Ο Καίσαρας Κίκης και η συγκινητική ιστορία του Αφούση

Ο Καίσαρας Κίκης και η συγκινητική ιστορία του Αφούση

Γράφει  ο Σωτήρης Μπέκας  στο  www.musicpaper.gr

Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη, αλλά μεγάλωσε στο νησί από όπου κατάγεται η οικογένειά του, βρέθηκε για λίγο στην Αθήνα, αλλά εδώ και 18 χρόνια ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Εκεί έχτισε παρέες, γνώρισε τον Νίκο Παπάζογλου, που τον επηρέασε καθοριστικά και περίμενε καρτερικά μέχρι να ωριμάσουν οι συνθήκες για να βγάλει την πρώτη δισκογραφική του δουλειά.

Ο Καίσαρας Κίκης έχει περιπλανηθεί αρκετά και μέσα από τα τραγούδια του ερμηνεύει υπέροχες ιστορίες, πολλές φορές με βιωματικά στοιχεία. Καμία όμως δεν μοιάζει με αυτή που κουβάλησε από την Κάσο, τη διέδωσε και την έκανε να είναι περιζήτητη στις εμφανίσεις του.

Η ιστορία του Αφούση…  

Ο Κίκης χαρακτηρίζεται πλέον από αυτήν, αφού ακόμη και η μπάντα του έχει πάρει το όνομα “Αφούσηδες”, ωστόσο είναι ένας τραγουδοποιός, που έχει να πει πολλά περισσότερα. Μόλις πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε στο Youtube μία υπέροχη μελοποίηση με δική του ερμηνεία, σε ένα υπέροχο ποίημα του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη (“Αρμονίες της καρδιάς”, μουσική και ενορχήστρωση του Σάκη Αμπατζίδη), ενώ ετοιμάζει το δεύτερο προσωπικό του δίσκο, που αναμένεται να κυκλοφορήσει το ερχόμενο καλοκαίρι…

Για όλα αυτά, ο Καίσαρας Κίκης μίλησε στο “Παραδούναι και Λαβείν”.   “Λίγο έως πολύ, όλοι στην οικογένεια μου, είχαν κάποια σχέση με τη μουσική. Καταρχάς, ο πατέρας μου είχε λύρες και λαούτα κι ερχόταν ο αδερφός του στο σπίτι μας και έπαιζαν. Γενικά, η μουσική υπήρχε συνέχεια στο σπίτι. Όταν ήμουν 4-5 χρονών κι ο πατέρας μου πήγαινε να παίξει σε γλέντια, έπρεπε οπωσδήποτε να πάω μαζί του με μία πλαστική κιθάρα που είχα.

Μόνο αφότου τελείωνε το γλέντι, αισθανόμουν το πέρασμα της ώρας και λιποθυμούσα από τη νύστα. Επίσης, ο ξάδερφος μου, ο Νεκτάριος ήταν κι αυτός μέσα στη μουσική κι όταν έλειπε ο πατέρας μου στην Αμερική, παίζαμε μαζί. Όταν ήμουν στο νησί, με βοήθησε πολύ ο Γιώργος Περσελής, φοβερός λαουτιέρης και με μία φωνή εκπληκτική, τόσο που εάν ήθελε να ασχοληθεί επαγγελματικά με το τραγούδι θα μιλούσε όλη η Ελλάδα γι’ αυτόν.

Ο Γιώργος Περσελής μου έδινε βήμα, έβλεπε ότι ήθελα να παίξω. Το είχαμε καθιερώσει να πηγαίνω μαζί του, με πρόφαση να τον ξεκουράζω. Ο Σάββας Περσελής που έχει και δισκογραφία με παραδοσιακά της Κάσου ήταν παντρεμένος με την αδερφή της γιαγιάς μου. Τέλος, ο παππούς της μάνας μου ήταν παπάς, έψελνε, αλλά ήταν και λυράρης, ενώ έπαιζε και μαντολίνο. Όταν πήγαινα στην εκκλησία άκουγα τους ψαλμούς, καταλάβαινα ότι συνδέονται με το τραγούδι και παρατηρούσα. Μάθαινα και κράτησα πολλά στοιχεία στην ερμηνεία μου από εκεί”

