Του συγγραφέα Μάκη Εμμ. Ρήγα-Ρηγοπούλη.
Τελευταία οι μίζεροι πρόλογοί μας, “το γουδί το γουδοχέρι”, αντικατοπτρίζουν τις συνεχιζόμενες καυτές διεργασίες στα δημοτικά μας πράγματα.
“Φωνές βοούσες εν τη ερήμω”, οι παγκαρπαθιακές διαμαρτυρίες για τις αδικαιολόγητες αδράνειες όλων των φορέων του νησιού (εποθάναν “οι επαναστάτες”;) μετά τα πεντάμηνα πρωτάκουστα διαγενόμενα στον Δήμο…
Σε ένα Δήμο που το σχοινί το τραβάει ο ένας από την μια μεριά, ο άλλος από την άλλη μεριά, και ο παράλλος από την παράλλη, κ.τ.λ. με τα μάτια στραμμένα με παρωπίδες προς τις επόμενες εκλογές, εν τω μεταξύ πως θα λειτουργήσει, δεν πρόκειται να δει χαϊρι… Θα χρειαστεί Αϊνστάϊν (“Συμβούλιο Επικρατείας”;) για την επίλυση του μέγα “Δημοτικού προβλήματος του αιώνα”; Δεν θα ήθελα να μπω κι εγώ τόσο καιρό “στο αιώνιο τρυπάκι του Λιμανιού” χωρίς έξοδο αλλά παρασύρομαι από το ρεύμα..
Οι επαναλαμβανόμενες, από τω καιρώ εκείνω, το 2006, συνεδριάσεις επί συνεδριάσεων του Δ.Σ. για την χωροθέτηση του λιμανιού, για το που θα κάτσει η μπίλια δίνουν την εντύπωση ή ΣΑΝ να πρόκειται για παιχνίδια συμφερόντων ρουλέτας… κι όχι αποφάσεις ευρείας ομάδος επιστημόνων-εμπειρογνωμόνων θαλάσσης (λιμενολόγων, γεωτεχνικών-θαλασσολόγων, ναυάρχων, καπεταναίων, κ.ά.), στεριάς (πολεοδόμων, χωροταξικών, συγκοινωνιολόγων, μηχανικών, κ.ά.), αέρος-μποφόρ (μετεωρολόγων). Μπορεί να είναι μονοδιάστατη η ερώτηση ΠΟΥ θα γίνει το λιμάνι, μόνο π.χ. από το Λιμενικό Ταμείο, χωρίς να απαντηθούν και από τους άλλους ειδικούς επιστήμονες της κάθε περίπτωσης, λαβαίνοντας υπόψη συνδυαστικά όλα τα κρίσιμα προβλήματα για τα μέγιστα δυνατά μακροπρόθεσμα οφέλη για τον τόπο; Γίνεται αγαπητοί συμπατριώτες με τόσα κουβάρια των Περιφερειακών από το Λιμάνι,
Καρνάγιο, Σίσσαμο, Δαματρία, Κυρά Παναγιά, Μύλη, Φράγμα.. ή Σκόπη, ή Σοφίας Σοφοκλή Ρουσσάκη προς Βρύση Κούτουλου, ή Δήμο και μετά; κ.τ.λ. να μένουν άλυτα; Και στα ενδότερα του πολεοδομικού ιστού το Κυκλοφοριακό αλαλούμ στην Παραλιακή και στους κεντρικούς οδικούς άξονες να παραμένουν άλυτοι “Μύτοι της Αριάδνης”; αναγκαστικά, λοιπόν, δεν θα πρέπει να λυθούν ανυπερθέτως όλα αυτά τα ζωτικά θέματα μαζί, προτού μπουκάρουν κυκλοφοριακά τσουνάμια από την θάλασσα (κρουαζερόπλοια, κ.τ.λ.,) ακινητοποιώντας άπαντες τους δρόμους της στεριάς.. Ή ΟΧΙ;
Θα είναι το τελευταίο νησί της επικράτειας, που το λιμάνι του ακόμα “κυματοδέρνεται”, ενώ όπως εξάλλου σε όλα τα νησιά, το λιμάνι είναι η μόνη διέξοδος προς τον έξω κόσμο, το λύσε και το δέσε και κάποιοι, δυστυχώς, το “κρατάνε αιώνια στο δέσε”.. την κρίσιμη εποχή, που επιτέλους, το λιμάνι βρήκε ανταπόκριση χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ 2021-2027 με το ποσόν των 9.000.000 ευρώ..
