γράφει ο Κώστας Θωκταρίδης
Το 1938 ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία Ewald Berninghaus στη Κολωνία της Γερμανίας, ένα σκάφος ποτάμιων και παράκτιων πλοών για λογαριασμό του Hermann Knütel που είχε την έδρα του στο Αμβούργο.
Το μότορσιπ επιτάχθηκε από το Γερμανικό Πολεμικό Ναυτικό στις 27 Νοεμβρίου 1939 και αρχικά χρησίμευσε για τη μεταφορά τορπιλών υπαγόμενο στον Ναύσταθμο του Κιέλου. Το ESTE ήταν ένα από τουλάχιστον είκοσι παρόμοια σκάφη που στάλθηκαν το 1942-1943, δια μέσω των μεγάλων ποταμών της Κεντρικής Ευρώπης, στη Μαύρη Θάλασσα για να ενισχύσουν τη δράση του γερμανικού στρατού στην περιοχή. Όταν ο σοβιετικός στρατός απώθησε τις γερμανικές δυνάμεις προς τα δυτικά, τα σκάφη αυτά έχασαν το ρόλο τους και πλέον κινδύνευαν αποφασίστηκε να προωθηθούν στο Αιγαίο μέσω των Στενών, προκειμένου να συνεισφέρουν στις συνεχιζόμενες γερμανικές επιχειρήσεις στον ελληνικό χώρο.
Το απόγευμα της 10ης Ιανουαρίου 1944 το ESTE μαζί με τα μότορσιπ SEERÄUBER και VERA αναχώρησαν από τη Λέρο για τη Ρόδο. Το ESTE ήταν κενό φορτίου, στο SEERÄUBER επέβαιναν ογδόντα στρατιώτες και το VERA μετέφερε πετρέλαιο. Ακολουθώντας μια δυτική ρότα για να αποφύγουν τυχόν συνάντηση με εχθρικά σκάφη κατέπλευσαν στα Λιβάδια της Τήλου για να διανυκτερεύσουν και να πλεύσουν το πρωί προς τη Ρόδο υπό την κάλυψη της γερμανικής αεροπορίας. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, μεταξύ 03.00’ και 04.00’ εισήλθαν στον κόλπο τρείς βρετανικές τορπιλάκατοι που άνοιξαν πυρ κατά των γερμανικών πλοίων. Πυρκαγιές ξέσπασαν στα ESTE και VERA που σύντομα βυθίστηκαν, ενώ ο πλοίαρχος του SEERÄUBER το προσάραξε για να αποφευχθεί η βύθιση του.
Το ναυάγιο του ESTE ανελκύστηκε το 1947 και εκποιήθηκε σε ιδιώτες που το μετονόμασαν ΤΗΛΟΣ, πιθανώς εμπνεόμενοι από το μέρος που βρισκόταν προηγουμένως βυθισμένο.
Το σκάφος επισκευάστηκε και ενεγράφη τον Δεκέμβριο του 1948 στο Νηολόγιο Ρόδου ως ΤΗΛΟΣ.
H απώλεια του ακτοπλοϊκού στόλου κατά τη διάρκεια του πολέμου, καθιστούσε την ενίσχυση του ακόμη και με αυτά τα επισκευασμένα ναυάγια μια κάποια λύση στο πρόβλημα επικοινωνίας ανάμεσα στα νησιά και την ενδοχώρα αλλά ακόμη και ανάμεσα σε ηπειρωτικές πόλεις. Έτσι πολλοί εφοπλιστές της προπολεμικής περιόδου, μη έχοντας την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν στράφηκαν στην ανέλκυση και επισκευή ναυαγίων, με αποτέλεσμα σύντομα να δημιουργηθεί μικρός στόλος από τέτοια σκάφη. Το ΤΗΛΟΣ ταξίδεψε για χρόνια υπό την ιδιοκτησία των αδελφών Αγγελάκη και του Δημ. Ζούλη & Σία.
Στις 12 Ιανουαρίου 1966, έμεινε ακυβέρνητο όταν συνάντησε σφοδρή κακοκαιρία κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού από την Ελευσίνα προς την Κέρκυρα, έμφορτο με 305 τόνους τσιμέντου. Τελικά προσάραξε στις εκβολές του Αλφειού ποταμού όπου εγκαταλείφθηκε από το πλήρωμα του. Ωστόσο το σκάφος ανελκύστηκε και το 1968 επανήλθε στην ενεργό δράση ως ΚΑΛΗ ΑΡΧΗ νηολογούμενο στον Πειραιά, ενώ κατόπιν περιήλθε στους Γ. Κεκάτο & Π. Κοντέλη.
Το 1989 το ΚΑΛΗ ΑΡΧΗ μεταφέρθηκε στο Νηολόγιο Βόλου.
Διεγράφη εσφαλμένα από τα ελληνικά νηολόγια τον Σεπτέμβριο του 1999 λόγω διάλυσης του.
Ωστόσο σε ξένες βάσεις δεδομένων αναφέρεται ότι το 2000 περιήλθε στην Mediterranean Island Inc. και μετονομάστηκε σε STARTING υπό την σημαία ευκαιρίας της Βολιβίας. Περί το 2003 κατασχέθηκε στον Μύρτο Κεφαλονιάς έμφορτο με τσιγάρα και κατόπιν εκποιήθηκε στον Γ. Κυπριώτη.
Μεταπωλήθηκε το 2004 και μετονομάστηκε NITALKO υψώνοντας σημαία Βόρειας Κορέας.
Στις 26 Φεβρουαρίου 2007 το μότορσιπ έπλεε από την Ρόδο προς την Κρήτη έμφορτο με φορτίο γρανίτη που είχε φορτώσει στην Τουρκία. Πλησίον της νήσου Σαρίας μετά από εμπλοκή κάβου στην προπέλα έμεινε ακυβέρνητο εν μέσω δυτικών θυελλωδών ανέμων. Το πλήρωμα που αποτελείτο από τρείς Τούρκους και δύο Ρώσους ναυτικούς εξέπεμψε σήμα κινδύνου και παραλήφθηκε με ασφάλεια από ελικόπτερο Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας.
Το ναυάγιο του NITALKO είναι σε εξαιρετική κατάσταση ακουμπά στο βυθό με δεξιά του πλευρά. Η πλώρη βρίσκεται σε βάθος -40 μέτρων και η πρύμνη φτάνει σχεδόν τα -20 μέτρα. Βρίσκεται δίπλα σε ένα βραχώδη ύφαλο στην βορειοδυτική πλευρά της νήσου Σαρίας στην Κάρπαθο. Τα αμπάρια του είναι γεμάτα γρανίτη με μορφή κυβόλιθου και πλακάκια.
Ευχαριστούμε την κα Αναστασία Καπλάνογλου, τον Γιώργο Πρωτόπαπα για την βοήθεια του με το σκάφος ΠΑΝΟΡΜΙΤΗΣ – ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ καθώς τον Βασίλη Νουάρο και τον Νικόλα Παραγίο.
Ιστορική και αρχειακή έρευνα : Άρης Μπιλάλης και Κώστας Θωκταρίδης. Για τον Κ.Ο.Π.Α.Π. Δήμου Καρπάθου, Οκτώβριος 2022.
31.10.2022
Καρπαθιακά Νέα
