Φανταστείτε έναν συνεσταλμένο νεαρό, πρωτογιό και κανακάρη του μουχτάρη ενός μικρού χωριού, που αναζητά με αγωνία την ελπίδα και την τύχη στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Εκεί , λοιπόν το παλικάρι τα καταφέρνει, γίνεται πετυχημένος, κυριολεκτικά χρυσός επιχειρηματίας, ωστόσο, για δικούς του λόγους, να μην βγάζει ποτέ ένα εισιτήριο επιστροφής. Κι όμως να μην ξεχνά τον μικρό τόπο του και να δίνει ότι απόθεμα διαθέτει η ψυχή του για κείνον.
Αυτές τις ημέρες συμπληρώνονται 38 χρόνια από το θάνατο ενός διαφορετικού Καρπάθιου ευεργέτη, ο Γιώργος Ρήγας γεννήθηκε το 1891 στην περιοχή του πάνω Αφιάρτη, στον Τσίγκουνα της Καρπάθου, έμαθε γράμματα στο δημοτικό σχολείο Μενετών και έναν χρόνο πριν τα 20 μετανάστευσε στην Αμερική.
Οι ευεργέτες και οι αρωγοί της Καρπάθου δεν είναι λίγοι, όμως ο Ρήγας αποτελεί πρότυπο αλτρουισμού και αγάπης για τον γενέθλιο τόπο, αφού μπορεί να μην επέστρεψε πίσω κι όμως μοιάζει να μην έλλειψε ποτέ!
Από το 1911 και μέχρι το τέλος του έζησε στην πολιτεία της West Virginia, ωστόσο το νοιάξιμο για το μικρό χωριό του ήταν απίστευτο.
Ο Γιώργος Ρήγας, ήταν παιδί του αιρετού κοινοτάρχη των Μενετών από τους Τούρκους (μουχτάρης), του Μιχάλη και της Θεονίτσας, το γένος Αλεξίου.
Ο πρωτογιός που σήκωσε στις πλάτες του τη δεκαμελή οικογένεια, έτσι οι ανάγκες έγιναν οδηγοί ζωής και τον έσπρωξαν σε μια διαφορετική ήπειρο.
Οι λιγοστές πληροφορίες για τη ζωή του αποδεικνύουν τον χαρακτήρα, το ήθος και ωριμότητα του.
Ο Μενετιάτης αυτός δούλεψε μονάχα μια μέρα μέσα στα ανθρακωρυχεία! Αρνήθηκε τον δύσκολο και επίπονο τίτλο του εργάτη στις μίνες και αποφάσισε να ρισκάρει σε ζόρικες επιχειρήσεις. Θα μπορούσε να τον καταπιεί η ατέλειωτη μεγαλούπολη, να βρεθεί, όπως αρκετοί μετανάστες, παγωμένος κάτω από κάποια γέφυρα. Κι όμως ο Ρήγας κατάφερε όχι μόνο να σταθεί, αλλά να ξεχωρίσει.
Στην εποχή της ποτοαπαγόρευσης (1920-1933) και με την κρατική διαφθορά να ξεχυλίζει, ο Καρπάθιος μετανάστης ανοίγει στην East Liverpol Ohaio μια μικρή χαρτοπαικτική λέσχη, αφού σε εκείνη την πολιτεία οι νόμοι το επέτρεπαν. Συνεργάστηκε με έμπιστους συγχωριανούς και κατάφερε το ακατόρθωτο, ενώ η εποχή στιγματίζεται από άγρια εγκληματικότητα και από συμμορίες που σκοτώνονται στους δρόμους, ο Ρήγας τους ξεπερνά, αφήνει πίσω όλους αυτούς που φαγώνονται και μεσουρανεί!
Όπως περιγράφει ο ανηψιός του, Μάκης Ρήγας «από αυτή τη λέσχη πέρασαν και έπαιξαν όλα τα μεγάλα ονόματα της Αμερικής και υπήρχαν εποχές που εκείνοι που γνώριζαν έλεγαν ότι τα χρήματα ήταν τόσα πολλά που άνοιγαν τρύπες και τα έκρυβαν». Σε ένα τέτοιο περιβάλλον οι κανόνες και οι όροι του παιγνιδιού είναι πολύ πιο σκληροί από ότι στην ανοιχτή κοινωνία, εκεί επιβιώνουν οι πιο δυνατοί.
