του Γιώργου Νικ. Τσαμπανάκη
Εισαγωγή
Μετά την πρόσφατη ίδρυση του “ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΛΥΜΠΟΥ – ΔΙΑΦΑΝΙΟΥ ΚΑΡΠΑΘΟΥ “ΠΟΡΘΜΙΟΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝ”” ένα νέο ελπιδοφόρο κεφάλαιο ανοίγει για τον τουρισμό της Βόρειας Καρπάθου. Για τους μη γνωρίζοντες, η μεν πρώτη ιστορική σύναξη των 51 ιδρυτικών μελών του Συνδέσμου πραγματοποιήθηκε στην Όλυμπο της Καρπάθου την 10η Αυγούστου 2019, η δε επικύρωση του καταστατικού του συντελέστηκε την 30η Σεπτεμβρίου 2020 από το Πρωτοδικείο της Ρόδου.
Ο γράφων αισθάνθηκε την ανάγκη, ως εισηγητής αρχικά της δημιουργίας του νέου επαγγελματικού φορέα και ως μέλος εν συνεχεία της πενταμελούς επιτροπής αυτοδιοικητικών που ανέλαβε την πρωτοβουλία για την συγκρότηση του Συνδέσμου (https://www.karpathiaki.gr/ιδρυση-συνδεσμου-τουριστικων-επιχει/ ), να πραγματοποιήσει το τελευταίο διάστημα μεθοδική και λεπτομερειακή καταγραφή των τουριστικών επιχειρήσεων που λειτουργούν μέσα στα διοικητικά όρια της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου, έχοντας υπ’ όψιν τη ρήση του Λόρδου Kelvin, πως “Ο,τι δεν μετριέται, δεν βελτιώνεται” (“If you can not measure it, you can not improve it.”). Έτσι θα καταστεί δυνατόν να προσφερθεί ευθύς εξ’ αρχής ένα σοβαρό και αξιόπιστο εργαλείο άσκησης τουριστικής πολιτικής στα χέρια της πρώτης αιρετής διοίκησης του Συνδέσμου που θα προκύψει από τις εκλογές οι οποίες θα πραγματοποιηθούν, όπως είναι προγραμματισμένο, το προσεχές θέρος στον τόπο μας. Με την ολοκλήρωση της περί ης ο λόγος έρευνας θεώρησα σκόπιμο να δημοσιοποιήσω και να σχολιάσω το περιεχόμενό της, ώστε αφ’ ενός να βοηθηθούν, στο βαθμό που είναι δυνατόν, όλοι οι ενδιαφερόμενοι για την τουριστική επιχειρηματικότητα της Βόρειας Καρπάθου κι αφ’ ετέρου να αποτελέσει η έρευνα αυτή ένα σημείο αναφοράς για όσους θα ασχοληθούν μελλοντικά με την ιστορική εξέλιξη του τουρισμού στην Κάρπαθο.
- Σύντομη ιστορική αναδρομή στην τουριστική επιχειρηματικότητα της Βόρειας Καρπάθου.
Η λειτουργία του πρώτου ιδιωτικού ξενώνα στα διοικητικά όρια τής, Αυτοδιοίκητης τότε, Κοινότητας Ολύμπου Καρπάθου ξεκίνησε το έτος 1962 στο σπίτι του αείμνηστου Κομνηνού π. Γεωρ. Χατζηπαπά που βρισκόταν στη συνοικία Παραποτάμες στο Διαφάνι. (Λίγο νωρίτερα, περί το 1960 είχε συγκροτηθεί, κατά τα προβλεπόμενα από τους ισχύοντες νόμους της εποχής, ο Κοινοτικός Ξενώνας στην Όλυμπο. Αυτός λειτούργησε στο διαμορφωμένο διόροφο κτίριο που βρίσκεται ακριβώς στη Βόρεια πλευρά του Κοινοτικού Καταστήματος της Ολύμπου, το οποίο χτίστηκε προγενέστερα, τη δεκαετία του 1930, επί Δημαρχίας Ιωάννου Παύλου Παυλίδη). Ακολούθησε η δημιουργία, το έτος 1967, των ξενώνων “Diaphani Palace”, επίσης στη συνοικία Παραποτάμες, ιδιοκτησίας Κωστή Ιωάν. Λιορεΐση και “Belvedere”, στη συνοικία Χειμωνικό, ιδιοκτησίας Γεωργίου Μιχ. Τσέρκη, με υπεύθυνο λειτουργίας τον γιο του, αείμνηστο Μηνά Γεωρ. Τσέρκη. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1971, ξεκίνησε τη λειτουργία του στην κεντρική συνοικία (“Πιάτσα”) του Διαφανιού και το ξενοδοχείο – Εστιατόριο “Χρυσή Ακτή”, ιδιοκτησίας Μανώλη Νικ. Ορφανού, με υπεύθυνο το γιο του Νίκο Εμμ. Ορφανό. Ήταν η εποχή του ερχομού των πρώτων, Ιταλών κυρίως, τουριστών και των βορειοευρωπαίων -νέων ως επί το πλείστον- τουριστών με τα σακκίδια.
Στον οικισμό της Ολύμπου η πρώτη “τουριστική ανάπτυξη” ήρθε λίγο αργότερα με τη δημιουργία το 1973 της πανσιόν “Άνοιξις”, στη συνοικία του Μάντη, ιδιοκτησίας Ιωάννου Γεωρ. Διακογεωργίου (μετέπειτα ιερέως) και του μικρού ξενοδοχείου – εστιατορίου “Ποσειδών” ιδιοκτησίας Βασιλείου Σωτ. Φαρμακίδη που ξεκίνησε τη λειτουργία του το έτος 1976 στη συνοικία Μεσιακόν Ακρί. Έκτοτε κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι και χρειάστηκε να περάσουν εξήντα περίπου χρόνια για να γίνει κατορθωτό οι δεκάδες ντόπιοι τουριστικοί επιχειρηματίες, που προέκυψαν στο μεταξύ στην Όλυμπο και στο Διαφάνι, να συγκλίνουν και να δημιουργήσουν, επί τέλους, το πρώτο επαγγελματικό σωματείο του κλάδου τους στον τόπο, τον “Σύνδεσμο Τουριστικών Επιχειρήσεων Ολύμπου – Διαφανίου Καρπάθου “ΠΟΡΘΜΙΟΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝ””.
- Η σημερινή επιχειρηματική πραγματικότητα στην Κοινότητα Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου – Ανάλυση της προσφάτως πραγματοποιηθείσας συστηματικής καταγραφής.
Όπως φαίνεται στον πίνακα Α, στα όρια της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου δραστηριοποιούνται σήμερα 82 πάσης φύσεως τουριστικές επιχειρήσεις.
