Σε ανάρτηση του ο Αντιδήμαρχος Δήμου Καρπάθου, κ. Μανώλης Παραγυιός, αναφέρει για το εξαιρετικά κρίσιμο θέμα των χρηματοδοτήσεων και την εξέλιξη των έργων στο νησί:
Ως αρμόδιος Αντιδήμαρχος Χρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων κι Αναπτυξιακής Στρατηγικής του Δήμου μας θέλω δημοσίως να εκφράσω την αγωνία μου για ένα φαινόμενο το οποίο διαπιστώνω ότι είναι “ενδημικό” της Καρπάθου.
Πριν αναφερθώ σε αυτό θα κάνω μια εισαγωγή που θεωρώ πως είναι χρήσιμη για τους αναγνώστες .
Ένας Δήμος έχει προϋπολογισμό ο οποίος ως προς τα έσοδα είναι συναρτώμενος με τρεις παραμέτρους :
α) τα έσοδα που εισπράττει από τους Δημότες και τις επιχειρήσεις .
β) τους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους που εισπράττει από το κράτος
γ) της χρηματοδοτήσεις που απορροφά από διάφορες πηγές χρηματοδότησης .
Τόσο τα έσοδα που εισπράττονται , όσο και οι τακτικοί πόροι που κατανέμονται από το κράτος σε ένα Δήμο, σαν άθροισμα, είναι συγκεκριμένα κάθε χρόνο .
Δεν ξεπερνούν δε για τον δικό μας Δήμο τα 3 με 3.5 εκατομμύρια, ετησίως, και τα περισσότερα από αυτά διοχετεύονται για τα λειτουργικά έξοδα του φορέα ( περί τα 2 εκατομμύρια) και ανταποδοτικές υπηρεσίες προς τους πολίτες .
Ένα μικρό μέρος αυτών , μένουν για να πραγματοποιηθούν μικρά σε προϋπολογισμό έργα, μελέτες , προμήθειες και κοινωνικές εκδηλώσεις- παροχές .
Σε αντίθεση με τον περιορισμό που υπάρχει στα έσοδα των δύο πρώτων κατηγοριών οι χρηματοδοτήσεις που μπορεί να απορροφήσει ένας Δήμος από τις διάφορες πηγές ( Υπουργεία , προγράμματα χρηματοδότησης με πόρους που προέρχονται από την Ελλάδα ή την Ευρώπη , Περιφέρεια ) δεν έχουν “ταβάνι” .
Απαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, για να απορροφήσεις κονδύλια τέτοιου είδους είναι να έχεις την κατάλληλη προετοιμασία και ετοιμότητα .
Το πρώτο και κύριο είναι η εκπόνηση μελετών , χωρίς μελέτες δεν μπορείς να απορροφήσεις πλέον ούτε ένα ευρώ για κανένα έργο !
Η εκπόνηση λοιπόν μελετών από ένα Δήμο , είναι το πρώτο γρανάζι που πρεπει να κινηθεί στον μηχανισμό απορρόφησης κονδυλίων .
Το δεύτερο και εξίσου σημαντικό είναι να έχεις συνεργάτες οι οποίοι μπορούν να σε καθοδηγήσουν για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν οι μελέτες αυτές να βρουν την αντίστοιχη χρηματοδότηση και να απορροφηθούν κονδύλια που κατόπιν θα συμβασιοποιηθούν σε έργα . Είναι οι λεγόμενοι Αναπτυξιακοί Σύμβουλοι ή Σύμβουλοι ωρίμανσης έργων .
Αυτοί δεν παίρνουν χρήματα χωρίς λόγο , αλλά για να σε καθοδηγούν για κάθε πρόγραμμα που “ανοίγει” και να σου προσφέρουν το “know how ” ώστε να διεκδικήσεις χρηματοδοτήσεις .
Η πρόσβαση ενός Δήμου, σε πολιτικό επίπεδο , είναι επίσης πολλή σημαντική παράμετρος αλλά δεν μπορεί επουδενί να υποκαταστήσει την έλλειψη αυτών που προανέφερα.
