“Και φέτος θα κατέβαινα, έχω γυρίσει όλη την Κάρπαθο οκτώ φορές, αλλά σα την Όλυμπο δεν έχει! Εκεί θέλω να ξαναπάω. Κατεβαίνω στο Διαφάνι για μπάνιο, κάνω και μια βόλτα στα άλλα χωριά του νησιού, αλλά όταν σκέφτομαι την Κάρπαθο έχω στο μυαλό μου την Όλυμπο”.
Με το καλημέρα, μόλις του μίλησα για Κάρπαθο και κείνος πήρε φόρα, δεν σταματούσε να μου μιλά, να λέει ιστορίες που έχει ζήσει στο νησί. Μάλιστα έχει κάνει και μια κουμπαριά, που αλλού στην Όλυμπο! Έγινε ακόμη και πρεσβευτής του νησιού, αφού υπήρξαν φορές που ανέβασε από την Κάρπαθο μουσικούς και μια χορευτική ομάδα, με προορισμό το Αγρίνιο και την Πάτρα.
Ο Νίκος Πλακίδας είναι ένας από τους ελάχιστους πια ελληνοράφτες, δηλαδή ένας ράφτης παραδοσιακών στολών, έχει γυρίσει όλη την Ελλάδα όμως με την Κάρπαθο είναι…κολλημένος!
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο χωριό Κατοχή Μεσολογγίου. Από ηλικία 12 ετών μπήκε το μικρόβιο μέσα του και ξεκίνησε να μαζεύει όλα τα παλιά αντικείμενα που ήταν πεταμένα.
Επίκτητο ή γραμμμένο στο DNA το σενάριο που θα διαλέξει για να ζήσει ένας άνθρωπος; για τον Νίκο η τέχνη της ραπτικής είναι βέβαιο πως ήταν στο αίμα του.
Παιδί δούλευε ως σιδεράς, μιας και τα γράμματα του ήταν μεγάλος μπελάς. Μας λέει: “ποτέ μου δεν τα συμπάθησα , με 5 με απολύσανε από το δημοτικό, στα 17 μου έδειξε ένας παππούς από τη Βόρειο Ήπειρο να κάνω πόρπες και κιουστέκια, = κοσμήματα παραδοσιακά. Επίσης έστησα τον παρατημένο αργαλειό της μάνας μου και κατάφερα να τον λειτουργό με της βοήθεια μια ηλικιωμένης θείας μου μέχρι σήμερα υφαίνει υφάσματα για της φορεσιές, αγόραζα βιβλία από το μουσείο Μπενάκη, της παλιάς βουλής και από το μουσείο λαϊκής τέχνης. Στα 22 άρχιζα να φτιάχνω μαχαίρια με δείγμα τα παλιά, από έναν παλιό τεχνίτη, γείτονα, 90 ετών, έμαθα να κάνω μικρές επισκευές σε παλιά όπλα. Επίσης άρχιζα να συλλέγω κομμάτια από παλιές αυθεντικές φορεσιές και κοσμήματα, όσα είχαν απομένει από τους πλανοδίους παλιατζήδες η όσα δεν έγιναν κουρελόπανα! προσπαθουσα να μάθω πώς ήταν κεντημένα και τη συμβολίζουν τα σχέδια τους.”
Αγόραζε παλιά υφάσματα, ότι είχαν για πέταμα και πάλεψε για να τα κάμει παραδοσιακά ρούχα! Σήμερα μετρά δεκάδες χορευτικά στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό που έχει ντύσει. Τον έχουν καλέσει να παρουσιάσει τις φορεσιές της πατρίδας μας, στην Μελβούρνη το 2001, το 2002 στο Τορόντο. Επίσης στην Αγγλία, στην Ελβετία στην Τσεχία στην Ιταλία, στην Μόσχα!
Στο σύνολο μετρά 22 χώρες. Όσα χρήματα είχε πήγαιναν στους παλιατζήδες! Ότι κόσμημα έβρισκε, ότι όπλο, γιαταγάνι, πιστολά ή καριοφίλι, έφτανε στα χέρια του, καθώς φορεσιές, μεμονωμένα, μικρά ή μεγάλα κομμάτια, ποδιές, σεγκούνες, φορέματα κλπ τα έκανε δικά του. Και σήμερα στην προσωπική συλλογή του μετράει 1.200 παραδοσιακές ελληνικές στολές!
Έχει ένα παράπονο, μια πίκρα, από κείνες που στις δύσκολες εποχές μας σε κάνουν να αναρωτιέσαι, για τα αληθινά προβλήματα της κοινωνίας. Όπως μας είπε δεν μπορεί να βρει νέα παιδιά που να θέλουν να μάθουν τη δουλειά του.
“Πόσο πολύ χαίρομαι όταν βλέπω νέους να έρχονται να ντυθούν με αυτές της “Ντυμασιές”! Και να με ρωτούν λεπτομέρειες, ειδικά όταν είναι ομογενής τρίτης γενιάς ! Με λυπεί ότι δεν ενδιαφέρονται νέοι να μάθουν την τέχνη που έφτασε στα χέρια μας. Να μάθουν να κάνουν τα ρούχα που ντυνόντουσαν η παππούδες μας ή και τις άλλες ξεχασμένες τέχνες. Όπως του τσαρουχά, ακόμα και σήμερα, στην εποχή της κρίσης, που όλοι φωνάζουν ότι είναι άνεργοι, εγώ Δεν μπορώ να βρω έναν Ράφτη ! Πρέπει η νέοι να ψαχτούν όχι να παραδίδουν τα όπλα δουλειές υπάρχουν! Μεράκι θέλει κι όρεξη. Ενώ ορισμένοι βλέπουν την τέχνη μόνο εμπορικά, προσπαθούν να κάνουν την τέχνη της φορεσιάς τόσο εμπορική που το αποτέλεσμα είναι πολύ κακόγουστο”.
Αιώνιος έφηβος και πάντοτε ερωτευμένος με τις παραδοσιακές φορεσιές δε θα γινόταν να μην αγαπήσει και την Όλυμπο. Βρέθηκε σε πολλές γωνιές της πατρίδας μας, όμως η Κάρπαθος φαίνεται πως μαγνήτισε τον Μεσολογγίτη. Κι αυτός κάθε φορά που φεύγει παίρνει μια ανάμνηση από κείνες που σε κρατούν ζωντανό στις δύσκολες στιγμές. Μια φωτογραφία, ένα μαντήλι, ότι παλιό αντικείμενο είναι άχρηστο και δεν ενδιαφέρει τους ιδιοκτήτες του ο Νίκος μόλις το πιάσει θα το ζωντανέψει.
Ποιο είναι το όνειρο του;
“Όνειρο μου είναι αν μπορέσω και να φτιάξω ένα σύγχρονο χώρο εργασίας μαζί με Έκθεση της Συλλογής μου. Ένα Μουσείο Τέχνης Ελληνικής συνάμα και εκπαίδευσης, σε νέους, ώστε να μπορεί να τα δει και τα να μάθει οποίος έχει μεράκι. Ελπίζω να τα καταφέρω. Και όταν θα έχω φύγει θα ήθελα να με θυμούνται όλοι και κάτι ακόμη ότι παλιά πιο πολύ φορούσαν την Ελληνική Φορεσιά παρά τα ευρωπαϊκά ρούχα ! “
Νίκος Πλακίδας Ελληνορράφτης Κατοχή Μεσολογγίου
