Παναγιώτης Ορφανίδης, ο ήρωας πιλότος της Καρπάθου

Παναγιώτης Ορφανίδης, ο ήρωας πιλότος της Καρπάθου

γράφει ο Μανώλης Δημελλάς

«Πατέρα, υπέγραψε πια, δώσε μου την άδεια, θέλω τόσο να καταταγώ στο στρατό και να πολεμήσω…πέρασα προχθές από το Σύνταγμα και συνάντησα τυχαία το Παναγιώτη Ορφανίδη, πως έλαμπε έτσι! Σα να πέταγε μέσα στη στολή του αεροπόρου, μα δεν έχουν άδικο, όλοι μιλούν, δεν σταματούν τα παινέματα για κείνον, θέλω τόσο να μοιάσω στον πιλότο ήρωα Ορφανίδη…». Γιώργος Γεργατσούλης

Ο πόλεμος βρήκε τον Γιώργη λίγο πριν την ενηλικίωση, προσπάθησε μάταια να φορέσει το χακί. Μα ποιος γονιός δεν τρέμει δεν πονά, για το παιδί του.

Ιστορίες, που τις κουκούλωσε ο χρόνος, τις σκέπασε στην αρχή ελαφριά και στο τέλος τις παράχωσε βαθιά μέσα στο χώμα.
Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μας είναι ένας αεροπόρος,  ο πιλότος Παναγιώτης Ορφανίδης, που έφτασε να δηλώσει τη γέννηση του έναν χρόνο νωρίτερα, το 1908 αντί το 1909. Το μικρό ψέμα ήταν το κόλπο για να γραφτεί, κρυφά από τους γονείς του, στη σχολή αεροπορίας, στη Θεσσαλονίκη το 1926.
Τέτοιο άσβεστο πάθος για τους ουρανούς κι αγάπη για τη πατρίδα, έκρυβε μέσα του ο Παναγιώτης, που με την έναρξη του πολέμου, ζήτησε να αγωνιστεί στη πρώτη γραμμή και σε μια αληθινά μάχιμη μονάδα.
Μετατίθεται και υπηρέτησε στα ολοκαίνουρια, εγγλέζικα ελαφριά βομβαρδιαστικά, bristol blenheim, με διοικητή τον Χαράλαμπο Ποταμιάνο.
Τα νήματα της ζωής των τριών ανδρών δεν μπλέκονται πουθενά. Κανένας δεν φαίνεται να παρεμβαίνει στη διαδρομή του άλλου.
Να που όσο βγάζεις τη σκουριά του χρόνου, βρίσκεις εκείνες τις λεπτές αόρατες συγγένειες, που μας δένουν, όλους μαζί, στο ίδιο μεσιανό κατάρτι που κρατά όρθιο τον κόσμο.
Στο δικινητήριο βομβαρδιστικό, που θα απογειωνόταν στις 30/12/1940, από τη Λάρισα, θα καθόταν στο πιλοτήριο ο Ποταμιάνος. Τελευταία στιγμή τα σχέδια άλλαξαν και κάθισε ο Παναγιώτης Ορφανίδης, μαζί με τους Μιχάλη Αναστασάκη και τον Δημήτρη Γκίκα.
Το αεροπλάνο έπεσε λίγο μετά την απογείωση του, με τραγικό αποτέλεσμα να εκραγούν οι βόμβες που μετέφερε. Ο πιλότος και το πλήρωμα σκοτώθηκαν επι τόπου.

Από την άλλη ο Γιώργος Γεργατσούλης, που έστειλε εκείνο το γράμμα στον πατέρα του,  δεν κατάφερε να κερδίσει την έγκριση του, για να καταταγεί εθελοντής στο στρατό. Το γράμμα έφτασε στα χέρια του πατέρα μαζί με τα κακά μαντάτα, για το θάνατο του ήρωα πιλότου.
Και εδώ η τύχη ξημερώθηκε αλλού, ο Γιώργος μπορεί να  γλύτωσε από τις σφαίρες, αλλά τελικά σκοτώθηκε το 1944, όταν το πλοιάριο που επέβαινε και μετέφερε το προσωπικό στο ναύσταθμο, στη Σαλαμίνα, έπεσε κατά λάθος, σε μια από τις διάσπαρτες νάρκες, που στο λιμάνι του Πειραιά, έμοιαζαν τότε με σωρό, από μισοκοιμισμένες τσούχτρες.
Στα βιβλία της αεροπορίας μνημονεύονται οι νεκροί αεροπόροι, ενώ οι συγγενείς θυμούνται το χαμένο συγγενή τους, που στέκει μέσα στις ξεθωριασμένες κορνίζες. Σε κάθε Ελληνική οικογένεια κρύβεται και μια ιστορία πολέμου, ειδικά στις μέρες του Οκτώβρη σε κάθε χασομέρι, συναντάς και έναν κρυμμένο ήρωα ή μια ιστορία αδικίας, από εκείνες που και να ξεθάψεις, θα πέσεις σε σκοροφαγωμένα κόκκαλα.

Στις 17 Ιουλίου 1948 τα λείψανα του ήρωα αεροπόρου επέστρεψαν στην γενέτειρα του. Ο τότε υπουργός Αεροπορίας Μπακαλμπάσης μαζί με τον βουλευτή Χρυσοχέρη μετέφεραν στην Κάρπαθο τα οστά του Αντισμήναρχου Π. Ορφανίδη. Καταγράφηκε η δήλωση του υπουργού:

” η πολιτεία αισθάνεται την υποχρέωση να αποδόση ευλαβικά στην γενέτειρα γη τα λείψανα του ήρωα ο οποίος με τη θυσία του τίμησε ολόκληρη τη Δωδεκάνησο και την Ελλάδα”.

Αρχικά πραγματοποιήθηκε παρέλαση στα Πηγάδια και στη συνέχεια ο υπουργός ανέβηκε στο Απέρι όπου και απέδωσε τα λείψανα του Ορφανίδη. Στην μητρόπολη τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση και στη συνέχεια έγιναν παρουσιάσεις από τον Χρ. Σακελλαρίδη και τον καθηγητή Σκαρδάση.

Ο υπουργός Αεροπορίας πριν φύγει από το νησί επισκέφθηκε το κατεστραμένο αεροδρόμιο της Καρπάθου και εξέτασε τη δυνατότητα επαναλειτουργίας του. Ήταν η πρώτη φορά, μετά τον πόλεμο, που το άνοιγαν επίσημα οι συζητήσεις για το αεροδρόμιο του νησιού.