Παρόλο που το ποσόν δεν φαίνεται αρκετό για να ολοκληρωθεί και για τα κρουαζιερόπλοια και για τα καράβια της γραμμής και τα εμπορικά-φορτηγά να μπαινοβγαίνουν, για τα ημερόπλοια και οπωσδήποτε για να “κυματοθραύουν” τις περιβόητες Δραμουντάνες του άγριου Καρπαθιακού Πέλαγου.
Εδώ για κάποιες “επισκευές”, σε άλλο δωδεκανησιακό λιμάνι, έχουν δαπανηθεί περισσότερα.. Μετά από δεκαετίες καθυστερήσεων και ανασχεδιασμών για το λιμάνι και την κατακόρυφη ανάπτυξη της Καρπάθου, τουλάχιστον φάνηκε πια ξεκάθαρα ποιες οι πολυσύνθετες λιμενικές, πολεοδομικές, κυκλοφοριακές, κ.τ.λ. ανάγκες απαιτούνται τώρα που έχουν συσσωρευθεί πάμπολα τα προβλήματα..
Πως όλα αυτά μαζί μπορούν να τακτοποιηθούν με την μία, μόνο με την, προς το παρόν, εξ ύψους βοήθεια, ΕΑΝ ΤΗΝ ΠΡΟΛΑΒΟΥΝ οι επαΐοντες.. Εδώ οι ιδιωτικές αεροπορικές εταιρίες βρήκανε “το χρυσόμαλλο δέρας” ακόμα και από την Θεσσαλονίκη στο Αεροδρόμιο Καρπάθου, ένα που δέχεται τους πολυπληθέστερους επισκέπτες από όσους επερίμεναν αλλά οι από θαλάσσης κάποιοι τα αγνοούν και τα υποβαθμίζουν. Ό
λοι οι καρπάθιοι απορούν πως γίνεται τόσοι ΠΑΝτογνώστες για την ΠΑΝ-δημία ανακάλυψαν το εμβόλιο σε χρόνο ντετέ αλλά για το λιμάνι με τόσους ΠΑΝτογνώστες “λιμενολόγους” και λοιπούς, δεκαετίες τώρα αδυνατούν να βρούνε το εμβόλιο του;
Κάποιοι μειδιούν κάτω από τα μουστάκια τους, για το “καλό που τους βρήκε”, την διχαστική ασυνεννοησία, κρατώντας την Κάρπαθο να την κτυπά ανελέητα το οιωνεί φουρτουνιασμένο Καρπαθιακό Πέλαγος, εκτός των άλλων, και απροστάτευτη-“Α-λιμένιστη”.
Ξεκινάς από αλλού, π.χ. την συνέχεια από τους “Επαναστάτες που εποθάναν στα χωριά-αμνούς(;)” και από τη μέση του μενεδιάτικου ανηφορικού οδοιπορικού, και από αλλού σου έρχονται οι “επικαιρότητες”.. Αρκετοί, λοιπόν, επιμένουν να ξεκαθαρίσουμε, κατά το δυνατόν με αυτά που βιώνουμε καθημερινά, τα περίεργα του Περιφερειακού Δρόμου των Μενετών, που απασχολούν και τους οχούμενους στα Πίσω-Δυτικά-Πάνω Χωριά και ειδικά όσους είναι καθημερινοί εργαζόμενοι στα Πηγάδια. (Για μερικούς το επίθετο “Περιφερειακός” δρόμος, όπως είναι του Απερίου, είναι διακοσμητικό, για άλλους ο πραγματικός όρος είναι Παρα-καμπτήριος.. και ο νοών νοείτο).
