Ο Rodolfo Petracco του Μάρκου, ήταν Ιταλός αρχιτέκτονας – μηχανικός από την Τεργέστη. Γεννήθηκε το 1889 και πέθανε στη fogia το 1961.
Το 1922 ήρθε στα Δωδεκάνησα ως σχεδιαστής, αλλά και μηχανικός κτηρίων, μιας κατασκευαστικής εταιρείας από την Τεργέστη. Από το 1924 εργάσθηκε στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων, στο τμήμα για τα Ιταλικά Νησιά του Αιγαίου. Το 1926 έλαβε και τον τίτλο του αρχιτέκτονα. Ήταν ο βασικός σχεδιαστής του F. Di Fausto (1923-1927) και του P. Lombardi (1927-1929). Ο Petracco γεννήθηκε την εποχή που η Τεργέστη αποτελούσε τμήμα της Αυστροουγγαρίας, ήταν ταπεινής καταγωγής, με πατέρα λούστρο και μητέρα από την Σλοβενία. Παντρεύτηκε την Κροάτισσα Maria Debialo και απέκτησε δύο παιδιά, τον Mario (1917) και τη Laura (1919). Ήταν φανατικός συλλέκτης γραμματοσήμων και αξιόλογος ζωγράφος.
Το ιστορικό κτήριο της Καρπάθου κατασκευάστηκε στην περίοδο του διοικητή Mario Lago, σχεδιάστηκε από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Rodoflo Petracco, είχε αναδόχους εργολήπτες τους Ιταλούς αδελφούς Remo και Dante Giorgini και σε αυτό εργάστηκαν σπουδαίοι Καρπάθιοι τεχνίτες. Τα ιταλικά διοικητήρια εγκαινιάστηκαν στις αρχές του 1935 και ένας από τους διάσημους ταξιδιώτες που φιλοξενήθηκαν εκεί ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Το ιταλικό διοικητήριο, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του υπ. Πολιτισμού, ανήκει στην κατηγορία κτηρίων με χαρακτηριστικά «Διεθνούς Στυλ» με ορισμένα στοιχεία ανατολίτικου εκλεκτικισμού. Πρόκειται για μία σύνθεση τριών κτηρίων, τοποθετημένων σε σχήμα Π, σχηματίζοντας και οριοθετώντας έτσι την μπροστινή πλατεία, που έχει το όνομα Αλεξάνδρου Παπάγου. Το κεντρικό κτήριο είναι ψηλότερο και φτάνει τους 4 ορόφους, ξεχωρίζει με τον όγκο του και τη μορφολογία του. Τα άλλα δύο κτήρια φτάνουν τους 2 ορόφους, έχουν πέργκολες και πλαισιώνουν το κεντρικό χωρίς ωστόσο να το ανταγωνίζονται. Έχουν επίπεδη στέγη και είναι φτιαγμένα με την μεικτή κατασκευή των Ιταλών (λιθοδομή με οριζόντια και κατακόρυφα στοιχεία από ελαφρά οπλισμένο σκυρόδεμα).
Τα κτήρια αυτά αποτελούσαν το ιταλικό διοικητήριο και παρόμοια είχαν χτίσει οι Ιταλοί στα νησιά της Δωδεκανήσου. Και τα τρία κτήρια συνδέονται μεταξύ τους με ημιυπαίθριους χώρους και καμάρες, σχηματίζοντας έτσι ένα σύνολο που αγκαλιάζει και δένει με την πλατεία. Ένα σύνολο με πολύ «δυνατή» κάτοψη και μορφολογία με πλήρη και κενά για το φως, τον αέρα και τη θέα. Παρατηρώντας το συγκρότημα από την πλατεία, διακρίνουμε τη συμμετρία και τον τονισμό του κεντρικού του άξονα, που είναι το ψηλότερο σημείο του κτηρίου και σήμερα ξεχωρίζουμε το ρολόι και τον ιστό με τη σημαία.
