Πλούσια υπερπαραγωγή, με αφηγηματικό ρυθμό που θα ικανοποιήσει το ευρύ κοινό και με μια ιστορία που κυλάει χωρίς παρατράγουδα, δένοντας προσεκτικά και μεθοδικά το προσωπικό δράμα της οικογένειας Μπαλταζτή με το εθνικό τραύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η ταινία του Γρηγόρη Καραντινάκη αποτελεί μια ευπρεπή διασκευή του ομότιτλου θεατρικού έργου της Μιμής Ντενίση που είχε σκίσει πριν από μερικά χρόνια στην Αθήνα. Από τους ηθοποιούς που συμμετέχουν δε γίνεται να μην ξεχωρίσουμε τον Καρπάθιο Μανώλη Γεραπετρίτη. Ο κ. Γεραπετρίτης υποδύεται τον Σωκράτη Ωνάση, πατέρα του Αριστοτέλη, ένας πλούσιος καπνέμπορος της Σμύρνης που έζησε τα δραματικά γεγονότα του 1922.
Το χορταστικό θέαμα της ταινίας δεν οφείλεται μόνο στο υψηλό επίπεδο της παραγωγής που αναβιώνει υποδειγματικά το κλίμα της εποχής (προκαλώντας αισθήματα νόστου και θλίψης για τον χαμένο κοσμοπολιτικό χαρακτήρα της «συναρπαστικής» πόλης της Ιωνίας) αλλά και στην έξυπνη σύνδεση των ιστορικών γεγονότων που οδήγησαν στην καταστροφή της Σμύρνης με το σύγχρονο προσφυγικό ζήτημα που ξετυλίγεται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο.
Είναι αλήθεια ότι ο ελληνικός κινηματογράφος δεν μας έχει συνηθίσει σε πρότζεκτ τέτοιου βεληνεκούς και εκτοπίσματος. Η επιβλητική «Smyrna» όπως θα είναι ο τίτλος του φιλμ όταν προβληθεί στο εξωτερικό, είναι ένα άρτιο ιστορικό δράμα, με δυνατές κορυφώσεις, υψηλό επίπεδο παραγωγής και αξιοπρεπείς επιδόσεις στα περισσότερα θέματα με τα οποία καταπιάνεται.
Στο δε ζήτημα των σχέσεων μεταξύ Ρωμιών-Τούρκων που ζούσαν «αρμονικά» στην Σμύρνη πριν ο πόλεμος τους φέρει στα χαρακώματα, παρότι το σενάριο των Ντενίση- Σέρμαν επιδιώκει να κρατήσει μια ισορροπημένη στάση, τα πράγματα διολισθαίνουν όταν η κουβέντα πηγαίνει στο ζήτημα της καταγωγής της πόλης.
Όπως λέει κι ο Βογιατζής στον γηραιό τούρκο φίλο του (και πατέρα του σοφέρ της οικογένειας Μπαλτατζή τον οποίο υποδύεται εξαίσια ο τούρκος Burak Hakki που δίνει την κορυφαία ερμηνεία στο φιλμ) «μα η Σμύρνη ήταν ελληνική εδώ και χιλιάδες χρόνια, αγαπημένε μου φίλε».
Υπόθεση
Η ηλικιωμένη Ελληνοαμερικανίδα Φιλιώ Μπαλτατζή φτάνει στη σημερινή Μυτιλήνη με την εγγονή της, για να συμπαρασταθεί στους Σύριους πρόσφυγες. Κανείς δεν ξέρει την καταγωγή της ούτε πως η Σμυρνιά γιαγιά της βρέθηκε κάποτε στο ίδιο νησί κατατρεγμένη και προσφυγοπούλα. Το τεφτέρι με τις συνταγές της συνονόματης γιαγιάς ξετυλίγει την πολυτάραχη ιστορία της κοσμοπολίτικης οικογένειας Μπαλτατζή.
με στοιχεία από www.monopoli.gr