(Όπως περιγράφονται στα αποσπάσματα της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που παραθέτουμε )
Ιστορική εξέλιξη του έργου
Η μελέτη επέκτασης του λιμένα Πηγαδιών Καρπάθου προκηρύχθηκε το Νοέμβριο του 2007 από την πρώην Διεύθυνση Δημοσίων Έργων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Ο αρχικός διαγωνισμός ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2009 στο πλαίσιο του οποίου επιλέχθηκαν τρεις ομάδες μελετητικών γραφείων, ΡΟΓΚΑΝ, ΜΑΡΝΕΤ και CNWAY (Γιαμίν) οι οποίες θα συμμετείχαν σε νέο διαγωνισμό όπου η κάθε ομάδα θα εκπονούσε την δική της τεχνική πρόταση επέκτασης σε στάδιο προκαταρκτικό σύμφωνα με τους όρους της προκήρυξης.
Στο πλαίσιο του νέου διαγωνισμού υπογράφηκαν τον Ιούνιο του 2009 τρεις συμβάσεις με τις προαναφερθείσες τρεις ομάδες των μελετητών και οι σχετικές προτάσεις υποβλήθηκαν το Σεπτέμβριο του ιδίου έτους. Ο νέος διαγωνισμός ολοκληρώθηκε το Μάρτιο 2013 με την ανάθεση των οριστικών μελετών στα συνεργαζόμενα μελετητικά γραφεία «CNWAY Σύμβουλοι Μηχανικοί και συνεργάτες η λύση της οποίας ήταν η πιο οικονομική και η αντίστοιχη σύμβαση υπογράφηκε στις 11-11-2013 με Φορέα ανάθεσης τη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Το εναπομείναν μελετητικό αντικείμενο περιλάμβανε τις εξής φάσεις:
Φάση 1η : Λειτουργικός σχεδιασμός έργου
• Προκαταρκτικός Προσδιορισμός Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (ΠΠΠΑ)
Φάση 2η : Κατασκευαστικός σχεδιασμός έργου
- Υποστηρικτικές μελέτες και έρευνες: α) Τοπογραφική – βυθομετρική αποτύπωση, β) Σύνταξη μαθηματικού ομοιώματος κυματικής διαταραχής, γ) Σύνταξη μαθηματικού ομοιώματος πλοηγήσεως, δ) Ακτομηχανική μελέτη με μαθηματικό ομοίωμα, ε) Γεωτεχνικές μελέτες (Επίβλεψη – Αξιολόγηση γεωτεχνικών ερευνών)
- Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ)
- Οριστική μελέτη λιμενικών έργων
- Μελέτη εφαρμογής Η/Μ εγκαταστάσεων
- Συγκοινωνιακή μελέτη
- Τεύχη Δημοπράτησης – Τεύχη Σ.Α.Υ. και Φ.Α.Υ.
Με την υπογραφή της σύμβασης εκπονήθηκε και υποβλήθηκε στη Δ.Τ.Ε. Δωδεκανήσου ο φάκελος Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (ΠΠΠΑ) στις 29-11-2013. Στη συνεδρίαση της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (Ε.Σ.Α.Λ.) που έγινε στις 25-01- 2016, εξετάστηκε η προτεινόμενη λιμενική πρόταση αλλά δεν εγκρίθηκε.i
Ο μελετητής αναμόρφωσε την πρόταση του το 2017 που συζητήθηκε στην ΕΣΑΛ στις 31-5-2018 χωρίς να εγκριθεί και το ίδιο έγινε και στις 2 Ιουνίου 2021 ii
Τελικά η ΕΣΑΛ με την αρ.91/05/03-02-2022 απόφασή της γνωμοδότησε θετικά ως προς την έγκριση της χωροθέτησης των έργων, σύμφωνα με την προτεινόμενη από τον μελετητή λύση και την 1η Ιουνίου 2022 το Τμήμα Περιβάλλοντος & Χωρικού Σχεδιασμού Δωδεκανήσου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, γνωμοδότησε θετικά επί της μελέτης του ΠΠΠΑ .
Έτσι μελετητής προχώρησε στην εκπόνηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών χωρίς και πάλι να αξιολογήσει συγκριτικά την πρόταση της τεχνικής Υπηρεσία του Λιμενικου Ταμείου όπως είχε ζητήσει το Δημοτικό Συμβούλιο με την 65/2021 ομόφωνη απόφασή του.