Εκεί ο Ρήγας τα κατάφερε! Κι όμως δεν παραλείπει να ενημερώνεται και να μαθαίνει όλες τις ειδήσεις, όλα τα τα νέα από το χωριό και το νησί του και να στέκεται αρωγός σε όποιον ζητούσε μια βοήθεια, όμως δεν διεκδίκησε ποτέ κάποιου είδους προβολή! Αφού οι ανθρώπινες ανάγκες, των φίλων ή ακόμη και των περαστικών αγνώστων που χτυπούσαν την πόρτα του, δεν γεννούσαν προσωπικές φιλοδοξίες.
Τα επόμενα χρόνια και μετά την απελευθέρωση της Καρπάθου (5.10.44) ο πετυχημένος επιχειρηματίας αναλαμβάνει έναν σπουδαίο ρόλο. Και με δικά του χρήματα θα χτιστεί το τριώροφο δημοτικό σχολείο, ειδικά ο τελευταίος όροφος μαζί με το αλεξικέραυνο θα γίνουν αποκλειστικά από κείνον.
Ο Ρήγας δεν είναι μόνος, μια επιτροπή αποτελούμενη από τους:
Γ. Γεωργίου (Καρπαθιακή), Ευαγγ. Χωρατατζή, Εμμ. Σπανή, Ε. Σπανωμανωλή, Γ. Ορφανό, Ιων. Ξώπαπα, Γιώργο Γιαννόπουλο, Μ. Χατζηδημητρίου, Κ. Αγγελίδη, Φ. Ρηγοπούλη, Κ. Γεραπετρίτη κ.α. όπως και όλο το χωριό, βάζουν στόχο και καταφέρνουν να κάνουν το όνειρο πραγματικότητα. Έχουν ενσυναίσθηση, νιώθουν ότι μόνο ένα σχολείο μπορεί να μεταδώσει την γνώση, να φέρει την ιστορία στο προσκήνιο και να κρατήσει δεμένο τον μικρό τόπο.
Ο Γιώργος Ρήγας παρότι δεν επέστρεψε ποτέ είχε τα μάτια στραμένα στο χωριό και η καρδιά του χτυπούσε για κείνο! Με την κοινοτική απόφαση υπ. Αρ. 45, στις 9/12/1952, ο Ρήγας ανακυρήχθηκε «επίτιμος δημότης και μεγάλος ευεργέτης των Μενετών».
Η αυτονόητη πράξη της κοινότητας δεν έκανε τον Ρήγα σπουδαιότερο, ο ίδιος φαίνεται να γνωρίζει ότι τέτοια έργα στην πορεία του χρόνου γίνονται μαγνήτες θετικής ενέργειας.
Οι επιταγές με την υπογραφή του, έφταναν κάθε τόσον από την Αμερική και ξεπέρασαν τις 25.000 δολλάρια, όμως τα μηδενικά έχουν μικρή σημασιά, πρώτοι οι μαθητές, έπειτα οι δάσκαλοι, όπως ολόκληρο το χωριό, οι Μενετές, νιώθουν, αναγνωρίζουν τι σημαίνει το κουδούνι του σχολείου που έφτανε και ηχούσε σε όλα τα σπίτια του χωριού.
Πριν λίγα χρόνια τα δημοτικά σχολεία έκλεισαν, μεταφέρθηκαν στην πρωτεύουσα Πηγάδια και με απόφαση του Δήμου Καρπάθου οι αίθουσες δόθηκαν σε φορείς και σε τοπικούς συλλόγους. Ο χρόνος θα δείξει το λάθος της πολιτείας, μα όπως κάθε φορά τα νέα πρόσωπα θα γυρνούν τις πλάτες τους στα προβλήματα και ο τόπος ολοένα και θα ερημώνει και να περιμένει την καλοκαιρινή περίοδο για να ανασαίνει.
Ο Γιώργος Ρήγας μας αποχαιρέτησε στα 96 του, έφυγε στις 13 Μαρτίου 1986, στην περίπτωση του τα παράσημα και τα βραβεία έχουν μικρή σημασία, το σημαντικότερο είναι το όνομα του που παραμένει στην είσοδο του κλειστού σχολείου.
Το «Ρήγειον» ακόμη και σήμερα, έστω και χωρίς φωνές παιδιών, παραμένει σύμβολο ανθρωπιάς, ένας φωτεινός φάρος των Μενετών Καρπάθου που χρειάζεται σοβαρότατες επισκευές αλλά επιμένουμε να κλείνουμε τα μάτια μας και παύουμε να απαιτούμε.
φωτογραφία Καλλιόπη Μαλλόφτη
13.3.2024
Καρπαθιακα Νέα
