Του συγγραφέα- αρθρογράφου Μάκη Εμμ. Ρήγα- Ρηγοπούλη
Αρκετοί με τσιγκλίζουν: “μα τι σχέση μπορεί να έχει μία Κάρπαθος μέσα στα συχνά αναφερόμενά μας πιο απόμακρα και πιο παραγκωνισμένα νησιά από την φύση και την ελληνική πολιτεία 3Κ (Καστελλόριζο, Κάσος, Κάρπαθος) + Γ(αύδο)”;
Εύλογη απορία για το δεύτερο σε έκταση νησί (324,7 τ. χλμ.) της Δωδεκανήσου και πολλαπλάσιο σε πληθυσμό (6.416, νέα απογραφή 2022), μεγάλη μεν, αποκομμένη δε η Κάρπαθος.. σε σύγκριση με το Καστελλόριζο με πληθυσμό 594 κατοίκους και έκταση 9,113 τ. χλμ., την Κάσο με πληθυσμό 1224 και έκταση 66,4 τ. χλμ., την Γαύδο με πληθυσμό 208 κατοίκους και έκταση 29,6!
Παρ΄ όλη αυτή την θεαματική εδαφική και πληθυσμιακή διαφορά μεταξύ της Καρπάθου και των υπολείπων τριών εξίσου πιο απομονωμένων νησιών της χώρας συνεχίζουμε να πιστεύουμε σαν Δήμος-νησί η Κάρπαθος έχει να αντιμετωπίσει πιο δυσθεώρητα προβλήματα και εξηγούμαι:
Η Κάρπαθος (Δήμος) των 3 (Βορείου, Μεσαίου, Νοτίου) ή και περισσοτέρων νησίδων μέσα σε 1 φαίνεται ξεκάθαρα.. ότι π.χ. τα βόρεια χωριά της Όλυμπος και Διαφάνι, με το μέγιστο πολιτισμικό-παραδοσιακό ειδικό βάρος σε πανελλήνια κλίμακα, αισθάνονται αδικημένα.. όταν ο κάθε δημοτικός υπάλληλος θα πρέπει να διατρέξει για ώρες να πάει κι άλλες τόσες να επιστρέψει στο άλλο νότιο άκρο, που εδρεύει ο Δήμος.. άραγε πόσος καιρός του απομένει για να τελειώσει οποιαδήποτε εργασία τοων δύο χωριών;
Αν ήτανε οι μακρινές αποστάσεις οι μοναδικοί σκόπελοι.. το να διασχίζει κάποιος ανάμεσα την πιο ψηλή, πιο ορεινή οροσειρά της Δωδεκανήσου από το ένα άκρο μέχρι το άλλο του νησιού στις πιο υψιπετείς κακοτοπιές- δρόμους και για τους εργαζόμενους στον Δήμο και για τους βόρειους κατοίκους παραμένει άλλη μία επικίνδυνη δοκιμασία-διαδρομή. Εκτός από τους πανωχωρίτες και για τον ίδιο τον Δήμο με τέτοιες ανήκουστες συνθήκες να αδικείται από την μία ότι δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τους μακρινούς πολίτες του όσο πρέπει ή όσο θα ήθελε.. και από την άλλη τα βόρεια μέρη του, να γίνονται τόσο ασήκωτο βάρος στον Δήμο, κυριολεκτικά τον παραλύει, που δεν μπορεί να εκπληρώσει τις πλείστες όσες υποχρεώσεις του και προς τα υπόλοιπα μέρη- χωριά του.
Τι ευτυχή, τι τυχερά, λοιπόν, από κάθε άποψη, τα νησιά σαν την γειτόνισά μας Κάσο-Δήμο, όπως πιστεύω συμβαίνει και στα λοιπά ρομβοειδή μικρότερα Κ+Γ νησιά, να βρίσκονται όλα τα χωριά τους κοντά, σε απόσταση αναπνοής. Άλλες συναφείς καταστροφικές συνέπειες και για τα σχολεία του Βορρά.. Κραυγές αγωνίας έρχονται από τους επίσημους κοινοτικούς άρχοντες και τους ανεπίσημους της Ολύμπου-Διαφανίου, όπως π.χ.:
Το Συμβούλιο της Κοινότητας, κατόπιν εισήγησης του Κοινοτικού Συμβούλου κ. Γιώργου Κ. Χατζηπαπά, εζήτησε οικονομική στήριξη από τους 4 συλλόγους της διασποράς για το σχολείο στο Διαφάνι.
