του Μανώλη Δημελλά
Στην πρόσφατη επίσκεψη της στην Κάρπαθο η ΠτΔ κα Κατερίνα Σακελλαροπούλου επισκέφθηκε το σπίτι της κας Καλλιρόης Δεστέ, στο χωριό Απέρι.
Αν και δεν ήταν το μόνο καρπάθικο σπίτι στο οποίο βρέθηκε και ξεναγήθηκε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, το συγκεκριμένο κρύβει πολλούς λόγους έτσι ώστε να το ξεχωρίσουμε.
Το σπίτι χτίστηκε περίπου στα μέσα του 19ου αιώνα και η τελευταία σημαντική ανακαίνιση του έγινε το 1892. Δηλαδή πριν από 128 χρόνια!
Πρώτοι ιδιοκτήτες του ήταν ο έμπορος Χατζηεμμανουήλ Καπετανάκης και σύζυγος του η Χατζηκαλή Καλλιόπη.
Από τα ονόματα καταλαβαίνουμε ότι εκείνα τα χρόνια ταξίδεψαν στα Ιεροσόλυμα και έτσι προστέθηκε το Χατζή στα ονόματα τους.
Τα Καρπαθιακά Νέα μίλησαν με την σημερινή ιδιοκτήτρια την κα Καλλιρόη Δεστέ, η οποία και ξενάγησε την Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο σπίτι της. Ανάμεσα σε εκείνα που ξεχωρίσαμε είναι ότι η ΠτΔ δεν πέρασε τουριστικά κι αδιάφορα από αυτό το σπίτι.
Με την είσοδο της η Πρόεδρος την αυλή, στη συνέχεια το παλιό καρπάθικο, το οποίο διατηρείται χωρίς περιττά στολίδια. Επίσης εντυπωσιάστηκε με μια μαντήλα του στύλου, φτιαγμένη το1903 με χρυσή κλωστή.
Πρόσεξε το περιποιημένο ξύλινο ταβάνι και το χώρισμα, που είχε γίνει στον σοφά από τις αρχές του 1900, έτσι ώστε να υπάρχουν δωμάτια και μια σχετική ιδιωτικότητα. Μια παρέμβαση που δεν υπάρχει στα καρπάθικα σπίτια.
Δεν είναι μόνο η αρχιτεκτονική και η λαογραφική κληρονομιά, το σπίτι αυτό κρύβει και πτυχές από την ιστορία της Καρπάθου.
Ο πρώτος ιδιοκτήτης, Χατζηεμμανουήλ Καπετανάκης, εκτός από την κόρη του Μαριγώ Καπετανάκη Πρωτόπαπα είχε δύο γυιούς, τον Χατζηιωάννη Καπετανάκη, γιατρό στη περιοχή Λασιθιου Κρήτης και βουλευτής Κρήτης και τον Χατζημήτρο Καπετανάκη. Δικολάβο μέλος της επαναστατικής Επιτροπής της Απελευθέρωσης της Καρπάθου.
Η μοναχοκόρη του Καπετανάκη παντρεύτηκε τον Οθείτη νομικό Γεώργιο Πρωτόπαπα, το ζευγάρι έζησε σε αυτό το σπίτι.
Ο Γεώργιος Πρωτόπαπας γεννήθηκε στο χωριό Όθος το 1874, σπουδαίος Δωδεκανήσιος, αγωνιστής πατριώτης, νομικός και ανώτατος κρατικός λειτουργός. Παρουσίασε πλούσια δράση αν και πέθανε πρόωρα σε ηλικία μόλις 54 ετών, το 1928.
Αξίζει να σταθούμε σε μια από τις δράσεις του, το 1912, πριν καταλάβουν οι Ιταλοί τα Δωδεκάνησα ο δικαστής Ιωάννης Μελισσινός προσπαθούσε να πείσει τους Δημογέροντες του νησιού να αντισταθούν. Μόνο από τον Πρωτόπαπα βρήκε υποστήριξη. Κι αυτός παρότρυνε τους Καρπάθιους να κινηθούν σε μια επαναστατική ενέργεια. Επίσης, την ίδια χρονιά, ήταν ο απεσταλμένος του νησιού στο συνέδριο της Πάτμου όπου έδειξε φλογερό πατριωτισμό.
Ο Πρωτόπαπας και η σύζυγός του Μαριγώ, απέκτησαν δυο κόρες. Την Καλλιόπη (σύζυγος Νικολάου Καρακατσάνη) και την Αννίκα (σύζυγος Εμμανουήλ Βόζου).
Η Καλλιόπη Καρακατσάκη παρουσίασε πλούσια κοινωνική δράση σε Κάρπαθο και Αμερική. Αποκορύφωμα το 1976-80 όταν έγινε Πρόεδρος της κοινότητας Απερίου, ήταν η πρώτη γυναίκα Κοινοτάρχης! Αντιπροσώπευσε την Κάρπαθο στην Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων, ενώ δώρισε όλους τους μισθούς της στην Κοινότητα για την εκτέλεση κοινωφελών έργων. Αλλά και ο σύζυγος της υπήρξε από τους ιδρυτές του συλλόγου «Πρωτέα» και της «Ομόνοιας» Αμερικής.
Η οικοδέσποινα, που είχε και το ρόλο ξεναγού, για την ΠτΔ, κα Καλλιρόη Δεστέ, ανάμεσα στα άλλα δεν παρέλειψε να πει στην κα Σακελλαροπούλου ότι στην Κάρπαθο η γυναίκα έχει σπουδαιότατο ρόλο και είναι ψηλά. Η ΠτΔ της απάντησε πως ήδη το είχε καταλάβει.
Αντλήθηκαν στοιχεία από την Καρπαθιακή Προσωπογραφία, του Κωνσταντίνου Α. Μελά, Αθήνα 1984