Σύμφωνα με την ΜΠΕ ο σχεδιασμός προβλέπει :
«τη καθαίρεση τμήματος του υφιστάμενου προσήνεμου μόλου, μήκους περίπου 45μ, ώστε να δημιουργηθεί το νέο «άνοιγμα» του λιμένα λειτουργικού πλάτους 40 μέτρων, όπως παρουσιάζεται στην εικόνα που ακολουθεί.
Η βόρεια πλευρά του ακρομωλίου επεκτείνεται προς βορειοδυτικά για μήκος 166,80μ με στόχο την δημιουργία ενός ενιαίου κατακόρυφου μετώπου συνολικού μήκους 200μ, καθαρού βάθους στα 11,50μ . Το τμήμα αυτό θα χρησιμοποιηθεί για την πρυμνοδέτηση επιβατηγού – οχηματαγωγού πλοίου μήκους έως 200μ ή την περιστασιακή πλαγιοδέτηση κρουαζιερόπλοιου μήκους έως 170μ (όταν δεν εξυπηρετούνται τα επιβατηγά – οχηματαγωγά πλοία).
Στη συνέχεια, προβλέπεται η κατασκευή της δυτικής πλευράς της αποβάθρας Ν4-Ν5 μήκους 90,0μ με βάθος 8,30μ , Το τμήμα αυτό θα χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική θέση για την περιστασιακή πρυμνοδέτηση επιβατηγού – οχηματαγωγού πλοίου μήκους έως 150μ, όταν στην περιοχή πνέουν δυτικοί άνεμοι. Από το σημείο Ν5 και προκειμένου να «κλείσει» ο χερσαίος χώρος της αποβάθρας, διαμορφώνεται το τμήμα Ν5-Ν6-Ν7 σχήματος Γ, συνολικού μήκους, 72μ, στο οποίο τοποθετείται θωράκιση από φυσικούς ογκολίθους, όπως φαίνεται στο ένθετο σχέδιο 05 της παρούσας μελέτης.
Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ασφαλής πρυμνοδέτηση του επιβατηγού – οχηματαγωγού πλοίου στη δυτική πλευρά Ν4-Ν5, προβλέπονται οι εκβαθύνσεις σε βάθος -8,20μ από τη Μ.Σ.Θ. που σημειώνονται στο Σχέδιο Γενικής διάταξης . Ταυτοχρόνως με τη βόρεια πλευρά, επεκτείνεται και η νότια (σημείο Ν6) προς τα βορειοδυτικά κατά 129,80μ, έως το σημείο Ν3 με στόχο την δημιουργία ενιαίου μετώπου συνολικού μήκους 142,0μ, καθαρού βάθους στα 6,50μ .
Ακολούθως, προβλέπεται η κατασκευή του τμήματος Ν3-Ν2 μήκους 105μ, κάθετα στο τμήμα Ν3-Ν4, με βόρειο – νότιο προσανατολισμό, καθαρού βάθους 6,50 και στάθμης στέψης τα +1,50μ από τη Μ.Σ.Θ. Το τμήμα αυτό προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί για την πρυμνοδέτηση οκτώ (8) ημερόπλοιων μήκους έως 30,μ. Στην ίδια ευθεία με το τμήμα Ν3-Ν2 και έως την ακτογραμμή (σημείο Ν1) τοποθετείται θωράκιση από φυσικούς ογκολίθους με στόχο τη δημιουργία πρόσθετου χερσαίου χώρου για τη διαμόρφωση του διαδρόμου πρόσβασης από την παραλιακή οδό στη νέα αποβάθρα.
Η σύνδεση των λιμενικών εγκαταστάσεων με το κύριο οδικό δίκτυο της περιοχής, προβλέπεται να πραγματοποιηθεί μέσω της αναβάθμισης τμήματος του παραλιακού δρόμου προς τα δυτικά. Η αναβάθμισή του περιλαμβάνει τη βελτίωση της χάραξης και τη διαπλάτυνση αυτού, στα σημεία που θα απαιτηθεί, προκειμένου να εξυπηρετείται απρόσκοπτα η κυκλοφοριακή ροή των οχημάτων από και προς τον λιμένα. Το ζήτημα αυτό , θα εξετασθεί επισταμένως, στο στάδιο της συγκοινωνιακής μελέτης που θα εκπονηθεί μεταγενέστερα.»