ΠΙΝΑΚΑΣ Α. Κατάταξη των τουριστικών επιχειρήσεων
της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου
κατά τον τόπο της έδρας της επιχείρησης
| Οικισμός | Αριθμός Επιχειρήσεων | Ποσοστό |
| Όλυμπος | 40 | 48,5% |
| Διαφάνι | 38 | 46,5% |
| Λοιπά | 4 | 5,0% |
| ΣΥΝΟΛΟ | 82 | 100,0% |
Αυτές ισοκατανέμονται σχεδόν μεταξύ των οικισμών της Ολύμπου και του Διαφανιού, ενώ στην Ολυμπίτικη ύπαιθρο η τουριστική ανάπτυξη παραμένει ακόμη στα σπάργανα. Αν μάλιστα ληφθεί υπ’ όψιν, ότι από τις τέσσερεις εκτός Ολύμπου και Διαφανίου εδρεύουσες επιχειρήσεις ένα συγκρότημα επιχειρήσεων (εστιατορίου – ενοικιαζομένων δωματίων) και ένας παραδοσιακός ξενώνας λειτουργεί στον οικισμό της Αυλώνας, ενώ μια επιπλωμένη έπαυλη λειτουργεί στον οικισμό του Τριστόμου, τότε οι μόνες τουριστικές “επενδύσεις” της Ολυμπίτικης υπαίθρου αφορούν ένα παραδοσιακό ξενώνα στις Μερές (παράρτημα άλλης μικρής ξενοδοχειακής επιχείρησης) και δύο εστιατόρια στο Φίλιος (Άγιο Μηνά) (εκ των οποίων το ένα αποτελεί μέρος μικρού τουριστικού συγκροτήματος)!…
Καθ’ όσον αφορά τα χαρακτηριστικά των τουριστικών επιχειρήσεων της Κοινότητας Ολύμπου, όπως προκύπτει από τη λεπτομερειακή μελέτη τους, πρόκειται για μικρού και στην καλύτερη περίπτωση σχεδόν μεσαίου μεγέθους οικογενειακές επιχειρήσεις εντόπιων ιδιοκτητών (βλ. και πίνακα Δ.) Πριν το ξέσπασμα της “κρίσης του Κορωνοϊού” του 2019 οι επιχειρήσεις αυτές απασχολούσαν, στην ολότητά τους σχεδόν, μέλη της ιδιοκτήτριας οικογένειας και σε αρκετές περιπτώσεις έναν ή δύο αλλοδαπούς, ως επί το πλείστον, εργαζόμενους ή μετά την οικονομική κρίση του 2010 και Έλληνες εργαζόμενους από τα αστικά κυρίως κέντρα όπου χτύπησε βαριά η ανεργία. Από το 2019 και μετά οι τουριστικές επιχειρήσεις λειτουργούν, μόλις και μετά βίας, με τα μέλη, κατά κανόνα, της ιδιοκτήτριας οικογένειας.
ΠΙΝΑΚΑΣ Β. Κατάταξη των τουριστικών επιχειρήσεων της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου κατά την ιδιοκτησία των εγκαταστάσεων της επιχείρησης
| Είδος Κυριότητας Εγκαταστάσεων | Αριθμός Επιχειρήσεων | Ποσοστό |
| Πλήρης Κυριότητα | 67 | 82,0% |
| Εξ’ Ολοκλήρου Ενοικιοστάσιο | 13 | 16,0% |
| Μερικό Ενοικιοστάσιο | 2
(Μέρος Συγκροτήματος Επιχειρήσεων) |
2,0% |
| ΣΥΝΟΛΟ | 82 | 100% |
Αναφορικά τώρα με τις εγκαταστάσεις τους, αυτές, όπως φαίνεται από τον πίνακα Β, είναι ιδιόκτητες κατά 82%, ενώ σε ενοικιασμένες, μερικώς ή ολικώς, εγκαταστάσεις λειτουργεί το υπόλοιπο 18% των τουριστικών επιχειρήσεων.
ΠΙΝΑΚΑΣ Γ. Κατάταξη των τουριστικών επιχειρήσεων της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου κατά τον τόπο της κατά κύριο λόγο κατοικίας του επιχειρηματία
| Τόπος
Κύριας Κατοικίας Επιχειρηματία |
Αριθμός Επιχειρήσεων | Ποσοστό |
| Όλυμπος | 22 | 26,5% |
| Διαφάνι | 29 | 35,5% |
| Αυλώνα | 1 | 1,0% |
| Κάτω Κάρπαθος | 6
[5 (+ 2 Συνέταιροι Επιχείρησης)] |
7,5% |
| Ρόδος | 14 | 17,0% |
| Αττική | 9 | 11,0% |
| Η.Π.Α. | (-1) [- (1 Συνέταιρος Επιχείρησης)] | 0,5% |
| Καναδάς | 1 | 1,0% |
| ΣΥΝΟΛΟ | 82 | 100,0% |
Όπως διαπιστώνεται από τον πίνακα Γ, το 63,0% των ιδιοκτητών των τουριστικών επιχειρήσεων είναι μόνιμοι κάτοικοι της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου. Το στοιχείο αυτό από μόνο του μας βοηθά να καταλάβουμε ότι η τουριστική επιχειρηματικότητα αποτελεί ένα σημαντικό φραγμό στην ανάσχεση της παραπέρα ερήμωσης των χωριών της Βόρειας Καρπάθου. Θα πρέπει βέβαια να υποσημειωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις τα εισοδήματα των τουριστικών επιχειρήσεων αποτελούν μέρος μόνο του οικογενειακού εισοδήματος το οποίο ενισχύεται από εισοδήματα προερχόμενα από τον οικοδομικό τομέα, από μισθούς δημοσίων υπαλλήλων, από τη κτηνοτροφία και τις κτηνοτροφικές επιδοτήσεις, από τη μέτριας κλίμακας μελισσοκομία, από την περιορισμένη μάλλον ελαιοκαλλιέργεια και τη φθίνουσα μέχρις εξαφανίσεως γεωργία, τη μικρής κλίμακας παράκτια αλιεία, από συντάξεις εσωτερικού ή εξωτερικού κ.λπ.
Από τον πίνακα Γ συνάγεται επίσης ότι το 35,5% των επιχειρηματιών είναι Ολυμπίτες εσωτερικοί μετανάστες που εποχικά ασχολούνται με τη λειτουργία της μικρής ή μεγαλύτερης τουριστικής επιχείρησής τους για την ενίσχυση του οικογενειακού τους εισοδήματος.
Η διεύθυνση μιας τουριστικής επιχείρησης από το εξωτερικό είναι στην πραγματικότητα ένας άθλος που δεν φαίνεται να τον αποτολμούν οι Ολυμπίτες μετανάστες του εξωτερικού.
