Ο Μανώλης Κασσώτης είναι ένας ακάματος εργάτης των γραμμάτων και της ιστορίας! Το έχει αποδείξει μέσα από το πλήθος των εργασιών του, των δημοσιεύσεων, των μελετών και των βιβλίων του.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε μπορεί να μη βρέθηκε στο αγαπημένο του νησί, την Κάρπαθο, ωστόσο από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, από τις ΗΠΑ, όπου έχει μεταναστεύσει από τη δεκαετία του 1960 συνεχίζει να εργάζεται και να καταγράφει την ιστορία των νησιών. Μετά από κοπιώδη και εντατική εργασία ετοίμασε το 13ο βιβλίο του. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα ιστορική μελέτη που αφορά τα Δωδεκάνησα και είναι βασισμένη πάνω στο αρχείο του παππού του, Σάββα Γεωργίου Κασσώτη.
Το βιβλίο του Μανώλη Κασσώτη έχει τίτλο “ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ. ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΙΤΑΛΟΚΡΑΤΙΑΣ”, εκδότης είναι Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου την Επιμέλεια της έκδοσης έχει ο Μανόλης Μακρής και την Επιμέλεια φωτογραφιών Wesley A Spear III.
Στον πρόλογο το Διοικητικό Συμβ. της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου αναφέρει για το βιβλίο:
“….Με βάση τα εμπορικά βιβλία του παππού του Σάββα Γ. Κασσώτη, εμπόρου στη Σύμη, τα οποία διέσωσε η αγάπη κι ο σεβασμός ενός εγγονού του, μας προσφέρει μια εναργή εικόνα της εμπορικής ζωής και κίνησης στον χώρο του Νοτιοανατολικού Αιγαίου κατά τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας και καθ’ όλη την Ιταλοκρατία, μέχρι και τα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ξεκινά με ενδιαφέροντα οικογενειακά – γενεαλογικά στοιχεία, που έρχονται παλαιότερες ιστορικές εποχές. Και προχωρεί στη συνέχεια στο κύριο θέμα του, που είναι η παρουσίαση των εμπορικών σχέσεων και των συναλλαγών κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, όπως εμφανίζονται μέσα από τα διασωθέντα λογιστικά βιβλία και την αντίστοιχη εμπορική αλληλογραφία.
Τα εμπορεύματα, οι προμηθευτές, τα εμπορικά ταξίδια, οι συναλλακτικές συνήθειες και οι δυσκολίες τους, οι τράπεζες και το εκάστοτε νομισματικό καθεστώς, οι θαλάσσιες μεταφορές μας δίνουν την εικόνα της εποχής, ενώ φαίνεται το πώς όλα αυτά επηρεάζονται από τις πολιτικές μεταβολές. Τα ειδικά στοιχεία αφορούν αρχικά τη Σύμη, αλλά σε μεγάλο βαθμό και την Κάρπαθο, τη Ρόδο και τον ευρύτερο δωδεκανησιακό χώρο, προσφέροντας έτσι πολύτιμη πρωτογενή ύλη για την ιστορική έρευνα…”
Μέσα από μια σειρά συγκυριών 13 από τα βιβλία, λογιστικά και αλληλογραφίας, αλλά και μερικά έγγραφα από το αρχείο του Σάββα Γ Κασσώτη διασώθηκαν από τον εγγονό του, ο οποίος έχει και το όνομα του παππού. Τα αρχεία αυτά πριν από λίγα χρόνια παραδόθηκαν στον συγγραφέα Μανώλη Κασσώτη κι έπειτα από προσεκτική μελέτη γεννήθηκε το 13ο βιβλίο του.
Όπως αναφέρει ο συγγραφέας στον πρόλογο του βιβλίου:
“….σιγά-σιγά, μόλις άρχισα να καταγράφω και να αναλύω το περιεχόμενο τους, εξασθενούσε ο συναισθηματισμός μου και άρχισα να βλέπω ένα άνθρωπο που αγωνιζόταν να κινηθεί μέσα σε συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον και καταστάσεις που ο ίδιος δεν μπορούσε να τις ελέγξει αλλά προσπαθούσε όσο πιο καλύτερα να τις αντιμετωπίσει. Ήταν σαν να έβλεπα την βρατσέρα του Καστάνια να ταξιδεύει άλλοτε με ευνοϊκό καιρό, άλλοτε μέσα στην φουρτουνιασμένη θάλασσα και άλλοτε να σταματά ο αέρας, να πέφτουν τα πανιά, να μένει μεσοπέλαγα ακίνητη και να προσπαθούν να την μετακινήσουν τραβώντας την με το βαρκάκι του καϊκιού.
Χρησιμοποιώντας τα 13 βιβλία που διέσωσε η αγάπη και σεβασμός στην μνήμη του πάππου του ενός 6χρονου παιδιού, προσπάθησα να περιγράψω την εμπορική κατάσταση που επικρατούσε στα Δωδεκάνησα την εποχή της Τουρκοκρατίας και της Ιταλοκρατίας”.
Ο Σάββας Κασσώτης, του οποίου τα αρχεία χρησιμοποίησε ο εγγονός του, Μανώλης Κασσώτης, γεννήθηκε στην Σύμη το 1878. Ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση έγινε κι αυτός έμπορος. Όπως αναφέρει ο συγγραφέας, ο Σάββας Γεωργίου Κασσώτης ήταν αυστηρός αλλά δίκαιος, θεοφοβούμενος αλλά όχι θρησκόληπτος, του άρεσε η τάξη και η πειθαρχία και παρέμβαινε με συμβουλές και παραινέσεις.
Λένε ότι τα ιστορικά βιβλία μοιάζουν με το ακριβό κόκκινο κρασί, όσο περνά ο χρόνος τόσο γίνονται σπουδαιότερα και γλυκόπιοτα! Έτσι ακριβώς συμβαίνει με τα έργα του Μανώλη Κασσώτη. Έχουν τη δύναμη της αλήθειας κι είναι γραμμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να χωρούν σε κάθε σπιτικό. Για τους Καρπάθιους, σε αυτό το βιβλίο και για τους Συμιακούς, το συναίσθημα δεν κάνει λάθος. Μέσα από την καθημερινότητα της εποχής, από τα πιο απλά, που όμως όλοι έχουμε ανάγκη, μαθαίνουμε πως ζούσαν οι πρόγονοι μας. Μαθαίνουμε πως κατάφερναν να επιβιώσουν πάνω στους βράχους, στα νησιά που μας άφησαν λατρεμένη κληρονομιά κι εμείς με τη σειρά μας θα παραδώσουμε με ευλάβεια στους επόμενους.
Μανώλης Δημελλάς Καρπαθιακά Νέα
