Πάνος Μ. Χατζηπαναγιώτης, ο πρώτος Καρπάθιος Αρεοπαγίτης

Πάνος Μ. Χατζηπαναγιώτης, ο πρώτος Καρπάθιος Αρεοπαγίτης

ΠΑΝΟ ΜΟΥ,

Οι αγαπημένοι σου συμπατριώτες Καρπάθιοι θέλησαν να σε τιμήσουν  για άλλη μια φορά. Μου ζήτησαν φωτογραφία σου και να γράψω λίγα λόγια για σένα, για να τα δημοσιεύσουν στα «Καρπάθικα νέα»

Σε λίγα λόγια πώς να χωρέσει το μεγαλείο σου Πάνο μου!

Ήμουν τυχερή που σε γνώρισα και ζήσαμε σαράντα χρόνια μαζί και κάναμε ωραία  οικογένεια. Η ζωή μαζί σου ήταν ένα πολύ όμορφο ταξίδι με χαρές, λύπες, δυσκολίες που όμως τις ξεπερνούσαμε, αλλά και ευχάριστες εκπλήξεις. Όσον αφορά στην καριέρα σου, εκπλήρωσες την επιθυμία σου να γίνεις δικαστής για να απονέμεις δικαιοσύνη, που ήταν το όνειρό σου, αλλά και στη φύση σου. Είχες μια επιτυχημένη καριέρα, έφτασες μέχρι το ανώτατο αξίωμα του Αρεοπαγίτη και η διαδρομή σου μέχρι  εκεί  διέπετο  από την άοκνη εργασία, επιμέλεια, συνέπεια, τη μελέτη για ατέλειωτες ώρες, προκειμένου να φωτίσεις κάθε υπόθεση από όλες τις πλευρές, για να βρεις την πιο δίκαιη λύση και να απονείμεις το δίκαιο.

Η καλοσύνη σου, η εργατικότητά σου, η εντιμότητά σου, η στοργή σου έδωσαν το φωτεινό παράδειγμα στα παιδιά σου να πορευτούν στη ζωή τους. Κι εγώ, με την αγάπη μου και σεβόμενη τη δουλειά σου και τους κόπους σου, στάθηκα δίπλα σου όσο μπορούσα καλύτερα, για να ζεις σε όσο το δυνατόν ήσυχο και ευχάριστο περιβάλλον.

Σχεδιάζαμε όταν θα έπαιρνες κι εσύ την σύνταξή σου να κάναμε ταξίδια, αλλά το κυριότερο να ζούσαμε «τα γηρατειά μας» στην Κάρπαθο, που τόσο αγαπούσες και την παίνευες σε κάθε ευκαιρία.

Για την καταγωγή σου από την Κάρπαθο ήσουν περήφανος. Όταν σου επέτρεπαν οι υποχρεώσεις σου έδινες το παρών στις εκδρομές, στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας, στα αποκριάτικα γλέντια που έκανε ο σύλλογος των  Πηγαδιωτών, αλλά και σε παρουσιάσεις βιβλίων και άλλων εκδηλώσεων των συμπατριωτών σου.

Ωραία χρόνια, ωραίες στιγμές!

Το νήμα της ζωής σου κόπηκε ενωρίς, στις 14 Αυγούστου 2017, παραμονή της  γιορτής σου. Οι φίλοι, συγγενείς, συνάδελφοι και γνωστοί έπαιρναν να σου ευχηθούν χρόνια πολλά κι εμείς τους ανακοινώναμε το θάνατο σου!

Ναι, έφυγες ενωρίς στα εξήντα εννιά σου χρόνια, όμως σε αυτά είδες τα όνειρά σου να γίνονται πραγματικότητα. Άσκησες το επάγγελμα που σου άρεσε, απέκτησες ωραία οικογένεια και, αν ζούσες λίγο ακόμα, θα έβλεπες την οικογένειά μας να μεγαλώνει με το γάμο του Μιχάλη μας με ένα υπέροχο κορίτσι από εξαιρετική οικογένεια.

Δεν πρόλαβες το γάμο, όμως γνώρισες τη νύφη μας και την οικογένειά της και ήσουν πολύ ευχαριστημένος που ο γιος μας «έπεσε σε καλά χέρια», που τον αγκάλιασαν και τον έχουν σαν παιδί τους. Ξέρεις, Πάνο  μου, σε λίγους μήνες θα αποκτήσουν και μωρό, που θα γεμίσει ένα μέρος του κενού που άφησες.

