Ο Ιταλός Διοικητής της Δωδεκανήσου Μάριο Λάγκο δίνει τη θέση του κυβερνήτη στο τετράρχη Τσέζαρε Μαρία Ντε Βέκκι (ιτ. Cesare Maria De Vecchi ) έναν από τους τετράρχες του φασιστικού κόμματος. Ένα χρόνο μετά επιβάλει νέο σχολικό κανονισμό, ο οποίος όριζε ότι η ελληνική γλώσσα θα διδασκόταν προαιρετικά, χωρίς βιβλία και μόνο στις πρώτες τάξεις του δημοτικού.
του δημοσιογράφου Αριστείδη Μιαούλη
Εισήγαγε τη φασιστική διοικητική οργάνωση, διορίζοντας τους podesta και με διάφορες αποφάσεις μέσα στο 1938 επιβλήθηκε εξ ολοκλήρου το ιταλικό δίκαιο. Εισήχθηκε επίσης ρατσιστικός νόμος, που στόχευε στην καθαρότητα της ιταλικής φυλής.
Στο ιερό νησί της Πάτμου και μάλιστα στο Δημοτικό Σχολείο «Γλαβαρίδειο» της Σκάλας, διορίζεται ως εκπαιδευτικός ο Γιάννης Χαλκιάς, μάρτυς γεγονότων που τεκμηριώνουν, για τους νεότερους, τα πόσα δεινά τράβηξε από τον αδίστακτο δυνάστη Ιταλό κατακτητή , προ και μετά φασισμού, δεν υπάρχουν διακρίσεις, ο λαός της Πάτμου.
Γεννήθηκε στην ΄Ολυμπο της Καρπάθου το έτος 1898 και μεγάλωσε στην Κάσο. Αποφοίτησε το 1919 από το Διδασκαλείο της Σάμου και υπηρέτησε ως δάσκαλος στην ΄Ολυμπο της Καρπάθου από το 1921. Οι προσπάθεια για την εθνική διαπαιδαγώγηση των μαθητών του, τον έφεραν σε αντίθεση με τις ιταλικές αρχές κατοχής.
Το 1936 παύεται από τη θέση του επειδή συμμετείχε ενεργά στην πάνδημη και μαχητική άρνηση των συμπατριωτών του να απογραφούν. Το 1937 όπως ανέφερα βρίσκεται στην Πάτμο, αλλά και πάλι παύεται. Φεύγει για την Ελεύθερη Ελλάδα. Κατά την Κατοχή από τη Σάμο όπου υπηρετούσε τον βρίσκουμε στη Μ.Ανατολή. Η απελευθέρωση τον βρίσκει πάλι στον τόπο του όπου το 1947 χειροτονείται ιερέας όπου υπηρετεί και ως δάσκαλος. Πέθανε στη Ρόδο το 1985.
Μορφή εντυπωσιακή και αξιοσέβαστη! Είχα την χαρά να προσεγγίσω τα χειρόγραφά των Απομνημονευμάτων που κατέλειπε ο παπα – Γιάννης στον ανεψιό του Μάνο Αναστασιάδη και μέσω του αγαπητού φίλου ιστορικού συγγραφέα και νυν προέδρου της Σ.Γ.Τ.Δ. Μανόλη Μακρή, που το 1985 είχε αναλάβει την έκδοση της εφημερίδας της Αδελφότητας Ολυμπιτών Ρόδου Η ΒΡΥΚΟΥΣ «ΕΛΥΜΠΟΣ» (που μαθαίνω πως θα συνεχίσει την πορεία της) και την δημοσίευση τους εκεί. Συγκινητικό ανάγνωσμα, άκρως ενδιαφέρον.
Μόλις με πληροφόρησε ο αγαπημένος μου παπα- Γιάννης Διακογεωργίου από την ΄Ολυμπο ότι ο Πολιτιστικός Οργανισμός της Ολύμπου Καρπάθου προέβη στην έκδοσή τους ( Ρόδος 2023 , Εκδόσεις Παπαζήση, σελ. 158 με μια ενδιαφέρουσα εισαγωγή του φίλου ζωγράφου και εικαστικού δημιουργού, εκπαιδευτικού, δασκάλου τέχνης , δρ. Παν.Αιγαίου Μάνου Αναστασιάδη με πολλές φωτογραφίες) φρόντισα μέσω του βιβλιοπωλείου της Ρόδου ΔΕΝΔΡΟ να έρθει από τις εκδόσεις στα χέρια μου. Και χάρηκα ιδιαίτερα που απολαμβάνω τώρα αυτό το υλικό σ΄αυτή την μορφή.
