και στις ψυχολογικές θεραπείες μπορεί να υιοθετούνται περιοριστικές θεωρητικές προσεγγίσεις, να υπάρχουν κακοί θεραπευτές ή αυτοί που είναι κατάλληλοι για ‘σενα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό, σε όσο δύσκολη και ευάλωτη συναισθηματική κατάσταση κι αν βρεθείς, να προσπαθήσεις κατά το δυνατόν να κάνεις μια ακόμα και μικρή έρευνα προτού αποφασίσεις ποιον/α θεραπευτή/τρια θα επιλέξεις (π.χ. απευθύνσου τουλάχιστον σε δυο). Είναι καλύτερα πριν επενδύσεις πολύ χρόνο και χρήματα.
Μέσα στα πλαίσια μια καλής θεραπευτικής σχέσης, ακόμα κι όταν δεν βιώνεις έντονα προβλήματα στη ζωή σου, έχεις μεταξύ άλλων τη δυνατότητα να γυμνάσεις τη ψυχή σου, να τη γνωρίσεις, να τη φροντίσεις, να την εξελίξεις, εφ’όσον το επιλέξεις.
Η θεραπεία μπορεί για παράδειγμα να σε βοηθήσει με τις συναισθηματικές δυσκολίες που μπορεί να βιώνεις, να σε βοηθήσει να ανακαλύψεις τη δουλειά που αγαπάς, να επεξεργαστείς εκείνες τις δυσκολίες που προέκυψαν σε μια σημαντική σου σχέση ή στο γάμο σου και γενικά να μάθεις για τους κόσμους της ψυχής σου.
Μια διαδικασία που στην εποχή μας είναι ιδιαίτερα προσβάσιμη και δύσκολα βλέπω το λόγο να υπάρχουν περιττή επιφύλαξη, στείρος αρνητισμός και επιβλαβή στερεότυπα γύρω από αυτήν. Και νομίζω, όπως και σε πολλά άλλα ζητήματα, η καλή ενημέρωση μπορεί να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
