Μούσα Ολύμπου Καρπάθου, κριτική παρουσίαση από την Σοφία Παράσχου Χατζηδημητρίου

Μούσα Ολύμπου Καρπάθου, κριτική παρουσίαση από την Σοφία Παράσχου Χατζηδημητρίου
Πριν λίγο καιρό έφτασε στα χέρια μου το βιβλίο, «Μούσα Ολύμπου Καρπάθου», έργο ζωής του συμπατριώτη μου, αείμνηστου Λυκειάρχη Γεωργίου Α. Χαλκιά. Είχε την καλοσύνη να μου το αφιερώσει ο γιος του, Αντώνης Χαλκιάς, ο καταξιωμένος θεατράνθρωπος, ο οποίος με τη σκηνογραφία του στην επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά, «Αγριες Μέλισσες», έκανε γνωστό το όνομα Διαφάνι, που είναι το όνομα του δικού του και δικού μας χωριού στη βόρεια Κάρπαθο, παραθαλάσσιο επίνειο της Ολύμπου.
Στον εντυπωσιακό από την άποψη της έκτασης, της καλαισθησίας και της πληρότητας τόμο, ο συγγραφέας μνημειώνει και παραδίδει στους σημερινούς και μελλοντικούς αναγνώστες και μελετητές, τη “Μούσα της Ολύμπου”, δηλαδή τη λυρική και ποιητική δημιουργία των Ολυμπιτών, όπως αυτή εκφράστηκε με τη μορφή του δίστιχου, της μαντινάδας, του αφηγηματικού τραγουδιού.
Στην εισαγωγή του έργου δίνονται πολύτιμες πληροφορίες για τους πρώτους κατοίκους της Ολύμπου, την κοινωνική τους ζωή και την εξελικτική πορεία τους στο πέρασμα των χρόνων, μια πορεία από την οποία ποτέ δεν έλειψε η ανάγκη τους να εκφράσουν ποιητικά, λυρικά, μελωδικά τα μύχια συναισθήματα τους , τις λύπες και τις χαρές, τους φόβους και τα όνειρά τους. Άλλωστε όπως μας βεβαιώνει μια παλιά καρπάθικη μαντινάδα,
«Αγάπη και ξενιτεμός, χαρά, καημός, μεράκι
Όλα μονολαεύγουτε στης μαντινάς τ’ αυλάκι»
Ακολουθεί η παρουσίαση του πολύτιμου ορυχείου της ολυμπίτικης λαικής μούσας. Εκτενή αφηγηματικά τραγούδια, αλλά και ολιγόστιχα, τετράστιχα και δίστιχα αποκρυσταλλώνουν εικόνες της καθημερινότητας, εικονοποιούν τοπικά ιστορικά συμβάντα, αναπαράγουν θρύλους και δοξασίες, παρουσιάζουν την τοπική εκδοχή στις διάφορες παραλογές της αγάπης . Μεθοδικά, με την επάρκεια που δίνει η βαθιά γνώση και κατοχή του υλικού, ο συγγραφέας παραθέτει με σύντομο σχολιασμό όλα τα θέματα της οικογενειακής, κοινωνικής και ιστορικής ζωής της Ολύμπου. Στις τελευταίες σελίδες, ένα εκτενές λεξιλόγιο των ιδιωματικων λέξεων και σημαντικό φωτογραφικό υλικό ολοκληρώνουν την εργασία του συγγραφέα.
Δεν γνωρίζω προσωπικά τον Αντώνη Χαλκιά, όσο ζούσα όμως στην Κάρπαθο άκουγα να λένε για τον Γεώργιο Χαλκιά, ότι συνδύαζε την πραότητα του ανθρώπου με τη δυναμικότητα του εκπαιδευτικού.
Αυτά τα δυο χαρακτηριστικά αναγνώρισα μέσα στο έργο του, το οποίο χαρακτηρίζεται από μια γλώσσα σεμνή και χαμηλόφωνη, αλλά ένα περιεχόμενο αυθεντικό, ρωμαλέο, μνημειωδες.Η πανελλαδικά πασίγνωστη πλέον Όλυμπος, αποτελεί μια υπερχειλίζουσα πηγή λαϊκού πλούτου μέσα στην οποία δικαιωματικά έχει πάρει τη θέση του και το παρόν βιβλίο.
Σοφία Παράσχου Χατζηδημητρίου