Αγαπητέ μου δάσκαλε, συνάδελφε, φίλε και κουμπάρε, συνοδοιπόρε στους δρόμους της Καρπαθιολογίας,
Πέρασαν ήδη είκοσι ημέρες από το πρωινό μου τηλεφώνημα στον αναδεκτό μας μοναχογιό σου, διακεκριμένο αγγειοχειρουργό σήμερα στο Νοσοκομείο της Ρόδου, για να μάθω την εξέλιξη της υγείας σου και να του δώσω τις οικογενειακές ευχές μας, για να σου τις μεταφέρει στα ονομαστήριά σου. Ήταν ένα πρωινό της 21. Μαΐου 2021, και, από την άλλη γραμμή, ο αγαπητός μου Μηνάς, με βαθιά οδύνη, μου μίλησε για τον χαμό σου που είχε συμβεί μάλιστα πριν λίγη ώρα. Μια είδηση που δεν μπορούσα να πιστέψω, δεν μπορούσα να συνειδητοποιήσω πως «έφυγες» για το μεγάλο ταξίδι. Όλοι μας στο σπίτι προσπαθούσαμε να συνέλθουμε από το θλιβερό αυτό άκουσμα, γιατί χάσαμε ένα δικό μας άνθρωπο, έναν εξαίρετο επιστήμονα με λαμπρό ήθος και Καρπαθιακή λεβεντιά.
Και τώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, θέλω να σου απευθύνω τον ύστατο χαιρετισμό, με συναισθηματική φόρτιση, γι’ αυτό σου μιλάω, όπως πάντα, αυθόρμητα.
Σε γνώρισα ως καθηγητή φιλόλογο και δάσκαλο στο Λύκειο Καρπάθου, στο πνευματικό Απέρι, τα δύο τελευταία χρόνια της μαθητείας μου εκεί. Με δίδαξες τα φιλολογικά μαθήματα ως νέος εκπαιδευτικός, γέννημα και θρέμμα της εύανδρης Ολύμπου, ενός χωριού πασίγνωστου στους πανεπιστημιακούς κύκλους, όπως μπόρεσα να διαπιστώσω λίγο αργότερα, στα φοιτητικά μου χρόνια στη Θεσσαλονίκη και τα Ιωάννινα. Κι εσύ, πτυχιούχος φιλόλογος από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, με κορυφαίους δασκάλους, για τους οποίους μας μιλούσες συχνά με καμάρι στην τάξη, άριστα συγκροτημένος και με δασκαλική δεξιότητα, κέρδισες αμέσως τους μαθητές σου. Ήσουν για μένα, αλλά και για όλους τους συμμαθητές μου, ο καλύτερος φιλόλογος του σχολείου και ο εμπνευσμένος δάσκαλος.
Εκείνα τα χρόνια της δεκαετίας του Εξήντα προετοίμαζες και τη διδακτορική διατριβή σου για τα γλωσσικά ιδιώματα της Καρπάθου και θυμάμαι με πόση ευγένεια και καμάρι δεχόσουν τα τοπικά λεξιλόγια, που σου έφερναν οι μαθητές σου από τα χωριά τους.
Κι όταν εγώ ξεκίνησα τις σπουδές μου στη Θεσσαλονίκη και τα Ιωάννινα, δεν χάσαμε την επαφή μας. Εσύ έγινες σύντομα διδάκτορας Γλωσσολογίας (1970) κι εγώ διορίστηκα, για δύο περίπου χρόνια, στο τροφό μου Γυμνάσιο και Λύκειο Απερίου Καρπάθου, μέχρι που συναντηθήκαμε και πάλι, μονιμότερα αυτή τη φορά, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, εσύ ως Επιμελητής Γλωσσολογίας κι εγώ ως Πανεπιστημιακός Βοηθός Καθηγητή στην Έδρα της Λαογραφίας, κοντά στον μεγάλο δάσκαλό μου Μιχαήλ Μερακλή.