ΠΙΝΑΚΑΣ Δ. Κατάταξη των τουριστικών επιχειρήσεων της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου σύμφωνα με την καταγωγή των επιχειρηματιών
| Καταγωγή Επιχειρηματία | Αριθμός Επιχειρήσεων | Ποσοστό |
| Ολυμπίτης / Ολυμπίτισσα | 79 | 96,5% |
| Εξ Αγχιστείας Συμπατριώτης / Συμπατριώτισσα | 2 | 2,5% |
| Άλλοι Συνέλληνες | 1 | 1,0% |
| ΣΥΝΟΛΟ | 82 | 100% |
Όπως και παραπάνω αναφέρθηκε, από τον πίνακα Δ εξάγεται ότι η τουριστική επιχειρηματικότητα στη Βόρεια Κάρπαθο αποτελεί προνομιακό πεδίο δράσης, σχεδόν αποκλειστικά των Ολυμπιτών συμπατριωτών μας.
ΠΙΝΑΚΑΣ Ε. Κατάταξη των τουριστικών επιχειρήσεων της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου σύμφωνα με τον οικισμό ή την Ολυμπίτικη παροικία προέλευσης των επιχειρηματιών και τον τόπο λειτουργίας της επιχείρησης
| Οικισμός ή Παροικία | Όλυμπος | Διαφάνι | Λοιπά | Σύνολο | Ποσοστό |
| Όλυμπος | 15 | – | 1 | 16 | 19,5% |
| Διαφάνι | 1 | 16 | 1 | 18 | 22,0% |
| Κάτω Κάρπαθος | 2 | 2 | 1 | 5 | 6,0% |
| Ρόδος | 8 | 11 | – | 19 | 23,0% |
| Αττική | 6 | 4 | 1 | 11 | 13,5% |
| Η.Π.Α. | 6 (+1 Συνέταιρος) | 2
(+1 Συνέταιρος) |
– | 8 | 10,0% |
| Καναδάς | 2 | 1 | – | 3 | 4,0% |
| Γερμανία | – | 1 | – | 1 | 1,0% |
| Άλλα Μέρη | – | 1 | – | 1 | 1,0% |
Ξεχωριστό όμως, κοινωνιολογικό κυρίως, ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατάταξη των επιχειρηματιών κατά ομάδα προέλευσης σε σχέση με το σύνολο των απανταχού ευρισκομένων Ολυμπιτών έτσι όπως καταγράφεται στον πίνακα Ε. Το 41,5% προέρχεται από τους διαχρονικά μόνιμους κατοίκους της Κοινότητας Ολύμπου Καρπάθου. Το 42,5% προέρχεται από μέλη των Ολυμπίτικων παροικιών του εσωτερικού και το 15,0% από μέλη των Ολυμπίτικων παροικιών του εξωτερικού. Έτσι εξάγεται χονδρικά, με μια πρώτη ματιά, το συμπέρασμα ότι το επενδυμένο επιχειρηματικό κεφάλαιο προέρχεται σε ποσοστό 58,5% από περιοχές εκτός της Ολύμπου, με τη συμμετοχή των κεφαλαίων του εξωτερικού να ανέρχεται σε ένα αξιόλογο επίπεδο.
ΠΙΝΑΚΑΣ Στ. Κατάταξη των τουριστικών επιχειρήσεων της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου κατά το είδος της επιχείρησης – Συνολικοί αριθμοί μονάδων
| Είδος Επιχείρησης | Όλυμπος | Διαφάνι | Λοιπά | ΣΥΝΟΛΟ |
| Αγοραία Οχήματα | 1 | 2 | – | 3 |
| Τουριστικά Λεωφορεία | – | 1
(+ Μέρος Συγκρ. 8) (Μεγ. 2, Μετρ. 3, Μικρ. 4) |
– | 9 |
| Ημερόπλοια | – | 4
(+ Μέρος Συγκρ. 2) (Μεγ. 2, Μέτρ. 1, Μικρ. 3) |
– | 6 |
| Ταξιδιωτικά Πρακτορεία | – | 2 | – | 2 |
| Διαχείρηση
Ξαπλωστρών Παραλίας |
– | –
(+ Μερος Συγκρ. 7) |
–
(+ Μέρος Συγκρ. 1) |
8 |
| Ξυλόφουρνοι | 1,
(+ Μέρος Συγκρ. 1) |
–
(+ Μέρος Συγκρ. 2) |
–
(+ Μέρος Συγκρ. 1) |
5 |
| Εστιατόρια | 9 | 10 | 2
(+ Μέρος Συγκρ. 1) |
22 |
| Καφενεία | 2,
(+ Μέρος Συγκρ. 1) |
1 | – | 4 |
| Καταστήματα Ενθυμημάτων | 12,
(+ Υποκατ/ματα 2) |
– | – | 14 |
| (Γενικά)
Παντοπωλεία |
2 | 2 | – | 4 |
| (Τουριστικά) Παντοπωλεία | 2 | – | – | 2 |
| Ξενοδοχεία, Ξενώνες, κ.λπ. | 11
(+ Μέρος Συγκρ. 2, Παραρτήματα 1) |
17
(+ Μέρος Συγκρ. 4, Παραρτήματα 2) |
2
(+ Μέρος Συγκρ. 1, Παραρτήματα 1) |
41 |
Στον πίνακα Στ. φαίνονται με ενάργεια όλα τα είδη των τουριστικών επιχειρήσεων που λειτουργούν σήμερα στα γεωγραφικά όρια της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου. Υποσημειώνεται παράλληλα η ένταξή τους σε συγκροτήματα επιχειρήσεων και η ύπαρξη παραρτημάτων ή υποκαταστημάτων των επιχειρήσεων.
ΠΙΝΑΚΑΣ Ζ. Ομαδοποιημένη κατάταξη των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων
της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου κατά κατηγορία αύξοντος μεγέθους
| Έδρα Επιχείρησης | Όλυμπος | Διαφάνι | Λοιπά | ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΙΧ/ΣΕΩΝ | ΣΥΝΟΛΟ ΚΛΙΝΩΝ | ΠΟΣΟΣΤΑ |
| Μέγεθος
2-10 κλίνες |
11
Επιχ/σεις |
11
Επιχ/σεις |
2
Επιχ/σεις |
24
Επιχ/σεις |
156 | 36,5% |
| Μέγεθος
11-20 κλίνες |
1
Επιχ/ση |
6
Επιχ/σεις |
1
Επιχ/ση |
8
Επιχ/σεις |
122 | 28,5% |
| Μέγεθος
21-30 κλίνες |
1
Επιχ/ση |
3
Επιχ/σεις |
– | 4
Επιχ/σεις |
113 | 26,5% |
| Μέγεθος
31-40 κλίνες |
– | 1
Επιχ/ση |
– | 1
Επιχ/ση |
37 | 8,5% |
| ΓΕΝΙΚΟ
ΣΥΝΟΛΟ |
13
Επιχ/σεις |
21
Επιχ/σεις |
3
Επιχ/σεις |
37
Επιχ/σεις |
428
κλίνες |
100,0% |
Καθ’ όσον αφορά τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, αυτές εδρεύουν κατά κύριο λόγο στο Διαφάνι, όπου βρίσκονται εγκατεστημένα τα 3/4 περίπου του συνόλου των κλινών (βλ. πίνακα Θ). Σχετικά με τα μεγέθη τους φαίνεται ότι οι πολύ μικροί ξενώνες (2-10 κλίνες) διαθέτουν ένα αξιόλογο ποσοστό του συνόλου των κλινών (36,5%), ενώ στη συντριπτική πλειοψηφία των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων οι δηλωθείσες κλίνες τους δεν ξεπερνούν τις 30.
