Ήμουν κοριτσάκι, όταν, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70, ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με τον λαϊκό πολιτισμό της Καρπάθου. Τόπος συνάντησης τα πλοία της γραμμής, της άγονης όπως χαρακτηριστικά αποκαλούνταν τότε, τα οποία διέσχιζαν το Αιγαίο μεταφέροντας ανθρώπους και εμπορεύματα κάθε είδους. Ακόμα και με ζωντανά κοτόπουλα έχω συνταξιδέψει στα «σαλόνια» του «Αχιλλέα», του «Κολοκοτρώνη», του «Μιαούλη» και των άλλων βαποριών, που μετά από 24 έως και 36 ώρες ταξιδιού μάς αποβίβαζαν στην Φολέγανδρο.
Τα δικά μας βάσανα τελείωναν όχι όμως και των Καρπάθιων, οι οποίοι θα συνέχιζαν για τουλάχιστον 12 ώρες ακόμα την πορεία προς Πηγάδια ή Διαφάνι, τα δύο λιμάνια του νησιού. «Εσείς φτάσατε, εμείς…» θυμάμαι να λένε με κούραση και στεναχώρια στη μητέρα μου εκείνες οι «εξωτικές» -έτσι φάνταζαν στα παιδικά μου μάτια- κυρίες με τις πολύχρωμες στολές τους, που δεν ήταν άλλες από τις πιστές στις παραδόσεις τους Καρπαθιές, που ακόμα και στο πλοίο δεν αποχωρίζονταν τις παραδοσιακές τους φορεσιές.
Από τότε είχα βάλει στοίχημα με τον εαυτό μου πως μια μέρα θα πάω κι εγώ να γνωρίσω τον μυστηριώδη -όπως τον θεωρούσα τότε- τόπο τους! Και τα ’φερε έτσι η ζωή κι η τύχη που ο τόπος αυτός, η Κάρπαθος, έχει γίνει πλέον το δεύτερο σπίτι μου, αφού σπίτι μας μπορεί να είναι κάθε τόπος στον οποίο μας περιμένουν φίλοι!
Πέρυσι, είχα την τύχη και τη χαρά να ζήσω μία ακόμα αξέχαστη εμπειρία στην αγαπημένη μου Κάρπαθο: την Πρωτομαγιά στο ορεινό χωριουδάκι Σπόα και στο πανέμορφο επίνειό του, τον Άγιο Νικόλαο. Αφιερώνω, λοιπόν, το παρόν άρθρο μου σε όλους τους καλούς φίλους, που τα τελευταία χρόνια απέκτησα στην Κάρπαθο. Ας μου επιτρέψουν όμως να ονοματίσω τρεις απ’ αυτούς, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έχουν επηρεάσει την πορεία της ζωής μου.
Πρόκειται για τους αγαπημένους μου καθηγητές (στο Ε.Κ.Π.Α.) Μηνά Αλ. Αλεξιάδη και Βασιλική Χρυσανθοπούλου και τον λαϊκό ποιητή της Καρπάθου Ηλία Εμ. Βασιλαρά, τον άνθρωπο που έγινε η αφορμή να αγαπήσω τον τόπο αυτό μέσα από τα δικά του μάτια και με τα δικά του συναισθήματα, όπως αυτά αποτυπώνονται στο ογκώδες ποιητικό του έργο, το οποίο μελετώ τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο της εκπόνησης της πτυχιακής μου εργασίας.
Ακολουθήστε με στην πανέμορφη Κάρπαθο, στο Σπόα και στον Άγιο Νικόλαο, απολαύστε έστω και εξ αποστάσεως τις ομορφιές τους και, αν δεν το έχετε ήδη κάνει, εντάξετέ τα άμεσα στις επόμενες αποδράσεις σας. Ο ανθοστολισμένος Μάης είναι η καλύτερη εποχή τους!
Στα Πηγάδια Καρπάθου, σε περίοπτη θέση, βρίσκεται το συγκρότημα των τριών κτηρίων του Επαρχείου Καρπάθου, τοποθετημένων σε σχήμα Π, σχηματίζοντας και οριοθετώντας έτσι την πλατεία Αλεξάνδρου Παπάγου. Πρόκειται για χαρακτηριστικά κτήρια της εποχής της Ιταλοκρατίας, που χτίστηκαν κατά τη χρονική περίοδο 1926-36. Ανήκουν στην κατηγορία κτηρίων με χαρακτηριστικά «Διεθνούς Στυλ» και ορισμένα στοιχεία ανατολίτικου εκλεκτικισμού. Το συγκρότημα χαρακτηρίσθηκε ως ιστορικό διατηρητέο το 1997.