Δική μας εκτίμηση είναι ότι θα πρέπει οι ενέργειες να είναι πιο γενικευμένες και όχι μόνο αποτεινόμενοι μονομερώς στους ομοχώριους τους.. διότι απλούστατα πιστεύουμε, ότι η Όλυμπος για την Κάρπαθο είναι η κύρια πηγή- σειρήνα του νησιού για τις πανελλήνια γνωστές, μοναδικές παραδοσιακές ιδιαιτερότητές της..
Άρα, θα πρέπει να είναι και κυρίαρχο μέλημα τόσο των δημοτικών αρχόντων, όσο και των φορέων και των συλλόγων του νησιού, στο σύνολό τους. Είναι, εξίσου, “εθνική” αναγκαιότητα για την Δωδεκάνησο, για την Περιφέρεια και για την χώρα να διατηρηθεί πάση θυσία ζωντανή “η ζώσα, ακόμη, πρωτεύουσα της παραδοσιακής- πολιτιστικής μας κληρονομιάς”.
Όπως και οι μοναχικές εκκλήσεις της δασκάλας στο σχολείο Διαφανίου κ. Θεοδώρας Κουκουρίκου και του Μανώλη Λιορεϊση, “να μην κλείσει το σχολείο Διαφανίου”, πιστεύουμε και απ΄ ότι πληροφορούμαστε, μάλλον εισακούουνται σε ευήκοα ώτα, και το σχολείο θα παραμείνει ανοικτό.. όπως ελπίζουμε να ληφθούν καθολικές αγωνιστικές πρωτοβουλίες-μέτρα και για την αποτροπή της ραγδαίας ερήμωσης τους.
Ενώ, δυστυχώς, τα παντός είδους βάσανα, σαν Δήμος Καρπάθου και σαν πανωχωριανοί, δεν τελειώνουν εδώ.. και στα μεσαία χωριά το Μεσοχώρι και τα Σπόα πάνω κάτω τα ίδια.. Οι ορεινές και οι μακρινές αποστάσεις δημιουργούν σχεδόν τις ίδιες μετ΄ εμποδίων κακοτράχαλες καταστάσεις τόσο για τις επί τόπου υπηρεσίες του Δήμου, όσο και για τα εξ αποστάσεως σχολεία, τις συγκοινωνίες και στην διακίνηση των αναγκαίων αγαθών από την πρωτεύουσα για τους δοκιμαζόμενους κατοίκους τους.
Αυτός ο Δήμος, αυτό το νησί με τα δύο, μεσαίο και πάνω, διαμερίσματα είναι ένα ολόκληρο βουνό και δάσος στρωμένο από αγκάθια.. όπως, εξάλλου, και τα υπόλοιπα μικρονήσια που φωνάζουν ότι δεν έχουν καν αγαθά και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, όπως φαρμακείο, σχολείο, σουπερμάρκετ, Α.Τ.Μ., τις περισσότερες απαραίτητες υπηρεσίες του Δήμου, και πάει λέγοντας, δηλ. όπως συμβαίνει στα 4 πάνω χωριά.. πως μπορούν στα αλήθεια τέτοια απόκοσμα μέρη να επιβιώσουν;
Π.χ. μία και μόνο υπηρεσία αποδεικνύει την ανημποριά του Δήμου να επιτελέσει τα πιο ευαίσθητα καθήκοντά του ακόμη και στις νότιες κοντινές κοινότητές του. Π.χ. ολόκληρα τα δίκτυα της ύδρευσης-αποχέτευσης της Καρπάθου, αυτόν τον καιρό, τα επωμίζονται μόνο δύο ήρωες-υδραυλικοί για όλα τα χωριά του Δήμου!!
Γι΄ αυτό δεν πρέπει να απορούμε γιατί τόσο συχνά-πυκνά, για τους οποιουσδήποτε λόγους που σπάνε οι σωλήνες και χύνονται τα νερά ανεξέλεγκτα, τα χωριά μένουν άνυδρα για μέρες, εβδομάδες, τι να πρωτοπρολάβουν!
Ενώ οι προ- Καποδιστριακοί μας Δήμοι, τουλάχιστο στον δικό μας των Μενετών, εδημιούργησε από μόνος του(!!) δύκτυα σε έξι κατοικημένους οικισμούς και σε δώδεκα παραλίες από το Αρδάνι μέχρι το Αγριλαοπόταμο, σε αποστάσεις 15 χλμ. όχι μόνο μονοδρομικά, αλλά περιμετρικά, κ.τ.λ.. και διατηρούσε δύο μόνιμους υπαλλήλους, έναν υδραυλικό και έναν υδρονομέα, όπως πιστεύω θα είχανε και οι υπόλοιποι τότε Δήμοι-χωριά.