ΠΙΝΑΚΑΣ Η. Ομαδοποιημένη κατάταξη των επιχειρήσεων εστίασης
της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου κατά κατηγορία αύξοντος μεγέθους
| Έδρα Επιχείρησης | Όλυμπος | Διαφάνι | Λοιπά | ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΙΧ/ΣΕΩΝ | ΣΥΝΟΛΟ ΤΡΑΠ/ΤΩΝ | ΠΟΣΟΣΤΑ |
| Μέγεθος
25-30 τραπεζ/τα |
4
Επιχ/σεις |
1
Επιχ/ση |
– | 5
Επιχ/σεις |
135
Τραπεζ/τα |
12,0% |
| Μέγεθος
31-40 τραπεζ/τα |
3
Επιχ/σεις |
4
Επιχ/σεις |
2
Επιχ/σεις |
9
Επιχ/σεις |
348
Τραπεζ/τα |
31,5% |
| Μέγεθος
41-50 τραπεζ/τα |
2
Επιχ/σεις |
6
Επιχ/σεις |
– | 8
Επιχ/σεις |
390
Τραπεζ/τα |
34,5% |
| Μέγεθος
51-60 τραπεζ/τα |
2
Επιχ/σεις |
– | – | 2
Επιχ/σεις |
110
Τραπεζ/τα |
9,7% |
| Μέγεθος 61-70 τραπεζ/τα | 1
Επιχ/ση |
– | 1
Επιχ/ση |
2
Επιχ/σεις |
138
Τραπεζ/τα |
12,3% |
| ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ | 12
Επιχ/σεις |
11
Επιχ/σεις |
3
Επιχ/σεις |
36
Επιχ/σεις |
1.121 Τραπεζ/τα | 100,0% |
Αναφορικά τώρα με τις επιχειρήσεις εστίασης αυτές ισοκατανέμονται σχεδόν μεταξύ της Ολύμπου και του Διαφανιού, ενώ τα μεγέθη τους ξεκινούν από 25 και φτάνουν στα 70 καθίσματα, μεγέθη που ανταποκρίνονται απόλυτα στα χαρακτηριστικά της οικογενειακής επιχείρησης.
ΠΙΝΑΚΑΣ Θ. Καταγραφή των τουριστικών επιχειρήσεων της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου κατά τη δυνατότητα εξυπηρέτησης επισκεπτών
| Έδρα Επιχ/σης | Όλυμπος | Διαφάνι | Λοιπά | ΣΥΝΟΛΟ |
| Θέσεις Επιβατών Οχημάτων Τουριστικής Χρήσης |
4 (2,0%) |
191 (98,0%) |
– |
195 (100,0%) |
| Θέσεις Επιβατών Ημεροπλοίων | – | 609
(100,0%) |
– | 609
(100,0%) |
| Ξαπλώστες Παραλίας | – | 112
(85,0%) |
20
(17,0%) |
132
(100,0%) |
| Τουριστικά Καταστήματα | 16
(100,0%) |
– | – | 16
(100,0%) |
| Καθίσματα Εστιατορίων και Καφενείων | 490
(44,0%) |
486
(43,0%) |
145
(13,0%) |
1.121
(100,0%) |
| Κλίνες Ξενοδοχείων – Ξενώνων κ.λπ. | 104
(24,5%) |
295
(69,0%) |
29
(7,5%) |
428
(100,0%) |
Συνολικά η Κοινότητα Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου, όπως φαίνεται από τον πίνακα Θ, διαθέτει 428 κλίνες και 1.121 τραπεζοκαθίσματα. Η παρατηρούμενη αναντιστοιχία κλινών και τραπεζοκαθισμάτων υποψιάζει κάθε παρατηρητικό αναγνώστη για την εδραιωμένη ύπαρξη ημερήσιας διάρκειας τουριστικού ρεύματος (ημερήσιων εκδρομών) στα δυο χωριά. Διαθέτει επίσης 16 καταστήματα τουριστικού ενδιαφέροντος που βρίσκονται όλα εγκατεστημένα στον παραδοσιακό οικισμό της Ολύμπου. Πέραν αυτών, όπως φαίνεται από τον παραπάνω πίνακα, τα ημερόπλοια Ολυμπίτικης ιδιοκτησίας διαθέτουν συνολικά 609 θέσεις επιβατών και τα πάσης φύσεως, Ολυμπίτικης ιδιοκτησίας, οχήματα τουριστικής χρήσης 195 θέσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ολοκλήρωση της ασφαλτόστρωσης της αμαξιτής οδού Σπόων – Ολύμπου που συντελέστηκε το 2013, είχε ως άμεσο αποτέλεσμα αφ’ ενός την εκτόξευση του αριθμού των ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων στο νησί, τα οποία αποτελούν πλέον το κυριότερο μέσο επίσκεψης του εξαιρετικά προβεβλημένου οικισμού της Ολύμπου και της Βόρειας Καρπάθου γενικότερα κι αφ’ ετέρου την κάθετη μείωση των επιβατών των μεγάλων ημεροπλοίων στη γραμμή Πηγάδια – Διαφάνι, τα οποία έχουν στρέψει πια το ενδιαφέρον τους στον προορισμό της Σαρίας. Αυτός ακριβώς ο προορισμός εγγυάται και την απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας τους στο μέλλον.
Τέλος, όπως φαίνεται, στις παραλίες του Διαφανιού και του Φίλιους (Αγίου Μηνά) βρίσκονται απλωμένες 132 συνολικά ξαπλώστρες.
- Το κεφάλαιο της τοπικής τουριστικής παραοικονομίας.
Η παρούσα έρευνα στηρίχτηκε σε πληροφόρηση που προήλθε:
α. από αυτοπρόσωπη ή τηλεφωνική επαφή με μεγάλο αριθμό τοπικών επιχειρηματιών,
β. από πληροφορίες που αντλήθηκαν από τις ιστοσελίδες των επιχειρήσεων, και
γ. όπου αυτό δεν κατέστη δυνατόν σε ασφαλή πληροφόρηση ή τέλος κατά το δυνατόν ακριβή εκτίμηση για τα δεδομένα κάθε επιχείρησης (αυτό έγινε σε πολύ μικρό αριθμό επιχειρήσεων).
