Του συγγραφέα Μάκη Εμμ. Ρήγα-Ρηγοπούλη
Πως να αισθάνεται κανένας, όταν από αρκετούς μήνες πριν ξεκινάς να ακονίζεις το μυαλό σου πως εκτός από ένα διχασμένο Δήμο, που απλά αντικατοπτρίζει κάπως και τα απομεινάρια παλαιών αντιπολοτικών αντιλήψεων ανάμεσα στα χωριά, πως ίσως, θα μπορούσαμε να το ξεπεράσουμε, ή θα ήταν χαμένη υπόθεση;
Ούτε με την αργοκίνητη πολιτεία φαίνεται να μην αλλάζει τίποτα με τους ενιαίους Δήμους-χωριά, που αντί να “στρώνει” καταστάσεις δημιουργεί νέες χειρότερες..
Έτσι κι αλλιώς από ανέκαθεν τα χωριά υπήρξαν αυτοδύναμα εδώ στα νησιά μας..
Σχολειά θες, εκκλησίες, γήπεδα, παιδικές χαρές, κοινοτικά καταστήματα, αίθουσες εκδηλώσεων και συλλόγων, ύδρευση- αποχέτευση- ηλεκτρισμό, πλατείες, καλλωπισμούς- αναπλάσεις, δρόμους, μουσεία, κ.τ.λ. με πρωτοβουλίες και κάποιους πόρους των ιδίων των κοινοτικών αρχών και περισσότερο με τις γεννειόδωρες υλικές προσφορές και τις προσωπικές εργασίες των απανταχού συγχωριανών δημιούργησαν τουλάχιστον στην Κάρπαθο 12 διαμάντια-χωριά..
Και “ο Ενιαίος Δήμος τρέχει και δεν προλαβαίνει” ούτε καν να τα συντηρήσει.. και χωρίς προοπτική μετά τα όσα πρωτοφανή που διαδραματίζονται στους δημοτικούς διαδρόμους οι ντόπιοι καρπάθιοι βρίσκονται σε αναμμένα κάρβουνα.
Αλλά φύση αισιόδοξος είπα πέρα από τα μεγάλα λόγια να εκθέσουμε μερικά απλά πρακτικά παραδείγματα, μεγάλης όμως υπεραξίας για το κάθε χωριό, όπως να πραγματοποιούνται κοινοί Εορτασμοί κορυφαίων τους γεγονότων, προσώπων, θρησκευτικών, σχολικών, εθνικών, αθλητικών, τοπικών, κ.τ.λ. Εορτασμούς εννοούμε κοινά καρπάθικα πανηγύρια- γλέντια, τραγούδια, χορούς, γαστρονομία, παραδοσιακά- αγροτικά- βιοτεχνικά, κ.τ.λ. εκθέματα, που μόνον οι καρπάθιοι ξέρουν πως να τα γλεντίζουν..
Και ομού μπορούν από την μία να εμψυχώσουν, να συναδελφώσουν, να ενδυναμώσουν το απισχνασμένο παγκαρπαθιακό πνεύμα ενότητας από όλες τις κοινές ρίζες, τα κοινά ήθη και έθιμα, κ.τ.λ.
Από την άλλη με την εναία, αυθεντική φωνή-τραγούδι-φιλοξενία, κ.τ.λ., κ.τ.λ. θα ξεσηκώνανε τους απαθείς μέχρι τώρα άλλους δωδεκανήσιους, νησιώτες, κρητικούς, έλληνες από τα ομαδικά παγκαρπαθιακά δρώμενα για να εδραιωθούν για πάντα.. και στην τελική όλα τα χωριά-το νησί αξιοποιούμενα ενωτικά με τις μοναδικές τους ιδιαιτερότητες- δυνατότητες να επανέλθουν στις παλιές τους δόξες..
Πιστεύω ακράδαντα στις απεριόριστες δυνατότητες του έμψυχου, ανθρώπινου και υλικού δυναμικού και των αξιοθαύμαστων νεολαιών του νησιού για να αναλάβουν τέτοιες πρωτόγνωρες πρωτοβουλίες.