Στα χρόνια εκείνα της δεκαετίας του Εβδομήντα και του Ογδόντα, σφυρηλατήθηκε η φιλική μας σχέση με το δέσιμο των δύο οικογενειών από την ακριτική Κάρπαθο. Τα σπίτια μας, στην όμορφη πλατεία Πάργης των Ιωαννίνων, πολύ κοντά, κι έτσι τα Σαββατοκύριακα είμαστε όλοι μαζί. Εκεί αποφασίσαμε να συνδεθούμε περισσότερο αφού βαφτίσαμε ένα καλοκαίρι στην Όλυμπο τον αγαπητό μας Μηνά, το παλικάρι σου. Γυρίζω τη σκέψη μου στα χρόνια εκείνα με τη βάπτιση του Μηνά στη λαογραφικότατη Όλυμπο και θυμάμαι πώς ξενυχτήσαμε τραγουδώντας και γλεντίζοντας μέχρι το πρωί με τον πιο παραδοσιακό τρόπο, που άλλωστε το χωριό σου φημίζεται γι’ αυτό. Η Εύη κι εγώ, η Πόπη κι εσύ, συγγενείς και φίλοι, τραγουδήσαμε άπειρες μαντινάδες. Αξέχαστες στιγμές!
Και μετά από λίγα χρόνια οι δυό μας Καθηγητές πια στο Ηπειρωτικό Πανεπιστήμιο, δουλεύαμε επιστημονικά για τη Γλωσσολογία και τη Λαογραφία.
Και όσο περνούσε ο καιρός εκεί, αλλά και στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στη Ρόδο, που εξελέγης αργότερα, έδωσες σημαντικό και πρωτότυπο έργο στην επιστήμη σου, χωρίς να ξεχνάς ποτέ τη γενέτειρά μας Κάρπαθο. Κορυφαία έργα σου για τη Γλώσσα, τα ιδιώματα, αλλά και τα λαογραφικά της Καρπάθου, «Η ναυτική ορολογία της Καρπάθου» (1978), το χρησιμότατο «Τοπωνυμικό της Καρπάθου» (2000), το ογκωδέστατο «Λεξικό των Ιδιωμάτων της Καρπάθου» (2006), τα δύο τελευταία βιβλία σου «Καρπαθιολογικά Ανάλεκτα» (2013) και «Καρπαθιακά και Άλλα» (2016), συλλογές γλωσσολογικών και λαογραφικών μελετημάτων.
Για το σύνολο του επιστημονικού σου έργου, μαθητές, συνάδελφοι, συνεργάτες και φίλοι σου, σε τίμησαν, μετά την αφυπηρέτησή σου από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, με ένα πολυσέλιδο αφιερωματικό τόμο (2005) με τον εμβληματικό τίτλο «Άνθη Φιλίας». Ήταν η πρέπουσα ανταπόδοση που δεν συνηθίζεται για όλους τους αφυπηρετήσαντες καθηγητές, με γνώμονα το σπουδαίο έργο σου.
Τώρα που αναπαύεσαι στα «άνω βασίλεια», σκέφτομαι πόσο φτωχή έγινε η Καρπαθιολογία αλλά και η Γλωσσολογία ακόμη. Δυσαναπλήρωτο κενό, βαθύτατη η θλίψη και περίλυπη η ψυχή στα μέλη της οικογένειάς σου, σε όλους εμάς του φίλους και συναδέλφους σου, στην Όλυμπο, στην Κάρπαθο γενικότερα αλλά και στην πανεπιστημιακή κοινότητα της Ρόδου.
Αγαπητέ μου Κώστα, αγαπημένε,
έφυγες αθόρυβα και διακριτικά, όπως ήταν και η ζωή σου. Μας άφησες όμως πολύτιμη κληρονομιά το γλωσσολογικό, διαλεκτολογικό και λαογραφικό σου έργο, αλλά και την ανάμνηση της καλοσύνης και της ανθρωπιάς σου.
Πειραιάς, 9 Ιουνίου 2021 ΜΗΝΑΣ ΑΛ. ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ
