Το έθιμο του «Ικάντο» πραγματοποιείται σήμερα 16 Αυγούστου μετά τον Εσπερινό στο εκκλησιαστικό υπόστεγο, στο χωριό Μενετές στην Κάρπαθο. Ένα έθιμο που αξίζει τον κόπο να το παρακολουθήσουν όσοι βρίσκονται στο νησί και έχουν χρόνο να κάνουν μια βόλτα από τις Μενετές!
Η λέξη είναι ιταλική (incanto) και σημαίνει τον δημόσιο πλειστηριασμό και προέρχεται κατά την ετυμολογική εκδοχή από τη λατινική έκφραση in quantum (στα πόσα). Το έθιμο ανάγεται στα χρόνια της Βενετοκρατίας.
Ο ομότιμος καθηγητής λαογραφίας και Διευθυντής του Ινστιτούτου Λαϊκού Πολιτισμού του ΕΚΠΑ με έδρα την Κάρπαθο, Μήνας Αλ. Αλεξιάδης έχει ερευνήσει διεξοδικά το ικάντο και έχει παρουσιάσει πλήρη κατάλογο των διαφόρων τόπων της χώρας μας που συναντούμε το έθιμο αυτό με διάφορους γλωσσικούς τύπους πάντα με τη βασική σημασία της δημοπρασίας τεκμηριώνοντας με τον τρόπο αυτό απόλυτα την πανελλήνια διάδοση του εκκλησιαστικού αυτού εθίμου που έχει ως βασικό σκοπό την ενίσχυση του εκκλησιαστικού ταμείου για να ανταποκριθεί σε διάφορες υποχρεώσεις του.
Ο Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης γράφει στη μελέτη του «Εκκλησιαστικοί πλειστηριασμοί στην Κάρπαθο»:
Αφού γεμίσει το Υπόστεγο από κόσμο, τα μέλη της εκκλησιαστικής επιτροπής παίρνουν τη θέση τους, συνήθως στο βάθος του Μεγάρου, και πάνω σ’ ένα μεγάλο τραπέζι τοποθετούν όλες τις δωρεές των πιστών.
Αμέσως έπειτα, με τη φροντίδα της επιτροπής, καλούνται καμιά δεκαριά μικροί μαθητές του Δημοτικού και των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου – οι μεγαλύτεροι δεν το καταδέχονται -, για να κάνουν χρέη διαλαλητή.
Κάθε διαλαλητής, περιφέροντας από ένα αντικείμενο κάθε φορά στο Υπόστεγο, “φωνάζει” την καθορισμένη τιμή. Συχνά αυτοσχεδιάζει και δεν παραλείπει να το διαφημίζει, συνηθισμένος και από προηγούμενες δημοπρασίες: “Χίλιες πεντακόσιες δραχμές η εγγλέζικη χρυσή λίρα με την όμορφη κοπέλα!”, “Δυο χιλιάδες πεντακόσιες το βραχιόλι που το φοράς και καμαρώνεις!” (…)
Η πλειοδοσία παρουσιάζει πολλές φορές μεγάλο συναγωνισμό μεταξύ δύο και τριών υποψήφιων αγοραστών που ενδιαφέρονται για το ίδιο αντικείμενο ή γιατί αρέσει σ’ όλους ή γιατί ο δωρητής θέλει να το ξαναπάρει δίνοντας χρήματα. (…)». (πηγή wikipedia.org)
16.8.2023
Καρπαθιακά Νέα
