Ο ξαφνικός θάνατος του Μιχάλη Γκατουλη που έφυγε στις 24 Φεβρουαρίου 2024, βύθισε την Κάρπαθο στο πένθος. Ιδιαίτερα αγαπητός χαρακτήρας, ένας άνθρωπος δοτικός, χαρισματικός μάστορας και πάντοτε χαμογελαστός, αφήνει βαθύ αποτύπωμα στις μεταπολεμικές γενιές της Καρπάθου. Ντόπιοι αλλά και εκατοντάδες αλλοδαποί έχουν μνήμες από τον δεινό μηχανικό Μιχάλη Γκατουλη.
Ο Μιχάλης Γκατούλης, γιος του διάσημου πια Ιταλού που έμεινε στην Κάρπαθο, του Σέρζιο και της Ζωής, μπήκε στο επάγγελμα του πατέρα του μετά την τρίτη τάξη του Γυμνασίου, 15 χρονών άφησε το σχολείο κι από τότε μέχρι και σήμερα συνέχιζε να κάνει το επάγγελμα του μηχανικού. Δεν έχει διαβάσει ούτε ένα βιβλίο για μηχανές, ούτε στα ελληνικά ούτε στα ιταλικά, όμως έδινε λύσεις σε κάθε είδους μηχανές, από τροχοφόρα μέχρι ελαιοτριβεία.
Τα παιδιά του Σέρτζιο και της Ζωής άνοιξαν από μικρά τα επιχειρηματικά φτερά τους. Τα πρώτα δυο μηχανάκια με επίσημη κρατική άδεια έρχονται το 1964 (εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι περίπου δυο χρόνια νωρίτερα από την άδεια που έβγαλε ο Ντίνος Γκατούλης έφερε στο νησί δυο γερμανικά μηχανάκια NSU ο Γιώργος Χατζηαντωνίου, γνωστός με το παρατσούκλι μάγκος, από το μάγκας.
Η οικογένεια Γκατούλη άνοιξε το πρώτο κατάστημα δίπλα στην Ευαγγελίστρια και από εκεί ξεκίνησε να νοικιάζει τα μηχανάκια στη νεολαία της Καρπάθου.
Το 1972 δημιουργήθηκε το πρώτο νόμιμο ποδηλατάδικο του νησιού, ήταν μια ιδέα του Ντίνου Γκατούλη, με τη μικρότερη αδελφή, τη Φρατζέσκα, να ασχολείται με την επιχείρηση ενώ τη συντήρηση είχε χρεωθεί ο Μιχάλης. Από την Ιταλία έφεραν πέντε σιδερένια ποδήλατα maxi Atala.
Κυρίως τις αργίες και τις παρελάσεις η πιτσιρικαρία έτρεχε στα ενοικιαζόμενα ποδήλατα των Γκατούληδων για μια γρήγορη βόλτα. Είχαν μοχλό για το τιμόνι, μοχλό στη σέλα, που ανεβοκατέβαινε ανάλογα με το ύψος του παιδιού, πετάλια και την αλυσίδα, τότε η πιτσιρικαρία έτρεχε για να κάνει μια ποδηλατάδα, μετρούσαν τις δραχμούλες τους, αφού μια ολόκληρη ώρα κόστιζε ένα 20ρικο.
Από το 1975 άρχισαν να φέρνουν περισσότερα μηχανάκια, ενώ από το 1988 ξεκίνησαν και τα αυτοκίνητα. Πρώτος ο Μανώλης Μαλλόφτης, το 1986-87, είχε φέρει στην Κάρπαθο πέντε ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα, τέσσερα Renault farma και ένα Renault 5. Ενώ την επόμενη χρονιά, το 1988, τα αδέλφια Γκατούλη κατέβασαν στο νησί πέντε mini moke και με αυτά ξεκίνησαν την επιχείρηση στους 4 τροχούς.
Τα μικρά και λεπτεπίλετα mini moke θα έβρισκαν ζόρια στις ανηφόρες του νησιού, όμως μέσα στα χέρια και τις πατέντες του εφευρετικού Μιχάλη μεταμορφώθηκαν σε τανκς και σκαρφάλωναν σε κάθε άκρη την Καρπάθου, μάλιστα έτυχε να τα συναντήσει φορτωμένα όχι με τέσσερις, αλλά με οκτώ επιβάτες και να ανεβαίνουν τον κατσικόδρομο για το χωριό Όλυμπος!
Κάποιοι πελάτες του Μιχάλη και της Φρατζέσκας επισκέπτονται το νησί από το 1976, μετρούν περισσότερα από 40 καλοκαίρια που νοικιάζουν δίτροχα και τετράτροχα για τις εξορμήσεις τους. Μα δεν πρόκειται για μια συνηθισμένη επιχείρηση ενοικιαζομένων αυτοκινήτων, εδώ οι ταξιδιώτες γνωρίζουν την ελληνική φιλοξενία, μαθαίνουν αυθεντικές λεπτομέρειες από τη σύγχρονη ιστορία της Καρπάθου.
Η Φρατζέσκα και ο Μιχάλης χασομερούσαν, έδειχναν χάρτες, κρυφά μονοπάτια και εξηγούσαν τα προτερήματα, αλλά και τις δυσκολίες του νησιού. Ειδικά αν είναι Ιταλοί τότε βρίσκουν κοινά ενδιαφέροντα και πολύ σύντομα γίνονται μια παρέα. Μάλιστα δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ταξιδιωτών που αναζητούν τις ρίζες τους, αφού έχουν ένα συγγενή που την εποχή του πολέμου βρέθηκε στρατιώτης στο νησί.
Τα παιδιά του Σέρτζιου και της Ζωής, όπως και οι περισσότεροι απόγονοι μικτών γάμων από την εποχή του πολέμου, έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στην ιστορία. Ακόμη και σήμερα φέρνουν στην επιφάνεια την πικρή υπόθεση του κατεστραμμένου ελληνο-ιταλικού νεκροταφείου στην περιοχή Πλατύολο και η σκέψη τους εξακολουθεί να ματώνει.
Ο Γιάννης Λαγωνικος έγραψε για το θάνατο του Μιχάλη: Αγαπημένε πρωτε ξάδερφε της μαμάς μου Μιχάλη Γκατούλη έφυγες τόσο αθόρυβα χωρίς να έχεις κάτι.
Απίστευτο οδυνηρό και τόσο ξαφνικό, έβαλες πλώρη να ανταμωσεις του ακριβούς σου γονείς και τον αδερφό σου το Μίμη, αφήνοντας πίσω την αγαπημένη σου αδερφή που όλα τα χρόνια ήταν δίπλα σου, μαζί σας θυμάμαι από μικρό παιδί.
ένας θάνατος στην οικογένεια μας πληγώνει αφάνταστα όλους μας.
Δεν ήτανε η ώρα σου για αυτό το ταξίδι είχες ακόμα πολλά χρόνια.
Δώσε πολλούς χαιρετισμούς στη μητέρα μου τη ξαδέρφη σου όταν την ανταμώσεις.
Αγαπημένα μου ξαδέρφια Ντίνο, Γιώργο, Πιπινο, Μαρία,Φραντζέσκα θερμά συλλυπητήρια από τα βάθη της καρδιάς μου.
Μιχάλη καλό ταξίδι καλό παράδεισο στη γειτονιά των Αγγέλων.
Καλό παράδεισο Μιχάλη
Συλλυπητήρια στους οικείους του
Μανώλης Δημελλας
Καρπαθιακα Νέα
25.2.2024
