γράφει η Κουλά Κρυσταλλίδου
Στη μεγάλη αίθουσα του Πειραϊκού Συνδέσμου, σε μια ιδιαίτερη ποιητική βραδιά και σε ατμόσφαιρα με πολλή συγκίνηση, πολλοί συμπατριώτες του ποιητή, Καρπάθιοι, αλλά και άλλοι φίλοι του απόλαυσαν την πρώτη παρουσίαση του ποιητικού έργου του Γιώργου Ν. Κανάκη με τον τίτλο “Κωνσταντής” και τον υπότιτλο ” Έμμετρες θεατρικές αναφορές από την παραδοσιακή ζωή της Ολύμπου Καρπάθου, στο τοπικό ιδίωμα”.
Είχα τη χαρά και την τιμή να μιλήσω κι εγώ για το καινούργιο αυτό βιβλίο του Γιώργου Κανάκη, ανάμεσα στους αξιότιμους ομιλητές, Μηνά Αλεξιάδη ομότιμο καθηγητή Λαογραφίας στο ΕΚΠΑ, και την Σοφία Κανάκη-Πρωτόπαπα διδάκτορα Φιλ/φίας.
Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο, σε μια πολύ προσεγμένη στην επιμέλεια και με πολύ σεβασμό στην ποιότητα έκδοση, από την Αδελφότητα Ολυμπιτών Καρπάθου ” Η ΔΗΜΗΤΡΑ “.
Ο “Κωνσταντής” είναι ένα αξιόλογο για την πνοή του και σπάνιο για την εποχή μας έργο. Ένας άθλος είναι ο ογκώδης αυτός τόμος και αποτέλεσμα 10χρονης σχεδόν, επίπονης εργασίας για τη συγκέντρωση, τακτοποίηση και επεξεργασία του πλούσιου υλικού. Στις 380 σελίδες του και σε 5,700 εξαιρετικούς ομοιοκατάληκτους στίχους, σε ιαμβικό 15σύλλαβο, αποδίδονται σε πέντε μέρη οι έμμετρες θεατρικές αναφορές, με τη ζωή του κεντρικού ήρωα, του Κωνσταντή, να διατρέχει όλα τα μέρη.
Έχοντας ζήσει τα πρώτα χρόνια και την εφηβία του στην Όλυμπο, ο Κανάκης ζυμώθηκε με τη φύση, τη ζωή, τους ανθρώπους, τα ήθη και έθιμα, τις παραδόσεις και τη γλώσσα του νησιού του. Σε κείνες τις παλιές δεκαετίες επιστρέφει και αντλεί το υλικό του από τις εκφάνσεις της ζωής και τη μιλιά των ανθρώπων σε μια γλώσσα που έρχεται, διατηρώντας πολλά αρχαϊκά στοιχεία, από τα βάθη αιώνων.
Ακολουθώντας τη μακριά παράδοση των ποιητάρηδων της Καρπάθου, αναπλάθει έναν ολόκληρο νησιωτικό κόσμο, επικής έμπνευσης, αυτόν της Ολύμπου, και μας μεταθέτει κι εμάς στο βιωμένο από τον ίδιο παρελθόν του τόπου του. Μέσα από τις ποιητικές περιγραφές, τους διαλόγους, τις ιστορίες, και άλλες δράσεις, η ζωή αναβλύζει, πότε σε ξένους τόπους με τη νοσταλγία των ξενιτεμένων, πότε στην Κάρπαθο με ήθη και παραδόσεις, έθιμα του γάμου και αντιλήψεις για τη ζωή, όπως ίσχυαν τότε στον απομονωμένο, κλειστό κοινωνικό κύκλο της Ολύμπου.
Ο Κανάκης μοιράζει ρόλους και στο στόμα των αυθεντικών χαρακτήρων που ηθογραφεί παραδίδει τους 15σύλλαβους σε μια γλώσσα -ιδίωμα της Καρπάθου-, χιλιόχρονη και ζωντανή, που έλκει την καταγωγή από την αρχαία Δωρική διάλεκτο.
Το έργο “Κωνσταντής”, από την άποψη λογοτεχνικής αξίας, μπορεί να διαβαστεί, όπως διαβάζουμε και τα έργα της Κρητικής Λογοτεχνίας, επιπλέον όμως, παρουσιάζουν και πολύ ενδιαφέρον στους τομείς της Λαογραφίας και Γλωσσολογίας και γι αυτό, ίσως στο μέλλον αποτελέσει αντικείμενο μελέτης, πράγμα το οποίο εύχομαι. Εύχομαι επίσης στον Γιώργο Κανάκη να συνεχίσει να εργάζεται ως ποιητής το ίδιο έντιμα και σκληρά, όπως με τον “Κωνσταντή”, για τον οποίο εύχομαι να συνεχίσει καλοτάξιδος, καλοδιάβαστος και να αγαπηθεί στα χέρια πολλών αναγνωστών.
