γράφει η Μόρφη Διακογεωργίου
Δεύτερη Κυριακή της Αποκριάς, η Κρεατινή (Κριατινή), όπως τη λέμε στην Όλυμπο της Καρπάθου. Οι μικρές καμουτζέλες έχουν την τιμητική τους. Ακολουθώντας τον ηλικιακό και έμφυλο διαχωρισμό που επιτάσσει το κοινωνικό πλαίσιο, ομάδα αγοριών μέχρι 15-16 χρονών μεταμφιέζονται, ντύνονται καμουτζέλες (βεν. camisola=μικρός χιτώνας).
Τα μισά αγόρια φοράνε φουστανέλα και τα άλλα μισά ντυμένα γυναικεία, με σακκοφούστανο ή καβάι συγγενικού τους προσώπου, όλα φτιαγμένα από τα χέρια των μανάδων τους. Η χρήση της φουστανέλας μόνο τις Απόκριες και στην εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου έχει τις ρίζες της στην τουρκοκρατία. Το πιθανότερο είναι πως μέσα από το χαλαρό κλίμα της Αποκριάς ενισχύεται το εθνικό φρόνημα και η ελληνικότητα, φορώντας τη φορεσιά των κλεφτών, που κάποιοι έφεραν στον τόπο.
Εξέχουσα θέση στην ομάδα έχει το ζευγάρι του γιατρού και της γιάτρισσας με ευρωπαϊκά ρούχα, αλλά κυρίως του γέρου και της γριάς, που είναι η ψυχή της Αποκρέας με αστεία, πειράγματα και τσαλίμια. Οι μικρές καμουτζέλες έχουν ομήλικούς τους οργανοπαίχτες και ως δομημένο σύνολο, μπροστά οι οργανοπαίχτες και πίσω τα ζευγάρια κάνουν τον γύρο του χωριού και επισκέπτονται όλα τα σπίτια με τη συνοδεία του ” καμουτζελιάρικου ” σκοπού.
” Ο αποκριάτικος σκοπός είν’ ανεζητημένος,παίζει τον χρόνο μια φορά κι ειν’ παραπονεμένος”.
Οι καμουτζέλες πιάνονται στον χορό. Ξαφνικά λιποθυμά ο γέρος, η γριά φωνάζει, χτυπιέται, τραβά τα τσεμπέρια της και μοιριολογιέται, μέχρι τη σωτήρια επέμβαση του γιατρού που ανασταίνει τον γέρο… Οι νυκοκυραίοι του κάθε σπιτιού προσφέρουν κεράσματα στα παιδιά και αυγά που ένα παιδί τα μαζεύει σ’ ένα καλάθι, για να τα μοιραστούν στο τέλος της ημέρας.
Αρχέγονα εθιμικά λαϊκά δρώμενα με οριακό διαβατήριο χαρακτήρα και σύμβολα γονιμικά και ευετηριακά, στο πέρασμα της φύσης και της ζωής από τη χειμωνιάτικη νάρκη στην αναγέννηση της Άνοιξης. Έθιμα που ψυχαγωγούν και ενδυναμώνουν τον αγώνα του ανθρώπου να πορευτεί στη ζωή.
Καλές Απόκριες!
Φωτο: Μ. Βούρα, 1973, Η μάνα μου και γω υποδεχόμαστε τις μικρές καμουτζέλες στην αυλή μας.