Χωρίς την δική σου προετοιμασία και ετοιμότητα, δυστυχώς , δεν μπορεί να σε βοηθήσει κανείς !
Επιστρέφω λοιπόν στον κομβικό ρόλο των χρηματοδοτήσεων δίνοντας μία τάξη μεγέθους ώστε να γίνει κατανοητός από όλους και να “ξορκίσω” παράλληλα ένα κακό δαιμόνιο που έχει δημιουργηθεί από ορισμένους κύκλους .
Αναφέρομαι στο έργο της τηλεμετρίας που παραδίδεται εντός μηνών, από την ανάδοχο εταιρεία , ολοκληρωμένο στον Δήμο Καρπάθου και ειχε κόστος περίπου 3 εκατομμύρια .
Για το έργο αυτό είχε βγει δημόσια πρόσκληση από το Υπουργείο Εσωτερικών και ο Δήμος μας έπρεπε εντός ορισμένων μηνών να καταθέσει την απαραίτητη μελέτη και το τεχνικό δελτίο ώστε να έχει τη δυνατότητα χρηματοδότησης .
Ο δικός μας Δήμος , τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο (2018 ) , δεν είχε κάποια μελέτη έτοιμη με την οποία θα μπορούσε να καταθέσει αίτηση χρηματοδότησης σε κάποιον άξονα του προγράμματος . Έτσι σε ένα μικρό χρονικό διάστημα,μπόρεσε και εκπόνησε την μελέτη για το έργο της τηλεμετρίας και αιτήθηκε την χρηματοδότηση του .
Το έργο αυτό είναι 100% χρηματοδοτούμενο , δεν κόστισε ούτε ένα ευρώ για τον Δήμο και είναι ένα έργο που βλέπουμε στην πράξη ότι εξυπηρετεί και τους Προέδρους των Κοινοτήτων αλλά και φυσικά το τμήμα ύδρευσης .
Τα οφέλη του είναι πολλαπλά αλλά δεν αποτελούν αντικείμενο της παρούσας ανάρτησης.
Το κόστος του εξοπλισμού που τοποθετήθηκε ανά Κοινότητα είναι άνω των 200.000 ενώ στις μεγάλες Κοινότητες ξεπερνά τα 400.000 ευρώ .
Είναι εμφανές λοιπόν , ότι σε ενα οικονομικό υπόβαθρο στο οποίο το ποσό που αναλογεί για έργα ανά Κοινότητα ( από ιδίους πόρους ) είναι κατά μέσο όρο γύρω στα 80.000 ευρώ τον χρόνο ένα χρηματοδοτούμενο έργο της τάξης αυτής , προσφέρει με μιάς όσα μπορεί να προσφέρει ο Δήμος με ιδίους πόρους σε 3-4 χρόνια αθροιστικά .
Με τα παραπάνω δεδομένα θα πρέπει να κατανοήσουμε όλοι , να γίνει κοινός τόπος και κοινός στόχος ότι η απορρόφηση χρηματοδοτήσεων είναι το βασικότερο σκέλος για την ανάπτυξη του τόπου .
Κάθε εκατομμύριο το οποίο ο Δήμος μας ενώ έχει τη δυνατότητα να διεκδικήσει , δεν το πράττει θα διοχετευτεί σε έναν άλλο Δήμο της χώρας .
Σε ένα τόσο ανταγωνιστικό περιβάλλον, στο οποίο ότι δεν απορροφήσεις εσύ θα το απορροφήσει ο άλλος πρέπει τα βήματα να είναι γοργά .
Παλινδρομήσεις και αναβολές δεν χωρούν γιατί το τραίνο περνά και δεν επιστρέφει .
Η όποια καθυστέρηση ή παλινδρόμηση μπορεί να προκαλέσει απώλειες εκατομμυρίων ευρώ που κανείς δεν γνωρίζει αν θα δοθεί η ευκαιρία στο μέλλον να τις αναπληρώσεις .