Λουσμένο στα κύματα του Αιγαίου, του Κρητικού και του Καρπάθιου πελάγους, αυτό το μακρόστενο κομμάτι γης μοιάζει σαν γέφυρα -γεωγραφική όσο και πολιτισμική- ανάμεσα στην «ήπειρο» της Κρήτης και την κοσμοπολίτικη Ρόδο. Παρά την κομβική της θέση όμως, η Κάρπαθος μοιάζει να ακολουθεί εντελώς δικές της διαδρομές και ρυθμούς. Τούτο το νησί μοιάζει να μην το έχει αγγίξει ο χρόνος και οι κάτοικοί του -πράγμα παράξενο και έκπληξη μεγάλη- διατηρούν ατόφιες τις παραδόσεις των προγόνων τους. Ο λαός της Καρπάθου κατόρθωσε να διατηρήσει αλώβητη την ψυχή του, σε πείσμα όχι μόνο των όποιων κατακτητών του, αλλά και -κυρίως θα έλεγα εγώ- των σύγχρονων τάσεων περί παγκοσμιοποίησης και ομογενοποίησης των πάντων. Η παράδοση εδώ δεν είναι κάτι μακρινό και «μουσειακό», που απλά το σεβόμαστε, είναι η ολοζώντανη καθημερινή πραγματικότητα, που ξεκινάει από τα σπίτια με την χαρακτηριστική εσωτερική διακόσμηση, τις γυναικείες φορεσιές και το ντόπιο γλωσσικό ιδίωμα, για να ολοκληρωθεί με τα πανάρχαια έθιμα του τριήμερου καρπάθικου γάμου και των πανηγυριών, με τους τοπικούς χορούς και τον πλούτο των παραδοσιακών σκοπών και των τραγουδιών!
Ο χάρτης αυτός της Καρπάθου υποδέχεται τους επισκέπτες του Δημαρχείου στην είσοδο του κτηρίου. Το Σπόα βρίσκεται ακριβώς στο σημείο όπου ο κορμός του νησιού στενεύει σηματοδοτώντας την έναρξη του πιο δύσβατου και ορεινού τμήματός του, αυτού που φιλοξενεί έναν και μόνο οικισμό στην άγρια αγκαλιά του, την χιλιοτραγουδισμένη και πολυφωτογραφημένη Όλυμπο και το επίνειό της, το Διαφάνι.
Η παραλία Άπελλα (20 χλμ. Β από τα Πηγάδια), μία από τις εντυπωσιακότερες της Μεσογείου, με τα κρυστάλλινα νερά της και τις πράσινες πινελιές των πεύκων, ατενίζει το Σπόα, που ξεπροβάλλει στο βάθος, σκαρφαλωμένο στους ορεινούς όγκους της Καρπάθου.
Έχοντας διανύσει συνολικά 25 περίπου χιλιόμετρα απόστασης από τα Πηγάδια, με κατεύθυνση πάντα προς το Βορρά και έχοντας δεξιά μας το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, που αγκαλιάζεται με το σκληροτράχηλο κορμί της Καρπάθου γεννώντας τοπία απίστευτου φυσικού κάλλους, ζωγραφισμένα σε χίλιες αποχρώσεις του πράσινου και του μπλε, φθάνουμε χωρίς σχεδόν να το καταλάβουμε στο ορεινό χωριουδάκι των Σπόων, το οποίο σηματοδοτεί κατά κάποιο τρόπο το κέντρο του νησιού τόσο ως προς τον κατά μήκος άξονά του όσο και ως προς το γεγονός ότι βρίσκεται στον «αυχένα» του νησιού, εκεί που η Κάρπαθος στενεύει. Το χωριό απολαμβάνει έτσι ένα επιπλέον προνόμιο, αυτό της μαγευτικής θέας και προς τις «δύο θάλασσες», στην ανατολική αλλά και στην δυτική πλευρά του νησιού, καθώς και ονειρεμένες ανατολές και ηλιοβασιλέματα! Περιτριγυρισμένο από αμπέλια, ελιές και συκιές το χωριό διατρέχεται από στενά γραφικά δρομάκια, που ανηφορίζουν και κατηφορίζουν στις γειτονιές του, διασταυρώνονται με εκκλησάκια, καφενεδάκια, όμορφες και καλοφροντισμένες παραδοσιακές ή πιο μοντέρνας αισθητικής κατοικίες, αλλά και με τους ευγενέστατους και φιλόξενους κατοίκους του, τους Σποΐτες. Όπου κι αν σταθείτε θα αισθανθείτε «σαν στο σπίτι σας» μιας και όλοι εδώ θα σας χαιρετήσουν, θα σας προσκαλέσουν για κέρασμα, θα σας διηγηθούν ιστορίες, θα σας μιλήσουν για τα ήθη και τα έθιμά τους, που τηρούνται ευλαβικά και αναλλοίωτα, θα σας προσκαλέσουν να γιορτάσετε μαζί τους μια θρησκευτική επέτειο ή ένα τοπικό κοινωνικό γεγονός, εκεί όπου οι γλυκόλαλοι ήχοι της λύρας, το τραγούδι και το καρπάθικο γλέντι πραγματικά θα σας συγκλονίσουν!
