Ένας από τους πιο ενεργούς Μενετιάτες της παλιάς φουρνιάς είναι ο Γιάννης Διακονής. Θα τον συναντήσεις σε μεγάλες και μικρές στιγμές του χωριού και θα τον ξεχωρίσεις από τη στεντόρια φωνή του! Γεννήθηκε το 1937 στο κάτω Λάι, στην περιοχή που είναι γνωστή ως του Πεύκου ο κρεμός. Ο Γιάννης, ένα από τα οκτώ παιδιά του περίφημου χτίστη Βασίλη Διακονή και της Ρηγοπούλας του Μικρού Χατζή. Ο πατέρας του θεωρείται από τους άσους στο χτίσιμο της πέτρας και ένα από τα έργα του που στέκει στις Μενετές είναι και ο μεγάλος πέτρινος τοίχος στον Σισεμέ, έργο που έγινε το 1946-47.
Στην πορεία της ζωής του Γιάννη Διακονή υπάρχει μια στιγμή που έφερε τα πάνω κάτω και ουσιαστικά προσδιόρισε τα παιδικά και τα εφηβικά χρόνια του.
Το 1946, σε ηλικία μόλις 9 ετών, η μητέρα του τον έστειλε να προσέχει τα πρόβατα όμως εκείνος, μικρό παιδί, με το μυαλό στο παιγνίδι, πέταξε μια πέτρα σε ένα κριάρι. Η πέτρα βρήκε τα κέρατα του ζώου κι αυτό ενοχλήθηκε, πήρε φόρα και κουτούλησε τον μικρό Γιάννη με αποτέλεσμα να κυλιστεί στο έδαφος και να πέσει πάνω σε σκίνους και πέτρες.
Σηκώθηκε με μώλωπες στα πόδια, τις πρώτες στιγμές το σώμα του δεν έδειξε το χτύπημα που τον καθόρισε για μια δεκαετία.
Μετά από 40 μέρες το αριστερό γόνατο πρήστηκε και οι πόνοι ήταν αφόρητοι. Οι γιατροί της Καρπάθου δεν μπορούσαν να κάνουν σπουδαία πράγματα και να τον γιατρέψουν. Μάλιστα ο Γιανναγάς, στη διάγνωση του, είχε πει ότι είχε μολυνθεί το κόκκαλο του παιδιού. Κάποιος άλλος γιατρός ζήτησε τους πήρε 6.000 λίρες Ιταλίας, με σκοπό να εγχειρήσει το παιδί. Κάτι έκανε, όμως δεν υπήρξε απολύτως καμιά βελτίωση.
Τα χρόνια περνούσαν με τον Γιάννη να υποφέρει και νάναι σακατεμένος. Σχολείο δε μπορούσε να πάει κι οι δουλειές γίνονταν με αφόρητο πόνο και προσοχή. Δύσκολα χρόνια σε μια Κάρπαθο ταλαιπωρημένη με τους κατοίκους να βιώνουν τη βία των κατακτητών και την ανείπωτη φτώχεια. Μάλιστα ο πατέρας του παιδιού έκανε ακόμη και φυλακή στη Ρόδο για ασήμαντη αφορμή.
Μετά τον μοναδικό στα ιστορικά χρονικά Ξεσηκωμό-Επανάσταση της 5ης Οκτωβρίου 1944 και την Απελευθέρωση της Καρπάθου ο πατέρας του, Βασίλης Διακονής, έστειλε το παιδί στην αδελφή του, η οποία ζούσε στην Αθήνα.
Η οικογένεια του Γιάννη ζούσε στην ανέχεια και τη φτώχεια έτσι ακόμη και στο Τζάνειο που βρέθηκε μικρός, δύσκολα θα γινόταν χειρουργική επέμβαση.
Στον μεγάλο θάλαμο του Τζανείου υπήρχαν περίπου 40 άρρωστα παιδιά. Οι γιατροί περνούσαν τακτικά ωστόσο απέφευγαν τον μικρό Γιάννη, αφού δεν είχε πεντάρα στη τσέπη.
Οι μήνες περνούσαν, κάποια στιγμή μάλιστα του πήραν ακόμη και την πιτζάμα και κανένας γιατρός δεν περνούσε από το κρεβάτι του. Μάλιστα κάποιο βράδυ έβαλαν ένα άρρωστο αγόρι δίπλα του που αργά τη νύχτα έσβησε αβοήθητο. Ο 12χρονος Καρπάθιος συχνά έκλαιγε κάτω από τα σκεπάσματα ή πήγαινε σε ένα παγκάκι της αυλής και κοιμόταν.
