Η σπάνια φωτογραφία του συνεργάτη μας, συλλέκτη Ιωάννη Βασιλάκη, που σήμερα δημοσιεύουμε για πρώτη φορά γίνεται ευκαιρία για ένα μαγικό ταξίδι στα μαγευτικά ακρογιάλια της Αμμοωπής (διαβάστε για την εκτίμηση για την ορθή ονομασία από τον καθηγητή Μηνά Αλ. Αλεξιάδη στο τέλος του άρθρου). Μα εδώ, στην Αμμοωπή, είναι οι χρυσές απάνεμες παραλίες της Καρπάθου που αφήνουν τις πιο γλυκιές μεταξωτές μνήμες!
Λοιπόν κανένας δεν αμφιβάλλει ότι από τις γνωστότερες περιοχές της Καρπάθου είναι η Αμμοωπή. Ουσιαστικά σήμερα αποτελεί ένα τουριστικό θέρετρο σε απόσταση σχεδόν 6 χμλ από την πρωτεύουσα του νησιού. Η περιοχή της Αμμοωπής δεν είναι έχει μια παραλία αλλά χωρίζεται σε μικρότερες παραλίες με γαλαζοπράσινα και κρυστάλλινα νερά. Μεγάλη Αμμοωπή (Περάμμος), μικρή Αμμοωπή και βοτσαλάκια είναι πιο γνωστά ενώ όλο και περισσότεροι αγαπούν τα Καστέλια, το Φωκιά και το Αρδάνι.
Οι παραλίες στην Αμμοωπή είναι οργανωμένες, ενώ δίπλα στην μαγευτική θάλασσα υπάρχουν ταβέρνες και εστιατόρια στα οποία οι τουρίστες μπορούν να γευτούν την καρπάθικη κουζίνα και προσφέρουν ασφάλεια για τον επισκέπτη.
Ο πρωτοπόρος Νίκος Μαλλόφτης
Η περιπέτεια της ζωής του Νίκου Μαλλόφτη, είναι δεμένη με το Περάμμο, τη μεγάλη παραλία, αλλά και με την εξέλιξη ολόκληρης της περιοχής.
Ήταν το 1968, που ο Μιχάλης και η Ρηγοπούλα Μαλλόφτη, οι γονείς του Νίκου, με τον ίδιο και την αδελφή του Φωτούλα, αποφασίζουν να ανοίξουν την πρώτη επιχείρηση στον τόπο.
Καφεζυθεστιατόριο, από το πρωί μέχρι το βράδυ στου γιαλού το κύμα, οι Μαλλόφτηδες έστεκαν στο πόδι.
Δρόμος, νερό και ρεύμα δεν υπήρχαν. Ο τόπος μοιάζει με κρυφό παράδεισο, αφού για να φτάσεις δεν είναι μόνο η ατέλειωτη διαδρομή για τη Κάρπαθο, αλλά και ο ποδαρόδρομος πάνω σε μονοπάτια από τα Πηγάδια.
Βλέπει λοιπόν μπροστά, η οικογένεια Μαλλόφτη και επενδύει, σε ένα μαγαζί που προσφέρει αναψυκτικά, πορτοκαλάδες, λεμονάδες και νερό, που τα κουβαλούν με το γάαρο από τη Κουρβούλα ή από τα Κούτελα.
Από τους πρώτους ταξιδιώτες ο Πιέρ, η Ζακλίν και μια περίεργη καρακάξα.
Το ζευγάρι που δεν αποχωριζόταν το κλουβί με το πουλί τους, ξανακατέβηκε το 1970 αλλά δεν ξαναφάνηκε στον Περάμο και παρέμεινε άλυτο μυστήριο, η υπόθεση της πρώτης και μάλλον μοναδικής Καρακάξας, που έκανε διακοπές στη Κάρπαθο. Αντίθετα με άλλους Ευρωπαίους, κυρίως Γερμανούς, που κάθε καλοκαίρι δίνουν μυστικό ραντεβού, με τα βράχια της Αμμοωπής, ενώ ο Νίκος τους γνωρίζει όλους με το μικρό όνομα τους.
Ούτε ξενοδοχείο δεν υπήρχε εκείνα τα χρόνια! Οι τουρίστες φτάνουν με τους υπνόσακους παραμάσχαλα, ενώ στην παραλία γίνεται το αδιαχώρητο από τις σκηνές.
