του Μανώλη Δημελλά
«Εγώ πιστεύω πως τα καράβια έχουν ψυχή. Τραγουδάνε στον άνεμο, θρηνούν στην καταιγίδα, ψιθυρίζουν στο θρόισμα της νύχτας κι όταν βγαίνει η ψυχή τους, εγκαταλελειμμένα και θλιβερά συντρίμμια, κλαίνε και η φωνή τους γίνεται ένα με των κυμάτων και από τα μάτια που έχουν στην πλώρη κυλούν δάκρυα που χάνονται στη θάλασσα».
Αυτό το έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης κι ο Νικόλας Πιπίνος, που είχε στο αίμα της ψυχής του τούτες τις κουβέντες, το καμε εικόνισμα και τοχε πρώτο-πρώτο στο σπίτι-μουσείο που με δέχτηκε.
Στις αρχές του Απρίλη 2018 0 Νικόλας Πιπίνος άφησε ετούτο το μάταιο κόσμο κι όμως κάθε φορά που τυχαίνει να τον μελετήσω, ένα παράξενο πράμα, νιώθω πως θα τον βρω κάπου στην Κάσο.
Ο Μανώλης Λαμπρίδης ταξίδεψε με τον εγγονό του στην Κάσο, βρέθηκε στο φιλόξενο σπίτι-μουσείο του Νικόλα Πιπίνου κι έγινε η απόδειξη πως τίποτε και κανένας δε διαγράφεται αν έχει βρει τρόπους να τρυπώσει στην ψυχή των επόμενων γενιών.
Γράφει λοιπόν φορτωμένος συναίσθημα κι είναι σα να πατά τα πλήκτρα η καρδιά του:
Είναι ζωή , λόγος τιμής,
όρκος που δεν ξεχνιέται.
Όποιος την Κάσο αγαπά
να μην την απαρνιέται.
Μπορεί η Κάσος όλη να είναι μια σκληρή πέτρα . Όμως σ΄ αυτήν την πέτρα κατοικούν άνθρωποι με καρδιά τρυφερή σαν το νιόβγαλτο βλαστάρι. Από μικροί έχουν μάθει να προσεύχονται στην θάλασσα καβάλα στο κύμα. Το λιγοστό χώμα δεν τους έφτανε να ριζώσουν όλοι . Το φυλάνε σαν κόρη οφθαλμού για να ριζώνει η αγάπη τους που δεν έχει τέλος γι’ αυτήν την πέτρα. Πολλές φορές αυτή η αγάπη γίνεται όρκος, και πίστη .
Όρκος, να μην απαρνηθεί τον τόπο που αγάπησε , και πίστη ότι αυτό που αγαπά είναι όλη του η ζωή.
Μια επίσκεψη στο ναυτικό μουσείο που την επιμέλεια είχε ο αείμνηστος Πιπίνος Νικόλαος του Ηρακλή όπως και την συλλογή των εκθεμάτων που στεγάζονται στο ιδιόκτητο κτήριο της οικογενείας .
Σήμερα ο εγγονός Νικόλαος Ηρακλή Πιπίνος με μεράκι και αγάπη συνεχίζει την συλλογή που όπως φαίνεται θα χρειαστεί μεγαλύτερο χώρο για να στεγάσει όλα αυτά που υπάρχουν μαζί με χειρόγραφα παλαιά της Κάσου. Του εύχομαι καλή δύναμη στο έργο που ανάλαβε γνωρίζοντας και είμαι σίγουρος γι’ αυτό ότι επάξια θα συνεχίσει το έργο που δημιούργησε και επιμελήθηκε ο παππούς του λατρευτός σε όλους μας Νικόλας Ηρακλή Πιπίνος.
Μανώλης Λαμπρίδης
Για κείνους που δεν γνωρίζουν ο Νικόλας Πιπίνος, υπήρξε ένας υπέροχος άνθρωπος που είχε τη σφραγίδα της θάλασσας στο DNA του. Γεννήθηκε το 1940, στην Κάσο, από το Χαλκίτη φαρμακοποιό Ηρακλή Πιπίνο και την Κασιώτισσα Άννα, από το ναυτικό γένος Ξυδιάρη.
Ο πατέρας του Νικόλα δεν ήταν θαλασσινός, αν και πολλές γενιές πίσω, όλη η φαμίλια των Πιπίνων ήταν “εκκινητές”, δηλαδή οργανωτές, σπογγαλιευτικών αποστολών. Πρώτα ψάρευαν στα Δωδεκάνησα, μετά τράβηξαν για το Τάρπον Σπρίγκ κι όταν αρρώστησε το σφουγγάρι έφυγαν κι από εκεί, ταξίδεψαν κι έφτασαν στις μακρινές Φιλιππίνες, εκεί έβγαζαν κοράλλια από τον πλούσιο εξωτικό βυθό.