«Στην Κάρπαθο σ’ ένα χωριό απού το λέου Σπόα,
το φως μιας μέρας του Μαγιού μού ’παν πως επρωτόα.»
(μαντινάδα Ηλία Εμ. Βασιλαρά)
Ο Ι.Ν. της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού ανοικοδομήθη το 1670 -σύμφωνα με την εντοιχισμένη μαρμάρινη πινακίδα στην είσοδό του-, αλλά καταστράφηκε ολοσχερώς από μεγάλο σεισμό το 1926.
Ο ναός -εδώ το εσωτερικό του- ανοικοδομήθηκε εκ νέου στην σημερινή του μορφή το 1965, ενώ η κεραμοσκεπή και η αυλή του ολοκληρώθηκαν το 2008.
Ο ενοριακός ναός αφιερωμένος στον πολιούχο του χωριού Άγιο Γεώργιο.
Το πρωί της Πρωτομαγιάς βρίσκει κάθε πόρτα του χωριού, όχι μόνο των οικιών, αλλά και των ναών και των καταστημάτων, στολισμένη με λουλούδια.
Το Σπόα, που σύμφωνα με την απογραφή του 2011 φιλοξενεί σήμερα περίπου 160 μόνιμους κατοίκους, έφθασε στα μέσα του προηγούμενου αιώνα μέχρι και τις 400 ψυχές, όπως μαρτυρούν και τα ερείπια κατοικιών, που άλλοτε έσφυζαν από ζωή και παιδικές φωνές…
…όπως με νοσταλγία θυμάται και μου διηγείται ο Ηλίας Εμ. Βασιλαράς, καθώς με ξεναγεί στα στενάκια του χωριού.
Η βρύση του χωριού.
Καφενείον «Η Μεσαρά», με τα πανέμορφα χρώματά του, τους Μάηδες και τις ολάνθιστες γλαστρούλες του, σε ό,τι αφορά στην εξωτερική του εμφάνιση…
…διότι στο εσωτερικό κυριαρχεί η παράδοση!
Στο ίδιο μήκος κύματος και η ταβέρνα «Η Φωλιά», στην είσοδο του χωριού, η πρώτη μου στάση στο Σπόα από επιλογή και δικαιωματικά, μιας και αποτελεί έναν χώρο τόσο οικείο και γνώριμο για μένα, παρόλο που βρίσκομαι για πρώτη φορά στον τόπο αυτό. Όταν όμως έχεις διαβάσει δεκάδες στίχους δια χειρός Ηλία Εμ. Βασιλαρά να αναφέρονται στο τόσο αγαπημένο του αυτό στέκι, στον γενέθλιο τόπο του, πώς να μην δεθείς κι εσύ, ο «ξένος», μαζί του!
Στης «Φωλιάς» τη γωνίτσα καθισμένος κοιτάζω,
τις σταλίτσες τις κάντιες της πρώτης βροχής,
στον σπουργίτη που τρέμει μ’ αγωνία φωνάζω,
έλα δω …στη φωλίτσα …αλλιώς θα βραχείς!
(από ποίημα του Ηλία Εμ. Βασιλαρά για το πρωτοβρόχι του 1985).
