Γράφει ο καθηγητής Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης
Καρπαθιακές Προσωπογραφίες – Εμμανουήλ Γ. Κασσώτης
Ένας από τους σημαντικότερους Καρπάθιους συγγραφείς, ο οποίος διαμένει στις ΗΠΑ, αλλά επισκέπτεται κάθε καλοκαίρι τον γενέθλιο τόπο του, είναι αναμφίβολα ο Εμμανουήλ Γ. Κασσώτης. Συνέγραψε μέχρι σήμερα δώδεκα πρωτότυπα βιβλία ιστορικού και κοινωνικο-λαογραφικού περιεχομένου και περίπου 2.000 άρθρα και μελετήματα με ποικίλα Καρπαθιακά και Δωδεκανησιακά θέματα (τρεις ανακοινώσεις του αναφέρονται στη Σύμη), που δημοσιεύτηκαν σε επιστημονικά περιοδικά, Πρακτικά Συνεδρίων, Ομογενειακές, Δωδεκανησιακές και Καρπαθιακές εφημερίδες.
Το ογκωδέστατο και πολύπλευρο έργο του Μανώλη Γ. Κασσώτη δεν είναι φυσικά δυνατό να παρουσιαστεί ολοκληρωμένο και αξιολογημένο στο κείμενο αυτό, γιατί θα απαιτούσε πολυσέλιδες αναφορές. Θα περιοριστώ, λοιπόν, όπως είναι αυτονόητο, σε μια σκιαγραφία του και επιγραμματική παρουσίαση, επιφυλασσόμενος να ασχοληθώ συστηματικά και αναλυτικά προσεχώς σε ειδική μελέτη μου σε περιοδικό επιστημονικό σύγγραμμα.
Ο Μανώλης Γ. Κασσώτης, υιός εμπόρου από την εύανδρη Σύμη, γεννήθηκε στα Πηγάδια Καρπάθου το 1936. Εκεί έζησε τα χρόνια της παιδικής και εφηβικής του ηλικίας, τα οποία είχαν τις δικές τους δυσκολίες. Και τούτο γιατί η Κάρπαθος ήταν υπό Ιταλογερμανική κατοχή και Αγγλική κυριαρχία.
Τα εγκύκλια μαθήματα παρακολούθησε στο Δημοτικό Σχολείο Πηγαδίων και στη συνέχεια στο Γυμνάσιο Καρπάθου. Φοίτησε στο Μαθηματικό Τμήμα της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και κατόπιν σε αντίστοιχη σχολή στις ΗΠΑ. Με υποτροφία του Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, αναδείχθηκε αριστούχος διπλωματούχος μαθηματικός. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές και έλαβε μάστερ και διδακτορικό δίπλωμα στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά από το φημισμένο Courant Institute of Mathematical Sciences και εργάστηκε για μια διετία ως βοηθός του επιφανούς καθηγητή James Stuker στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
Μετά την αποπεράτωση των σπουδών του εργάστηκε στην εταιρεία Western Union, αρχικά ως αναλυτής επικοινωνιακών συστημάτων και αργότερα ως διευθυντής του τμήματος υπολογιστών. Στο Ramapo College of New Jersey (RCNJ) δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής.
Στο διάστημα της επιστημονικής και επαγγελματικής του σταδιοδρομίας συνέγραψε περισσότερες από 250 τεχνικές και επιστημονικές μελέτες. Συνταξιοδοτήθηκε το 2005.
Ο Μανώλης Γ. Κασσώτης, από τα χρόνια της παιδικής του ηλικίας στην Κάρπαθο, έδειξε το ενδιαφέρον του για τα κοινά της γενέθλιας γης. Έτσι το 1947 έγινε μέλος της ομάδας Ναυτοπροσκόπων της Καρπάθου και έφτασε μέχρι τους βαθμούς του Υπαρχηγού και του Ακέλα Λυκοπούλων. Την ίδια περίοδο αγωνίστηκε με ιδιαίτερη επιτυχία στην ποδοσφαιρική ομάδα του ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ Πηγαδίων. Ως φοιτητής στην Αθήνα, έγινε μέλος του Συλλόγου Καρπαθίων Νέων και του Συλλόγου Δωδεκανησίων Φοιτητών.
Ο Μανώλης Γ. Κασσώτης μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1959. Εκεί έλαβε ενεργό μέρος (και συνεχίζει αδιάκοπα) στα Καρπαθιακά και Δωδεκανησιακά Σωματεία. Από τότε αναπτύσσει πολυεπίπεδη δράση στα Συλλογικά δρώμενα των Καρπαθίων και Δωδεκανησίων. Μάλιστα το 1968, μαζί με άλλους εμπνευσμένους συμπατριώτες μας, συνετέλεσε στην ίδρυση της Ομοσπονδίας Καρπαθιακών Σωματείων Αμερικής, όπου έχει πολυετή γόνιμη συμμετοχή, με αποτέλεσμα να εκλεγεί και Ύπατος Πρόεδρος. Στο διάστημα της Προεδρίας του οργανώθηκε το Α΄ Παγκαρπαθιακό Συνέδριο Αμερικής, ενώ, με πρωτοβουλίες του, καθιερώθηκε «Η Παγκαρπαθιακή Εορτή των Υποτροφιών». Είναι επίσης μέλος του Παγκαρπαθιακού Ιδρύματος, από το οποίο προέκυψε το 1993 το «Παγκαρπαθιακό Σπίτι». Στην ίδρυση του τελευταίου ο Κασσώτης κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες και πέτυχε να γίνει η μεγάλη δωρεά των 50.000 δολλαρίων για την οργάνωσή του από τους Νίκο και Ολυμπία Κούρου.