Ο προϋπολογισμός των λιμενικών έργων σύμφωνα με την ΜΠΕ ανέρχεται σε 10.600.000 ευρώ.
Ανάπλαση Παραλιακού Μετώπου
Σύμφωνα με την αρχιτεκτονική μελέτη που έχει εκπονηθεί η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου συνοψίζεται ως εξής:
• Ο διάδρομος κυκλοφορίας θα έχει πλάτος 5,00μ με πεζοδρόμια εκατέρωθεν μεταβλητού πλάτους ώστε να προσαρμόζονται στις τοπικές συνθήκες της διαμόρφωσης της ακτογραμμής και των υφιστάμενων υπόστεγων και κτιρίων. Τα πεζοδρόμια προβλέπονται να έχουν ελάχιστο πλάτος 1,50μ και σε εξαιρετικές περιπτώσεις 1,00μ.
• Το πεζοδρόμιο από την πλευρά της θάλασσας ορίζεται από στηθαίο ή πεζούλι από αργολιθοδομή ύψους 50εκ. και πλάτους 50εκ υπενδεδυμένο με λιθοδομή.
• Εξωτερικά του Επαρχείου και του ανοιχτού Δημοτικού θεάτρου, δημιουργείται ζώνη πρασίνου μεταξύ του νέου πεζοδρομίου και του υφιστάμενου τοίχου αντιστήριξης.
• Εκτεταμένες δενδροφυτεύσεις προβλέπονται σε όλο το μήκος του παραλιακού μετώπου. Ειδικά από την πλευρά της παραλίας φυτεύονται δέντρα σε τακτές αποστάσεις μεταξύ τους ενώ σε κάποια τμήματα προτείνονται διπλές σειρές (αλέες).
• Νέα καθιστικά και πεζούλια
• Δημιουργία επτά (7) θέσεων στάθμευσης, κατά μήκος της οδού, για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών του Αγάλματος του Ποσειδώνα.
• Δίπλα στο αλιευτικό καταφύγιο προτείνεται παιδική χαρά με διάφορα παιχνίδια και σκάμμα με άμμο.
• Δίπλα στο αλιευτικό καταφύγιο, προτείνεται δημιουργία δεκατριών (13) θέσεων στάθμευσης για την εξυπηρέτηση των χρηστών του αλιευτικού αγκυροβολίου από τις οποίες οι δύο (2) αντιστοιχούν σε άτομα με ειδικές ανάγκες.
• Στο βόρειο άκρο της παραλιακής οδού δημιουργείται κυκλική αναστροφή στην περίμετρο της οποίας προβλέπονται εννέα (9) κάθετες θέσεις στάθμευσης. Στο κέντρο της αναστροφής προτείνεται χώρος πρασίνου με δενδροφύτευση τύπου Fίκο Ροδίτικο (Ficus Nitida).
Για την προστασία του παραλιακού από τους κυματισμούς προβλέπεται η δημιουργία πρανους με φυσικους ογκολίθους και κατασκευή στηθαίου πλατους 1 μ.και ύψους 1- 1.5 μ.
Τι θα γίνει με το Γααρόνησο και το σπάνιο και προστατευόμενο λουλούδι SILENE? Με όλα αυτά τα έργα δεν θα υπάρξει πρόβλημα για την επιβίωση του; Δεν διαβάσαμε κάτι για την προστασία του.
Ο προϋπολογισμός των έργων ανάπλασης του παραλιακού ανέρχεται σε 2.200.000 ευρώ.
