Του συγγραφέα Μάκη Εμμ. Ρήγα-Ρηγοπούλη
Το να λέμε και να επαναλαμβάνουμε, ότι η πολυδιαφημισμένη ανά την υφήλιο Όλυμπος αποτελεί έναν από τους κυρίαρχους πόλους έλξης του νησιού, χωρίς να κάνουμε τίποτα, δεν είναι μόνο απλά κούφια λόγια αλλά αποδεικνύεται και η αμεριμνησία της Δημόσιας Διοίκησης ακόμη και για τους πιο απομονωμένους, πιο γεωστρατηγικούς, πιο ακριτικούς χώρους.. χωρίς δικό τους ξεχωριστό δήμο στην άλλη άκρη του πουθενά, άρα, μηδαμινές απαραίτητες δημοτικές υπηρεσίες, εξαιτίας των μεγάλων αποστάσεων!
Χωρίς σχολεία, ορφανοί από παιδιά και γονείς, άρα χωρίς κανένα μέλλον!
Και τώρα ακόμη μετά από δεκαετίες ούτε χωρίς καμία τουριστική προοπτική, άρα, ούτε χωρίς καμίαν απασχόληση! Δηλαδή, μία ανάλγητη πολιτεία, που αδυνατεί να καλύψει βασικές βιωτικές ανάγκες, άρα, ανίκανη να προστατέψει ακόμα και τα πλήρη ανάπηρα, ΜΟΝΟΝ 4, παιδιά-τόπους-νησιά της ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΤΗΣ, Καστελλόριζο, Κάσο, Κάρπαθο, Γαύδο, (3Κ+Γ), ζωτικής εθνικής προτεραιότητας; Μα, για ούτε για πολλαπλά δυσπρόσιτες περιοχές, όπως της Βόρειας Καρπάθου, που βρίσκονται σε πιο χειρότερη γενικά κατάσταση επιβίωσης.. αλλά με μοναδικά ιδιαίτερα “χαρισματικά” χαρακτηριστικά, που με απλά βήματα μπορούν να την απογειώσουν; Γι΄ αυτό επιμένουμε να αναφερόμαστε για την Όλυμπο, καθόσον πιστεύουμε ότι όλοι οι καρπάθιοι ομονοούν ότι πρέπει να αναβαθμιστεί άμεσα για να καταστεί στην πράξη, επιτέλους, πραγματική “πολιτιστική πρωτεύουσα της Δωδεκανήσου”.
Αναμφισβήτητα, λοιπόν, η Όλυμπος έχει ανέβει πολύ ψηλά, σε περίοπτη θέση, θα έλεγα, στα τουριστικά δρώμενα, π.χ. στο Αιγαίο και όχι μόνο..
Έτσι, είναι επόμενο και όλες οι ΠΡΟΫΠΑΡΧΟΥΣΕΣ υποδομές της, κατ΄ αρχάς, όπως τις αναφέρουμε επανειλημμένα, θα πρέπει να στοχεύουν στα πολύ υψηλά βαλάντια επί της υποδοχής, τις εναέριες και θαλάσσιες συγκοινωνίες, τους εξωραϊσμούς, την παραδοσιακή και την πληθυσμιακή αναγέννηση, κ.τ.λ..
Μπροστά ή πίσω, λοιπόν, θα πρέπει να μας απασχολήσει η ενίσχυση παντοιωντρόπων και μία άλλη ΝΕΑ ΠΥΛΗ ΕΙΣΟΔΟΥ, ένα άλλο εναλλακτικό τουριστικό ρεύμα προς τον Βορρά, γιατί και οι συγκοινωνίες του με τον Νότο συνεχίζουν να χωλαίνουν απογοητευτικά για τους γνωστούς λόγους.. περιορίζοντας κατά πολύ και την ήδη περιορισμένη τουριστική βεντάλια αναφοράς του νησιού.
Και γι΄αυτό πιστεύουμε όχι μόνον δεν θα έχει καμία συνέπεια το νέο άνοιγμα του Βορρά-Ολύμπου, απεναντίας επειδή ο Νότος έχει κορεστεί από πολλές απόψεις, άρα, η αμοιβαιοποίηση της νέας αμφίδρομης τουριστικής διακίνησης των επισκεπτών αποκτά πολλαπλές θετικότατες διαστάσεις.