Απ΄ αυτό και μόνο το ένα καίριο παράδειγμα του πιο αναγκαίου στη ζωή, του νερού, φαίνεται πόσο μακριά πίσω έχουν μείνει οι Καποδιστριακές δομές στην εξυπηρέτηση των πολιτών των μικρών νέων μας Δήμων. Οι συγκρίσεις, λοιπόν, μεταξύ του παλαιού Δήμου και του νέου όχι μόνον δεν μπορούν(που να βρεθούν τόσα έσοδα;) οι νέοι Καποδιστριακοί να κατασκευάζουν νέα δίκτυα αλλά ούτε καν μπορούν να τα συντηρούν!!
Αυτές οι καταστροφικές συγκρίσεις εκπέμπουν σοβαρά σήματα κινδύνου προς κάθε κατεύθυνση και ειδικά στους συντάκτες αυτών των νέων καθεστώτων, ειδικότερα για τους μικρότερους Δήμους, που τους άφησαν αξεκρέμαστους και θα διάγουν όχι μόνον τις τωρινές επτά αλλά τις μελλοντικές-μόνιμες “ισχνές εποχές”, ανισοσκέλιστων προϋπολογισμών με όλα τα “αρρωστηδιάρικα παρεπόμενα”..
Η Κεντρική Διοίκηση (Κ.Δ.), διαχρονικά, συνεχίζει να στρέφει τα ξίφη της εναντίον, να τους αποτελειώσει και δημογραφικά εκτός το κλείσιμο των σχολείων, κ.τ.λ. αλλά και με την δήμευση των “δασωμένων” περιουσιών των νησιωτών, ακόμα και με κάποια σχίνα, αλώνια, αναβαθμίδες, κ.τ.λ. μέσα, που θα πρέπει να πληρώσουν στις γραφειοκρατικές διαδικασίες τα μαλιά της κεφαλής τους, για να και εάν θα ξεμπερδέψουν.. Σε αυτά, όμως, τα χωράφια εργάζονται, είναι η κύρια απασχόληση των απομονωμένων νησιωτών τους, άρα και η ζήση τους..
Εάν προστεθεί και η έλλειψη σχολείου, κ.τ.λ. δεν απορεί κανένας για την ολοσχερή απουσία παιδιών και νεαρών ζευγαριών από τα χωριά, μένουν μόνο με τα περήφανα γηρατειά “να φυλάνε Θερμοπύλες” με ημερομηνία λήξης της πλήρους ερήμωσης των νησιών και των χωριών τους. Ήδη και στο “μεγάλο” μας νησί παρατηρείται ήδη καθ΄ όλη την χειμερινή περίοδο να νεκρώνουν όλα και περισσότερο τα ενδοχώρια χωριά αναμένοντας το κλείσιμο των σχολείων για να φανούν οι πρώτοι εκτός συμπατριώτες μας και να ανοίξει και η τουριστική σαιζόν. Έτσι, όπως παρουσιάζονται οι δυσοίωνες εξελίξεις στα νησιά-χωριά μας θα υπάρξει ζωή μόνο για τους μερικούς μήνες του καλοκαιριού.
Πάνε οι παλιοί καλοί καιροί που εκτός του ότι έσφιζαν από ζωή σε όλα τα επίπεδα και οι ξενιτεμένοι τις χρονιάρες μέρες των Χριστουγέννων, του Πάσχα, κ.τ.λ. πλημύριζαν τα χωριά τους. Τώρα, με όλες σχεδόν τις κρατικές υπηρεσίες να έχουν αποχωρήσει και μεταναστεύσει στην Ρόδο, χωρίς εκδηλώσεις, κ.τ.λ. οι περισσότεροι “μεταναστεύουν”, αναζητώντας στα αστικά κέντρα διαφορετικούς, υποφερτούς όρους ζωής σε όλα και οι μόνιμοι να ξεγίου σε διασκεδάσεις, σε Ευρώπη, κ.τ.λ., από τις καθημερινότητες των εργασιών του καλοκαιριού.
Τα ακραία κτυπήματα στα απόμερα νησιά-Δήμους μας, δυστυχώς, έρχονται από παντού.. Έχουμε καταγράψει στο προηγούμενο άρθρο τις μείζονες κρίσεις μιάς κακορίζικης εποχής, της περασμένης 12ετίας, άλλες εισαγόμενες-παγκόσμιες κι άλλες εγχώριες, καθόσον πολλαπλασίασαν τις ήδη πολλαπλές και δη “τις διπλές κακότυχες ατέλειες”, φυσικές και πολιτειακές των μικρών πιο παραγκωνισμένων 3Κ+Γ Δήμων- νησιών- χωριών της χώρας.
