του Μανώλη Δημελλά
Την εγγραφή της Τέχνης της Ξερολιθιάς στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας ενέκρινε μετ’ επαίνων η Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) στη 13η ετήσια συνεδρίασή της (Port Louis, Μαυρίκιος, 26 Νοεμβρίου – 1 Δεκεμβρίου 2018), ύστερα από τον κοινό φάκελο υποψηφιότητας που υπέβαλε η Ελλάδα (Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς) μαζί με άλλες επτά χώρες (Γαλλία, Ελβετία, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Κύπρος, Σλοβενία).
Η Τέχνη της Ξερολιθιάς είναι το έκτο στοιχείο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που εγγράφει η χώρα μας στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (UNESCO, 2003).
Είναι κρίμα για την Κάρπαθο, γιατί αν και έχει σπουδαιότατο παρελθόν στους μαστόρους πέτρας, μέχρι σήμερα δε φρόντισε, μέσα από ερευνητικές αλλά και επιμορφωτικές δράσεις, αφενός μεν να καταγράψει το υλικό που σήμερα υπάρχει, αφετέρου δε να κρατήσει τη τέχνη από τους παλιούς μαστόρους. Τους δεινούς Καρπάθιους τεχνίτες που με τη τέχνη και το μεράκι τους άφησαν μοναδικά έργα σε πολλές χώρες του πλανήτη.
Το καρπάθικο σπίτι, οι ανεμόμυλοι, οι στάβλοι στα ξωμέτοχα, ακόμη και οι αμέτρητες ξερολιθιές, στηρίγματα και φράχτες των αναβαθμίδων, είναι ολοζώντανα σπαράγματα του μοναδικού πολιτισμού της Καρπάθου.
Θα έπρεπε λοιπόν για όλα αυτά να υπάρχει μέριμνα και στήριξη, από τους επίσημους φορείς. Ο Δήμος με τον Πολιτιστικό του Οργανισμό, η Περιφέρεια με τα αντίστοιχα όργανα της. Το ερώτημα βέβαια, πριν πάμε στα πιο ψηλά γραφεία, είναι το τι έχουν κάνει τα ζωντανά κύτταρα του νησιού, οι πολιτιστικοί φορείς, για αυτό το θέμα. Δυστυχώς όλα φαίνεται να μαραζώνουν και να πεθαίνουν κι όταν αποφασίσουμε να ασχοληθούμε τότε δεν θα υπάρχει κάτι που να μας θυμίζει το παρελθόν.