Ας μιλήσουμε ακόμη πιο συγκεκριμένα : ο νέος Λιμένας των Πηγαδίων βρισκόταν προ διετίας στην διαδικασία ωρίμανσης του .
Εκκρεμούσε η έγκριση της μελέτης από την ΕΣΑΛ, από όπου πηγαινοερχόταν 7 χρόνια , και η εξασφάλιση της χρηματοδότησης του . Σε περίπτωση παλινδρόμησης και απόρριψης της μελέτης που βρισκόταν στο τελικό στάδιο ωρίμανσης της θα έπρεπε να ξεκινήσουν όλες οι διαδικασίες εξ αρχής .
Υποχρεωτικά κάθε συζήτηση για πιθανή χρηματοδότηση ενός τέτοιου έργου θα μεταφερόταν αρκετά χρόνια πίσω .
Στα χρόνια αυτά , θα είχαν απορροφηθεί από άλλους φορείς τα κονδύλια από το ΕΣΠΑ 2021 – 2027 χωρίς το νησί μας να έχει απορροφήσει έστω κι ένα ευρώ για λιμενικά έργα.
Από την άλλη , αν υπήρχε μια επίσπευση της διαδικασίας με την ολοκλήρωση των απαραίτητων εγκρίσεων θα μπορούσε άμεσα να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ η χρηματοδότηση ύψους 9 εκατομμυρίων ευρώ .
Εκεί ο έχον την ευθύνη , καλείται να αποφασίσει αν θα αφήσει το τραίνο να περάσει και θα περιμένει μήπως υπάρξει επόμενο !
Για κάθε λογικά σκεπτόμενο άνθρωπο , η εξασφάλιση του ποσού αυτού θα έπρεπε να είναι εκ των ουκ άνευ .
Έργα τόσων εκατομμυρίων δεν έχεις την δυνατότητα να τα πραγματοποιείς στον τόπο σου κάθε μέρα .
Η κατασκευή του νέου λιμένα δημιουργεί μία παραλιακή οδό απαλλαγμένη από κάθε είδους οχήματα .
Είναι μια χρυσή ευκαιρία , να μπορέσεις να την μετατρέψεις σε μία παραλιακή οδό ευρωπαϊκής πόλης που θα πεζοδρομηθεί και θα αποτελεί ένα χώρο αναψυχής που τόσο έχει ανάγκη η πόλη των Πηγαδίων .
Τα βήματα λοιπόν και στην περίπτωση αυτή έπρεπε να είναι γοργά και γοργά μπορούν να είναι αν τα διεκπεραιώσεις μόνος σου .
Το αν θα ξοδέψεις 37.000 ευρώ από ίδιους πόρους , με διαδικασία απευθείας ανάθεσης όχι απλά είναι το σωστό αλλά είναι και επιβεβλημένο όταν γνωρίζεις ότι μόνο έτσι θα έχεις τη δυνατότητα να διεκδικήσεις 2.200.000 ευρώ για την ανάπλαση της παραλιακής .
Η λύση του να περιμένεις άλλους φορείς ( π.χ. το Λιμενικό Ταμείο ) να εκπονήσει μία μελετη , με άγνωστο το χρονοδιάγραμμα της εκπόνησης της , με σκοπό όταν ολοκληρωθεί να έχεις τη δυνατότητα να διεκδικήσεις 600.000 ευρώ που απλά θα θωρακίσουν την παραλιακή, όπως επίσης καταλαβαίνει κάθε λογικός άνθρωπος, είναι μια λάθος επιλογή .
Με γοργά βήματα λοιπόν , εκπονήσαμε την μελέτη για την ριζική ανάπλαση της παραλιακής , διεκδικήσαμε με κάθε τρόπο και εξασφαλίσαμε 2.200.000 για την υλοποίηση του έργου .