Αν και η διερεύνηση της παραοικονομίας δεν ενέπιπτε στα ενδιαφέροντα της έρευνάς μας, μετά από συστηματική εξέταση του ζητήματος καταλήξαμε στα ακόλουθα συμπεράσματα: i. πέραν του θέματος της φορολογικής ειλικρίνιας των επιχειρηματιών που αποτελεί διαχρονικά ζητούμενο σε όλους τους κλάδους της οικονομίας και στο σύνολο της Ελληνικής επικράτειας, διαπιστώθηκε ότι σειρά νόμιμα λειτουργούντων ξενοδοχείων, ξενώνων, κ.λπ. έχουν εκτός από το εμφανές τμήμα τους και ένα αφανές τμήμα (μαύρο).
- Το ζήτημα αυτό δεν αφορά μόνο μικροϊδιοκτήτες αλλά και μεγαλύτερες τοπικές επιχειρήσεις.
iii. Στην περίπτωση των επιχειρήσεων εστίασης το αφανές τμήμα συναπαρτίζεται από, πέραν των προβλεπομένων, αναπτυσσόμενα τραπεζοκαθίσματα ανάλογα με την εποχική κίνηση.
- iv. Έτσι εξάγαμε το αρκετά ασφαλές συμπέρασμα ότι λειτουργεί αφανώς και εκ παραλλήλου ένα σύνολο κλινών που ανέρχεται περί το 20% των δηλωθεισών, δηλαδή περί τις 100 κλίνες. Πρέπει λοιπόν να θεωρήσουμε ότι, στην πράξη, στα όρια της Κοινότητας Ολύμπου λειτουργούν περί τις 530 κλίνες.
- v. Αντίστοιχα τα αφανή τμήματα ορισμένων επιχειρήσεων εστίασης κυμαίνονται από το 20% των δηλωνόμενων τραπεζοκαθισμάτων μέχρι το 50% ή και περισσότερο. Οπότε με αρκετή βεβαιότητα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι στην αιχμή της τουριστικής σεζόν πρέπει να λειτουργούν περί τα 1.500 και πλέον τραπεζοκαθίσματα. Κλείνοντας την παρούσα ενότητα αισθάνομαι την ανάγκη να επισημάνω την ύπαρξη και μεγάλου αριθμού συνεπών τοπικών επιχειρηματιών που κινούνται αποκλειστικά στο πλαίσιο των προβλέψεων των νόμων του Ελληνικού κράτους.
- Η τουριστική σχέση μεταξύ Βορείου & Νοτίου Καρπάθου.
Στο σημείο αυτό δεν θα αποφύγω τον πειρασμό να προχωρήσω σε μια, πρόχειρη έστω, αντιπαραβολή του τουριστικού δυναμικού της Βόρειας και της Νότιας Καρπάθου. Σύμφωνα με έγκυρα στοιχεία το 2019 λειτουργούσαν στην Κάρπαθο 12.000 συνολικά κλίνες. Γίνεται λοιπόν σαφές με βάση τα στοιχεία της δημοσιευόμενης έρευνας ότι οι λειτουργούσες κλίνες στα όρια της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου αντιπροσωπεύουν, στην καλύτερη περίπτωση, το 4,5% περίπου του συνόλου των τουριστικών κλινών της Καρπάθου.
Το ποσοστό αυτό είναι τραγικά χαμηλό, αν αναλογιστεί κανείς τα ακόλουθα:
- Η συνολική έκταση που ελέγχει η Κοινότητα Ολύμπου (104,9 τ. χλμ.) αποτελεί το 1/3 της συνολικής έκτασης του νησιού της Καρπάθου.
- Ο ιστορικός πληθυσμός των Ολυμπιτών αποτελεί το 1/5 (20%) του όλου αριθμού των Καρπαθίων (3.500 Ολυμπίτες, εντόπιοι και απόδημοι, στο σύνολο των 17.500 απανταχού ευρισκομένων Καρπαθίων).
- Η Κοινότητα Ολύμπου έχει στην κυριότητά της τις μισές (50%) από τις όμορφες και πεντακάθαρες βοτσαλωτές απάνεμες ανατολικές παραλίες του νησιού.
- Το 85% τουλάχιστον της τουριστικής προβολής της Καρπάθου στηρίζεται σε εικόνες, κάθε τύπου, της Ολύμπου.
Έτσι εξηγείται και μαθηματικά γιατί η κυριαρχούσα στη Βόρεια Κάρπαθο μορφή τουρισμού είναι οι ημερήσιες, διά ξηράς ή διά θαλάσσης, εκδρομές των εγκατεστημένων στη Νότια Κάρπαθο επισκεπτών του νησιού.
Ένα είδος τουρισμού με πολλές δυσκολίες στη διαχείρισή του, που συμβάλλει και αυτό στη συνολικά προβληματική τουριστική εικόνα της περιοχής.
Και το φαινόμενο αυτό επιτείνεται από το γεγονός ότι από τα 3.000 περίπου ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα που κυκλοφορούσαν στην Κάρπαθο το 2019, ούτε ένα δεν είχε την αφετηριακή του έδρα στη Βόρεια Κάρπαθο, η οποία δεν διαθέτει ούτε καν ένα πρατήρειο καυσίμων για τον ενεφοδιασμό ακόμη και των κυκλοφορούντων τοπικών οχημάτων!
Όλα αυτά -για να γίνει πιο κατανοητό- διαμορφώνουν μιαν οικονομική σχέση Βορείου – Νοτίου Καρπάθου ανάλογη με την οικονομική σχέση νήσου Καρπάθου – νήσου Ρόδου!…
- Αρνητικά φαινόμενα του ημερήσιου τουριστικού ρεύματος.
Η αγωνία των ανεκπαίδευτων, άπειρων και νεοφώτιστων κατά κανόνα, επιχειρηματιών της Βόρειας Καρπάθου να ωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότερο και γρηγορότερα οικονομικά από την ολιγόωρη παραμονή των τουριστών στα χωριά τους, οδηγεί πολλές φορές στην ανάπτυξη αλλοπρόσαλλων συμπεριφορών, με οδηγό την εισπρακτική απληστία, που εκθέτουν τον τόπο και υποσκάπτουν το τουριστικό του μέλλον. Βέβαια, όπως καλά γνωρίζουμε, συναυτουργοί στην κατάσταση αυτή, με κίνητρο το δικό τους αθέμιτο κέρδος, είναι και αρκετοί επιχειρηματίες, ανάλογης νοοτροπίας, της Κάτω Καρπάθου…
Έτσι επί μακρά σειρά ετών, ντόπιοι και ξένοι, βρίσκονταν αντιμέτωποι στο λιμάνι των Πηγαδιών και στο μώλο του Διαφανιού, με κωμικοτραγικές σκηνές που διαδραματίζονταν μεταξύ των πλοιοκτητών και των πληρωμάτων των τοπικών ημεροπλοίων βγαλμένες θαρρείς από την ταινία “Η νεράιδα και το παληκάρι” (γνωστότερη ως “Βροντάκηδες και Φουρτουνάκηδες”) του παλιού ελληνικού κινηματογράφου.