Ήταν το 1973 που ο Γιώργης Σακέλλης, ο γνωστός “Χαραντάς”, φτιάχνει τα πρώτα δωμάτια στα Καστέλλια. Μια ιδιαίτερη προσωπικότητα έκανε πάλι τη διαφορά, ακόμα και σήμερα ίσως να προσπερνάμε με τη σκέψη μας τη ιδιόμορφη μαγκιά του.
Ονόμασε τα δωμάτια “Σπάρτα σύστεμ” και ακολούθησε τη φιλοσοφία των Σπαρτιατών. Δεν έβαλε στρώματα, μοναχά ξύλινοι, Καρπάθικοι σοφάδες, περίμεναν τους ταξιδιώτες μέσα στα πρώτα ενοικιαζόμενα της περιοχής. Ήδη το μαγαζί της οικογένειας Μαλλόφτη, δούλευε από το χάραμα μέχρι το βράδυ. Η μάνα, η Ρηγοπούλα, έφτιαχνε ακόμα και γιαούρτι από το γάλα που κατέβαζαν οι δυό κατσίκες τους. Κατσίκες που ήταν διάσημες, σε όλη την Ευρώπη, αφού Εγγλέζοι δημοσιογράφοι φρόντισαν να προβάλλουν την οικογένεια του Περάμμου και το γιαούρτι της. Οι τυχεροί ταξιδιώτες ζούσαν, κολυμπούσαν μέσα στη καρπάθικη φιλοξενία, σε όλο το μεγαλείο της, όσο για το Νίκο, ότι χρήματα έφερνε από τα ξένα, έπεφταν μέσα στο Περάμμο. Δεν άργησαν να φτιάξουν παραδίπλα και το πρώτο τους ξενοδοχείο, που το λειτούργησαν από το 1978.
Να μην ξεχνιόμαστε, ακόμα ρεύμα δεν υπήρχε, δύο γκαζιέρες, για το μαγείρεμα και μια, μοναδική λάμπα. Ίσως το λιγοστό φως να κάνει τους ανθρώπους περισσότερο αυθεντικούς, ίσως στα πιο πηχτά σκοτάδια να βλέπουν οι ψυχές καλύτερα.
Αλλάζουν όνομα στην επιχείρηση, από τότε παραμένει το “Golden beach” να συνοδεύει τη μεγάλη παραλία της Αμμοπής.
Σήμερα η Αμμοωπή έχει καινούρια πρόσωπα, σίγουρα θα δυναμώσουν τα φώτα, αλλά στα σκοτεινά, στα αλμυρίκια που φύτεψε ο πατέρας του Νίκου, θα κρύβονται τόσες ιστορίες και θα περιμένουν μια παύση, μια μικρή σιωπή, για να ξεκινήσουν τη πάρλα. Ποιός να θυμάται την οικογένεια Μαλλόφτη ή του Νικολή του Ψαρά και της Φωτεινής, στη μικρή Αμμοπή; Αν είχαν στόμα τα βράχια, αν έλεγε κουβέντες η θάλασσα, μα τότε πόσες ιστορίες θα μας ψιθύριζαν!
Αλήθεια αν ακούσετε κάτι για μια καρακάξα, το γαλλοθρεμένο πουλί, που έκανε διακοπές στην Αμμοωπή της Καρπάθου, την αρχή του 1970, να το μοιραστείτε μαζί μας…
Οι εποχές μπορεί να αλλάζουν, ευτυχώς όμως οι μύθοι ποτέ δε πρόκειται να σβήσουν και το νησί, η Κάρπαθος, είναι γεμάτο από ολοζώντανους θρύλους.
Η χρονιά ορόσημο για όλη την περιοχή είναι σίγουρα το 1981, όχι για τη πολιτική αλλαγή. Οι πολιτικοί αδιαφορούσαν τότε για το τουριστικό προϊον, έδιναν βάρος στα χωριά και τα μετρημένα ψηφαλάκια, άλλωστε εκείνη την εποχή τα καλύτερα κτήματα δεν ήταν στα παράλια του νησιού.