Τέταρτο παιδί της οικογένειας ο Νικόλας, μετά το Δημοτικό σχολείο στην Κάσο βρέθηκε στη Ρόδο για το Γυμνάσιο, όμως η αγάπη του για τη θάλασσα και η αδυναμία στις μηχανές τον είχαν ήδη κερδίσει.
Έτσι όταν άνοιξε η Δημοτική σχολή Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού, ο “Νηρεύς” της Ρόδου, δεν λογάριασε τον έναν παραπανίσιο χρόνο που είχε κάνει στο Βενετόκλειο Γυμνάσιο.
Από το Νηρέα βγήκε δόκιμος μηχανικός και το πρώτο μπάρκο δεν άργησε να έρθει. Μέσα σε ένα κασιώτικο βαπόρι, τύπου Λίμπερτυ, το ΜΑΡΙΑΝΝΙΝΑ του Μανώλη Βιντιάδη, πέρασαν γρήγορα 6 μήνες του 1969. Από τότε και για αρκετά χρόνια γυρνούσε τον κόσμο με ποντοπόρα πλοία.
Η ζωή του αλλάζει όταν αποφασίζει να παντρευτεί την Κασιώτισσα Ευγενία Χειράκη, μάλιστα ο γάμος τους που έγινε στην Κάσο ήταν διπλός, αφού την ίδια μέρα στεφανώθηκε και ο αδερφός του, ο καπετάνιος Ηλίας Πιπίνος.
Όλοι οι γιοι του φαρμακοποιού Ηρακλή Πιπίνου γινήκαν ναυτικοί, τρεις καπεταναίοι κι ο μηχανικός Νικόλας, από αυτούς μονάχα ο πρώτος, ο Μορφωπός δεν θέλησε να μπει μέτοχος στην επιχείρηση Ρυμουλκών που μελετούσαν τα αδέλφια, έτσι συμφώνησαν οι τρεις τους.
Ο Λουκάς, ο Ηλίας κι ο Νικόλας έβαλαν πλώρη για να πιάσουν το όνειρο. Σύντομα βρέθηκε ένα ρυμουλκό που το σήκωνε ο οικογενειακός τους προϋπολογισμό.
Σε μια πόλη της Νότιας Γαλλίας υπήρχε ένα παλιό πετρελαιοκίνητο σκάφος, κατασκευασμένο το 1920, μήκους 18 μέτρων και πλάτους 6 μέτρων, φορούσε μια τετρακύλινδρη μηχανή Σούλτζερ 600 ίππων, ήταν ένα φροντισμένο ρυμουλκό που περίμενε υπομονετικά τους νέους Έλληνες ιδιοκτήτες του.
Τόσο απλά γεννήθηκε ο ΗΡΑΚΛΗΣ, το πρώτο ρυμουλκό στα Δωδεκάνησα κι οι Πιπίνοι έγιναν πλοιοκτήτες!
Με αυτό το ρυμουλκό, δούλεψαν σκληρά για 7 χρόνια (1974-1980), το θεώρησαν πολύ τυχερό, έτσι αποφάσισαν να κρατήσουν αυτό όνομα και το δίνουν σε κάθε καινούριο τους πλοίο.
Συνολικά έχουν περάσει επτά ρυμουλκά από τα χέρια τους. Το μεγαλύτερο από αυτά είναι ένα πραγματικό θεριό, το ΗΡΑΚΛΗΣ ΣΤΑΡ είναι ένα ρυμουλκό που κατασκεύασαν οι ίδιοι το 2002, στα ναυπηγεία της Ναυσί και έχει μηχανή 4.500 ίππων, πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα Ελληνικά ρυμουλκά λιμένων.
Νιώθω τυχερός που πέρασα μια ανοιξιάτικη βραδιά με τον Νικόλα Πιπίνο κι αφορμή ήταν ο Νικήτας Καμπούρης, εκείνος με έστειλε με κλειστά μάτια στον Νικόλα. Από την κουβέντα μας γεννήθηκε ένα άρθρο στο περιοδικό ΕΦΟΠΛΙΣΤΗΣ κι από τότε, κάθε μα κάθε φορά που μελετώ την Κάσο κάπου παραδίπλα τρέχει κι εικόνα του σεμνού, του μετρημένου κι αυθεντικού θαλασσινού Νικόλα Πιπίνου.