Τα χρόνια της ιταλικής κτήσης υπήρχε και το έμβλημα του φασισμού, το fascio. Στο ανατολικό κτήριο στεγαζόταν το ταχυδρομείο, το τηλεγραφείο και το δικαστήριο. Στη δυτική πτέρυγα η αστυνομία, το γραφείο του marescialo και στο υπόγειο ήταν η φυλακή. Στους επάνω ορόφους ήταν και η κατοικία του διοικητή. Από τα μπαλκόνια του κτηρίου εκφωνούνταν οι λόγοι προς τους στρατιώτες κι όπως επισημαίνει ο συγγραφέας Μανώλης Κασσώτης, κάθε Κυριακή λειτουργούσε καθολικός στρατιωτικός ιερέας και στην πλατεία συγκεντρωνόταν μεγάλος αριθμός από το στράτευμα.
Στην πλατεία των διοικητηρίων γιόρταζαν και όλες τις μεγάλες φιέστες του φασισμού. Όμως οι κατακτητές δεν παρέλειψαν να φροντίσουν με επιμέλεια και τον γύρω χώρο, να τον κάνουν να ξεχωρίζει κι έτσι έφτασαν να τον μνημονεύουν οι παλαιότεροι. Προς τη μεριά της θάλασσας φύτεψαν θαλασσόδεντρα, διάφορα καλλωπιστικά και αναρριχητικά φυτά, ενώ στα Νότια της μπροστινής πλατείας, διαμόρφωσαν έναν όμορφο ανθόκηπο, στον οποίο είχαν πρόσβαση μόνο οι Ιταλοί με τις οικογένειες τους. Τα οικόπεδα του διοικητηρίου και του ανθόκηπου αγοράστηκαν από την Χατζηνούλα Κοντού και τον Γιάννη Ζαβόλα, ο οποίος σε κείνη τη θέση είχε τον ανεμόμυλο του. Σε αυτό το κτήριο εγκαταστάθηκαν οι Γερμανοί και λίγο αργότερα ο Άγγλος στρατιωτικός διοικητής Pam Pay.
Σημαντική ημερομηνία για τον χώρο είναι ο Οκτώβρης του 1957, όταν στο προαύλιο τοποθετήθηκε το μνημείο ηρώων Καρπαθίων, μια δημιουργία από τον Δωδεκανήσιο γλύπτη Λάζαρο Τηλιακό. Το έργο ήταν μια προσφορά της ΚΕΠΑ Αμερικής, στο οποίο αναφέρονται 24 Καρπάθιοι αγωνιστές. Πρόκειται για ένα σπουδαίο μνημείο, που σίγουρα χρειάζεται τροποποίηση, αφού υπάρχουν τουλάχιστον ακόμη 40 ονόματα ηρώων που θα έπρεπε να αναφερθούν (πολύχρονη έρευνα Γιώργος Ν. Τσαμπανάκης).
Ακόμη ένα κτήριο που έχει την υπογραφή του αρχιτέκτονα Rodolfo Petracco είναι το διώροφο κτήριο στην είσοδο του λιμανιού που στεγάζει σήμερα το λιμεναρχείο της Καρπάθου. Όπως γράφει ο Ανδρέας Ηλ. Μακρής: “Το 1932 άρχισαν οι εργασίες επέκτασης και ριζικής αναμόρφωσης του κτιρίου που τελείωσαν τον επόμενο χρόνο. Το υπάρχον λευκό παραλληλόγραμμο οικοδόμημα με τις λιτές νησιώτικες γραμμές, επεκτάθηκε δυτικά σχεδόν στο διπλάσιο, με επί πλέον αίθουσες σε σχήμα ζιγκ-ζαγκ, αψιδωτές στοές, μπαζώνοντας προς τούτοις τη θάλασσα, βαμμένο πλέον βενετσιάνικα στην ώχρα, χωρίς την κεραμοσκεπή, αλλάζοντας τελείως τα μορφολογικά εξωτερικά στοιχεία, εμπνεόμενα τώρα από τον ιταλικό Ρασιοναλισμό του Μεσοπολέμου. Σήμερα με το ΦΕΚ 770 του 2002 θεωρείται ιστορικά διατηρητέο μνημείο”.
Με στοιχεία από www.kosvoice.gr, Μανώλης Κασσώτης, Αντρέας Ηλ. Μακρής