Μια όμορφη παρέα με υποδέχθηκε εδώ, με λουλούδια του Μαγιού και γλυκάκια του νησιού, με επικεφαλής φυσικά τον Ηλία Βασιλαρά (στο άκρο δεξιά του τραπεζιού). Τη γυναικοπαρέα μας αποτελούν η Σοφία Σακέλλη και η κόρη της Μαρία Κωνσταντίνου – Σακέλλη (αριστερά) και οι τρεις αδελφές Χαλκιά κατά το πατρώνυμο, δηλαδή η Ανθούλα Δημάρχου ιδιοκτήτρια και δεινή μαγείρισσα της «Φωλιάς», η Μαρία Διακολιού και η Ζωή Διακομιχάλη.
«Παρόντες» στην παρέα μας και τρεις από τους πλέον καταξιωμένους παραδοσιακούς οργανοπαίκτες του χωριού: οι αδελφοί Πολυχρόνης (αριστερά με την τσαμπούνα) και Κώστας (δεξιά με την λύρα) Τσαμπουνιέρης και στο μέσον ο Κώστας Σταματιάδης (από το Μεσοχώρι) με το λαούτο του. Να διευκρινίσουμε ότι οι ζυγιές (=δύο όργανα μαζί) στην Κάρπαθο αποτελούνταν από λυροτσάμπουνα και μόνο κατά την δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα έκανε την εμφάνισή του και το λαούτο. Η συγκεκριμένη φωτογραφία χρονολογείται στις αρχές της δεκαετίας του ’60.
Καρπάθικα ξεροτήγανα στη «Φωλιά» με πανέμορφη λουλουδένια διακόσμηση λόγω της ημέρας, από τις καινούριες μου φίλες, «για να βγει ωραία η φωτογραφία», όπως μου διευκρίνισαν!
«Η Φωλιά» πρωτολειτούργησε το 1985, ως καφενείο και ταβέρνα και με αυτή την μορφή συνεχίζει ως σήμερα την πορεία της στα γευστικά μονοπάτια της καρπάθικης και σποΐτικης παραδοσιακής κουζίνας, έχοντας ως σπεσιαλιτέ της -πάντα δια χειρός Ανθούλας- τις μακαρούνες, την παστή μένουλα, τα αγριάδια (καλαμάρια) και πολλά ακόμα ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά, που φθάνουν εδώ κατευθείαν από το οικογενειακό καΐκι «Άγιος Γεώργιος», του Γιώργου Δημάρχου, συζύγου της Ανθούλας. Οι φωτογραφίες του στο λιμανάκι του Αγίου Νικολάου κοσμούν τους τοίχους της ταβερνούλας. Μην παραλείψετε, αν βρεθείτε εδώ, να δοκιμάσετε επίσης χειροποίητο παραδοσιακό ψωμί και τυρί μανούλι, σαλάτα με ντόπια κάππαρη, αγκινάρα τουρσί, αλλά και πεντανόστιμα σουβλάκια. Σίγουρα δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι όλα τα σχόλια στο TripAdvisor είναι εγκωμιαστικά, όπως το ακόλουθο: «Είναι ένα μικρό καφενείο στο Σπόα με ένα υπέροχο μπαλκονάκι με θέα στη θάλασσα. Οι μακαρούνες τους ήταν καταπληκτικές! Και το αγριάδι (καλαμάρι) τους επίσης!!! Οι τιμές εξαιρετικές! Να μην παραλείψετε να πάτε!» Να επισημάνουμε, τέλος, ότι το κατάστημα διαθέτει την πιστοποίηση Aegean Cuisine.
Μακαρούνες, το πλέον χαρακτηριστικό έδεσμα της Καρπάθου. «Παρασκευάζονται με αλεύρι σιταρένιο (κατά προτίμηση όχι όλο λευκό) και πασπαλίζονται με τριμμένο ντόπιο ξερό τυρί μανούλι» μου εξηγεί η Ανθούλα, που οι μακαρούνες της είναι μία από τις πιο διάσημες σπεσιαλιτέ εδώ στη «Φωλιά». Και συνεχίζει: «Το βούτυρο στο οποίο σωτάρεται το κρεμμύδι παλιότερα ήταν αποκλειστικά πρόβειο ή κατσικίσιο, ενώ στις μέρες μας χρησιμοποιείται και η φυτίνη».