Για δεκαετίες τώρα η άγρα πελατών (το γνωστό μας “καμάκι”) ανθεί καλοκαιριάτικα στην παραλία του Διαφανιού και στα σοκάκια της Ολύμπου. Στενά μαρκαρίσματα των ξένων επισκεπτών (φτάνοντας σχεδόν ως το “κεφαλοκλείδωμα”), αθέμιτος προσεταιρισμός οδηγών-ξεναγών, αφανής “συνεργασία” με τα τουριστικά πρακτορεία της Κάτω Καρπάθου αποτελούν συχνές καταστάσεις και -αν οι μέθοδες αυτές δεν τελεσφορήσουν…- τα πράγματα φτάνουν σε κάποιες ακραίες και μεμονωμένες, ευτυχώς, περιπτώσεις μέχρι και στο πετροβόλημα οδηγών και μελών τουριστικών γκρουπ (σκηνή την οποία αντίκρυσα με τα μάτια μου στην Όλυμπο πριν από αρκετά χρόνια…).
Ως αποτέλεσμα της στρεβλής αυτής ανάπτυξης πλεονάζουν στα καταστήματα τουριστικών ενθυμημάτων τα “τοπικά χειροποίητα υφαντά” (προελεύσεως Κίνας), τα “τοπικά χειροποίητα πλεκτά” (προελεύσεως Τουρκίας), τα “τοπικά κεραμικά” (προελεύσεως Ρόδου ή Αμαρουσίου), οι δήθεν ιδιόχειρα ζωγραφισμένες “τοπιογραφίες της Ολύμπου” (αγορασμένες με το κιλό από το Μοναστηράκι της Αθήνας), τα “χειροποίητα σανδάλια” (προελεύσεως Χονγκ-Κονγκ), το “τοπικό παρθένο ελαιόλαδο” (προελεύσεως Κρήτης), το “τοπικό θυμαρίσιο μέλι” (προελεύσεως Βουλγαρίας) και άλλα διάφορα.
Και βέβαια συχνά-πυκνά βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τον ευτελισμό της τοπικής μας ενδυμασίας (σημείου ιστορικής αναφοράς των Ολυμπιτών και στοιχείου τοπικής πολιτισμικής περηφάνειας), με τα “τοπικά ευχομάντηλα” προϊόν οργιώδους τουριστικής νεομυθολογίας, με τις σερβιρισμένες χιλόπιττες (που για λόγους ευκολίας κι εξ αιτίας της κυριαρχούσας προχειρότητας βαφτίζονται μακαρούνες), με τις άγνωστες μέχρι προ τινος στα μέρη μας “τοπικές λιαστές χειροποίητες μακαρούνες” (της μηχανής) και άλλα ευτράπελα…που οδηγούν κάθε συνειδητό συμπατριώτη να κοκκινίζει στο αντίκρυσμά τους!
Για λόγους δικαιοσύνης οφείλω να διαχωρίσω από τις καταστάσεις αυτές τους συνεπείς εκείνους τοπικούς επιχειρηματίες, και δεν είναι λίγοι, που έχουν από καιρό γυρίσει την πλάτη σε τέτοιες μεθόδους και μεθοδεύσεις, τιμώντας τον εαυτό τους, το επάγγελμά τους και τον τόπο μας. Οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν τα φωτεινά παραδείγματα που χτίζουν τον τουρισμό του αύριο στην Όλυμπο και στο Διαφάνι.
- Κύριες αιτίες της υστέρησης του τουριστικής ανάπτυξης της Βόρειας Καρπάθου.
Αν σκεφτεί κανείς ότι:
- Η ολοκλήρωση του χωμάτινου αμαξιτού δρόμου Πηγαδίων – Απερίου έγινε το 1928, ενώ η ολοκλήρωση της πρώτης διάνοιξης του χωμάτινου αμαξιτού δρόμου Ολύμπου – Διαφανίου το 1963 και της πρώτης διάνοιξης του χωμάτινου δρόμου με τον οποίο επικοινώνησαν στοιχειωδώς Όλυμπος και Διαφάνι με τη Νότια Κάρπαθο έγινε το 1978,
- Η πρώτη ηλεκτροδότηση των Πηγαδίων συντελέστηκε το 1948, ενώ η ηλεκτροδότηση του Διαφανιού συντελέστηκε το 1979 και της Ολύμπου το 1980,
- Τα εγκαίνια του λιμανιού των Πηγαδίων έγιναν το 1962, ενώ εκείνα του λιμανιού του Διαφανιού έγιναν το 1996,
- Η αυτοματοποίηση του τηλεφώνου στα Πηγάδια και γενικότερα στην Κάτω Κάρπαθο συντελέστηκε το 1966 ενώ στην Όλυμπο και στο Διαφάνι το 1984,
- Η ασφαλτόστρωση της αμαξιτής οδού Πηγαδίων – Απερίου – Βωλάδος πραγματοποιήθηκε το 1967 ενώ η ασφαλτόστρωση του αμαξιτού δρόμου Ολύμπου – Διαφανίου πραγματοποιήθηκε το 1993 και της επαρχιακής οδού Ολύμπου – Σπόων μόλις το 2013,
- Οι οδικές προσβάσεις στις παραλίες της Νότιας Καρπάθου ήταν όλες ασφαλτοστρωμένες ήδη πριν το 2010 ενώ στη Βόρεια Κάρπαθο δεν υπάρχει μέχρι σήμερα ούτε μια ασφαλτοστρωμένη οδική πρόσβαση σε παραλία, πόσο μάλλον που οι υπάρχουσες χωμάτινες οδοί δεν αποτελούν παρά τις πρώτες διανοίξεις δασικών δρόμων της κακιάς ώρας, τότε ασφαλώς καταλαβαίνει γιατί υφίσταται αυτή η υστέρηση στην τουριστική ανάπτυξη της Βόρειας Καρπάθου σε σχέση με τη Νότια.
Άλλες σοβαρές αιτίες της εντελώς περιορισμένης τουριστικής ανάπτυξης της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου αποτελούν:
- Η υπερβολική κατάτμηση της γης της Ολυμπίτικης υπαίθρου που οδηγεί στην ύπαρξη περιορισμένου μόνο αριθμού τουριστικά αξιοποιήσιμων εκτάσεων.