Ο Κασσώτης πρωτοστάτησε επίσης στην επανίδρυση της «Δωδεκανησιακής Ομοσπονδίας», ενώ σημαντική είναι η συμβολή του στην οργάνωση επετειακών εκδηλώσεων (στη Νέα Υόρκη), όπως είναι η Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Αμερικής και Συντάκτης (μαζί με τον αείμνηστο Δωδεκανήσιο Μανώλη Αθανασιάδη) του ένθετου περιοδικού για τα Δωδεκάνησα, το οποίο εκδιδόταν από την ιστορική εφημερίδα «Εθνικός Κήρυξ» Νέας Υόρκης. Ήταν ακόμη (για 15 χρόνια) ο αρχισυντάκτης του περιοδικού KARPATHOS, στο οποίο δημοσίευε ιστορικο-λαογραφικά θέματα και ειδήσεις από τις Καρπαθιακές παροικίες της Αμερικής και του Καναδά.
Πρέπει εδώ να σημειώσω ότι ο Μανώλης Γ. Κασσώτης (μαζί με τον αείμνηστο ρέκτη γιατρό Ηλία Ευ. Χωρατατζή), ήταν οι εμπνευστές της έκδοσης του εξαιρετικά σημαντικού Λευκώματος (με επιστημονικά άρθρα και μελετήματα Καρπαθίων) της Καρπαθιακής Ομοσπονδίας, που φέρει τον τίτλο «Karpathian Heritage», αλλά και ο επιμελητής του Λευκώματος του Συλλόγου Πηγαδιωτών Αμερικής «Ο Ποσειδών». Τα δυο αυτά Λευκώματα τιμήθηκαν με Βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών.
Η πολυσχιδής δραστηριότητα του καθηγητή Μανώλη Γ. Κασσώτη συνεχίζεται με ιδιαίτερο ζήλο και Καρπαθιακό μεράκι στη Διασπορά. Άλλωστε για τη σπουδαία προσφορά του τιμήθηκε από Ομογενειακούς Συλλόγους, την Καρπαθιακή Ομοσπονδία, το Ινστιτούτο Δωδεκανησιακών Μελετών Αμερικής, από άλλους Ομογενειακούς φορείς, τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου (Ρόδος), τον Δήμο Ρόδου, τον Δήμο Greece της Νέας Υόρκης και πρόσφατα (το καλοακαίρι του 2019) στην Κάρπαθο, από το Ινστιτούτο Λαϊκού Πολιτισμού Καρπάθου του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, με Δίπλωμα Περγαμηνής.
Θα κλείσω το αφιέρωμα αυτό στον σπουδαίο Καρπάθιο επιστήμονα της Διασποράς Μανώλη Γ. Κασσώτη, με απλή παράθεση των τίτλων των βιβλίων του για ενημέρωση των αναγνωστών.
ΑΥΤΟΤΕΛΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ
- Η Μάχη της Τήλου. Έκδοση της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου, 1995.
- Η Παναγία η Λαρνιώτισσα. Άπελλα Νότα, 2001.
- Πικρός ο Πόλεμος, Γλυκειά η Ζωή. Άπελλα Νότα, 2002.
- Amara la Guerra, Dolce la Vita. Άπελλα Νότα, (μετάφραση), 2003.
- Ιωάννα Αλεξιάδη: Μια Καρπαθιά στα Ξένα, Άπελλα Νότα, 2004.
- Μελαγχολική Άνοιξη. Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου, 2005.
- Η Κάρπαθος στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Κέντρο Καρπαθιακών Ερευνών Ρόδου, 2007.
- Η Βαγγελίστρα της Καρπάθου και τα ξωκκλήσια της περιοχής. Άπελλα Νότα, 2008
- Καρπαθιακή Παρουσία στην Αμερική (1872-2012). Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου, 2012.
- Δωδεκανησιακή Παρουσία στην Αμερική (1524-2003). Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου, 2012.
- Τα Ντοκουμέντα μιλούν για την Κάρπαθο στα χρόνια του πολέμου (με τη συνεργασία του Χάρη Κουτελάκη). Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου, 2017.
- Αναπολώντας τα παλιά Πηγάδια με τα μάτια ενός παιδιού. Καρπαθιακή Λέσχη, 2018.
Ο Μανώλης Κασσώτης είναι άξιος κάθε επαίνου και κάθε τιμής. Ελπίζω και εύχομαι να βρει μιμητές Καρπαθίους και από άλλες χώρες του κόσμου.
ΜΗΝΑΣ ΑΛ. ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