Φτάνω τώρα στο ενδημικό φαινόμενο της Καρπάθου, δηλαδή την αμφισβήτηση για κάθε τι που πάει να ξεκινήσει .
Φαινόμενο που κορυφώνεται με δημοσιεύσεις που θεωρούν όλα αυτά ΛΑΘΟΣ !
Λάθος το ότι απορρόφησες σαν Δήμος 3 εκατομμύρια για την τηλεμετρία .
Γιατί άραγε ;
Επειδή δεν είχες ετοιμότητα ( κοινώς δεν είχες κάποια μελέτη έτοιμη ) να απορροφήσεις χρήματα για κάποιο άλλο έργο που ίσως είχε προτεραιότητα , το “σωστό” θα ήταν να απεμπολήσεις ΚΑΙ τα χρήματα για την τηλεμετρία .
Λάθος να απορροφήσεις 9 εκατομμύρια για την κατασκευή του νέου λιμένα και λάθος στο λάθος , να απορροφήσεις αλλά 2 εκατομμύρια για την ανάπλαση της παραλιακής !
Ποιό είναι το “σωστό” ;
Να παραμείνεις για δεκαετίες με το ίδιο λιμάνι , το οποίο δεν καλύπτει στοιχειωδώς τις ανάγκες σου .
Λάθος το ότι έτρεξες , εκπόνησες μελέτη ριζικής ανάπλασης της παραλιακής και εξασφάλισες αμέσως χρηματοδότηση για να την υλοποιήσεις .
Ποιό είναι το “σωστό” ;
Να παραμείνει η παραλιακή στην ίδια κατάσταση για μια δεκαετία τουλάχιστον !
Επιστρέφω στην προσωπική μου αγωνία , στην οποία αρχικά αναφέρθηκα .
Γνωρίζω ότι η κοινωνία μας είναι μια ιδιαίτερη κοινωνία όπου πολλές φορές τοπικιστικές κι εγωιστικές αντιλήψεις δημιουργούν στρεβλώσεις σε πολλά θέματα .
Ανέκαθεν υπήρχαν διαφορετικές προσεγγίσεις για συγκεκριμένα θέματα , όμως αυτές δεν αποτελούσαν ανασταλτικό παράγοντα στην υλοποίηση δράσεων .
Γνωρίζω ότι υπάρχει μια τάση αμφισβήτησης προς κάθε αρχή και εξουσία , η οποία δικαιολογείται εν μέρει από την αμφισβήτηση που κυριαρχεί γενικότερα στην χώρα μας .
Γνωρίζω ότι υπάρχει μια μερίδα ατόμων που δεν θα είναι ποτέ ευχαριστημένη , ακόμη κι αν κατεδαφίσεις κι ανοικοδομήσεις εκ νέου τα πάντα.
Όμως θα πρέπει, άμεσα, να υπάρξει ένα μέτρο σε όλα αυτά !
Αν αυτό το μέτρο δεν οριοθετηθεί σαν κοινωνία κινδυνεύουμε να στιγματιστούμε ως μία κοινωνία με την οποία δεν αξίζει κανείς να ασχοληθεί .
Είτε αυτός βρίσκεται εντός, είτε εκτός των τειχών .
Ο τόπος μας , η αγαπημένη μας Κάρπαθος , δεν κινδυνεύει από ένα “λάθος” έργο τηλεμετρίας , από ένα “λάθος” λιμάνι , από μία “λάθος” ανάπλαση .
Κινδυνεύει από το λάθος σήμα το οποίο εκπέμπουμε σαν τόπος και μπορεί να μας οδηγήσει στην απαξίωση .
Κινδυνεύει από την αμφισβήτηση προσώπων , δράσεων και έργων που δεν επιδέχονται καμίας αμφισβήτησης .
Κινδυνεύει, τελικά, από το αν νοοτροπίες και συμπεριφορές που είναι επιβλαβείς για τον τόπο κι η άγνοια διαδικασιών και καταστάσεων, επικρατήσουν ή απομονωθούν από την κοινωνία μας .
17.12.2022
