Στις αρχές του 20ου αιώνα ένα τραγικό ναυτικό δυστύχημα συγκλόνισε την Αρκάσα της Καρπάθου. Στη μνήμη μας το φέρνει ο αείμνηστος δάσκαλος Ι. Καραιτιανός, που άκουσε την ιστορία από εκείνους που την έζησαν και θέλησε να τη γράψει στη «Μηνιαία έκδοση του Ομίλου Καρπαθίων Νέων», «ΤΟ ΔΕΛΤΙΟ ΜΑΣ», τον Φεβρουάριο του 1959.
Τότε το λιμάνι στο Φοινίκι ήταν θα λέγαμε ότι είναι σήμερα τα Πηγάδια, το κέντρο του νησιού. Από εκεί ξεκινούσαν τα καΐκια με τα πανάκια τους, που είχαν προορισμό, την Κρήτη, τη Ρόδο, τη Σμύρνη, τον Πειραιά και τους άλλους προορισμούς.
Ένα από τα καϊκια, που έκανε τακτικά δρομολόγια, ήταν και του καπετάν Γιάννη Συλιβέστρου. Μαζί του είχε και τον γιο του, τον Νικόλα, ένα 19χρονο παλικαράκι που ήταν τόσο μαθημένο με τη θάλασσα που θα το ζήλευαν ακόμη και τα ψάρια. Δεινός κολυμβητής κι άριστος ναυτικός ο Νικόλας κι όταν τύχαινε και τον ρωτούσαν γιατί δεν είχε περάσει στεφάνι, γιατί ακόμη δεν είχε παντρευτεί, εκείνος απαντούσε χαμογελώντας πως… «θα παντρευόταν τη θάλασσα»! Αχ, και να ξερε ο άμοιρος πια τύχη του έκρυβαν οι μοίρες.
Τον Μάρτη του 1900, παραμονή της Σταυροπροσκυνήσεως, το καΐκι του καπετάν Γιάννη αναχώρησε φορτωμένο με εμπορεύματα και 70 επιβάτες για τον Πειραιά. Ο Νικόλας όπως κάθε φορά ήταν ναύτης και φρόντιζε κάθε λεπτομέρεια στην κουβέρτα και τα πανιά του σκάφους.
Μετά την Αστυπάλαια κι ενώ είχε πια νυχτώσει, ο καιρός χάλασε. Το ξαφνικό άγριο μπουρίνι έκανε το καΐκι να μοιάζει καρυδότσουφλο σε παιδικά χεράκια. Πάλευε ο καπετάν Γιάννης να το κρατήσει και μαζί του έδινε μάχη κι γιος του, που κρατούσε την αντένα. Και τότε συνέβη το ανείπωτο κακό.
Μια δυνατή ριπή του ανέμου, έμοιαζε με βαρύ χέρι, πέταξε στα κατα-μαύρα σκοτεινά νερά τον Νικόλα. Οι επιβάτες σταυροκοπιόντουσαν και ο καπετάν Γιάννης ήταν έτοιμος να βουτήξει στη θάλασσα όμως τον κράτησαν με βία πάνω στο καΐκι. Τον νεαρό Νικόλα τον κατάπιε μια για πάντα η θάλασσα.
Οι στιγμές που ακολούθησαν έμειναν χαραγμένες ακόμη και στα πρόσωπα των επιβάτων. Μάλιστα όπως αναφέρει ο δάσκαλος Καραϊτιανός, ο Μηνάς Αντιμισιάρης είδε την Αγία Ειρήνη να του λέει «μη φοβάσαι Μηνά, όλοι θα σωθείτε»!
Πράγματι, σαν από θαύμα τη κοσμοχαλασιά σα να την έκοψε μαχαίρι, τόσο απότομα γύρισε η καλωσύνη και η νηνεμία. Σα να έγινε το κακό για να πάρει μαζί του τον άτυχο Νικόλα.
Πέρασε ο αιώνας, κι ήρθε ο επόμενος και τον πλάκωσε, όμως τον 19χρονο Νικόλα Σιλιβέστρο, γιο του καπετάν Γιάννη, δε τον αφήσαμε στη χώρα της λήθης. Κι αυτό χάρις στον δάσκαλο Καραϊτιανό, που έμαθε την ιστορία και μας την άφησε κληρονομιά. Έτσι σήμερα έχουμε την τύχη, σα κλείνουμε τα μάτια μας, να ταξιδεύουμε με οδηγό τα προγονικά μας. Να σαλπάρουμε με μικρά καΐκια από το Φοινίκι κι αισθήσεις μας να σφιχταγκαλιάζουν τα βράχια του Αιγαίου.
Ο Ιωάννης Καραϊτιανός γεννήθηκε στις Πυλές Καρπάθου το 1887. Μετά το σχολείο στο νησί, τελείωσε το Ιεροδιδασκαλείο της Σάμου και εργάστηκε δάσκαλος στη Σμύρνη, το Μεσοχώρι, τις Πυλές και την Κάσο. Για την πατριωτική δράση του κατά την περίοδο του δημοψηφίσματος 1919 και μετά την καταγγελία συμφώνου Βενιζέλου-Τιτόνι ήταν σε στενή παρακολούθηση από τους Ιταλούς, φυλακίσθηκε και βασανίστηκε. Το 1936 εξορίσθηκε από τους Ιταλούς στον Πειραιά. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Κάσο δίδασκε τον Εθνικό Ύμνο και για αυτό το λόγο οι Ιταλοί έκλεισαν τη σχολή. Μετά τη συνταξιοδότηση του χρημάτισε Πρόεδρος στην Κοινότητα των Πυλών. (Από το βιβλίο Καρπαθιακόν-Κασιακόν Λεξικό, του Ιωάννου Βασιλάκη, 1974 Αθήνα)
Μανώλης Δημελλάς
Καρπαθιακά Νέα