 

 

Στον τωρινό τόπο κατοικίας του, τη Θεσσαλονίκη, δεν ήταν όλα εύκολα, αλλά ο Καίσαρας Κίκης βρήκε ανθρώπους που τον επηρέασαν βαθιά ή τον βοήθησαν -όταν η στιγμή το έφερε- να πάνε τα πράγματα παρακάτω…

Ο ίδιος εξιστορεί πως… “Κόλλησα με τον Παπάζογλου! Φωνάρα, έμαθα πολλά ακούγοντάς τον και παρακολουθώντας τον. Ακόμη και η συμπεριφορά μου επηρεάστηκε. Είχα και την ευκαιρία να τον γνωρίσω, έστω και στα τελευταία χρόνια της ζωής του. Έτυχε, μάλιστα, να είμαστε μαζί σε κάποια γλέντια. Παρεμπιπτόντως, για εμένα, αυτή είναι η ιδανική συνθήκη. Δεν μου αρέσουν τα πολλά φώτα και η απόσταση. Θέλω να είμαστε στο ίδιο επίπεδο με τον ακροατή. Φυσικά, τραγουδάω και τραγούδια του Παπάζογλου. Είναι απαραίτητο. Ειδικά τώρα που λείπει. Ειλικρινά, δεν μπορώ να ξεχωρίσω τους δίσκους του, γιατί ο καθένας ήταν κι ένα καινούργιο μάθημα. Έμαθα από αυτόν μέχρι και πως ο τονισμός των λέξεων επηρεάζει τη μελωδία.

Σε ό,τι αφορά την προσωπική μου δουλειά, μου πήρε καιρό για να βγάλω το πρώτο μου cd. Είμαι αυτοδίδακτος και ξεκίνησα καθαρά με κίνητρο το μεράκι μου. Έτσι, έπρεπε να βρω συνεργάτες που να τους αρέσει αυτή η ιδιαιτερότητά μου. Ακόμη και το στούντιο που χρησιμοποιήσαμε για να βγάλουμε cd, μας το παραχώρησαν κάποιον πολύ καλοί φίλοι και συγκεκριμένα ο Άλεξ (Αλέξης Καραμέτης) από τους Villagers of Ioannina City κι ο ηχολήπτης του συγκροτήματος, Αστέρης Παρταλιός. Με βοήθησαν πολύ”

Πως όμως ταυτίστηκε ο Καίσαρας Κικής με τον “Αφούση”; Και ποιος ήταν αυτός που έγινε τραγούδι στο στόμα και στα γλέντια των Κασιωτών; 

“Υπάρχει ένα βιβλίο με τον τίτλο “Ο Αφούσης ή Αντράς” έκδοσης του 1924 στην Αίγυπτο, τότε που εκεί ζούσαν πολλοί Κασιώτες (πάνω από το μισό του πληθυσμού του νησιού), γιατί είχαν πάει για να δουλέψουν στο άνοιγμα της διώρυγας του Σουέζ. Ο Άντρας είναι ο Αντρέας και το Αφούσης είναι παρατσούκλι του Αντρέα που πρέπει να έζησε στα μέσα του 1800. Εκείνο τον καιρό, η Κάσος είχε γυψορυχείο και οι κάτοικοι του νησιού φόρτωναν γύψο και ταξίδευαν έως τη Μαύρη Θάλασσα, για να ξεφορτώσουν. Εκεί κάποιος ναυτικός είδε έναν Ρώσο που έμοιαζε του Αντρά. Όταν γύρισε στην Κάσο, είπε πως αυτός μοιάζει με τον Αφούση, τον Ρώσο, που είδαν σε ένα λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας. Έτσι έμεινε και το όνομα. Χρησιμοποιούσε μια σπηλιά σαν σπίτι, ενώ είχε το συνήθειο να φοράει 6-7 καπέλα μαζί, κάτι που αποτυπώθηκε στη μοναδική φωτογραφία του που σώζεται.