Ειδικότερα την άτυχη Κάρπαθο, δυστυχώς, την κακοτρέχει- πληγώνει πολύ πιο βαριά, θανάσιμα θα έλεγα, το προαιώνιο πάθος-αρρώστεια των ελλήνων, η ακραία διχόνοια, ο διχασμός με τα “εμπόλεμα” τους πρόσωπα τον συγγενικό, τον κομματικό, τον προσωπικό, τον επιχειρηματικό, τον τοπικιστικό.. πολύ λυπηρά και τόσους πολλούς για την νεοπλουτίστικη νομενκλατούρα των καρπαθίων, που φαίνεται να αποκλείουν την ομόνοια και την συνεργασία στα δημοτικά μας πράγματα..
Αυτοί οι αντιτιθέμενοι διαξιφισμοί ξεκίνησαν ήδη από το προηγούμενο δημοτικό συμβούλιο, καθόσον τα περισσότερα προτεινόμενα έργα από την Δημοτική Αρχή δεν εύρισκαν ευήκοα ώτα ούτε καν από την προσκείμενη πλειοψηφούσα παράταξή της, καταψηφίζοντάς τα, με αρνητικά απολέσματα στασιμότητας για τον τόπο. Εμείς, κάθε φορά, ευχόμαστε να προτάσσουν το συμφέρον του τόπου, που γι’ αυτό ορκίζονται, και γι΄ αυτό τους ψηφίζει ο λαός και στα μικρά μας μέρη εμφανέστατα φαίνεται ο καθένας με την ψήφο και τις πράξεις του πια απ΄ όλα τα παραπάνω εξυπηρετεί.. και μετρώντας οπωσδήποτε το έργο, τα απτά αποτελέσματα του καθενός στα δημοτικά μας πράγματα.
Άρα, εξαρτάται από τους ίδιους τους καρπάθιους με την ψήφο τους να ξεπεράσουν τα ίδια δημοτικά κακώς δρώμενα, βάζοντας τέλος σε μερικούς “Πόντιους Πιλάτους” και όσους συνεχίζουν να προκαλούν με τις προϋπάρχουσες αρνητικές καταστάσεις, επιβαρύνοντας ανεπανόρθωτα τον τόπο τους.. ή μήπως είναι όνειρά μας θερινής νυκτός το να αποφεύγουν οι καρπάθιοι τα γνωστά τετριμμένα, ψηφίζοντας καθ΄ εικόνα και καθ΄ ομοίωση των αντιπαλοτήτων των δημοτικών τους αρχόντων, καίγοντας το νησί τους;
Ποίοι άραγε από τους παραπάνω θα νοιαστούν, εάν τελικά δεν μπορούν να βρούνε άκρη οι ντόπιοι αρμόδιοι και για όλες τις παραπάνω και όχι μόνο μοναδικές στερήσεις και εάν γι΄αυτούς τους σοβαρούς λόγους οι νησιώτες παρατούν τα νησιά τους έρημα στις μοναξιές τους και τα αφήσουν να έρθει το απρόσωπο, κανακαρίστικο πλέον κράτος κεντρικά να τους αντικαταστήσει; Άρα, η αρχική μας επιμονή θεωρώ δικαιώνεται, ότι η πολλαπλή μεγένθυνση, μεγενθύνουν-πολλαπλασιάζουν και τα άλυτα προβλήματα και σε μικρομεσαίους αδύναμους δήμους από πάρα πολλές απόψεις, όπως τον δικό μας, πολύ περισσότερο χωρίς τα προαπαιτούμενα.
Πάντως, εμάς, όπως πάντα, οι στόχοι μας δεν είναι απλά να απαριθμούμε σε γενικότητες τα προβλήματα των νησιών μας ή να καταγγέλλουμε πρόσωπα ή και τις αθέμιτες καταστάσεις, τις οποίες-α άλλωστε τις προβάλλουν πολλοί συντοπίτες μας αλλά να προτείνουμε κάποιες λύσεις υπέρβασής τους, να επινοούμε εναύσματα- προβληματισμούς για αναστοχασμούς προς κάθε κατεύθυνση..
Δεν γίνεται, όμως, επί του παρόντος να παραθέσουμε τις ιδέες μας, μας τράβηξε να μακρυγορήσουμε ο εκ βαθέων οίστρος μας.. στο επόμενο, λοιπόν, η συνέχεια Θεού θέλοντος..
ΜΕΡΡ.. 29/1/2023.