- Δίπλα στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί η έλλειψη μεγάλων ιδιωτικών επενδύσεων, ως αποτέλεσμα της επικρατούσας συντηρητικής επενδυτικής αντίληψης που οδηγεί στην τοποθέτηση των Ολυμπίτικων αποταμιευμένων κεφαλαίων κυρίως σε αστικά ακίνητα, στο παραδοσιακό απόθεμα της κολαΐνας κ.λπ.Κι αυτό συμβαίνει ακόμη και σε σχέση με τις οικονομικές αποδόσεις των τουριστικών επιχειρήσεων που σπάνια επανεπενδύονται στον κλάδο…
- Η διαχρονική έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού σοβαρών υποδομών και κρατικών επενδύσεων. Χαρακτηριστικά αξίζει να αναφερθεί ότι οι μόνες παραλίες που διαθέτουν ως σήμερα δίκτυα ηλεκτροδότησης είναι η Βανάντα (2002) και μετέπειτα το Φίλιος οι οποίες διαθέτουν επίσης και εντελώς πρόχειρη, έστω, δυνατότητα υδροδότησης. Οφείλω συμπληρωματικά να καταθέσω και την προσωπική μου εμπειρία από τους “σχεδιασμούς” και την “προβλεπτικότητα” του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Υ.Π.Ε.ΧΩ.Δ.Ε.) όταν, το έτος 2007, επισκέφτηκα την έδρα του στην Αθήνα. Εκεί συνάντησα, μετά από παράκληση του τότε Κοινοτάρχη Ολύμπου Κωστή Μ. Τσαμπανάκη, τον αρμόδιο τμηματάρχη του Υπουργείου για να ζητήσω τα φώτα του σχετικά με την υπόθεση έγκαιρης ρυμοτόμησης των σημαντικών παραλιών μας Φίλιος (Άγιος Μηνάς), Φορόκλι και Βανάντα, που μας απασχολούσε, ώστε να φανούμε “προμηθείς” και όχι “επιμηθείς” στα θέματα τουριστικής ανάπτυξης του τόπου. Η εκπληκτική απάντηση που μου έδωσε ο κ. τμηματάρχης ήταν ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, για να μπορέσει να εκπονήσει το Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. ρυμοτομικό σχέδιο μιας περιοχής θα έπρεπε αυτή να απογραφεί πρώτα με πληθυσμό άνω των εκατό (100) κατοίκων και να έχει αναγνωριστεί επίσημα ως οικισμός!!! Αφού δηλαδή βιαζόταν πρώτα οικιστικά μια περιοχή με λογίς-λογίς αυθαιρεσίες, θα ερχόταν το Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ., οψέποτε ήθελε δεήσει, να θεραπεύσει … τα προηγηθέντα εγκλήματα. Έτσι έληξε δυστυχώς άδοξα εκείνη η εύστοχη πατριωτική πρωτοβουλία.
- Ο Σύνδεσμος Τουριστικών Επιχειρήσεων Ολύμπου – Διαφανίου Καρπάθου “ΠΟΡΘΜΙΟΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝ” και οι προοπτικές του.
Όπως αναφέρθηκε και στην εισαγωγή του παρόντος άρθρου η ίδρυση του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων Ολύμπου – Διαφανίου Καρπάθου (Σ.Τ.Ε.Ο.-Δ.Κ.) “ΠΟΡΘΜΙΟΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝ” πραγματοποιήθηκε στην Όλυμπο το καλοκαίρι του έτους 2019, ενώ το καταστατικό του επικυρώθηκε από το Πρωτοδικείο Ρόδου στα τέλη του 2020. Για την ιστορία και μόνο θα πρέπει να αναφέρω ότι η αντίστοιχη Ένωση Ξενοδόχων Καρπάθουιδρύθηκε το έτος 1989, ενώ βρίσκονται ήδη από χρόνια σε λειτουργία στην Κάρπαθο τα ακόλουθα επαγγελματικά συλλογικά σχήματα:
- “Παγκαρπαθιακή Ένωση Επαγγελματιών Ενοικιαζομένων Δωματίων «Η ΚΑΡΠΑΘΟΣ»”,
- “Σύλλογος Εστιατόρων – Καφέ Μπαρ – Κέντρων Διασκέδασης Καρπάθου”,
- “Ένωση Ξενοδόχων οικισμών Μενετών”,
- “Σύλλογος Τουριστικών Επιχειρήσεων Αρκάσας – Φοινικίου Καρπάθου”,
- “Σύλλογος Επαγγελματιών Αμμοωπής Καρπάθου”,
- “Σύλλογος για την Ανάπτυξη του Αφιάρτη” και
- “Σύλλογος Επιχειρηματιών Λευκού Καρπάθου”.
Κύριοι σκοποί του Σ.Τ.Ε.Ο.-Δ.Κ. σύμφωνα με το καταστατικό του είναι:
α. Η προαγωγή της ποιότητας του τουριστικού ρεύματος της Βόρειας Καρπάθου μέσα από τον διαρκή σεβασμό της ιστορικής διαδρομής της περιοχής, της πολιτισμικής της ταυτότητας και του φυσικού της περιβάλλοντος.
β. Η βελτίωση της εικόνας του τόπου αυτού καθεαυτού και των επαγγελματιών του.
γ. Η τουριστική προβολή του συνόλου της εδαφικής επικράτειας της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου σε Εθνικές και Διεθνείς Εκθέσεις και η ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της.
δ. Η χρονική επέκταση της τουριστικής περιόδου και ο θεματικός πλουραλισμός της, πολύ πέραν του καθιερωμένου θαλάσσιου τουρισμού.
ε. Η συνεργασία με τον Δήμο Καρπάθου, την Περιφερειακή Ενότητα Καρπάθου – Ηρωϊκής Νήσου Κάσου, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.) και το Υπουργείο Τουρισμού για θέματα επαγγελματικού ενδιαφέροντος των μελών του.
στ. Η αλληλεγγύη και η συνένωση των προσπαθειών του Σωματείου με τις αντίστοιχες προσπάθειες άλλων τοπικών οργανώσεων που καταβάλλονται για την κατοχύρωση και την προβολή του τουριστικού προϊόντος και του εν γένει επιχειρείν της νήσου Καρπάθου.