Ο Αφούσης είναι σαν τοπικό παραμύθι για την Κάσο, όπου περιγράφονται τα καμώματα κι ο χαρακτήρας του. Στην πραγματικότητα, ήταν ένας έξυπνος και μορφωμένος άνθρωπος, αλλά ένα θλιβερό συμβάν τον επηρέασε βαθιά κι έβγαλε μια αλλόκοτη συμπεριφορά για να αμυνθεί στη στεναχώρια του. Ήταν όμως και η ψυχή στα γλέντια της Κάσου. Εάν δεν υπήρχε, δεν γινόταν γλέντι. Οι καπεταναίοι και οι έχοντες, ήθελαν οπωσδήποτε την παρουσία του. Τραγουδούσε ωραία και έλεγε μαντινάδες με τα αστεία του. Υπήρχε μάλιστα ένα εκκλησιαστικό τροπάριο που πάνω σε αυτό του άρεσε να αυτοσχεδιάζει. Το τραγούδι, ως μελωδία, το σκαρώσανε στο νησί από μαντινάδες του ίδιου του Αφούση.

Όταν ήμασταν πιτσιρίκια, πηγαίναμε στα γλέντια για να ακούσουμε τον Αφούση και μόλις τελείωνε, αδιαφορούσαμε και φεύγαμε για παιχνίδι. Όταν ανέβηκα στη Θεσσαλονίκη, στο πρώτο μου παίξιμο έπρεπε να παίξω οπωσδήποτε τον Αφούση και τραγουδούσα τις μαντινάδες ανάλογα με την παρέα. Πλέον, όμως, έχουμε συγκεκριμένες μαντινάδες που λέμε. Από την αρχή ο κόσμος ανταποκρίθηκε πολύ θερμά. Χαίρομαι πολύ και νιώθω και ο ίδιος πιο ολοκληρωμένος, διότι κάτι που μου άρεσε από μικρό παιδί κατάφερα να το διαδώσω, όσο ήταν δυνατόν”

Η μοναδική φωτογραφία του Αφούση (πηγή: Ζ. Χαλκιάδης – “Ο Αφούσης ή Αντράς”, 1924)     Ως επίρρωση των πιο πάνω, το σχήμα του Καίσαρα Κίκη πήρε το όνομα “Αφούσηδες”, κάτι που επίσης οφείλει στους φίλους του, μουσικούς από τους Villagers of Ioannina City, καθώς και στα παιδιά από το καφενείο Τζαμάλα (συνοικιακός εορτασμός των Αποκριών που διατηρείται στα Γιάννενα), της Θεσσαλονίκης.

Τί να περιμένουμε, όμως για το μέλλον;

“Τώρα κάνουμε πρόβες για να ηχογραφήσουμε και να βγάλουμε το νέο μας δίσκο έως το καλοκαίρι. Θα έχουμε πάλι κάποια παραδοσιακά της Κάσου, διασκευασμένα, κάποια δικά μου, ενώ δουλεύουμε κι ένα ωραίο πολύ ωραίο τραγούδι του Γιώργου Καλλιφατίδη (κιθαρίστας).

 

Ο άνθρωπος που κάτι είδε σε εμένα και με στηρίζει πάρα πολύ εδώ και 18 χρόνια. Θα ηχογραφήσουμε, επίσης, ένα τραγούδι για τον Ηλία Ρεϊση, έναν λεβέντη και καλλίφωνο, που βρήκε τραγικό χαμό με πνιγμό. Η ιστορία του καταγράφηκε σε ένα τραγούδι με φοβερή μελωδία. Τέλος, έχω κατά νου να ηχογραφήσω τη μελοποίηση του ποιήματος ενός Κασιώτη (Γιανναγάς) που βλέπει στο όνειρο του ότι συνομιλεί με μια κυρία πάνω σε ένα βουνό. Αυτή η κυρία είναι η Κάσος…”
Πηγή: www.musicpaper.gr