Ως προς την καριέρα του γιού μας, αυτός, ακολουθώντας το παράδειγμά σου, έγινε ένας επιτυχημένος νομικός και μάλιστα καθηγητής Πανεπιστημίου!

Όσο για την κόρη μας, την Έλενα μας, εκπλήρωσε το όνειρό της να ασχοληθεί με τη μουσική, που της το επέβαλε η καλλιτεχνική της φύση και η ευαισθησία της. Διδάσκει σε ωδεία και συνεχίζει τις μουσικές της σπουδές.  Τη διακρίνει η αγάπη της για τον συνάνθρωπο, η φιλοζωία της και κυρίως η έγνοιά της για τις αδύναμες ομάδες. Είναι ο φύλακας-άγγελός μου, που ανά πάσα στιγμή μου προσφέρει την συμπαράστασή της.

Πάνο μου το σπιτάκι μας, τα στέκια μας στην Κάρπαθο, οι παραλίες της, οι ταβέρνες της, είναι άδεια χωρίς εσένα. Πάντως εγώ όταν πηγαίνουμε, νιώθω την παρουσία σου και χαμογελώ, γιατί ξέρω ότι είσαι κάπου εκεί και χαίρεσαι.

Ποιος σε γνώρισε και δεν σε αγάπησε Πάνο μου! Ζεις στο μυαλό και στις καρδιές όλων μας! Καλή αντάμωση!

 

ΕΝΑΣ ΑΦΑΝΗΣ ΑΝΩΤΑΤΟΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ του Μηνά Αλ. Αλεξιάδη

(Ομιλία στην Τιμητική Εκδήλωση του Συλλόγου Πηγαδιωτών Καρπάθου Αττικής, Πειραιάς: 3 Φεβρουαρίου 2013)

Στη χορεία των Καρπαθίων, που αναδείχθηκαν επαξίως σε ανώτατες θέσεις της επιστήμης, της Πολιτικής και της Δικαιοσύνης, συγκαταλέγεται, απότον Ιούνιο του 2012, και ο διακεκριμένος νομικός (από την Κάρπαθο) ο οποίος εξελέγη από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο της Ποινικής και Πολιτικής Δικαιοσύνης, μέλος του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου του Αρείου Πάγου, δηλαδή Αρεοπαγίτης. Η εκλογή αυτή προσδίδει ιδιαίτερη τιμή και αίγλη στην Κάρπαθο, αφού, για πρώτη φορά, Καρπάθιος λειτουργός της Θέμιδας, αναλαμβάνει μια τέτοια θέση.

Δίκαια, λοιπόν, ο φιλόμουσος Σύλλογος Πηγαδιωτών Καρπάθου Αττικής του απονέμει σήμερα τον δημόσιο Έπαινο. Άλλωστε, όπως παρατήρησε ο Αθηναίος ρήτορας Δημοσθένης, «Ἂξιον τούτους ἐπαινεῖν τῶν  νθρώπων, οἳμηδεμίαν ὠφελίαν προαιροῦνται τοῦ δικαίου», που σημαίνει ότι αξίζει να επαινούμε τους ανθρώπους εκείνους, οι οποίοι καμιά ωφέλεια δεν θεωρούν ανώτερη από το δίκαιο.

Εκφράζω και από τη θέση αυτή την προσωπική μου χαρά, αφού ο αγαπητός Πάνος Χατζηπαναγιώτης ήταν και είναι φίλος μου από τα μαθητικά μας χρόνια στο Γυμνάσιο και Λύκειο Καρπάθου, στο Απέρι. Η φιλία μας σφυρηλατήθηκε στα μαθητικά έδρανα για τέσσερα χρόνια. Είμαστε,λοιπόν, συμμαθητές, που αγαπούσαμε και οι δύο ιδιαίτερα τα φιλολογικά μαθήματα.

Η παλαιά αυτή ιδιότητα και στη συνέχεια η μακρόχρονη, αμοιβαία, αδiατάρακτη φιλία και εκτίμηση, σε συνδυασμό με ορισμένες έρευνες και δημοσιεύσεις μου για τις σχέσεις Λαογραφίας με την Επιστήμη του Δικαίου, νομιμοποιούν, νομίζω, την αποδοχή της πρότασης του Πάνου να παρουσιάσω εδώ στη σεμνή και τιμητική αυτή εκδήλωση την επαγγελματική του ανέλιξη στη θέση του Αρεοπαγίτη.