Επιφανείς και λαός κάθε χωριού θα μπορούσαν να αποφασίσουν για τα δέοντα κατά προτεραιότητα. Ασφαλώς και οι παγκαρπαθιακές μας πολιτικές, συλλογικές, επιχειρηματικές, επαγγελματικές, συνδικαλιστικές και ομογενειακές αρχές μπορούν να ηγηθούν άμεσα και να ανταποκριθούν ανάλογα. Το μέλλον του τόπου και το ζωηφόρο τουριστικό μας προϊόν αναβαθμισμένο, κ.τ.λ. επιβάλλουν αδιαπραγμάτευτα να βγάλουμε έξω, στα φόρα όσα μέχρι τώρα μας έφεραν εδώ ψηλά, να μας πάνε ψηλότερα.
Έτσι μόνο με την παγκαρπαθιακή ενότητα θα κινητοποιούσε δυνάμεις και πέρα από το νησί, όλες τις πυραμίδες των επίσημων αρχών, συλλόγων, Μ.Μ.Ε., κ.τ.λ. Δείγματα γραφής προαναφέραμε σε προηγούμενα το ενιαίο μέτωπο των καρπαθίων ολυμπιτών πρωταγωνιστών του αξιότιμου πρώην επάρχου Γ. Μηνατσή και του έγκριτου ιστορικού Γ. Τσαμπανάκη(Γ.Ν.Τ.) με την ολόσωμη συνδρομή των κασιωτών κατώρθωσαν να αναδείξουν και να καθιερώσουν επίσημα την ονοματοδοσία ως Ηρωϊκής Νήσου Κάσου..
Λίγο τόχεις μέσα από τα χιλιάδες ελληνικά νησιά το ένα αδελφό νησί να το χρίσουν “ΗΡΩΙΚΟ ΝΗΣΊ”; Και οι μενεδιάτες πανεπιστημιακοί καθηγητές, ιστορικοί ερευνητές ο Ντίνος και ο Μανώλης Μελάς, εκτός των άλλων, έγραψαν στα βιβλία τους και ανέδειξαν τον Χατζηλία Γ. Οικονόμου, ήρωα της Καρπάθου κατά την Εθνική Επανάσταση του 1821.. και τώρα ο Γ.Ν.Τ. προσπαθεί να δρομολογήσει μαζί με τους απανταχού απερίτες την 25ην Απριλίου ως επίσημο Παγκαρπαθιακό Εορτασμό και όχι μόνο στο Απέρι σε ένδειξη τιμής και ευγνωμοσύνης στον Πρωταγωνιστή απερίτη.
Κανονικά δεν θα πρέπει να μας ξενίζει το γεγονός ότι δύο εκτός της Κάσου ολυμπίτες και δύο εκτός Απερίου μενεδιάτες ανέδειξαν εμβληματικά- γεγονότα- ήρωες, ασφαλώς, γιατί έχουν ξεπεράσει παλιές ακραίες νοοτροπίες-απωθημένα.. οι έγκυρες γραφές “ξένων” μετράνε φαίνεται πολύ περισσότερο. Επίσης, αξίζει να εδραιωθεί και η Επανάσταση της Καρπάθου της 5ης Οκτωβρίου, 1944, στο Καστροχωριό των Μενετών, καθόσον οκτώ επικίνδυνους μήνες μετά την 8η Μαϊου, 1945 υπέγραψαν ακόμη στην Σύμη οι γερμανοί την παράδοση των 12νήσων!!
Οι πρώτοι και οι τελευταίοι έλληνες, καρπάθιοι μενεδιάτες επαναστάτες στα Δωδεκάνησα και στην ελληνική επικράτεια κατά την νεώτερη ελληνική ιστορία, είναι δυνατόν να μένουν στην αφάνεια, να συνεχίζεται ως μη Επίσημη Γιορτή αργίας τουλάχιστον στην Κάρπαθο και στα Δωδεκάνησα;
Πολύ δυνατά επίσης θα έπαιζε όπως έχουμε καταγράψει και η καθιέρωση, όχι μόνο στα χαρτιά, ως επίσημης Παγκαρπαθιακής- Δωδεκανησιακής Εορτής της Ολύμπου-Διαφανίου και όχι μόνο, ως μίας και μοναδικής Βασίλισσας-Πρωτεύουσας της Ζωντανής Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το ξέρω είναι πια αργά και αγύριστα αλλά τα παιδιά του σχολειού είναι η ψυχή, η ανανέωση, το μέλλον του κάθε χωριού. Το γράφω γιατί παρά τους απαισιόδοξους υπαινιγμούς μας το χώνεψα ακόμη περισσότερο τώρα στην μισερή παρέλαση στα Πηγάδια..
