Του Μανώλη Δημελλά
Στο τελευταίο δημοτικό συμβούλιο της Καρπάθου για το 2020 ακούσαμε από τα χείλη του Δημάρχου Καρπάθου την πρόταση για την πιθανή κατασκευή του λιμανιού στο Γααρόνησο. Μια πρόταση που και στο παρελθόν είχε συζητηθεί.
Με αφορμή λοιπόν αυτό το ενδεχόμενο να θυμίσουμε ότι στο μικρό νησάκι αυτοφυεί η Σιληνή του Χόλτσμαν! Ένα από τα σπάνια ενδημικά φυτά της Καρπάθου.
Η Σιληνή ( Silene holzmanii) περιλαμβάνεται στην επιστημονική ανακοίνωση του Γερμανού καθηγητή Dr. Werner Greuter και των συνεργατών του, ιδιαίτερα του Thomas Raus που έχει και την διδακτορική του εργασία, οι οποίοι πραγματοποίησαν από το 1962 έως το 1988 εκτεταμένες έρευνες στο νησί και δημοσίευσαν τους χλωριδικούς καταλόγους της Καρπάθου και των γύρω μικρότερων νησιών.
Ο Φορέας Διαχείρισης Καρπάθου παρακολουθεί στενά τη Σιληνή του Χόλτσμαν και γνωρίζει τις περιοχές που αναπτύσσεται πάνω στο νησί. Αυτό το φυτό περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών, αποτελεί είδος προτεραιότητας του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βέρνης και το Πρ Διάταγμα 67/81.
Το μικρό νησάκι στην είσοδο του λιμανιού των Πηγαδίων, το Γααρόνησο, ανέκαθεν ήταν το σπίτι της.
Γιατί όμως αυτόν το μικρό βράχο τον λένε Γααρόνησο;
Ο γιατρός και συγγραφέας Γιώργος Γεωργίου μάς δίνει την απάντηση. Μάλιστα το ονομάζει “φυλακή” και πρόκειται για ένα ασφαλή τόπο φύλαξης μεγάλων ζώων!
Η ονομασία πάει πίσω και στην εποχή της τουρκοκρατίας, τότε που τα γαϊδούρια και τα μουλάρια ήταν το μοναδικό μέσο μεταφοράς.
Σύμφωνα λοιπόν με τον θρύλο, οι ιδιοκτήτες για να αποφύγουν τις κλοπές των χρήσιμων ζώων, τα «χτήματα», όπως τα έλεγαν συνήθως οι ιδιοκτήτες τους, προτιμούσαν να τα μεταφέρουν με βάρκες πάνω στο μικρό νησάκι, που βρίσκεται κοντά στην είσοδο του λιμανιού.
Εκεί τα άφηναν κολυμπούσαν λίγο και ήταν αμολυτά και ελεύθερα να ξεκουραστούν και να βοσκήσουν, το πιο σημαντικό, δεν είχαν την έννοια τους. Μάλιστα αναφέρεται ότι όποιος ήθελε να πάρει πίσω τον γάϊδαρο του από το μικρό νησί, θα έπρεπε πρώτα να πληρώσει και διαπύλια τέλη για να τον περάσει με τη βάρκα απέναντι, στα Πηγάδια!
Η πανέμορφη Σιληνή ανθίζει την άνοιξη! Μάλιστα πάνω στο Γααρόνησο έχουν καταμετρηθεί περίπου 60 άτομα από το σπάνιο είδος. Η Σιληνή ντύνεται με τα πιο όμορφα χρώματα της φύσης, δεν ζητά τίποτε από το ανθρώπινο είδος, δεν ψάχνει χάδια, ούτε ποτίσματα και συντροφιές. Μοναδική προϋπόθεση για την επιβίωση της, είναι ο δικός μας σεβασμός στο περιβάλλον, κάτι που κερδίζεται με γνώση των ορίων και των δυνατοτήτων μας.
Με πόση ευκολία μπορούμε να βάλουμε χέρι πάνω σ’ αυτό το μικρό βράχο;
φωτογραφία Φορέας Διαχείρισης Β. Καρπάθου
