«Ο παλαιότερος τύπος του λαϊκού σπιτιού της Καρπάθου ήταν ο μονόχωρος πλατυμέτωπος (το μονόσπιτο), με την πρόσοψη και την είσοδο σε μια από τις μεγάλες πλευρές. Είχε πολλά κοινά στοιχεία με τον τύπο του αιγαιοπελαγίτικου σπιτιού, αλλά και βασικές διαφορές, που το έκαναν να ξεχωρίζει από τα σπίτια των άλλων νησιών.Σε αυτόν τον απλό τύπο μονόχωρου σπιτιού (το σημερινό μεγάλο ή καρπάθικο σπίτι) μαγείρευαν, κοιμόντουσαν, αποθήκευαν τα προϊόντα τους και έκαναν τα γλέντια τους.Σιγά σιγά όμως, όσο ανέβαινε το βιοτικό τους επίπεδο, βελτιώνονταν και οι συνθήκες ζωής τους κι έτσι αισθάνονταν την ανάγκη να προσθέσουν κι άλλους χώρους στο μονόχωρο μεγάλο σπίτι. Οι προσθήκες αυτές είχαν πάντοτε ενσυνείδητη διαφοροποίηση λειτουργιών.»* ΕΛΕΝΗΣ ΛΕΙΜΩΝΑ-ΤΡΕΜΠΕΛΑ.ΤΟ ΛΑΙΚΟ ΚΑΡΠΑΘΙΚΟ ΣΠΙΤΙ / ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΗΤΗΡΙΣ ΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ /ΤΟΜΟΣ Δ’ ΠΑΡΑΤΗΜΑ.
Σκοπός της μελέτης ήταν να αναδείξουμε την εξέλιξη του καρπαθικου σπιτιού κάνοντας ευδιάκριτες τις διαφορετικές λειτουργίες της κατοικίας.
Ο κεντρικός πυρήνας του σπιτιού, παράλληλος με τον δρόμο, είναι ο μεγάλος ενιαίος χώρος (open plan) που φιλοξενεί το καθιστικό, την τραπεζαρία και την κουζίνα του σπιτιού. Στην μεγάλη όψη του χώρου αυτού βρίσκεται η αυλή και η κεντρική είσοδος «στολισμένη» με τις χαρακτηριστικές κορνίζες των καρπάθικων σπιτιών περιμετρικά των ξύλινων κουφωμάτων.
Σε μια προσπάθεια ανάδειξης των διακοσμητικών αυτών στοιχείων, ο παραδοσιακός σοβάς της κορνίζας, αντικαταστάθηκε με ένα πολυτιμότερο υλικό, το γυαλισμένο μάρμαρο.
Στον βασικό αυτόν πυρήνα που βρίσκεται στο ισόγειο, υπερυψωμένο από τον δρόμο κατά 1,5 μέτρο, προστέθηκαν όλες οι υπόλοιπες χρήσεις του σπιτιού οι οποίες φιλοξενούν τις ανάγκες μιας τετραμελής οικογένειας που θα χρησιμοποιούν την κατοικία κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.
Οι εξωτερικοί χώροι του σπιτιού είναι εξίσου σημαντικοί για την κατοίκηση, όσο και οι εσωτερικοί. Παράλληλα με τον δρόμο τοποθετείται η αυλή, ντυμένη με πλάκες από σχιστόλιθο και ασβεστωμένους αρμούς.
Η αυλή η οποία λειτουργεί σαν χώρος εκτόνωσης, απαραίτητος στις παραθεριστικές κατοικίες, όπου η διαβίωση εκτυλίσσεται κυρίως στον εξωτερικό χώρο, φιλοξενεί μία αλιτάνα (ζαρντινιέρα) κατά μήκος της, που παρέχει ιδιωτικότητα στους χρήστες, ένα καθιστικό και μια τραπεζαρία. Η αυλή «στηρίζεται» σε ένα πετρόχτιστο τοιχίο από τοπική πέτρα που οριοθετεί την σκάλα εισόδου.
15.8.2023Καρπαθιακά Νέα
