Περί σεξουαλικής παρενόχλησης

Περί σεξουαλικής παρενόχλησης

γράφει η Μιχαέλα Σαρρή

Φυσικά και δεν εξέπληξαν κανέναν τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης και ανήθικων συμπεριφορών στο θέατρο και στις λοιπές καλλιτεχνικές παραγωγές. Αν μη τι άλλο, τέτοια φαινόμενα είναι – δυστυχώς – συνηθισμένα στις σχέσεις εξουσίας μεταξύ των φύλων και όλοι μας μπορούμε να παραθέσουμε παραδείγματα που είτε έχουμε ακούσει από το στενό μας περιβάλλον, είτε έχουμε ζήσει. Κι επειδή ουδέν κακόν αμιγές καλού, τα διάσημα θύματα των εν λόγω επιθέσεων είναι στην θέση να μοιραστούν τα βιώματά τους ώστε να αναταράξουν την κοινωνία από τον λήθαργο της διαχρονικής αποσιώπησης τέτοιων περιστατικών.

Τι συμβαίνει, όμως, με τα άσημα θύματα; Ας αναλογιστούμε συμβάντα από την παιδική μας κιόλας ηλικία, τα οποία κατοπτρίζουν την ύπαρξη μιας γενικότερης αναίδειας. Όταν περπατούσαμε μόνες μας και μας σταμάτησε κάποιος, συνήθως μεσήλικας, ισχυριζόμενος ότι μας γνώριζε και ζητώντας προσωπικές πληροφορίες, ενώ δεν έδειχνε να καταλαβαίνει το “Κύριε δεν σας ξέρω” από μια οριακά τρομοκρατημένη κοπέλα. Όταν ακούσαμε το κουστουμαρισμένο στέλεχος μιας εταιρείας να σχολιάζει την κοντή μας φούστα με τα πιο ανάρμοστα επίθετα. Όταν είδαμε εκείνο τον άγνωστο στο μετρό να μας φωτογραφίζει και αλλάξαμε άμεσα βαγόνι. Ή όταν σηκωθήκαμε από τη θέση μας στο λεωφορείο γιατί κάποιος άρχισε να μας χαϊδεύει τους μηρούς, δίχως κάποια συγκατάθεση. Όταν νιώσαμε το χέρι ενός αγνώστου μέσα στο πλήθος να θωπεύει τα γεννητικά μας όργανα, λες και είμασταν υπό την ιδιοκτησία του. Όταν είδαμε τον ίδιο άγνωστο να διακωμωδεί το περιστατικό, λες και πρόκειται για κάτι αστείο. Πηγαίνοντας πιο πίσω, όταν στα 13 μας νιώσαμε ντροπή να φάμε εκείνη την μπανάνα μπροστά στους συμμαθητές μας για να μην κάνουν χυδαίες σκέψεις. Ή όταν στο δημοτικό ακούσαμε τους συμμαθητές μας να σχολιάζουν το στήθος μας υπαινισσόμενοι άσεμνες καταστάσεις.

Η σεξουαλική παρενόχληση υπήρχε πάντα στην κοινωνία μας. Και όσο τα θύματα εκλαμβάνουν τα εν λόγω συμβάντα ως φυσιολογικά λόγω της ηλικίας, ή ως ασήμαντα λόγω της αποφυγής αυτών, ή ως κάτι κατακριτέο λόγω της στερεοτυπικής αντίληψης μιας μεγάλης μερίδας ανθρώπων, και όσο οι θύτες αντιμετωπιζονται με τέτοια ευελιξία δίχως πολλάκις να κατηγορούνται για τα αυτονόητα, τόσο ακόμα θα συνεχίζει να υφίσταται και να ταλανίζει εμάς και τους γύρω μας.

Η ρίζα των συγκεκριμένων συμπεριφορών είναι μία · η παιδεία, η οποία είναι ευρέως αντιληπτό ότι ξεκινάει από το σπίτι. Ας μιλήσουμε όλοι για τα περιστατικά αυτά αποστιγματίζοντάς τα θύματα και ας μπορέσουμε, όλοι μαζί, να διαμορφώσουμε μια κοινωνία που απομονώνει τα συγκεκριμένα γεγονότα δίχως να τα αποσιωπεί. Καθώς, όπως είναι φανερό, αρκετοί παλιότεροι δεν μπόρεσαν να καταστήσουν κάτι τέτοιο εφικτό.