Με μεγάλη μας λύπη και απογοήτευση παρατηρήσαμε ότι εκτός από ελάχιστα χωριά που παρέλασαν ή με τα σχολεία ή με συλλόγους από τα χωριά τους, τα περισσότερα σαν να ήτανε σβησμένα από τον χάρτη.. Δεν υπήρχαν καν ούτε στην πιο μεγαλειώδη διπλή Παρέλαση του Νησιού της Εθνικής μας Επανάστασης της 25ης Μαρτίου του 1821 και της Πολιούχου Παναγίας της Ευαγγελίστριας της πρωτεύουσας του Νησιού, των Πηγαδίων.
Θυμόμαστε τις παλαιότερες καλές ημέρες που όλα τα παιδιά όλων των σχολείων, όλων των χωριών κατέβαιναν να συμμετάσχουν στην μοναδική εθνική- παγκαρπαθιακή Γιορτή, που και με όλα τα ένστολα αγήματα ξεσήκωναν τον κόσμο απ΄ όλα τα χωριά.
Φαίνεται με τα όσα συμβαίνουν από τα εκτός και τους εντός οι λέξεις ενότητα και πρόοδος έχουν καταπέσει στις καρπαθιακές καλένδες.. Μα ούτε για κοινές εκδηλώσεις, ακόμη και θρησκευτικού, εθνικού και παγκαρπαθιακού χαραχτήρα είμαστε άξιοι;
Εκτός των τριών πρώτων χωριών που αναφερθήκαμε επιγραμματικά στα προηγούμενα των Μενετών, της Ολύμπου, του Απερίου που αναφερθήκαμε επιγραμματικά, θάθελα μιας και καταγράφουμε σήμερα και την Πολιούχο Μεγαλόχαρη των Πηγαδίων που συνδυάζεται με την Εθνική μας Παλιγγενεσία θα ήτανε μεγάλη μας τιμή και αξίζει να συμπεριληφθεί μέσα στους πολυήμερους τοπικούς- “εθνικούς” μας εορτασμούς.. όπως και η αρχαία τους εμβληματική δόξα του Ποτίδαιου, που τώρα όλοι το ξεχνάνε ακόμα και στις ονοματοδοσίες, άλλα ντάλλων, δεν φαίνεται πουθενά.. αγνώμονες και στους προγόνους, που κληροδότησαν τέτοια ασήκωτη κληρονομιά.
Άλλη μία παρόμοιας ανάγνωσης πρωτοβουλία πρέπει να εξάρουμε όσους εκπαιδευτικούς και μαθητές του Γυμνασίου Απερίου είχαν την φαεινή ιδέα να εκδράμουν στον Ιερό Βράχο των Μενετών.. και τον δραστήριο πάτερ Μιχαήλ της ενορίας μας και την Εκκλησιαστική Επιτροπή για την άψογη ξενάγηση (με όλα τα παραδοσιακά καλούδια) των παιδιών, στα αξιοθέατα “κοιμήλια” της μεγαλύτερης Εκκλησίας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, του Αρχαιολογικού Μουσείου, της παρακείμενης (ανάστατης) Ιταλικής Γαλαρίας,κ.τ.λ.