Πριν όμως αναφερθώ στην επιτυχή αυτή διαδρομή, θα ήθελα να μου επιτραπεί, να θυμηθώ, επιγραμματικά έστω, ορισμένα κοινά βιώματά μας στα Εκπαιδευτήρια του Απερίου.

Ο συμμαθητής μου Πάνος Χατζηπαναγιώτης διακρινόταν πάντοτε για τη σεμνότητα και εγκαρδιότητά του, την ευστροφία στη σκέψη, την αλληλεγγύη προς τους συμμαθητές του, την προσήλωση στα μαθήματα, τον σεβασμό προς τους δασκάλους του, ευγενικά δείγματα, πιστεύω, των οικογενειακών καταβολών του.

Μίλησα ήδη για τα ενδιαφέροντά του στα φιλολογικά μαθήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υστερούσε στα υπόλοιπα. Θυμάμαι τώρα ότι ο Πάνος είχε και μια ολοφάνερη κλίση προς την Ιστορία, με αποτέλεσμα, ακόμη και τώρα η ιστορική έρευνα να τον ευχαριστεί και να τον συναρπάζει. Μάλιστα πριν λίγο καιρό μου έλεγε ότι περιμένει την αποχώρησή του από την Υπηρεσία, για να ασχοληθεί συστηματικότερα με τη μελέτη της Ελληνικής και Παγκόσμιας Ιστορίας.

Αυτό ίσως είχε διαισθανθεί και ο παλαιός καθηγητής μας στην Ιστορία, αείμνηστος Μανόλης Κιαπόκας, από την Κω, ο οποίος, όταν τον συναντούσα σε επισκέψεις μου στο νησί του Ιπποκράτη κυρίως, αλλά και ορισμένες φορές σε ταξίδια του στην Αθήνα, με ρωτούσε πάντα για την εξέλιξη του Πάνου, γιατί τον θυμόταν ως ένα από τους καλύτερους και επιμελέστερους μαθητές του σε όλη την εκπαιδευτική σταδιοδρομία του (Κάρπαθος και Κως) ειδικότερα στα μαθήματα της Ιστορίας.

Τα μαθητικά χρόνια όμως πέρασαν γρήγορα και ο φέρελπις και πολλά υποσχόμενος μαθητής της Μέσης Εκπαίδευσης, ύστερα από επιτυχείς εξετάσεις, εισήχθη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εσπούδασε την Επιστήμη του Δικαίου. Τελείωσε, επίσης, και το Τμήμα Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικών Επιστημών του ίδιου Πανεπιστημίου. Ένας από τους καθηγητές του, που ο τιμώμενος θυμάται πάντα για την εξαίρετη διδασκαλία και επιστημονική του συγκρότηση, ήταν ο αείμνηστος συμπατριώτης μας, από το Όθος, Γεώργιος Μιχαηλίδης-Νουάρος (καθηγητής του Αστικού Δικαίου).

 

O χαρακτήρας του Πάνου Χατζηπαναγιώτη με την ευθυκρισία του, την ακεραιότητα και την αμεροληψία του, ταίριαζε απολύτως στον δικαστικό κλάδο, γι’ αυτό άλλωστε και τον ακολούθησε. Έτσι έγινε διαδοχικά Πάρεδρος Πρωτοδικείου (1978), Πρωτοδίκης (1980), Πρόεδρος Πρωτοδικών (1994), Εφέτης (1999), Πρόεδρος Εφετών (2008), Αρεοπαγίτης (2012). Μεταφέρω εδώ ένα απόσπασμα Επιθεωρητή Αρεοπαγίτη για την προσωπικότητα και το έργο του ως Προέδρου Πρωτοδικών:

«Πρόκειται περί ιδιαιτέρως ικανού και εμπείρου δικαστού (…). Τα νομικά ζητήματα αντιμετωπίζονται με επιτυχία και επιλύονται ορθώς και οι αποδείξεις εκτιμώνται με ευθυκρισία. Η νομολογία παρακολουθείται και παρατίθεται, όπου προσήκει. Η όλη υπηρεσιακή του απόδοση είναι εξαίρετη. Το ήθος είναι άψογον και η συμπεριφορά και κοινωνική του παράσταση εξαίρετες».