Έτσι, η μεν Όλυμπος θα ικανοποιεί ένα διαφορετικό υψηλού οικονομικού επιπέδου κοινό με τις περισσότερο καλοδιατηρημένες τις αρχέγονες παρακαταθήκες, που η Νότια Κάρπαθος δεν μπορεί να τα προσφέρει στο ίδιο μέγιστο εύρος.. αλλά επί πλέον μέρος του οποίου ανθηρότατου κοινού θα καταλήγει και στα ήδη πλουσιοπάροχα καταλύματα φιλοξενίας του Νότου..
και παράλληλα σημαντικότερο μέρος του νότιου μέγα πλήθους θα συνεχίζει να κατευθύνεται προς την μίαν άλλη, με την νέα της αξιολάτρευτη μορφή, βορεινή πλευρά της Καρπάθου. Παρουσιάζοντας, με τις ανανεωμένες προϋποθέσεις, μίας ακόμη νέας εισόδου υψηλών προδιαγραφών, δηλαδή, δύο διαφορετικές, “ενισχυμένες” όψεις του νησιού σε μία..
Χαιρόμαστε ιδιαίτερα, όσοι είτε προσθέτουν, είτε μας διορθώνουν, καθόσον δεν ενδιαφερόμαστε αποκλειστικά για το χωριό μας και δεν είμαστε, ούτε ποτέ δεν παριστάνουμε τους ξερόλες. Θα μας άρεσε, όμως, ακόμα περισσότερο πέραν από τα οικεία τοπικά προβλήματα της καθημερινότητας, που, δυστυχώς, απαντώνται τα ίδια και τα ίδια σε όλα τα χωριά, να προσθέτουν, όντες ντόπιοι, κάτι νεώτερο, περισσότερο γενικού βορεινού περιεχομένου..
Το να μας αντιγράφουν, όμως, 10 ημέρες αργότερα ακριβώς τα ίδια, όπως το προηγούμενο άρθρο μας για όλα και τα έξι, ημιτελή έργα ολκής, χωρίς να αναφέρονται οι πηγές, απλά αντιγράφουν για τους δικούς τους αντιδεοντολογικούς λόγους..
Εξάλλου, εμείς δεν ανακαλύψαμε κάποιους κρυμμένους θυσαυρούς, αιώνια στέκονται εκεί όρθιοι, έστω με το ένα πόδι, και πιστεύουμε η ουσιαστικότερη έγνοια όλων μας θα πρέπει να είναι να βρεθούν τρόποι να σταθούν και στα δυό τους πόδια, το συντομότερο.. άσχετα, εάν ορισμένοι όλα αυτά τα θεωρούν και εκτός τωρινής επικαιρότητας ή και όνειρα θερινής νυκτός. Εμείς, πάντως, δεν πτοούμαστε, γιατί δεν είμαστε μόνο των προσωρινών..
Πόσο μάλλον όταν θα προτείνουμε πολύ περισσότερα νέα εκ βάθρων έργα.. Και πάλι επιστροφή στο προηγούμενο συνοπτικό προκείμενο:
1) Τους 82 ερειπωμένους μύλους της Ολύμπου, άρα αναξιοποίητους, “χωρίς φτερά”.. Καταλήματα οι ανεμόμυλοι, με τον αέρα να σφυρίζει μανιασμένος στις σαπισμένες αρματωσιές, που αφορούν κυρίως και τους ιδιοκτήτες τους.
2) Το Λαογραφικό- Παραδοσιακό Μουσείο Ολύμπου στα τούβλα σφαντάζει, που αντί να το στολίζουν τα μοναδικά της εκθέματα, ακόμα το σταλίζουν κουλιανοί..
3) Οι μικρές, απογυμνωμένες κεντρικές πλατείες τόσο της Ολύμπου, όσο και του Διαφανίου θα μπορούσαν να μεγαλώσουν και να εξωραϊστούν σε παραδοσιακό στυλ για να χωρέσουν την αυξανόμενη τουριστική κίνηση.
4) Το Ελικοδρόμιο, σύμφωνα με το κατατεθέν πρόγραμμα για κατασκευή μικρών αεροδρομίων σε μικρά νησιά, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μικρό Αεροδρόμιο, προσελκύοντας επισκέπτες κυρίαρχα ποιοτικού τουρισμού με ιδιωτικά αεροπλάνα, υλοποιώντας και αυτή την πρωτοβουλία-επιθυμία του βουλευτή μας Μάνου Κόνσολα για τα μικρά νησιά ή τα πολύ αξιολογότατα ακραία απομονωμένα μέρη, όπως της Ολύμπου.