Εντυπωσιακές εξώθυρες με περίτεχνα ξυλόγλυπτα στολίδια και τον απαραίτητο Μάη λόγω της ημέρας…
…ωστόσο ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το εσωτερικό των παραδοσιακών σποΐτικων σπιτιών…
…με την περίτεχνη διακόσμησή τους, τα ξυλόγλυπτα έπιπλα και τους καθρέφτες, τα κάδρα με τις φωτογραφίες των προγόνων σε περίοπτη θέση, τα δεκάδες διακοσμητικά πιάτα…
…και βέβαια τον περίφημο σουφά, το πιο επίσημο μέρος του σπιτιού, διακοσμημένο με κεντήματα, μεταξωτά υφάσματα, δαντέλες, αλλά και παπλώματα, μαξιλάρια και ό,τι άλλο διαθέτει το κάθε νοικοκυριό. Εδώ, στο πατρικό του Ηλία Εμ. Βασιλαρά, ανάμεσα σε όλα αυτά, δεσπόζει η φωτογραφία της συζύγου του, της αγαπημένης μας Ντίνας Ηλ. Βασιλαρά, η οποία τόσο πρόωρα «έφυγε», αλλάζοντας την ευτυχισμένη ρότα μια ολόκληρης οικογένειας και για μένα προσωπικά αλλάζοντας μια για πάντα αυτό που ήταν η Κάρπαθος, αφήνοντάς μου την πικρή γεύση, που θα έχει και η ίδια η ιδιαίτερη πατρίδα μου, όταν εκεί δεν θα με περιμένουν πια οι γονείς μου!
Ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα πολλοί Σποΐτες μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, όπου ως και σήμερα έχουν δημιουργήσει τέσσερις κύριες παροικίες Σποϊτών και λειτουργούν αντίστοιχους πατριωτικούς Συλλόγους, πάντοτε με την επωνυμία «Ο Άγιος Γεώργιος». Πιο συγκεκριμένα, οι κοιτίδες αυτές βρίσκονται στη Νέα Υόρκη, στο Κλίβελαντ της πολιτείας του Οχάιο, στην πόλη Corpus Christi της πολιτείας του Τέξας και πιο πρόσφατα στην πόλη Γουέλφορντ της Νότιας Καρολίνας. Λογικό και αναμενόμενο είναι, λοιπόν, το γεγονός, ότι οι άνθρωποι αυτοί, που παραμένουν Καρπάθιοι και Σποΐτες ως το μεδούλι τους, να έχουν επηρεαστεί από τον αμερικανικό τρόπο ζωής, σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς τους, από τον τρόπο που μιλούν και διακοσμούν τα σπίτια τους, έως τα φαγητά που σερβίρουν στο οικογενειακό τους τραπέζι. Σε όλους αυτούς τους τομείς τείνει να δημιουργηθεί μία νέα παράδοση, ένα πάντρεμα παραδοσιακών καρπάθικων στοιχείων με αμερικανικές πινελιές, ευδιάκριτο σε κάθε μας βήμα, που εμένα προσωπικά δεν με ξενίζει διότι πολύ απλά το θεωρώ αναπόφευκτο.
Εντυπωσιακή κατοικία Σποϊτών της Αμερικής, με εμφανείς τις επιρροές που προαναφέραμε…
…όπως και στην περίπτωση του κίτρινου σπιτιού στο βάθος του δρόμου.
Μαζί με τον Ηλία τον Βασιλαρά είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ πολλά σπίτια συγγενικών του προσώπων, που ζουν μεν μόνιμα στις Η.Π.Α., αλλά επισκέπτονται απαρέγκλιτα κάθε χρόνο -και μάλιστα για μεγάλο διάστημα- την ιδιαίτερη πατρίδα τους, την οποία κυριολεκτικά λατρεύουν άπαντες.
Όλες αυτές οι κατοικίες κρατούν στο εσωτερικό τους την παραδοσιακή διακόσμηση του τόπου και μάλιστα μέχρι κεραίας…
…χωρίς αυτό να τους εμποδίζει να έχουν φέρει από την Αμερική πολλά από τα έπιπλα, τα διακοσμητικά, ακόμα και τα υφάσματα που κοσμούν τον παραδοσιακό τους σουφά.
Τα χρώματα και οι συνδυασμοί τους είναι πάντοτε εντυπωσιακά!
