Όταν μιλάμε για παράδοση στην Κάρπαθο μαζί με την Όλυμπο πρέπει να γράφουμε και να δείχνουμε το χωριό Σπόα!
Αθόρυβα, δίχως να αυτοπροβάλλεται και να κάνει θεατρικά τσαλίμια, κρατά αρχές και διαφυλάττει μνήμες αιώνων. Έχει βρει τους τρόπους και τα έχει ενσωματώσει στην καθημερινότητα του λες και πρόκειται για το πιο απλό, το πιο εύκολο πράγμα! Για τον Σποϊτη δεν έχει σημασία αν ζει στην Κάρπαθο, την Αθήνα ή την Αμερική. Όπου κι αν τον έφερε η μοίρα στέκει σα ναναι ριζωμένος βράχος στον παραδεισένιο κόλπο του Άη Νικόλα!
Η βάπτιση του γιού της Μαρίας και του Πολυχρόνη Τσαμπουνιέρη, στάθηκε η αιτία να μαζευτούν οι γυναίκες του χωριού των Σπόων και σαν καλοκουρδισμενη ομάδα να φτιάξουν παραδοσιακό καρπάθικο μπακλαβά, το γλυκό που συνοδεύει την ταυτότητα ολάκερου του νησιού. Παράλληλα να ετοιμάσουν τους μοναδικούς σποϊτικους ντολμάδες και τη σισαμόμελι!
Μα όλα αυτά δεν ήταν παρά η αφορμή, για να ευχηθούν χίλια καλά στον μικρό Μιχάλη που σε λίγες μέρες θα περάσει από την κολυμπήθρα του χωριού του.
Μικρές και μεγάλες γυναίκες, κορίτσια αγόρια αλλά και άντρες που θέλησαν να χαιρετήσουν την οικογένεια, μοιράστηκαν νέα για τις φαμίλιες τους και σε μια ξεχωριστή ή καλύτερα ανεπανάληπτη “αργαδιά” να εκφραστούν ως η πιο δυνατή ομάδα!
Η μέρα ξεκίνησε νωρίς, πρωινό στο μέγαρο κι αμέσως έπιασαν δουλειά! Πρώτα έδεσαν τα μαντήλια στα κεφάλια τους. Δώρο από την οικογένεια Τσαμπουνιέρη σε όλες τις γυναίκες που στάθηκαν και βοήθησαν για τις χαρές τους. Τα μαντήλια είναι στοιχείο της παράδοσης, δεν είναι μόνο στολίδι που χαρακτηρίζει την ομάδα, αλλά και αξεσουάρ για να προφυλάξει το μαγείρεμα.
Έπειτα άνοιξαν φύλλο και με μοναδική μαεστρία και προχώρησαν στο κόψιμο της ζύμης του μπακλαβά.
Μια άλλη ομάδα γυναικών, λίγα μέτρα πιο πέρα, ετοίμαζε τους σποϊτικους ντολμάδες. Μυστική συνταγή που κάνει τα μικρά ντολμαδάκια ξεχωριστά και όπως λένε εδώ, είναι ακόμη καλύτερα από τα ξακουστά Κασιώτικα! Μάλιστα όπως τονίζουν, καθώς τα τυλίγουν στα ντόπια αμπελόφυλλα, μεγάλο ρόλο παίζει ακόμη και το νερό, διότι εδώ στα ψηλά, το Σποίτικο νερό κάνει την ουσιαστική διαφορά.
Σε αυτές τις προετοιμασίες όσες γυναίκες και να βοηθούν οι ώρες ποτέ δεν είναι αρκετές! Προς το μεσημέρι και ενώ ο μπακλαβάς έχει ήδη βουτήξει στο καυτό λάδι, ήταν πια ψημένος και περίμενε υπομονετικά το μέλι και τα φιλαρισμένα ψημένα αμύγδαλα για να στολίσει το κανισκι, η ομάδα έκανε διάλειμμα για το μεσημεριανό γεύμα. Εκεί έφτασαν τα όργανα! Καρπάθικες λύρες και λαούτα πήραν θέση και ξεκίνησαν το τραγούδι και ο χορός.
Αν αναζητάτε κάτι από τον παραδοσιακό τρόπο ζωής της Καρπάθου αρκεί, έτσι χωρίς λόγο, μια βόλτα και ένα χασομέρι στο Σπόα. Για λίγο κάντε στην άκρη τους οδηγούς και τις προτάσεις και αφουγκραστείτε την ηχώ του μικρού χωριού.
Μην τα χάσετε από τα αγγλικά, το χωριό είναι δίγλωσσο κι είναι προτέρημα που σε μια εποχή άκρατης παγκοσμιοποίησης μπορεί να δέχεται όλα εκείνα που το εξελίσσουν στον χωροχρόνο κι όμως επιμένει, κρατά γερά τις ρίζες του. Όχι μόνο δεν αφήνει τα πατρογονικά του αλλά βρίσκει τρόπους, καλύτερα έχει χάρισμα, να τα μεταδίδει τέλεια στις νεότερες γενιές.
Αυτό είναι το φιλόξενο Σπόα, το μικρότερο χωριό του νησιού που όμως όποιος το γνωρίζει θαρρεί πως κρύβει στα σπλάχνα του ολάκερη τη μαγεία της Καρπάθου.
Μανώλης Δημελλάς
14.7.2023
Καρπαθιακά Νέα