“Όπως π.χ. με τον παθολόγο γιατρό Μηνά Κ. Σακέλλη ,στο Νέο μας Νοσοκομείο, από το Μεσοχώρι, που μείναμε στην μέση και δεν μπορέσαμε να τελειώσουμε την ενδιαφέρουσα κουβέντα μας.. Από την μία οι διακοπές του ίντερνετ, κατά την συγγραφή του μάτσου των συνταγών και από την άλλη τα αλλεπάλληλα τηλέφωνα από πάνω, δεν μπορέσαμε να ολοκληρώσουμε την αλληλοενημέρωση.. έτσι ελπίζουμε με την παρούσα να λύσουμε τις εύλογες απορίες του, όπως και τόσων άλλων.. Γιός του αγαπητού μας συμμαθητή Κωστή Μ. Σακέλλη, ήρωα-γιατρού που υπηρέτησε όλη του την ζωή με αυταπάρνηση και ανιδιοτέλεια, σώζοντας ζωές με τα πενιχρά μέσα του Κέντρου Υγείας, μέχρι της συνταξιοδότησής του.. ολόκληρη η Κάρπαθος τον ευγνωμονεί.
Απαντώντας στον νεαρό μας γιατρό, άριστο γνώστη των τοπικών μας ζητημάτων, του εξηγώ, ότι για τον Περιφερειακό, πράγματι, αρκετοί έχουν κάποιες ενστάσεις, καθόσον με τον υπάρχοντα σχεδιασμό άρον-άρον πρέπει να περάσει μέσα από τον ΟΙΚΙΣΜΟ μπροστά από τα ΣΠΙΤΙΑ.. ενώ μερικές ΔΕΚΑΔΕΣ μέτρα παρακάτω περνάει ο ένας αγροτικός δρόμος από τις Ρίζες του Γκρεμού, της ίδιας κατεύθυνσης με τον Περιφερειακό, διαχωρίζοντας τον εντός με τον εκτός οικισμό, οπότε και οι διευθετήσεις κατάσχεσης και προσπέλασης θα τύχουν ευνοϊκότατης και ταχύτατης λύσης. Και ο έτερος αγροτικός δρόμος 180 μέτρα παρακάτω των Κριθαρών προς Λάϊ και ΧΥΤΑ, που προγραμματιζότανε από μελέτες της Ε.Ε. να τακτοποιηθεί για τα απορριμματοφόρα για να αποφεύγεται το κυκλοφοριακό χάος μέσα στις Μενετές.
Αυτή ακριβώς η υπόσχεση διαπλάτυνσης-ασφαλτόστρωσης υπήρξε και ο όρος συγκατάθεσης των Μενεδιατών να γίνει σε απόσταση αναπνοής ο ΧΥΤΑ.
Δηλαδή, με τις συνηθισμένες ολιγωρίες των δημοτικών και τα “άλλα λόγια να αγαπιόμαστε”, έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους και τις υποχρεώσεις τους έναντι των προδιαγραφών της Ε.Ε. και καταδίκασαν τις Μενετές και τα Πίσω Χωριά να καταδυναστεύονται επ΄ άπειρο, με το να περνούν όλα τα απορριμματοφόρα και όλα τα ιοφόρα σκουπίδια της Καρπάθου μέσα από τις πλατείες και τον Κεντρικό Δρόμο του χωριού προς τον ΧΥΤΑ.
Για να μην αναφερθούμε σε όλο το σύστημα ΧΥΤΑ, που απλά κατέληξε από τον προηγούμενο χειρότερη από την παλιά Χωματερή στον Σάνδαλο: Η Περίφραξη “άνοιξε” και οι μάντρες μπαινοβγαίνουν και “ξεδιψάνε από τα λύματα”!!