5) Τα λιμάνια Διαφανίου και Πηγαδίων, όπως και η Μαρίνα των Πηγαδίων και το λιμάνι της Κάσου θα πρέπει να διαμορφωθούν και να αναβαθμιστούν για να ελλιμενίζονται θαλαμηγοί, υδροπλάνα, ακόμα και μικρότερα κρουαζερόπλοια πολλαπλασιάζοντας τις εισόδους των τουριστικών ρευμάτων υψηλών προδιαγραφών, που το Βόρειο Κέρας, προς το παρόν, φαίνεται αποκομμένο και ραμένο στα μέτρα του Νότιου.
Εδώ, πρέπει να σταθούμε στις πλωτές πόλεις, τα μεγάλα κρουαζερόπλοια, που γι΄ αυτό οπωσδήποτε θα πρέπει να περιορισθούμε στα μικρότερα. Δυστυχώς, εάν τώρα χωρίς κανένα κρουαζερόπλοιο με χιλιάδες επιβάτες, απλά με ένα καράβι της γραμμής προκαλείται κυκλοφοριακό, κ.τ.λ. χάος, εξαιτίας της πολεοδομικής- χωροταξικής άναρχης συγκρότησης και της ανυπαρξίας ακόμα και των βασικών υποδομών τόσον στο Διαφάνι όσο και στα Πηγάδια, μπολοκάρονται τα πάντα, πόσο μάλλον με τέτοια μεγαθήρια.
Άρα, αντί για καλό, με τα μεγάλα κρουαζερόπλοια θα δημιουργούνται ακραίες ανεπιθύμητες παρενέργειες πνιγμένων τόσο των αυτόχθονων, όσο και των επισκεπτών μας.
6) Επικροτούμε και πιστεύουμε και όλη η Κάρπαθος τόσο το ξεκίνημα για την υλοποίηση αρκετών αναγκαίων έργων οδοποιϊας, ρεμάτων, κ.τ.λ.. όσο και για την επίσημη πρόταση της κ. Επάρχου Κ. Νικολαϊδη και παλαιότερα του τ. υποναυάρχου Νίκου Κανάκη κι εμού του υποφαινόμενου, για την παράκαμψη του λιμανιού της Ανάφης από το κανονικό δρομολόγιο από Πειραιά με ταχύτερα πλοία α΄ ή β΄ κατηγορίας για την ολιστική συντόμευση σε 10-12 ώρες.. κι άλλες σωτήριες παρακάμψεις από τον Υπουργό Ε.Ν.&Ν.Π. κ. Πλακιωτάκη για τα νέα ακτοπλοϊκά δρομολόγια Κάσου-Καρπάθου από Πειραιά.. και η χρονική επέκταση της δρομολόγησης του ταχύπλοου από Ρόδο-Χάλκη-Κάρπαθο-Κάσο-Σητεία μέχρι την 16/10/2022, που, όμως, εξαιτίας της συνεχιζόμενης αθρόας προσέλευσης τουριστών θα μπορούσε να (ξανα)-παραταθεί μέχρι τα μέσα του ενδέκατου μήνα!
Επιτέλους, εισακούστηκαν οι εκκλήσεις μας να αλλάξουν οι άκαρπες τουριστικά εκκινήσεις των δρομολογίων του ταχύπλοου από το άσημο λιμάνι της Σητείας προς τα άγονα λιμάνια Πηγάδια, Διαφάνι, Χάλκη, πολυπληθή τουριστική μας ναυαρχίδα της Ρόδου.. να μεταφέρουν τι(;), από την Σητεία και τα νησιά μας, παρά ελάχιστους τουρίστες και περισσότερους ιθαγενείς που προσπαθούν να βρούνε άκρη από τους πιο παραπάνω κυκεώνες των γραφειοκρατειών.
Και επί του προκειμένου έχουμε κάποιες επιπρόσθετες ιδέες-αμφιβολίες γι΄αυτά τα σχεδιαζόμενα θαλάσσια δρομολόγια του ταχύπλοου για την επόμενη σεζόν.
Πρώτα, γιατί για το Διαφάνι θα πρέπει να είναι κομμένο στο ένα του δρομολόγιο από τα τρία του μεγάλου καραβιού από τον Πειραιά προς Ρόδο.. και το ταχύπλοο, επίσης, να προσεγγίζει μόνο μία φορά το Διαφάνι από τα δύο επιδοτούμενα δρομολόγια Ρόδου—Σητείας, που είναι προγραμματισμένο να διαπλέει την εβδομάδα;
Δεύτερον, όπως ζητήθηκε να παραλειφθεί η προσέγγιση στο λιμάνι της Ανάφης, κοντά στην Σαντορίνη, από το μεγάλο καράβι από τον Πειραιά.. άλλο τόσο όλοι οι τουριστικοί φορείς του νησιού μας διακαώς επιθυμούν να αλλάξουν τα τωρινά δρομολόγια του ταχύπλοου αντί δυτικά της Ρόδου προς την Χάλκη να περνούν ανατολικά και να προσεγγίζουν την κοσμοπλημμυρισμένη από τουρισμό Λίνδο και Νότια Ρόδο, απ΄ όπου θα βρίσκουν, πολύ εύκολα μέσα στα πόδια τους, τουριστική διέξοδο και προς τα νότια νησιά-λιμάνια μας Διαφάνι, Πηγάδια, Κάσο, Σητεία Ηράκλειο αλλά επιπρόσθετα και από Ρόδο…..Σητεία προς Σαντορίνη!