Παραδοσιακός σουφάς με την στυλομαντήλα (περίτεχνο κέντημα που καλύπτει τον στύλο, το ξύλινο κατακόρυφο δοκάρι στο μέσο του δωματίου, συμβολικό και πραγματικό στήριγμα του καρπάθικου σπιτιού) και τα κεντήματά του και δίπλα τραπεζαρία πιο μοντέρνας αισθητικής.
Οι πανέμορφες κούκλες μπορεί να είναι εισαγόμενες…
…όλα όμως τα κεντήματα και οι δαντέλες είναι αυστηρά χειροποίητα…
…ενώ στο συγκεκριμένο εργόχειρο η ίδια η μάνα όχι μόνο το σχεδίασε και το κέντησε, αλλά και συνέθεσε την μαντινάδα, αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της ψυχής των Καρπαθίων γενικότερα.
Όταν αντίκρυσα για πρώτη φορά τον Άγιο Νικόλαο, όπως άλλωστε και το Σπόα αισθάνθηκα συγκλονισμένη, όπως κάθε άνθρωπος που αντιμετωπίζει ολοζώντανα μπροστά του, όλα αυτά που ως εκείνη τη στιγμή αποτελούσαν μόνο θεωρητικό αντικείμενο καθημερινών και πολύμηνων μελετών. Όταν αυτό που αισθάνεσαι ότι το ξέρεις τόσο καλά, γιατί ξυπνάς και κοιμάσαι μαζί του μελετώντας το, εμφανίζεται ξαφνικά χειροπιαστό και αληθινό, όταν οι άνθρωποι που καθημερινά σου «έγνεφαν» μέσα από άψυχες χάρτινες σελίδες βρίσκονται τώρα χαμογελαστοί μπροστά σου και σε καλωσορίζουν, δεν μπορεί παρά να αισθανθείς συγκίνηση, χαρά ακόμα-ακόμα και δικαίωση των κόπων σου! Τα ίδια συναισθήματα με κατέκλυσαν και όταν περπάτησα στους τόπους αυτούς, στο Σπόα και στον Άγιο Νικόλαο, όταν αντίκρυσα τον βράχο της Δεσποτίνας και όλα τα υπόλοιπα τοπόσημα που τόσες φορές είχα περιεργαστεί, γνωρίσει και αγαπήσει μέσα από τις μαντινάδες του Ηλία Εμ. Βασιλαρά!
Το λιμανάκι του Αγίου Νικολάου πανέμορφο και ειδυλλιακό τόσο από ψηλά…
…όσο και από κοντά.
Η απόλυτη καθαρότητα της θάλασσας είναι κάτι περισσότερο από εμφανής, ακόμα και μέσα από την φωτογραφία!
Ο περίφημος βράχος της Δεσποτίνας. Όταν ο Ηλίας ο Βασιλαράς μίλησε για τον εμβληματικό αυτό βράχο στο Δ΄ Διεθνές Συνέδριο Καρπαθιακής Λαογραφίας, τον Μάιο του 2013, δεν έμεινε ούτε πέτρα που να μην δακρύσει εντός της αίθουσας!
Τι είναι, λοιπόν, τελικά η Δεσποτίνα;
Δ εν είσαι βράχος άψυχος χωρίς λαλιά κι ανάσα,
είσαι Σποΐτικη καρδιά που σαν να σε ξεχάσα.
Έ να πρωί στις έντεκα του μισεμού την ώρα, που το καΐκι της ζωής στα ξένα έβαζε πλώρα.
Σ αν η σειρήνα έκανε το κλάμα μας ποτάμι
και μια μανούλα με χολή κι άλλο σταυρό να κάμει.
Π ου φεύγει το παιάκι της σ’ αλαργινό ταξίδι
κι ας είχε τ’ Αϊ Νικολά καντήλι ανάψει ήδη.
Ό χι, δεν είσαι άψυχη, πιάνομε τους σφυγμούς σου
κι αναδακρυώνου δυο Αγιοί στους αναστεναγμούς σου.
Τ α δάκρυά σου τη θάλασσα κοντεύγου να γλυκάνου
που των παιδιώ σου οι ξενιτιές ποτέ δεν αποκάνου.
Ι δρώνεις και τον ίδρο σου το μαντηλάκι τ’ άσπρο
σκουπίζει το και γίνεται του γυρισμού τω(ν) τ’ άστρο.