Ιδιαίτερο κεφάλαιο στα απομνημονεύματα αυτά καλύπτει και η αναφορά του παπα – Γιάννη Χαλκιά από τις ημέρες της Πάτμου όταν εκεί γνώρισε ανάμεσα σε άλλους τον εξαίρετο γιατρό μας Νίκο Τηλιακό (Καλαφάτη) και την μοναχή στην Μονή του Ευαγγελισμού Μ.Η. Γεθσημανή Κορουλάκη.
Πολλές αναφορές χρησιμοποιώ στο υπό έκδοση βιβλίο μου, αφού προσέγγισα το υλικό εκ του πρωτοτύπου από τα πρώτα χρόνια της γραφής του, όμως σας συστήνω να βρείτε αυτό το βιβλίο και να το διαβάσετε ολόκληρο.
Δεν μ΄αφήνει ο πειρασμός όμως να σας μεταφέρω ένα ψήγμα απ΄τις ιστορικές, πλέον αναφορές του παπα- Γιάννη Χαλκιά στην Πάτμο. Στο άρτι εκδοθέν βιβλίο θα το βρείτε στις σελίδες 65-66. Ο παπα –Γιάννης βλέπει σε ένα διάλειμμα κάποια Πατινιωτόπουλα να πηδούν από ένα μαντρότοιχο με πολλά σπασμένα μπουκάλια σε ένα χωράφι του Βλαχοχωριού, προς το Σχολείο και τους συστήνει να προσέχουν μην τύχει και τραυματιστούν . Γράφει λοιπόν πως αυτά που είπε κατά τη σύσταση προς τα παιδιά, που προφανώς έγινε στα Ελληνικά « άκουσον – άκουσον! – τα ήκουεν ωτακουστών το κτήνος εκείνο, ο [Διοικητικός] διευθυντής [ μη εκπαιδευτικός, επιφορτισμένος για την εφαρμογή των φασιστικών διαταγμάτων ] έξω από την σιδηράν εξώθυραν της αυλής και κτυπήσας έτσι οργίλως του ήνοιξαν και σταθείς έμπροσθεν μου,
μου είπε:
– Επανειλημμένως είπαμε, κύριε, να ομιλείτε πάντοτε εντός και εκτός του σχολείου ιταλιστί, αλλά σεις ποτέ δεν συμμορφώνεσθε!
Του απάντησα:
– Μα κ. Διευθυντά, δεν έκανα μάθημα, έδιδα συμβουλάς στα παιδιά για να με καταλάβουν καλλίτερα να μη κτυπήσουν με τα σπασίματα.
Μου απαντά:
– Σας ξαναλέω ότι η Κυβέρνησις σας πληρώνει να συντηρήτε τα σπίτια σας και θέλει να κάμνετε ό,τι διατάσει.
Έσφιξα τον γρόνθον του δεξιού μου χεριού και τρέμοντας του έστρεψα τα νώτα και έφυγα εξαγριωμένος, πράγμα που δεν του διέφυγε του θρασυδείλου….
Και πιο το αποτέλεσμα; Το επόμενο σχολικό έτος 1938-1939 η δυσμενής έκθεση του ωτακουστή εκείνου «ανηθίκου» όπως τον χαρακτηρίζει ο παπα -Γιάννης Χαλκιάς, τον απολύει «οριστικώς και αμετακλήτως». Και καταλήγει ο αγνός εκείνος πατριώτης:
« Το πρωί αμέσως έφυγα για τη Ρόδο, χωρίς χρήματα, χωρίς μισθόν και έχασα και όλας τας κρατήσεις, που μου εκρατούσαν επι χρόνια τα τέρατα!»
Θεωρώ βέβαιο ότι, κατά τη συνεδρίαση της, όποτε συνέλθει και επιβάλλεται αυτό για να αποκατασταθούν ,οπωσδήποτε, κάποια λάθη, η επιτροπή ονοματοθεσιών του Δήμου Πάτμου, θα θυμηθεί και τον παπά- Γιάννη Εμμανουήλ – Χαλκιά.
23.2.2024
Καρπαθιακά Νέα
