Του Μανώλη Δημελλά
Κρήτη 1930, οι Καρπάθιοι πάνε κι έρχονται, γυρνούν ολάκερο τον κόσμο, ψάχνουν για μεροκάματο και κρατούν σφιχτά στα χέρια τους μια τέχνη που δε χωρατεύει! Είναι μάστορες, τι λέω, πρωτομάστορες, χτιστάδες πέτρας από κείνους που όσοι γνωρίζουν τους πληρώνουν γερά μεροκάματα για να κάμουν τα έργα τους.
Κάθε τόσο βρίσκουμε και μια νέα ιστορία που έρχεται να επιβεβαιώσει τη μαεστρία των Καρπάθιων. Ετούτη τη φορά αφορμή είναι μια παλιά κρήνη που όπως γράφει ο Γεώργιος Χουστουλάκης, στο cretanmagazine.gr, πρόκειται σύντομα να επισκευαστεί.
Η κρήνη της Κουτσουνάρας βρίσκεται σε μια βαθιά ρεματιά, και είναι τόσο παλιά, όσο και η Γαλιά, γιατί υπήρχε στο σημείο αυτό ακόμα και από τουρκοκρατίας! Τότε βέβαια ήταν με μία μόνο γούρνα με το όνομα «Γριά Κουτσουνάρα»!
Η κρήνη στα χρόνια που είχε μία γούρνα, είχε και ένα πέτρινο κουτσουνάρι, το οποίο είχε σκαλίσει ο γέρο Δράκος Μαραγκάκης, που έμενε λίγο πιο κάτω στα Δρακακιανά.
Η κατασκευή της Κουτσουνάρας, όπως γράφει ο συντάκτης του άρθρου, ήταν μια ενέργεια των Γαλιανών, που δήλωνε και εκείνη την τότε προοδευτικότητα του χωριού.
Για να μην κουράζονται λοιπόν οι γυναίκες να κουβαλούν από τη Κουτσουνάρα με τα σταμνιά το νερό στο σπίτι τους, αποφάσισαν οι άνδρες του τότε συμβουλίου με πρόεδρο τον Μανώλη Δαμιανάκη (Δαμιανομανώλη), να φτιάξουν τα δημοτικά πλυντήρια στην Κουτσουνάρα, να προσθέσουν δηλαδή πολλές γούρνες, για να πηγαίνουν οι γυναίκες εκεί να πλένουν τα ρούχα τους!
Το έργο το είχε αναλάβει κι αυτό ο Χρόνης ο Καλής από την Κάρπαθο, και σαν έργο ήταν το μοναδικό στο είδος του στη Μεσαρά!
Ήταν μοναδικός ο Καλής στις δύσκολες κατασκευές όπως γέφυρες φουγάρα κλπ, Κάποια γούρνα μάλιστα στη Κουτσουνάρα, έγραφε και ημερομηνία κατασκευής, και πρέπει να ήταν τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1930 έως 1935.
Ο ξακουστός μάστορας από την Κάρπαθο, (Σκαρπαθιώτη), ο Χρόνης ο Καλής, είχε βρεθεί στην περιοχή για να φτιάξει κι άλλες κρήνες όπου υπήρχαν πηγές νερού.
Σαν ήρθε στη Γαλιά έφτιαξε πρώτα μια κρηνοδεξαμενή στις 20 Δεκεμβρίου του 1928 ανατολικά του Μονοχώρου, την λεγόμενη Μπιστολόβρυση. Πήρε αυτό το όνομα γιατί αρχικά αντί για βρύση είχε ένα σωλήνι σαν πιστολάκι!
Το 1931 επίσης έφτιαξε άλλη μια κρηνοδεξαμενή στα Καπελωνιανά που αποθήκευε και εκείνη το νερό. Είχαν δηλαδή και οι δυο τον λεγόμενο χαζινέ, δηλαδή αποθήκη νερού.
Η περιοχή Καπελωνιανά λέγεται ότι πήρε το όνομα από ένα Τούρκο, τον Καπελώνη, που έμενε εκεί. Και οι δυο κρηνοδεξαμενές είχαν χαμηλά από μια χάλκινη βρύση για να γεμίζουν οι γούρνες τους νερό, και ψηλά δυο κουτσουνάρια πέτρινα για την υπερχείλιση, να τρέχει δηλαδή το νερό να γεμίζουν οι γούρνες. Όμως από αυτά τα πέτρινα κουτσουνάρια έπιναν και οι άνθρωποι νερό.
Διαβάστε όλο το άρθρο:
https://www.cretanmagazine.gr/epiteloys-ftiachnetai-i-gria-koytsoyn/