Ν α σε νικήσου οι καιροί κι οι χρόνοι δεν αφήνεις
θέλεις να στέκεις τους καμούς της ξενιτιάς να πίνεις.
Α ν σε ρωτήξου αν γελάς καμιά φορά το χρόνο
ΝΑΙ λες, μα πάλι κλαίγοντας, το καλοκαίρι μόνο.
(Ακροστιχίδα του Ηλία Εμ. Βασιλαρά)
Γαλάζιο, πράσινο, βράχια και αμμουδιά, κρυστάλλινα νερά: το απόλυτο ελληνικό καλοκαίρι!
Η παραλία του Αγίου Νικολάου χωρίζεται σε τρία τμήματα, λόγω των βράχων, όπως φαίνεται και στην φωτογραφία. Στις δυο πρώτες παραλίες υπάρχει χοντρή άμμος και ψηλό βότσαλο (εδώ η μεσαία), ενώ στην τρίτη βότσαλο.
Χωρίς λόγια!
Αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να γνωρίσεις κάποιους ανθρώπους για πρώτη φορά κι όμως η συμπεριφορά τους να σε κάνει να αισθανθείς αμέσως ως μέρος της οικογένειάς τους! Από αριστερά: Ηλίας Εμ. Βασιλαράς, Μιχάλης Λειβαδίτης, Μανώλης Τσαμπουνιέρης, Γιώργος Λειβαδίτης, Ιφιγένεια Πρωτόπαπα, Ευδοξία Ηλ. Διακολιού, Φανή Μαραγκάκη-Λειβαδίτη, Ηλίας Διακολιός και όρθια η Eιρήνη Τσαμπουνιέρη-Μαραγκάκη. Ευκαιρίας δοθείσης να πούμε ότι η Φανή Μαραγκάκη-Λειβαδίτη και η Ευδοξία Ηλ. Διακολιού είναι αντίστοιχα η Πρόεδρος και η Γενική Γραμματέας του δραστήριου Συλλόγου Γυναικών Σπόων “Η ΠΡΟΟΔΟΣ”.
Όταν η φαντασία και η καλαισθησία περισσεύουν!
Αν βρεθείτε στο Σπόα ή στον Άγιο Νικόλαο φέτος το καλοκαίρι, μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το συγκρότημα «Το Βότσαλο» (ξενοδοχείο και εστιατόριο) χτισμένο πάνω στην παραλία, το οποίο αποτελεί μία οικογενειακή επιχείρηση με την μητέρα-μαγείρισσα να μαγειρεύει τα πάντα παραδοσιακά, σπιτικά και πεντανόστιμα, με πρώτες ύλες ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά, που αλιεύονται καθημερινά από το επίσης δικό τους ψαράδικο καΐκι.
Την ίδια υπέροχη θέα προς την θάλασσα και την μαγευτική ανατολή απολαμβάνουν και τα ευρύχωρα και πλήρως εξοπλισμένα δωμάτια του συγκροτήματος «Το Βότσαλο».
Στη διάθεση του συγκροτήματος «Το Βότσαλο» και των πελατών του βρίσκεται και το σκάφος «Pegasus», ιδιοκτησίας επίσης της οικογένειας, το οποίο μεταφέρει καθημερινά επισκέπτες προς τις γειτονικές παραλίες, που δεν είναι προσιτές από ξηράς.
Μια τελευταία εικόνα με την μαγευτική ανατολή στα Πηγάδια, όπως την απολαμβάνω κάθε φορά που βρίσκομαι εκεί, από τις απλόχωρες βεράντες των Studios «Καλημέρα».
Ευχαριστίες από τα βάθη της καρδιάς μου για την ολόθερμη φιλοξενία τους και για τον τρόπο που με περιέβαλαν κάνοντάς με να αισθανθώ ως μέλος της τοπικής κοινωνίας και της οικογένειάς τους, οφείλω σε όλους όσοι κατονομάζονται στο παρόν άρθρο, αλλά και σε πολλούς άλλους, που ο χώρος δεν επαρκεί να τους αναφέρω ονομαστικά και πρωτίστως φυσικά στον αγαπημένο μου Ηλία Εμ Βασιλαρά.
www.livetotravelandtaste.com
1.5.2023
Καρπαθιακά Νέα
