96 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΒΙΑΙΗ ΥΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΣΗΜΑΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΣΤΟ ΤΟΥ ΒΕΝΕΤΟΚΛΕΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΡΠΑΘΟΥ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΟΜΟΦΩΝΑ ΤΗΝ ΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΤΩΝ ΣΠΟΩΝ ΕΠ ΟΝΟΜΑΤΙ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΑΣ. ΧΑΛΚΙΑ
Το κατέβασμα της ιταλικής σημαίας έγινε το 1926 στο Βενετόκλειο Γυμνάσιο Ρόδου, με πρωταγωνιστές τρεις μαθητές της τότε πέμπτης τάξεως του Γυμνασίου, η οποία κατά το σύστημα της εποχής ήταν και η τελευταία τάξη του σχολείου.
Οι μαθητές αυτοί ήταν: ο Γαβριήλ Χάριτος, ο Γεώργιος Χαλκιάς και ο Νικήτας Παχωπός.
Συμπληρώθηκαν φέτος 96 χρόνια από τη βίαιη υποστολή της Ιταλικής αποικιοκρατικής σημαίας από τον ιστό του Βενετοκλείου Γυμνάσιου της Ρόδου και την ύψωση στη θέση της τής Ελληνικής. Το γεγονός αυτό ήταν μία ηρωική πράξη που συντελέστηκε από τρεις μαθητές, οι οποίοι λειτούργησαν αυθόρμητα με μόνη ώθηση τον πόθο για λευτεριά και είχε καθαρά το χαρακτήρα μιας πράξης αντίστασης στον επιχειρούμενο εξιταλισμό της Δωδεκανησιακής εκπαίδευσης. Οι τρεις αυτοί μαθητές ήταν ο Γαβριήλ Ιωάννου Χάριτος, ο Νικήτας Γεωργίου Παχωπός, και οι δύο από τη Σύμη και ο Γεώργιος Βασιλείου Χαλκιάς από τα Σπόα της Καρπάθου.Ο πρώτος κατέβασε την ιταλική σημαία αφού προηγουμένως ανέβηκε στην πλάτη των δύο άλλων για να φθάσει το δεμένο ψηλά στον ιστό, σχοινί της.
Το 1926 οι μικροί αυτοί ήρωες, σε ώρα μαθήματος, πλησίασαν τον ιστό όπου κυμάτιζε η Ιταλική σημαία. Οι Χαλκιάς και Παχωπός έδωσαν το στήριγμα, ο Χαρίτος ανέβηκε στις πλάτες τους και υπέστειλε την Ιταλική σημαία υψώνοντας στη θέση της αυτοσχέδια Ελληνική, ενώ ακούγονταν οι ζητωκραυγές των άλλων μαθητών του Σχολείου. Για τη πράξη τους εκείνη οι τρεις μαθητές συνελήφθησαν και κακοποιήθηκαν από την Ιταλική αστυνομία. Κατηγορήθηκαν για εσχάτη προδοσία αλλά επειδή ήσαν ανήλικοι δεν εκτελέστηκαν. Με απόφαση των διοικούντων απεβλήθησαν από το Βενετόκλειο Γυμνάσιο και εξορίστηκαν στα νησιά τους. Ο Γεώργιος Χαλκιάς μάλιστα έχασε εκείνη τη σχολική χρονιά γιατί στην Κάρπαθο δεν υπήρχε τότε Γυμνάσιο. Η ηρωική αυτή πράξη ήταν μεγάλης εθνικής σημασίας[1]. Ήταν καθοριστική, τόσο για τη νεολαία όσο και για τους κατοίκους της Δωδεκανήσου, γιατί διέλυσε την πεποίθηση ότι οι πράξεις της Ιταλικής αποικιοκρατικής διοίκησης ήταν αδιαμφισβήτητες. Ήταν μια συμβολική κίνηση που σαν Πασχαλιάτικη λαμπάδα μετέφερε το μήνυμα της αντίστασης από τον ένα στον άλλο. Ήταν ένας λαμπρός κρίκος στην αλυσίδα των ηρωικών πράξεων που γράφουν την ιστορία ενός λαού.
Όταν αργότερα, και πιο συγκεκριμένα το 1937, ο Καρπάθιος πατριώτης Μιλτιάδης Παπαμανώλης από τη Βωλάδα επισκέφτηκε τα Σπόα, οι κάτοικοι του καταδυναστευμένου χωριού τον υποδέχτηκαν με ένα πάνδημο και γεμάτο πόθο για τη λευτεριά γλέντι. Με το πέρας του γλεντιού αυτού ο Γεώργιος Χαλκιάς μαζί με τον Μανώλη Ηλ. Βασιλαρά οδηγήθηκαν ως ύποπτοι στην καραμπινιερία του Μεσοχωρίου[2] όπου υποβλήθηκαν σε πολύωρη τρομοκρατική ανάκριση.
Επί Ιταλοκρατίας οι αποικιοκράτες κατέστησαν αδύνατη την πρόσληψή του στην εκπαίδευση. Μεταπελευθερωτικά, μόνο, δίδαξε ως δάσκαλος στο ταπεινό διθέσιο Δημοτικό Σχολείο των Σπόων και ύστερα, για βιοποριστικούς λόγους, μετανάστευσε στην Αμερική.
Σεμνός, ως ήρωας, ποτέ δεν ακούστηκε να αναφέρει το κατόρθωμά του εκείνο. Ποτέ δεν κόμπασε, ούτε φυσικά το εξαργύρωσε με κάποια πολιτική ή (ακόμα χειρότερα) κομματική θέση.
Μετά από την εύστοχη εισήγηση του δραστήριου Προέδρου της Κοινότητας Σπόων του Δήμου Καρπάθου Βασίλη Μιχ. Πιπέρη, έρχεται το Δημοτικό Συμβούλιο Καρπάθου να τιμήσει τον δάσκαλο Γεώργιο Βασ. Χαλκιά, που από την εφηβική του ακόμη ηλικία έδωσε αδιαμφισβήτητα δείγματα πατριωτικής αξιοπρέπειας, με τον ενδεδειγμένο τρόπο μέσα από την ομόφωνη απόφασή του να εκκινήσει τις διαδικασίες της ονομασίας της Κεντρικής Πλατείας του χωριού επ’ ονόματί του.
ΕΥΓΕ!
[1] Στις 26 Οκτωβρίου 2016, 90 χρόνια μετά την πραγματοποίηση της πατριωτικής αυτής πράξης, έγιναν στο προαύλιο του ιστορικού κτιρίου του Βενετοκλείου Γυμνασίου Ρόδου τα αποκαλυπτήρια μνημείου αφιερωμένου στο σπουδαίο αυτό γεγονός με πρωτοβουλία της Περιφερειακής Ενότητας Καρπάθου – Κάσου και της Ομοσπονδίας Δωδεκανησιακών Παροικιακών Σωματείων Ρόδου, ύστερα από πρόταση και με το συντονισμό του Συμβούλου Πολιτισμού της Π.Ε. Καρπάθου – Κάσου Γιώργου Νικ. Τσαμπανάκη. Τα αποκαλυπτήρια έκανε ο τότε Δήμαρχος Ρόδου Φώτης Χατζηδιάκος.
[2] Βλ. και βιβλίο Στ. Βαλέτα – Ηλ. Βασιλαρά “ΣΠΟΑ, ένα μικρό χωριό της Καρπάθου“, Αθήνα 2006