Χωρίς προσωπικό και τα μηχανήματα “να δουλεύουν στον αυτόματο πιλότο”(!) για τις απαραίτητες βιολογικές -χημειοκατασταλτικές τους δράσεις.. διαρρέοντας, έτσι, “ανεξέλεγκτα υπογείως”.. ο Θεός να βάλει το χέρι Του, καθώς περί τα δύο χιλιόμετρα παρακάτω γειτονεύει το Φράγμα και το Νερό Ύδρευσης από το Λάϊ!! Και οσονούπω ευχόμαστε να μην υπάρξουν οι ίδιες απανωτές επιπτώσεις με το σχεδιαζόμενο παράπλευρο Νέο Κύτταρο στον ΧΥΤΑ (που απεντάχθηκε από το 2Ο16), παρόλο που η εταιρεία θα αναλάβει και την συντήρησή του. Άρα, κάπου τα πράγματα ξεφεύγουν το ένα μετά του άλλου έξω και μακριά απ΄ όλες τις προδιαγραφές κάθε ΧΥΤΑ.
Εάν, λοιπόν, οι Μενετές έχει φορτωθεί όλες αυτές τις αναπουμπούλες και που τις αφήνουν να αιωρούνται, πως να μην υπάρξουν σοβαρές ανησυχίες πρώτα για την υγεία, την κυκλοφοριακή συμφόρηση και κατ΄ ακολουθία για τα παραστρατήματα του Παρακαμπτήριου Δρόμου των Μενετών.. που συνδέονται άρρηκτα με τα διαδραματιζόμενα περί τον ΧΥΤΑ και τους τρεις αγροτικούς δρόμους. Μα που τον βάζεις και τον τρίτο δρόμο.. Στην θρυλική Πηγή Νερού του Χωριού αιώνων άνθησε και η μοναδική καταπράσινη περιοχή με κήπους, γύρω από την βραχώδη Καστροπολιτεία των Μενετών.
Καμεσίς, λοιπόν, και αυτής της μοναδικής όασης, άφησαν όλοι οι κτηματίες-κηπουροί να την διασχίσει και ο τρίτος δρόμος από Χωριό προς το πανοραματικό μετόχι Λάϊ, μέσα από τους κήπους του Νερού.
Να σκεφτείτε την μισή μεγάλη γυστέρνα μας, για τα ποτίσματα από τα τότε απόνερα, την σκέπασε ο δρόμος.. Σημειωτέων ότι, και για τους τρεις παραπλήσιους δρόμους για να πραγματοποιηθούν έχουν συμβάλλει με πολλούς κόπους, χρήματα και εκτάσεις όλοι οι χωριανοί, παλαιότερα, επί Αυτόνομου Δήμου.
Όπως έχουν διανοίξει και το πυκνότερο δίκτυο αγροτικών δρόμων για να εξυπηρετούνται όλα τα χωράφια τους σε όλες τις περιοχές, που επί Καποδιστριακού Δήμου δεν μπορούν καν να τους συντηρούν!! Παρεμπιπτόντως, κυρίως προ-τελευταία, πρέπει να διαθέτουν “ερπυστιοφόρο όχημα” για να πάνε οι χωριανοί στις ελιές και στα χωράφια τους.. Ενώ, με κανονικές προϋποθέσεις, τότε την Άνοιξη μετά “τα ποταμάκια” του Χειμώνα και το Φθινόπωρο, πριν το μάζεμα των ελιών, περνούσε “οδοστρωτικό” μηχάνημα, δηλαδή έκαναν αυτονόητα, την αναγκαία διατήρηση της προσβασιμότητας στα κτήματά τους.
Σε εκκλήσεις χωριανών, προς τους αρμόδιους του προηγούμενου Δ.Σ. τους απαντούσαν άλλα μηχανήματα άνοιγαν δρόμους στην Όλυμπο κι άλλα, για καιρό χαλασμένα-παρκαρισμένα για φτιάξιμο στην Αττική. Τώρα, κατόπιν εκκλήσεων ζεύγους Εγγλέζων, με πολυετή μόνιμη κατοικία στου Κουλελέ, ελέω Δημάρχου, επελήφθη του θέματος για να γίνει βατός (δρόμος Κριθαρών), ευχαριστώντας τον οι ξένοι ιδιαιτέρως.