Θα πρέπει όμως επιπρόσθετα να εντάξει στους βραχυπρόθεσμους σχεδιασμούς του:
- Τη δημιουργία συλλογικής πληροφοριακής ιστοσελίδας για θέματα τουρισμού της Βόρειας Καρπάθου,
- Την πιστοποίηση των τοπικών προϊόντων σε συνεργασία με τον Πολιτισμικό Οργανισμό Ολύμπου Καρπάθου (Π.ΟΡ.Ο.Κ.) και τους τοπικούς συνεταιρισμούς (Γεωργικός Συνεταιρισμός Ολύμπου Καρπάθου “Ο ΑΓΡΟΤΗΣ” και Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Ολύμπου – Καρπάθου – Κάσου),
iii. Την ανάπτυξη νέων εναλλακτικών μορφών τουρισμού που αποτελεί ένα διαρκές ζητούμενο για το νησί μας,
- Τη θεσμική εκπροσώπηση του Συνδέσμου στις Τουριστικές Επιτροπές του Δήμου Καρπάθου και της Περιφερειακής Ενότητας Καρπάθου – Ηρωικής Νήσου Κάσου,
- Τη στενή διασύνδεση-συνεργασία με τους τουριστικούς επιχειρηματίες της Δωδεκανήσου και της Ελλάδας γενικότερα.
Ενώ στους μεσο-μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς του πρέπει να ενταχθούν:
- Η προσέλκυση κρατικών επενδύσεων σε αναπτυξιακές υποδομές,
- Η επέκταση της ζώνης τουριστικής ανάπτυξης του Διαφανιού προς Βορράν στον άξονα Ντζυώματα-Βανάντα-Βόλος και προς Νότον στον άξονα Καμπί-Μερές-Απόκαπος, αφού το Διαφάνι πρέπει να θεωρείται κορεσμένος τουριστικά οικισμός (228 μόνιμοι κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έναντι 295 τουριστικών κλινών!),
- Η ανάπτυξη σύγχρονων οδικών προσβάσεων σε όλες τις παραλίες της “Ολυμπίτικης Ριβιέρας”, που ξεκινά από τα Καλάμια προς Βορράν και καταλήγει στην Αγνώντια προς Νότον. Στο πλαίσιο αυτό είναι επιβεβλημένη η επαναχάραξη των υπαρχόντων αυτοκινητοδρόμων, η κατασκευή των αναγκαίων τεχνικών έργων συμπεριλαμβανομένων των αυτονόητων ασφαλτοστρώσεων, καθώς και η υδροδότηση και ηλεκτροδότησή τους,
- Η ανάδειξη και αξιοποίηση των ερειπιώνων της αρχαίας Βρυκούντος και των Παλατιών της Σαρίας και τέλος
- Οι τολμηρές και ευφάνταστες ιδιωτικές επενδύσεις.
ΠΙΝΑΚΑΣ I. Επιχειρηματική ισχύς των εγγεγραμμένων τον Σ.Τ.Ε.Ο.-Δ.Κ. επιχειρήσεων
| Έδρα Επιχείρησης | Εγγεγραμμένες Επιχειρήσεις | Εγγεγραμμένες Ξενοδοχειακές Κλίνες | Εγγεγραμμένα Τραπ/θίσματα | Εγγεγ/μένες Θέσεις Ημεροπλοίων | Εγγεγ/μένες Θέσεις Αυτοκινήτων |
| Όλυμπος | 27 / 40
(67,5%) |
65 / 104
(62,5%) |
435 / 490
(89,0%) |
– | 0 / 4
(0,0%) |
| Διαφάνι | 22 / 38
(58,0%) |
213 / 295
(72,0%) |
346 / 486
(71,0%) |
339 / 609 (55,5%) | 55 / 191 (29,0%) |
| Λοιπά | 3 / 4
(75,0%) |
29 / 29
(100%) |
110 / 145
(76,0%) |
– | – |
| ΣΥΝΟΛΟ | 52 / 82
(63,5%) |
307 / 428
(72,0%) |
891 / 1.121
(79,5%) |
339 / 609 (55,5%) | 55 / 195 (28,0%) |
Πρέπει να πούμε καταλήγοντας, ότι το πρώτο ξεκίνημα του Σ.Τ.Ε.Ο.-Δ.Κ. γεννά σοβαρές ελπίδες για τη βελτίωση των τουριστικών πραγμάτων της Βόρειας Καρπάθου. Όπως άλλωστε φαίνεται στον πίνακα Ι σε όλους σχεδόν τους τουριστικούς τομείς, το δυναμικό των ήδη εγγεγραμμένων στον Σ.Τ.Ε.Ο.-Δ.Κ. επιχειρηματιών της Κοινότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου αποτελεί την σαφή έως συντριπτική πλειοψηφία του συνόλου του επιχειρηματικού δυναμικού της Ολύμπου και του Διαφανιού. Αυτό το δεδομένο δείχνει από μόνο του ότι η ολότης σχεδόν των δραστηριοποιούμενων επιχειρηματιών του τόπου αισθάνθηκαν επιτέλους την ανάγκη για τη συσπείρωση των δυνάμεών τους με σκοπό ένα νέο ελπιδοφόρο ξεκίνημα.
- Επίλογος
Κλείνοντας το σύντομο αλλά, πιστεύω, ενδιαφέρον αυτό μελέτημα σχετικά με τον τουριστικό τομέα της Βόρειας Καρπάθου, θα ήθελα να απαντήσω προκαταβολικά σε όσους αναρωτιούνται γιατί ενδιαφέρθηκα με τόσο πάθος για την ίδρυση του Σ.Τ.Ε.Ο.-Δ.Κ. “ΠΟΡΘΜΙΟΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝ” και γιατί αγωνιώ για την τουριστική ανάπτυξη της Ολύμπου και του Διαφανιού, αφού δεν διαθέτω κάποια τουριστική επιχείρηση, λέγοντάς τους:
“Ούτε έχω, ούτε σχεδιάζω ν’ αποκτήσω οποιανδήποτε τουριστική επιχείρηση στην Όλυμπο και στο Διαφάνι. Έχω όμως πατρίδα -την προαιώνια πατρίδα των προπατόρων μου- την οποία υπολήπτομαι όσο τίποτε άλλο στη ζωή μου και για την οποία ενδιαφέρομαι διακαώς να μην απορημάξει!!!”.
Ευχαριστίες
Αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω τους πιο κάτω συμπατριώτες για τις εξαιρετικά χρήσιμες πληροφορίες τους:
Αιδ. παπά-Γιάννη Γεωρ. Διακογεωργίου, Ανδρέα Ηλ. Μακρή, Μανώλη Μιχ. Τσαγκάρη, Μηνά Μιχ. Πρωτόπαπα και όλους ανεξαίρετα τους επιχειρηματίες που με βοήθησαν στην όλη προσπάθειά μου.
(*) Αφιέρωση
Το παρόν σύντομο πόνημα αφιερώνεται στην ιερή μνήμη της λατρεμένης μου μητέρας Μαρινίας Τσαμπανάκη – Κρητικού, που μας έμαθε να αγαπούμε, να πονάμε και να σεβόμαστε την Όλυμπο, τους συμπατριώτες και τις παραδόσεις μας.