Εξάλλου, οι μέχρι τώρα τρεις προσεγγίσεις στην Χάλκη από την Ρόδο προς Πειραιά του μεγάλου καραβιού κι άλλες τρεις προσεγγίσεις από τον Πειραιά προς Ρόδο ήδη επιδοτούνται.. αλλά όπως η Ανάφη για την Σαντορίνη άλλο τόσο και η Χάλκη βρίσκεται μια δρασκελιά, μία βαρκάδα από την Ρόδο, για όποιον επιθυμεί να την επισκεφθεί, οπότε το επί πλέον δρομολόγιο δυτικά και με το ταχύπλοο μπορεί να παρακαμφθεί ολοκληρωτικά. Όσον αφορά τα φουλ δρομολόγια του ταχύπλοου την επόμενη σαιζόν θα μπορούσαν να αλλάξουν ρότα:
Ελπίζουμε, επί τέλους, ότι θα υπερισχύσει η κοινή λογική, όπως συμβαίνει παντού, π.χ. η εκκίνηση και των μικρότερων και των μεγάλων πλοίων και των ημερόπλοιων γίνεται πάντα από τα μεγάλα αστικά κέντρα-λιμάνια προς τα περιφερειακά νησιά κι όχι από την Σητεία.
Άρα, η μοναδική λύση που απομένει, εφόσον οι μακρυνές αποστάσεις των νησιών μας δεν αφήνουν χρονικά περιθώρια να επιστρέφουν αυθημερόν τα ταχύπλοα πίσω στο κεντρικό λιμάνι, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των συντεχνιακών ωραρίων, θα πρέπει να απολήγουν και να ξεκινούν την επομένη από εξίσου μεγάλο-κεντρικό λιμάνι.
Π.χ. την μία ημέρα από Ρόδο-Λίνδο- Διαφάνι- Πηγάδια- Κάσο- Σητεία- Άγιο Νικόλαο-Ηράκλειο και την επομένη ημέρα επιστροφή από το Ηράκλειο την ίδια ρότα προς Ρόδο. Μετά από αυτές τις δύο ημέρες πήγαινε-έλα από Ρόδο…Ηράκλειο και από Ηράκλειο…Ρόδο, επόμενα από Ρόδο-Λίνδο-Διαφάνι-Πηγάδια-Κάσο-Σητεία-Σαντορίνη και ξανά επιστροφή την επομένη από Σαντορίνη τανάπαλιν προς Ρόδο. Και οι άλλες δύο διαδρομές που απομένουν για να συμπληρωθεί το εβδομαδιαίο- εξαήμερο πρόγραμμα άλλη μία από Ρόδο—Ηράκλειο και η τελειωτική την επομένη από Ηράκλειο—Ρόδο.
Αρκετοί φίλοι μας λένε, ότι δεν γίνεται διότι δεν επιχορηγούνται μεταξύ των μεγάλων λιμανιών, όπως, π.χ. την Ρόδο και το Ηράκλειο.. τότε γιατί επιχορηγείται το μεγάλο καράβι από ΠΕΙΡΑΙΑ προς…Κάσο-Κάρπαθο… ΡΟΔΟ;
Μόνον έτσι θα μπορούσαν να εξισορροπιστούν κάπως οι θαλάσσιες ενδοσυγκοινωνίες του νοτίου με το βόρειο σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων.. και συνακόλουθα μαζικότερα τουριστικά ρεύματα, άρα, περισσότερες ανάσες ζωής και για την βόρεια Κάρπαθο. Βέβαια, η πλειάδα των βόρειων νησιών από Ρόδο μέχρι την Ικαρία δεν συγκρίνεται με τα δύο νότια Κάρπαθο, Κάσο γι’ αυτό θα πρέπει να προστεθούν-ενισχυθούν στα δρομολόγια του ταχύπλοου η Μεγαλόνησος Κρήτη(δύο φορές από Ρόδο προς… Σητεία και Ηράκλειο και δύο επιστροφές. Κι ένα από Ρόδο προς… Σητεία για Σαντορίνη και επιστροφή) για να αναπληρώσουν πως τα πρωτάκουστα κενά.. ούφ, τούτες οι πεζές αναφορές..
