Αθήνα, 29/3/2024
Αξιότιμοι προσκεκλημένοι, αγαπητοί φίλοι και συμπατριώτες,
το νησί μας, η προσφιλής μας Κάσος, δεν υπήρξε, η αλήθεια, στο μήκος των χιλιετιών της Ελληνικής ιστορίας το Κέντρο των ποικίλων δράσεων του Ελληνικού έθνους. Παρά ταύτα αν και τόπος μικρός και άγονος, που νομοτελειακά θα μπορούσε να βρίσκεται διαχρονικά στο περιθώριο της ιστορίας, έχει να καταθέσει στην κιβωτό των ιερών και οσίων του λαού μας δυό λαμπρά κεφάλαια, που την κατατάσσουν αυτοδίκαια μεταξύ των πρωτοπόρων του Ελληνισμού όλων των εποχών. Του Ελληνισμού, που αναγνωρισμένα και αδιαμφισβήτητα έλαμψε για αιώνες στο παγκόσμιο στερέωμα και φώτισε την οικουμένη.
Το πρώτο κεφάλαιο είναι η εμπορική της ναυτιλία, που έφτασε στην κορύφωση της στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αι. και συνεχίζει να κατέχει μέχρι σήμερα μιαν από τις κορυφαίες θέσεις στην κρατούσα ακλόνητα στα χέρια της τα παγκόσμια σκήπτρα Ελληνική εμπορική ναυτιλία.
Το δεύτερο εξίσου σημαντικό κεφάλαιο είναι η διάθεση με απόλυτη ανιδιοτέλεια ολόκληρου του Κασιώτικου εμπορικού στόλου, ο οποίος εν μία νύκτα μετατράπηκε το 1821 σε πολεμικό για τις ανάγκες του Αγώνα της Ελληνικής Παλιγγενεσίας. Ήταν μια ομόθυμη απόφαση των προπατόρων μας, που για να παρθεί χρειαζόταν πριν απ’ όλα μια παλλόμενη για Ελευθερία καρδιά και ταυτόχρονα μια αστείρευτη αγάπη για τους σκλάβους αδελφούς μας, που υπέφεραν για αιώνες τα πάνδεινα στα χέρια των βάρβαρων Ασιατών κατακτητών της πατρίδας μας.
Και φυσικά αυτό δεν έγινε χωρίς συνέπειες. Κορύφωση της προσφοράς των Κασιωτών στον αγώνα για την Ελευθερία της μάνας πατρίδας υπήρξε αναμφίβολα το Κασιακό Ολοκαύτωμα, που με σύγχρονους όρους θα πρέπει να προσδιορίζεται ως Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΚΑΣΙΩΤΩΝ, που διαπράχθηκε με απερίγραπτη βαρβαρότητα από τους Οθωμανούς Τούρκους και τους λοιπούς υποτακτικούς τους! Παρά την παντελή καταστροφή όλων ανεξαίρετα των οικισμών της Κάσου, την ολοσχερή διάλυση του στόλου της, τον εξανδραποδισμό του μεγαλύτερου μέρος των ναυτικών της και την προώθηση στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής εκατοντάδων αθώων γυναικοπαίδων, οι διωγμένοι από τον τόπο τους Κασιώτες συνέχισαν μέχρι το τέλος της Επανάστασης να υπηρετούν στο Ελληνικό πολεμικό ναυτικό λαμβάνοντας στο τέλος ως «ανάξια ανταμοιβή» των κόπων και των θυσιών τους, την παραμονή της ιδιαίτερης πατρίδας τους, της Κάσου, στη βάση των ιδρυτικών συνθηκών του Ελληνικού κράτους, για ένα ακόμη σχεδόν αιώνα στα χέρια των τυράννων!
Εν τούτοις και μ’ όλα τα δεινά που τους βρήκαν, οι κατατρεγμένοι Κασιώτες ανασυγκρότησαν μετά ταύτα το εμπορικό ναυτικό τους καταλαμβάνοντας και πάλι μιαν από τις πρώτες θέσεις στο χώρο των Ελλήνων εφοπλιστών, πραγματοποιώντας για το μέγεθος τους ένα σπουδαίο οικονομικό θαύμα. Γι΄αυτό ακριβώς το οικονομικό θαύμα αποφασίσαμε, με στη στήριξη των συνεργατών και των χορηγών μας να διοργανώσουμε τη σημερινή ημερίδα με τη συμμετοχή εξεχόντων εισηγητών, ώστε να φέρουμε στο φως άγνωστες πτυχές της σπουδαίας αυτής εποποιίας και της συμβολής της Κάσου στην οικοδόμηση της Νέας Ελλάδας.
Στην Κάσο της εποχής εκείνης και όχι μόνο άκμαζαν ταρσανάδες με καραβομαραγκούς, που ναυπηγούσαν σκάφη όχι μόνο για τους ντόπιους αλλά και για πλοιοκτήτες των γύρω περιοχών.
Την τέχνη αυτή του καραβομαραγκού θέλουμε να αναβιώσουμε στο νησί. Μια τέχνη, που τις τελευταίες δεκαετίες βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία. Πορεία, που ακολουθεί την κατά καιρούς επιδότηση του σπασίματος των ξύλινων σκαφών από τις Εθνικές και Ευρωπαϊκές αρχές.
Κόντρα λοιπόν σ’ αυτήν την συγκυρία ερχόμαστε εμείς και με την ευκαιρία της τιμής που αποδίδουμε στην επέτειο των 200 χρόνων από το Ολοκαύτωμα μας —αν θέλετε και σαν μια αντιπαροχή προς αυτούς, που τα δύσκολα εκείνα χρόνια διαφύλαξαν και διέδωσαν την τέχνη του καραβομαραγκού— να ιδρύσουμε μια τέτοια περίφημη σχολή και στο νησί μας.
Οι χώροι υπάρχουν, η θέληση υπάρχει, η τεχνογνωσία υπάρχει, αρκεί η πολιτική βούληση της πολιτείας για να γίνει ένα όνειρο ετών της Δημοτικής αρχής και του ομιλούντα, πραγματικότητα. Το οφείλουμε στους απερχόμενους συμπατριώτες μας και πολύ περισσότερο στους νέους μας και στις επερχόμενες γενιές. Το οφείλουμε στο νησί μας.
Κλείνω το σύντομο αυτό χαιρετισμό μου με τη δημόσια διατύπωση των ευχαριστιών του Δήμου Ηρωικής Νήσου Κάσου προς το ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ που μας φιλοξενεί, προς τα Μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής των Επετειακών Εκδηλώσεων των αφιερωμένων στα 200 χρόνια από το Ολοκαύτωμα της Κάσου, προς τους χορηγούς της Ημερίδας και προς τους σεβαστούς εισηγητές που λαμπρύνουν με τη συμμετοχή τους την σημερινή εκδήλωση.
Ευχαριστούμε όμως από καρδιάς και όλους εσάς για τη σημερινή βαρύνουσα παρουσία σας στο επίσημο άνοιγμα του κύκλου των τιμητικών εκδηλώσεων, που είναι αφιερωμένες στη 200η Επέτειο του Ολοκαυτώματος της Κάσου.
Μιχάλης Εμμ. Ερωτόκριτος
Δήμαρχος Ηρωικής Νήσου Κάσου