Άρα, θα ήταν, λένε, όλους διόλου εκτός πραγματικότητας να επιμένουν να σαρώσουν και τέταρτο δρόμο, τον Παρακαμπτήριο, εφόσον θα μπορούσε να περάσει μέσα από τον ένα από τους τόσους παράπλευρους υπάρχοντες! Πάντως, αγαπητέ γιατρέ μας Μηνά, σε ευχαριστούμε για το πατριωτικό σου ενδιαφέρον για τα κοινά, όπως και της νέας γενιάς των Καρπαθίων, που παρά τις αμέτρητες αστικές Σειρήνες προτιμάτε να ασκείτε το υψηλό τους λειτούργημα στα πάτρια εδάφη, ακολουθώντας πανάξια τον ανηφορικό δρόμο του πατέρα σας Κωστή, όπως και μερικοί άλλοι.
Εμάς εδώ μετά τους τρεις παραπλήσιους δρόμους θέλουν και τέταρτο, τον Περιφερειακό.. καλά, λοιπόν, θα κάνουν και οι αγαπητοί συγχωριανοί σας να καταλάβουν για τον ΕΝΑ που χρειάζονται, ότι οι εποχές που υπήρχανε τα ζα και περοφέρναν τα αναγκαία από το χωριό μέχρι πάνω τον αμαξιτό δρόμο έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και τώρα για μια καψαλά γης υποφέρουν γενεές γενεών..
Ούτε για το έτερο ήμισυ, τουλάχιστον για τον τουριστικό Λευκό, οι στείρες νοοτροπίες για “μια ελιά και ένα δενδράκι” αφήνουν ντόπιους και επισκέπτες να βασανίζονται μέχρι “Δευτέρας Παρουσίας”. Για τους δρόμους των Πηγαδίων “χωρίς πάτο” τα ξαναανεσύραμε στο παρόν πάνω-πάνω “χωρίς νερό”.. Καλά τα “αρχαία” μας χωριά έχουν κατοικηθεί, εδραιωθεί και ήδη μορφοποιηθεί ανά τους αιώνες , όπως είναι σήμερα, και πολύ δύσκολα, έως αδύνατο, επιδέχονται αλλαγές.. εκτός όπου οι εδαφολογικές και οι οικιστικές συνθήκες το επιτρέπουν να υπάρξουν οδικές προσβάσεις στις γειτονιές τους και όχι μόνο.
Τουλάχιστον, όμως, για την νεαρή μας κωμόπολη, τα Πηγάδια, όπως και για τον ασύγκριτο Λευκό, την ασυναγώνιστη Αμμοοπή-Λακκί και όλες τις υπόλοιπες μαγικές παραλίες μας θα μπορούσαν να υπάρξουν πρότυπα περιφερειακού οικιστικού μοντέλου.
Δυστυχώς, όλα αυτά τα ειδυλλιακά μας μέρη οδηγούνται καθ΄ εικόνα και καθ΄ ομοίωση τόσο με τα προαναφερόμενα παραστρατήματα των χωριανών και των δρόμων τους όσο και στα των παρατεταμένων δημοτικών μας ακροβασιών, αφήνοντας έτσι να αιωρούνται αυτά τα ελάχιστα περιγραφόμενα πάνω στα μύρια όσα που ΔΕΝ..
Ποιος νοήμων συμπατριώτης θα ήθελε να βρίσκεται στη θέση μας να αραδιάζουμε τα κακώς κείμενα του νησιού μας, που είναι γνωστά στους αρμόδιους αλλά που “είναι δεμένα τα χέρια τους” και μαζί ολόκληρης της Καρπάθου. Δεν είναι, λοιπόν, τόσο απλά τα πράγματα γιατρέ μας και όσο “τα δημοτικά μας παθιασμένα σήριαλ.