Για την επιλογή της προτεινόμενης λύσης στην ΜΠΕω γίνεται συγκριτική αξιολόγηση της προτεινόμενης λύσης σε σχέση με την μηδενική λύση και την αρχική λύση του ίδιου μελετητή, που είχε ουσιαστικά απορριφθεί το 2016 από την ΕΣΑΛ και όχι με την υιοθετηθείσα από το Δημοτικό Συμβούλιο λύση που πρότεινε η Τεχνική Υπηρεσία του Λιμενικού Ταμείου για την επέκταση του λιμανιου ή έστω τη εναλλακτική λύση που είχε προτείνει το 2009 για την ίδια θέση (Γαρόνησο) η μελετητική ομάδα ΡΟΝΓΚΑΝ , που είχε λάβει μερος στο σχετικό διαγωνισμό και η οποία παρότι είχε βαθμολογηθεί από την αρμόδια επιτροπή του διαγωνισμού το 2011 ως τεχνικά καλύτερη σε σχέση με την λύση της ομάδας Γιαμίν δεν επιλέχθηκε τότε λόγω του σχετικά υψηλού , για την περίοδο εκείνη, κόστους υλοποίησής της το οποίο έφτανε τα 11 εκατομμύρια έναντι 4,5 της αρχικής πρότασης Γιαμίν.
i Συμφωνα με την απόφαση της ΕΣΑΛ. 65/03/25-01-2016) η αρχικά πρόταση δεν εγκριθηκε «προκειμένου το Λιμενικό Ταμείο Νότιας ∆ωδεκανήσου και η ∆ιεύθυνση Τεχνικών Έργων Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου σε συνεργασία με το μελετητή του έργου, αξιολογήσει τις τοποθετήσεις επί του θέματος της Πανελλήνιας Ένωσης Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού, του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας και της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιέρας αναφορικά με την ασφάλεια των εξυπηρετούμενων πλοίων της ακτοπλοΐας, μετά την κατασκευή των προτεινόμενων έργων στο λιμένα Πηγαδιών Καρπάθου καθώς και την αδυναμία μελλοντικής επέκτασης του λιμένα ώστε να δύναται να εξυπηρετήσει κρουαζιερόπλοια. ii Στις 2/6/2021νη ΕΣΑΛ ανέβαλε για τρίτη φορά την «λήψη απόφασης για να δοθεί η δυνατότητα εξέτασης και άλλων εναλλακτικών λύσεων και ειδικά η δυνατότητας χωροθέτησης ορισμένων χρήσεων σε άλλη γεωγραφική θέση στο νησί» λογω των κατωθι παρατηρήσεων:
· Στην υποβληθείσα προς εξέταση έκθεση της μελετης ΠΠΠΑ Πηγαδίων Καρπάθου δεν αιτιολογείται από τον μελετητή η σκοπιμότητα αλλαγής της διάταξης των εξωτερικών έργων προστασίας και δεν εξετάζεται η δυνατότητα αξιοποίησης των ανατολικών κρηπιδωμάτων του λιμένα όπως ζητείται από την Απόφαση 75/02/31-05-2018 της ΕΣΑΛ.
Η μελέτη κυματικής διαταραχής και παρά την δραστική μείωση του ανοίγματος του στομίου του λιμένα, δεν δείχνει ικανοποιητική προστασία του συνόλου της λιμενολεκάνης για τις εξεταζόμενες κυματικές συνθήκες ενώ εξωτερικά των έργων προστασίας στις θέσεις παραβολής – πρυμνοδέτησης σκαφών οι κυματικές συνθήκες είναι δυσμενείς.
· Η διαμόρφωση στενού στομίου εισόδου (40 μ) είναι πολύ περιοριστική για τον ελλιμενισμό των πλοίων τα οποία και προσβάλλονται από ΒΔ ανέμους και η προτεινόμενη λύση δεν παρέχει ελλιμενισμό παρά μόνον σε αλιευτικά και ημερόπλοια.
· Η επάρκεια του βάθους αποκοπής του υφάλου (-8,20 μ από ΜΣΘ) δεν είναι προφανής και πρέπει να αιτιολογηθεί.
· Το ΔΛΤ δεν εγκρίνει την προτεινόμενη λύση ως έχει αλλά επιφέρει αλλαγή στην θέση του στομίου του λιμένα που επηρεάζει ορισμένα άλλα μεγέθη σχεδιασμού. 8 μήνες μετά η ίδια επιτροπή ενέκρινε τον σχεδιασμό πού η ίδια είχε ουσιαστικά απορρίψει , χωρίς να εξετάσει τις άλλες εναλλακτικές λύσεις !!
19.5.2023
Καρπαθιακά Νέα