Το 1981 οι Νίκος Μαλλόφτης, Μηνάς Χατζηδάκης και ο Γιάννης Μαργαρίτης, επιτέλους φροντίζουν για να έρθει το ηλεκτρικό ρεύμα από τη στροφή, μια απόσταση δύο χιλιομέτρων έκρυβε όλο τον πολιτισμό της εποχής μας.
Λίγα χρόνια μετά, ανοίγει και στρώνεται με άσφαλτο ο δρόμος, που ακόμη και σήμερα σε ορισμένα σημεία του παραδόξως μοιάζει με μικρό στενό και σε κάθε πέρασμα γεννά πολλά ερωτηματικά για τη κατασκευή του.
Όταν πια στο 1989 πιάνουν δουλειά τα τουριστικά πρακτορεία και τα τσάρτερ διαλέγουν και τη Κάρπαθο για να ξεφορτώσουν κόσμο, ο Νίκος Μαλλόφτης αισθανόταν δικαιωμένος, για την οικογενειακή επιλογή του.
Για την ορθή ονομασία της Αμμοωπής γράφει ο καθηγητής ΜΗΝΑΣ ΑΛ. ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ
Το θέμα της ορθής γραφής του πασίγνωστου τοπωνυμίου Αμμοωπή της Κοινότητας Μενετών Καρπάθου είναι με όμικρον (ο) και ωμέγα (ω). Το θέμα της ορθής γραφής ανήκει στην επιστήμη της Γλωσσολογίας και, ιδιαίτερα, του κλάδου της Τοπωνυμιολογίας.
Η Λαογραφία, όπως είναι γνωστό, είναι συγγενής επιστήμη με τη Γλωσσολογία και έχουν ορισμένες κοινές θεματικές. Ως λαογράφος, λοιπόν, ανέτρεξα στη σχετική βιβλιογραφία και συγκεκριμένα στο σημαντικό βιβλίο με τίτλο «Τοπωνυμικό της Καρπάθου» του αείμνηστου συμπατριώτη μας (από την Όλυμπο) Κωνσταντίνου Μηνά, καθηγητή Γλωσσολογίας των Πανεπιστημίων Ιωαννίνων και Αιγαίου, όπου διαβάζουμε, στη σελίδα 43, ότι η λέξη Αμμοωπή «είναι γραφικός ορμίσκος ΝΑ των Μενετών, διακρίνεται στη (Μεγάλη) Αμμοωπή και τη Μικρή Αμμοωπή, ΒΑ της Μεγάλης». Η Μικρή, βέβαια, ιστορικά είναι πιο γνωστή και η Μεγάλη αποκαλείται και «Πέρα Άμμος».
Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Μηνάς παραπέμπει και στον Β΄ τόμο του βιβλίου του επιφανούς ιστορικού και λαογράφου Μιχαήλ Μιχαηλίδη-Νουάρου (από το Όθος Καρπάθου), με τίτλο «Λαογραφικά Σύμμεικτα Καρπάθου», όπου στις σελίδες 426 και 427 σημειώνεται το τοπωνύμιο «Αμμοωπή» με όμικρον και ωμέγα, και το συσχετίζει με τον αμάρτυρο τύπο *Αμμοδωπή, τον οποίο παραβάλλει και με το τοπωνύμιο «Αμμωπή» της Χίου.
Για το ίδιο θέμα συνομίλησα και με τον διαπρεπή ομότιμο καθηγητή της Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και Ακαδημαϊκό Χριστόφορο Χαραλαμπάκη, ο οποίος εξέφρασε τις ίδιες απόψεις. (Να σημειωθεί ότι αποκορύφωµα τοῦ ἐρευνητικοῦ του µόχθου ἀποτελεῖ τὸ Χρηστικὸ Λεξικὸ τῆς Νεοελληνικῆς Γλώσσας (Ἀθήνα 2014, σελίδες 1.819), τὸν σχεδιασµὸ καὶ τὸν ἐπιστηµονικὸ συντονισµὸ τοῦ ὁποίου τοῦ ἀνέθεσε ὁµόφωνα τὸ 2003 ἡ Ὁλοµέλεια τῆς Ἀκαδηµίας Ἀθηνῶν).
Ο γράφων το σημείωμα αυτό πιστεύει ότι η σωστή γραφή είναι με όμικρον και ωμέγα και το θεωρεί ουσιαστικοποιημένο επίθετο. Άρα, «Αμμοωπή».
10.8.2024
Καρπαθιακά Νέα