Ως εφέτης, σύμφωνα με τις εκθέσεις ανώτατων δικαστικών-επιθεωρητών του, διακρίθηκε για την εργατικότητα, την επιμέλεια, την υπηρεσιακή απόδοση (…). Οι αποφάσεις που εκδόθηκαν με δική του εισήγηση, έγραψαν οι προϊστάμενοί του, «είναι διατυπωμένες με σαφήνεια και οι αιτιολογίες τους, που εκτείνονται σε όλα τα ουσιώδη για τη διάγνωση της διαφοράς ζητήματα, είναι ορθές, πειστικές και πλήρεις. Ο νομικός συλλογισμός αναπτύσσεται κατά τον προσήκοντα τρόπο και με παραπομπές στους συγγραφείς και τη νομολογία, της οποίας είναι ενήμερος, κατά δε την ουσιαστική έρευνα αναλύεται λεπτομερώς το πραγματικό της υποθέσεως και αξιοποιείται το συνολικό αποδεικτικό υλικό».

Έχουν περάσει μόλις έξι μήνες από την εκλογή του στον βαθμό του Αρεοπαγίτη και ο Πάνος Χατζηπαναγιώτης ξεδίπλωσε το δικαστικό ταλέντο και τη νομική του κατάρτιση και στο Ανώτατο αυτό Δικαστήριο. Ήδη έλαβε μέρος ενεργώς σε συνεδριάσεις, διασκέψεις και υπηρεσιακά συμβούλια, που είχαν ως αποτέλεσμα την αποδοχή των εισηγήσεών του. Γι’ αυτό άλλωστε ο κοινός μας φίλος, συνάδελφος του Αρεοπαγίτης Πάνος Πετρόπουλος, που δεν μπόρεσε να είναι σήμερα εδώ λόγω απουσίας του από το Λεκανοπέδιο, με παρακάλεσε να μεταφέρω, στην τιμητική αυτή εκδήλωση, τις εκτιμήσεις του για τον τιμώμενο συμπατριώτη μας, οι οποίες δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πολύχρονης κοινής φοιτητικής και επαγγελματικής τους διαδρομής:

«Θεωρώ εαυτόν ευτυχή διότι στην κοινή πορεία της ζωής μας εγνώρισα τον λαμπρό συνάδελφο και αγαπημένο φίλο Παναγιώτη Χατζηπαναγιώτη. Γνωρισθήκαμε το 1967 από το πρώτο έτος της Νομικής Αθηνών και ακολουθήσαμε παράλληλες πορείες. Έχομε συνυπηρετήσει στο Πρωτοδικείο Αθηνών, στο Εφετείο Αθηνών και στον Άρειο Πάγο περίπου 30 έτη και στο Πρωτοδικείο Βόλου, μόνον οι δυο μας ως Πρόεδροι Πρωτοδικών, περισσότερο από 2 έτη. Συνεπώς θεωρώ ότι είμαι ο πλέον αρμόδιος να μιλήσω γι’αυτόν.» Από επαγγελματικής απόψεως είναι βαθύς γνώστης του δόγματος του δικαίου, με συνθετικήν και αναλυτικήν ικανότητα, πρωτότυπη σκέψη και με απόλυτο αίσθηση της πραγματικότητας, υπό την έννοια ότι οι προκρινόμενες από αυτόν θέσεις είναι πάντοτε λειτουργικές και εφαρμόσιμες. Η προσωπική του εντιμότητα είναι άσπιλος. Πρόκειται για διακεκριμένο στέλεχος του Δικαστικού Σώματος.»

Από υπηρεσιακής απόψεως, ο λόγος του είναι λόγος και όχι λόγια, τον ακολουθεί η καθολική άποψη ό,τι έχει ειπεί, οπωσδήποτε ισχύει. Είναι απολύτως συναδελφικός.»

Ως άνθρωπος είναι σεμνός και καλής πίστεως και, κάτι σπάνιο στο επάγγελμά μας, δεν αλλοτριώθηκε από την επί τρεις δεκαετίες άσκησηεξουσίας, ξέρει να ακούει και να εκτιμά τις απόψεις των συνομιλητών του.» Ως φίλος είναι υπέροχος! Έχει αίσθηση του χιούμορ και είναι το κέντρο όλων των συναναστροφών. Έχομε μόνο μια μικρή διαφωνία : Ως Καρπάθιος τρέφει μια τρυφερή συμπάθεια στα ψάρια αντί, ως ώφειλε, στα Πελοπον νησιακά ψητά γουρουνόπουλα. Έχω όμως περιθώριο άλλων τριανταπέντε ετών, ώστε με την βοήθεια της, Πελοποννησίας, Ελένης, να τον κάνω να γνωσιμαχήση!».