Είναι, λοιπόν, ολοφάνερο γιατί τόσο κόλλημα με την Όλυμπο.. αλλά ας μην υποτιμούμε και την ριζωμένη πηγαία μας έφεση, που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε στην ίδια θερμοκοιτίδα- καρπάθικο παραδοσιακό σπίτι από πάνω μέχρι κάτω και από μέσα μέχρι έξω και ζήσαμε-νε σε απαράλλακτο οικογενειακό περιβάλλον για αιώνες με τα ίδια παραδοσιακά βιώματα..
Έτσι η εκλογή μας μετά από διαγωνισμό, τω καιρώ εκείνω πίσω στην δεκαετία του 1980, και μετά 10 χρόνια στην θέση του διευθυντή της Λαϊκής Επιμόρφωσης Καρπάθου- Η.Ν.Κάσου (Κ.Λ.Ε.), υπήρξε φυσιολογική εξέλιξη, να επιτείνουν με όλη την ψυχή και την καρδιά μας τις προσπάθειες μας.. να τοποθετούμε ένα προς ένα το λιθαράκι για να στεριώνει-ανθίζει για πάντα το μαραζωμένο δένδρο των αρχέγονων αξιών μας και των αυθεντικών μας καλλιτεχνημάτων.
Μία ελάχιστη ένδειξη αναφοράς, πέραν των επιμορφωτικών προγραμμάτων με τα περί 30 τμήματα σε σχεδόν όλα τα χωριά, που θα αναφερθούμε εκτενέστερα στα επόμενα.. και η για πρώτη φορά στην ιστορία πρότυπη πρωτοβουλία μας να αναλάβουμε τον συντονισμό της σύμπραξης διαφορετικών δημόσιων φορέων που έχουν παραπλήσιες δραστηριότητες με το Κέντρο μας Λαϊκής Επιμόρφωσης (Κ.Λ.Ε.) για να προάγουν τον πολυσχιδή προγραμματισμόν του, στηρίζοντας με επιδοτήσεις, ο καθένας ανάλογα το αντικείμενό του. Όπως, π.χ., εκτός των άλλων και την πρωτοποριακή ίδρυση υπό την εποπτεία μας (του Κ.Λ.Ε.) του τότε νέου θεσμού των Συνεταιρισμών Παραδοσιακής Χειροτεχνίας με τις ανάλογες επιδοματικές αρωγές και τις υλικοτεχνικές υποδομές του καθενός, του Ο.Α.ΕΔ., του Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.Χ., του Ε.Λ.Κ.Ε.Π.Α., του Ε.Ο.Τ., του Κ.Ε.Γ.Ε., του Γραφείου Ισότητας, του Γραφείου Οικιακής Οικονομίας.
Θα είμασταν αγνώμονες αν δεν αναφερθούμε στα επόμενα την σωρεία των αξιολογώτατων συντελεστών, που τέτοια έργα αναβίωσης, διατήρησης των παραδοσιακών τεχνών και κατάρτισης νέων δεν θα μπορούσαν να αρθούν εις πέρας χωρίς την αγαστή συνεργασία και συμβολή όλων.
Κάπως έτσι σχηματοποιείται κι αυτό το νέο όραμα με την Όλυμπο πρώτα μέσα από τα υπό ολοκλήρωση των υπαρχόντων (ευκολώτερων) έργων που καταγράφουμε αλλά και νέων που θα ακολουθήσουν, πολλαπλασιάζοντας τις τουριστικές ροές μέσω συγκοινωνούντων δοχείων Βορρά-Νότου και τανάπαλιν..
Γι΄αυτό εμείς πιστεύουμε ακράδαντα, με την αξιοποίηση των ημιτελών έργων και της διαχρονικής ανταγωνιστικής προβολής της Ολύμπου και παράλληλα με τις ήδη αναπτυγμένες δυνατότητες στις περισσότερες νότιες περιοχές θα υπάρξει πολλαπλή αλληλουχία προόδου..
Είμαστε, πράγματι, τυχεροί και ευτυχείς, που η αρχαία μας δωρική Όλυμπος, “καθίσταται η νέα χρυσή μας κότα που κλωτσάει τα νέα χρυσά”
Καρπαθιακά Νέα