Εξίσου, το ίδιο θα ένιωθα-έγραφα αν πήγαιναν και θα πρέπει να συνεχίζουν όλα τα σχολεία να πραγματοποιούν συχνά εκδρομές σε όλα τα χωριά του νησιού. Οι εκπαιδευτικοί μας είναι αυτοί που έχουν συμβάλει τα μέγιστα σε ότι είναι σήμερα το νησί μας και είμαστε ευγνώμονες για όλα. Ενότητα που επιβάλλεται από τα πάνω αποδεικνύεται ότι δεν πιάνει τόπο, είναι εκτός τόπου και χρόνου, ειδικότερα όταν τα συμβαλλόμενα μέρη αδικούνται κατάφορα..
Γι΄ αυτό τέτοιες πρωτοπόρες προσεγγίσεις των μικρών μας νεολαιών με επικεφαλείς τους δασκάκους-καθηγητές τους, χαράσονται βαθειά στην μνήμη τους, στα υποσυνείδητα τους δια παντός.. όπως και οι παντός είδους κοινοί εορτασμοί, κοινά βιώματα, κ.τ.λ. και των μεγάλων συσφύγγουν και ζωντανεύουν ακόμα περισσότερο την παγκαρπαθιακή οντότητα.
Αλλά και η Εκκλησία με Σαρακοστιανή έμπνευση οι αρχιμανδρίτες π. Αμβρόσιος και π. Καλλίνικος ανέλαβαν αποστολές θείων κηρυγμάτων, όπως και στις Μενεταίς, μετά τον Κυριακάτικο Εσπερινό της 10ης Απριλίου.
Ειδικότερα ο π. Αμβρόσιος με πλούσιο έργο και αγαθοεργίες στην ενορία του της Ευαγγελλίστριας των Πηγαδίων προσδίδει το χριστιανικό έναυσμα και στις υπόλοιπες.. και καθηλώνοντας με το μεστό κήρυγμά του και το εκκλησίασμα των Μενετών με ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΠΡΟΣΚΗΝΥΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΌ ΠΗΓΑΔΙΑ, ΑΡΚΑΣΑ, ΠΥΛΕΣ, κ.ά., δηλ. ότι ακριβώς κι εμείς με τούτα τα γραφόμενά μας ευαγγελιζόμεθα..
Όσο για το πρωτοποριακό θεάρεστο και σχολικό έργο του π. Καλλίνικου έχουν ασχοληθεί και οι επαϊοντες ανά την επικράτεια..
Οι πρωτεύοντες μαθητές του των Πυλών δεν κάνουν μόνον τον ίδιο αλλά και όλους τους καρπάθιους υπερήφανους. Ευχόμαστε το Πανάγιο Πνεύμα να τους φωτίζει και τους δύο να συνεχίσουν να χαρίζουν παγκαρπαθιακά την θεία τους έμπνευση και συναλληλία. Μετά από αυτές τις συναφείς δρασκελιές επιστρέφοντας.. το έχουμε αποδείξει εκτός, όπου γης, πόσο εύκολες μπορεί να είναι οι ενιαίες δρστηριότητες..
Μόλις πατήσουμε το πόδι μας πίσω στο νησί άλλο πράμα, τα μυαλά μας παίρνουν διαφορετικό αέρα.. υπερισχύει το τι΄σαι συ και τι΄μαι εγώ, τελευταία καρπάθικη αρρώστεια του νεοπλουτισμού, μετά τα οικονομικά μετάλια σκληρής δουλιάς που παρασημοφορήθηκαν απέξω είναι καιρός να τα επιδείξουν, άσχετα με όποιους ανοίκειους τρόπους, αρκετών. Ευτυχώς, μπορεί να έχουμε φαστφουντάδικα, χωρίς ντελίβερυ, αλλά με γκουρμέ επίκαιρα φαγιά από τις ηλεκτρονικές μας εφημερίδες και τούτο το φαϊ των πεζοπορικών διαδρομών μου έκατσε βαριά στο στομάχι..
Μαθαίνουμε, λοιπόν, ότι ο κ. Πρόεδρος του Ομίλου Βουνού και Θάλασσας “Καρπάθου” εξανέστη γιατί αφήνουν εκτός την διαδρομή της Λάστου, μα είναι ποτέ δυνατόν, θα προσέθετα; Καλά κάνει και φτάνουν μέχρι πάνω στο άλλο άκρο της Σαρίας με τα περισσότερα μονοπάτια στο χωριό του από τα 25 καταγεγραμμένα και 12 μελλοντικά στους χάρτες, καθόσον βρίθει από πολλά φυσιολογικά και αρχαιολογικά αξιοθέατα.
