Με τη βροχή συχνά τρυπώνει στο μυαλό ο Ασκόλυμπρος. Ναι, είναι εκείνο το ταπεινό χόρτο της Καρπάθου, οι τυχεροί που το γνωρίζουν βγαίνουν στους αγρούς, το μαζεύουν και ξέρουν πως να φτιάξουν λαχταριστά πιάτα με τα φύλλα του.
Ο Ασκόλυμπρος, όπως τον γνωρίζουμε στην Κάρπαθο, ή σκολιάμπρι ή σκόλιαντρος ή ασπράγκαθο ή Scolymus hispanicus L. ή σκόλυμος ο ισπανικός ή σταυράγκαθο ανήκει στην οικογένεια των Συνθετών. Είναι ένα διετές ή πολυετές φυτό, που φθάνει το ύψος του 1 μέτρου και είναι πολύ αγκαθωτό.
Τους Ασκολύμπρους τους βρίσκετε σε άγονα και ακαλλιέργητα εδάφη και σε χαμηλό υψόμετρο, ανθίζει από τον Απρίλιο μέχρι τον Αύγουστο ενώ η καλύτερη εποχή για μάζεμα είναι ο χειμώνας.
Όμως εδώ το θέμα δεν είναι τόσο διατροφικό όσο γλωσσολογικό, το όνομα Ασκόλυμπρος είναι γνωστό εδώ και 3.000 χρόνια! Ο Ησίοδος αναφέρει για τον σκόλυμο ότι ο πρόκειται για εδωδίμου λάχανου, ανθούντος κατά τα μέση του θέρους. Ο Θεόφραστος, ο φιλόσοφος και βοτανολόγος του 4ου αι. π.κ.χ. και ο Διοσκουρίδης, συγγραφέας του 1ου αι. μ.κ.χ. που συνέταξε πεντάτομη εγκυκλοπαίδεια για τα βότανα με ιατρικές ιδιότητες και οι δυο τους έχουν σε μεγάλη εκτίμηση το φυτό αυτό, τόσο για τη γεύση του όσο και για τις ευεργετικές για την υγεία ιδιότητές του.
Ο Διοσκουρίδης, μάλιστα, συνιστά να ψήνεται, όπως τα σπαράγγια.
Ο Ασκόλυμπρος γίνεται η αφορμή να δούμε το ζήτημα της τοπικής γλωσσικής διαλέκτου της Καρπάθου. Πολύ πρόσφατα, σε μια κουβέντα με τον γλωσσολόγο και Πρόεδρο της Ριζαρείου κ. Χριστόφορο Χαραλαμπάκη, έμαθα πως κάθε 15 μέρες μια γλώσσα πεθαίνει και από τις 6.000 αυτή τη στιγμή γλώσσες που υπάρχουν στον πλανήτη (κάποιοι άλλοι μετρούν και τις διαλέκτους και ανεβάζουν τον αριθμό στις 12.000) σε λίγες δεκαετίες θα έχουν απομείνει μόνο 2.000 γλώσσες. Όχι δεν ανησυχούμε για την ελληνική γλώσσα, αφού όσο υπάρχουν Έλληνες η γλώσσα θα παραμένει ζωντανή, όμως τι γίνεται με τις τοπικές διαλέκτους; Να αναφέρουμε ότι στην Κάρπαθο έχουμε το σπουδαίο έργο του αείμνηστου καθηγητή Κωστή Μηνά. Επίσης είναι σημαντική η συμβολή του συμπατριώτη μας λαογράφου, Μηνά Αλ. Αλεξιάδη, στην καταγραφή στοιχείων από την Κάρπαθο που χάνεται.
Όμως δε γίνεται να μην αναρωτηθούμε, πως και πόσο ενδιαφέρεται η πολιτεία και οι επίσημοι τοπικοί φορείς για το καρπάθικο ιδίωμα και τα χαρακτηριστικά του; Η γνώση, η διατήρηση, όπως και η διάδοση, δεν θα έπρεπε να είναι ένα από τα πρώτα μελήματα τους;
Άραγε η αγωνία για τον τουρισμό είναι αρκετή για να σώσουμε την Κάρπαθο που χάνεται;
Μανώλης Δημελλάς Καρπαθιακά Νέα