Κάποιο μεσημέρι κάτω από το παγκάκι βρήκε ένα πορτοφόλι με χρήματα, την επόμενη μέρα πέρασαν οι γιατροί από το θάλαμο, ακόμη μια φορά δεν στάθηκαν να εξετάσουν τον Γιάννη. Εκείνος έτρεξε στο γραφείο του μεγαλογιατρού, χτύπησε την πόρτα και ζήτησε να του μιλήσει. Με τα χίλια ζόρια ο γιατρός άνοιξε την πόρτα του γραφείου κι ο Γιάννης του έδωσε το πορτοφόλι που ήταν γεμάτο χρήματα.
Ο ιδιοκτήτης γρήγορα βρέθηκε κι είπε κλέφτη τον Γιάννη, ήταν ένας ασθενής και τα λεφτά στο πορτοφόλι θα τα έδινε για την εγχείρηση που θα του έκαναν. Ο μεγαλογιατρός όμως αναγνώρισε τη γενναία πράξη του Γιάννη Διακονή κι αυτό ήταν η αιτία να τον χειρουργήσει με μοναδική αμοιβή δυο καλάθια. Ένα με καρπάθικα κουλούρια κι ένα γεμάτο φραγκόσυκα από το Λάι!
Ο μικρός Μενετιάτης επέστρεψε στο νησί θεραπευμένος μετά από 12 μήνες διαμονής στο Τζάνειο και σε ηλικία 10 χρονών παρακολούθησε τα μαθήματα της πρώτης τάξης του Δημοτικού.
Το 1951 τρεις πρωτοπόροι Μενετιάτες, ο Χατζής Χατζηγεωργίου, ο Μιχάλης Λεβέντης κι ο Βαγγέλης Άγγελος μετανάστευσαν στον Καναδά.
Το 1955 ο Χατζηγεωργίου έστειλε πρόσκληση στον αδελφό του Γιάννη, Μηνά Διακονή και την επόμενη χρονιά, το 1956, ταξίδεψε με το υπερωκεάνιο ΟΛΥΜΠΙΑ ο Γιάννης Διακονής.
Ήταν 18 χρονών και μέσα στο πλοίο συνταξίδευε ένας Καρπάθιος φίλος του που έπαιζε λύρα, έπιασαν τις μαντινάδες, τους άκουσε ο καπετάνιος του ΟΛΥΜΠΙΑ κι όλο το ταξίδι έγινε ένα ασταμάτητο φαγοπότι με καθιστό γλέντι, για αυτό το λόγο ο Γιάννης φτάνοντας στο Χάλιφαξ είχε πει “μακάρι αυτό το ταξίδι να μην τελείωνε ποτέ”!
Ο Γιάννης Διακονής στα γρήγορα έπιασε δουλειά στο εστιατόριο New Pallas και πέρασε από όλα τα πόστα. Η σκληρή δουλειά του αναγνωρίστηκε από τον ιδιοκτήτη, που σύντομα τον έβαλε υπεύθυνο του εστιατορίου.
Λίγα χρόνια αργότερα ο Γιάννης με συνεταίρους από τις Μενετές και μετά από πολλές περιπέτειες θα αγοράσει αυτή την επιχείρηση και θα γίνει ο πρώτος Καρπάθιος ιδιοκτήτης εστιατορίου στον Καναδά εκείνη την περίοδο. Το εστιατόριο αυτό γνώρισε μεγάλες δόξες! Στα χέρια των Καρπάθιων λειτουργούσε όλο το 24ωρο και απέκτησαν άδεια και για αλκοόλ.
Συνολικά σχεδόν 400 Καρπάθιοι βρέθηκαν να δουλεύουν σε διάφορες επιχειρήσεις εστίασης στον Καναδά εκείνη την περίοδο. Μάλιστα αρκετοί από αυτούς απέκτησαν τις δικές τους επιχειρήσεις και άφησαν σπουδαίο όνομα όχι μόνο για τη δουλειά αλλά και για το ήθος και την τίμια συνεργασία που είχαν οι συνέταιροι μεταξύ τους.
Ακόμη μια πρωτοπόρα και αξιομνημόνευτη πολιτιστική δράση που αφήνουν πίσω οι Μενετιάτες μετανάστες στον Καναδά ήταν και η ίδρυση του Συλλόγου «Ιερός Βράχος». Το όνομα δόθηκε γιατί οι τρεις πρωτοπόροι Μενετιάτες, Χατζής Χατζηγεωργίου, ο Μιχάλης Λεβέντης κι ο Βαγγέλης Άγγελος, έφτασαν στον Καναδά 15 Αυγούστου 1951!
Ο Γιάννης Διακονής διετέλεσε και Πρόεδρος του Συλλόγου «Ιερός Βράχος» και στις δικές του μέρες έγινε μια μεγάλη χοροεσπερίδα στον Καναδά με προσκεκλημένους οργανοπαίκτες από την Κάρπαθο.
9.8.2022
Μανώλης Δημελλάς
Καρπαθιακά Νέα