Από την άλλη, παρά τις οχλήσεις μας, ένας τεράστιος χώρος, το 1/3 του νησιού, της νότιας Καρπάθου από τον δρόμο Πηγαδίων-Μενετών-Αρκάσας και κάτω μέχρι το άλλο άκρο τον Κάστελλο(!!), ούτε μία διαδρομή, τον έχει διαγράψει από τον χάρτη, με ευθύνη και παλαιότερων καταγραφών που τον έθεσαν εκτός των επισήμων Karpathian Paths.
Ασφαλώς, δεν εννοούμε τον ίδιο τον Όμιλο που προσφέρει τόσο σημαντική εθελοντική εργασία και για να κρατήσουν τα μονοπάτια ανοιχτά και να βελτιώσουν την βατότητα και την κατάλληλη σήμανσήν τους, όσο και τις εγκωμιαστικές τουριστικές αναφορές.
Γι΄ αυτές, λοιπόν τις σοβαρότατες άδικες παραλείψεις στην πιο Νότια Κάρπαθο θα παρακαλούσαμε την κ. Έπαρχο, που είναι περισσότερο γνώστης αυτών των περιοχών, να επιληφθεί αυτού του λυπηρού, αποτυχεμένου θέματος, προσθέτοντας τις παρακάτω κάποιες εισηγήσεις μας ή δικές της ή και όποιες άλλες.
Επειδή, όμως, εδώ εκτείνεται σχεδόν το διπλάσιο σε πλάτος από κάθε άλλο μέρος του νησιού εξυπονοείται ότι θα χρειαστεί να δρομολογηθούν, τουλάχιστον, τέσσερεις διαδρομές:
α)Πηγάδια- Αγία Κυριακή- Πατέλλα- Αρδάνι- Αμμοοπή- Λακκί- Φωκιάς- Πουάς- Δαματρία- Χριστού το Πηγάδι- Κήπος- Βαθά- Κατελύματα- Μακρύς Γυαλός-Αεροδρόμιο..
β)Πηγάδια- Πλατύολο-Κριθαρές- Μενεταίς- Προφήτης Ηλίας- Σιτάρενα- Κορακιώτη τα Κελιά-Στρογγυλού-Μούσουρα- Ρούσσια- Μιχαλιού η Κήπος-Διακόφτης- Κάστελλος..
γ)Πηγάδια- Μύλοι- Βρουτσάς- Ποταμός- Σταυρί- Αϊς Μάμμας- Σταματουλίτσας- Τσίγγουνας-Λιμνοπόταμο- Αγριλαοπόταμο..
δ)Πηγάδια- Κούροι- Λάι- Χώμαλη- Ποταμία- Κάτω Γύροι- Αρκάσα- Άγιος Γεώργιος- Άης Θώρρος..
Γενικά στον εναλλακτικό τουρισμό ελάχιστα έχει να προσφέρει το νησί, αν τον πετσόκοβουμε κι όλας από περιοχές με την μεγαλύτερη ακτογραμμή και τις περισσότερες 12 παραλίες (Όμιλος και για θάλασσα;)..
εκτός από το πλούσιο οικοσύστημα διαθέτει και τους περισσότερους 11 παραδοσιακούς, ζωντανούς οικισμούς, τότε είμαστε άξιοι της τύχης μας, αν δεν γνωρίζει σαν ο πιο αρμόδιος πεζοπόρος όλες τις άλλες παραμέτρους που θα εμπλουτίζουν σοβαρά ολόκληρο το φυσιολατρευτικό μας αντικείμενο, ή..
Είθε η Θεία Χάρις του Αναστάντος να συμπαρασύρει και την Ανάσταση των χωριών, του νησιού, όλων μας των Καρπαθίων, του κόσμου όλου, του Δήμου, όπως και ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΗ ΑΥΤΟΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑ..
