γράφει ο Κώστας Θωκταρίδης
Το φορτηγό πλοίο Gernik είχε ναυπηγηθεί το 1939 στο Lübecker Maschinenbau, της Γερμανίας, για την εταιρία του Αμβούργου A. Kirsten και αρχικά έφερε το όνομα CRESSIDA (Χρυσηίδα).
Το 1939 το γερμανικό ναυτικό του έδωσε το όνομα V.102, (Vorpostenboot.102) έλαβε μέρος στην μάχη της Νορβηγίας.
Το 1940 μετετράπη σε ναρκαλιευτικό διέθετε από την κατασκευή του στενό πλωριό ρύγχος, έτσι μπορούσε σχετικά εύκολα να εισχωρήσει σε ναρκοθετημένες περιοχές.
Τότε, στα μέσα του ΄40, άλλαξε πάλι, όνομα, έγινε το SPERRBRECHER 32 και την επόμενη χρονιά, το 1941, SPERRBRECHER 132.
Η Χρυσηίδα ανήκε σε μοίρα γερμανικών ναρκαλιευτικών, και επιχειρούσαν στην ευρύτερη περιοχή της Βαλτικής με εξειδίκευση στην συνοδεία υποβρυχίων.
Στα γερμανικά ιστορικά ντοκουμέντα αναφέρεται έντονα η δράση του S-132, στην περιοχή του Γκντανσκ, αλλά και στο Κούρλαντ, όπου και επιχειρούσε.
Το πλοίο τον Μάιο του 1945 παραδόθηκε στους Αμερικανούς, αλλά τον Οκτώβριο του 1947 μεταφέρθηκε στους Ολλανδούς και επέστρεψε στα πολιτικά του καθήκοντα ως ELSENBURGH, όνομα που δόθηκε στο πλοίο από ομώνυμη Ολλανδική περιοχή, για λογαριασμό της εταιρίας Wm.H.Muller & Co.
Το 1952 αφαιρέθηκαν οι λέβητες και τοποθετήθηκε μηχανή ντίζελ ως μέσο πρόωσης.
Εκτέλεσε κυρίως το δρομολόγιο από Καζαμπλάνκα – Λονδίνο, μεταφέροντας εμπορεύματα και έχει εκτενείς αναφορές στα εθνικά αρχεία της Μεγάλης Βρετανίας.
Πουλήθηκε το 1961 στη Λιβεριανής έδρας Seven Seas Shipping Corporation και μετονομάστηκε στο τελευταίο του όνομα GERNIK.
Το ναυάγιο
Ήταν παραμονές των γιορτών, ξημερώματα Κυριακής, 23 Δεκέμβρη του 1962, όταν το πλοίο Gernik, προσάραξε στα γαλανά νερά της Κάρπαθου στην παραλία του Διακόφτης έπειτα από σφοδρή θαλασσοταραχή.
Ξαφνικά ο Αφιάρτης γέμισε μπανάνες, για την ακρίβεια πλημμύρισε φιστίκια, σοκολάτα, αρωματικό σκούρο καφέ και πράσινες άγουρες μπανάνες που δεν προλάβαιναν να μαζέψουν όσοι βρήκαν την όρεξη χριστουγεννιάτικα να κατέβουν εκεί στην άκρη της Καρπάθου, νότια πάνω στην μύτη, στο Λίκι, μπροστά στον λιανό κάβο, που λένε οι ντόπιοι.
Δεν ήταν μοναχά οι γιορτές, ήταν και ένας καιρός φαρμάκι, ένα εννιάρι κατέβαζε την θάλασσα σαν μαστίγιο τόσο που φαινόταν να κόβει τον κάβο και να τον σεργιανά σαν σερπαντίνα στο Λιβυκό.
Το Gernik, είχε πάρει την απόφασή του. Θα άραζε στα άγρια νερά της Καρπάθου, εκεί θα πέρναγε πια τον χρόνο του.
Γέμισαν τους κούρπηθες με πράσινες μπανάνες, τις ταράτσες με βρεμένα φιστίκια από καφέ και σοκολάτα λίγα πράματα, αφού φρόντισαν, όπως λένε εκείνοι που τα ζήσανε, τα δύο ρυμουλκά που έφτασαν από Πειραιά να “τακτοποιήσουν” το ακριβό εμπόρευμα.
Το βαπόρι δεν ξεκολλούσε από τον βράχο και βυθίστηκε.
Σήμερα είναι άμορφα, σκουριασμένα σίδερα, βυθισμένο σε βάθος 14 μέτρων.
Η πρύμνη είναι σφηνωμένη στα βράχια με ελαφριά δεξιά κλίση.
Η ιδιαίτερη μεγαλοπρεπή πλώρη ακουμπά στο βυθό με την δεξιά πλευρά από τα όκια απουσιάζουν οι αγκυροκαδένες.
Τα ελάσματα του πλοίου είναι ασυνήθιστα παχιά και υπάρχουν σημεία που διακρίνονται οι καρφωτές λαμαρίνες του 1939.
Μα δεν ήταν ένα τυχαίο σκαρί, δεν είχε εύκολη ιστορία, το τελευταίο όνομα του έκρυβε επιμελώς την πολυδιάστατη ιστορία του.
Οι διαστάσεις του πλοίου είναι 78 x 10.6 x 4.2 μ., και ήταν 1046 τόνων.
Η παρατήρηση του ναυαγίου μπορεί να γίνει ακόμα και από μη δύτες από την επιφάνεια με μια μάσκα.
Με την άδεια του φίλου Μανώλη Δημελλά από τον παρακάτω σύνδεσμο.
Δύτες : Γιώργος Σπυρόπουλος, Ντίνος Πρωτόπαπας, Νίκος Ανέστης Νικόλας Παραγιός.
Υποβρύχιες λήψεις : Κώστας Θωκταρίδης.
Μοντάζ & σκηνοθεσία : Αγάπη Ωκεανίς Θωκταρίδη
Ευχαριστούμε την κα Αναστασία Καπλάνογλου, τον Βασίλη Νουάρο και τον Νικόλα Παραγίο.
Ιστορική και αρχειακή έρευνα : Άρης Μπιλάλης και Κώστας Θωκταρίδης
Για τον Κ.Ο.Π.Α.Π. Δήμου Καρπάθου, Σεπτέμβριος 2022.
