Γράφει ο Ανδρέας Ηλία Μακρής
Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες και μάλιστα, μακράς χρονικής διάρκειας χειμώνα-καλοκαίρι στις ανεπτυγμένες χώρες του Βορρά: Δανίας, Σουηδίας, Νορβηγίας και αργότερα της Φινλανδίας. με το υψηλότερο διαχρονικά βιοτικό επίπεδο της Ευρώπης ώθησε τους λαούς των χωρών αυτών -ήδη από τις αρχές του 1950- να ταξιδεύουν οδικά στο νότο με Pullman (τουριστικά λεωφορεία) και τραίνα, να γνωρίσoυν άλλους πολιτισμούς, να απολαύσουν και τον καυτερό Μεσογειακό ήλιο.
Πιθανολογώ -να χαριτολογήσουμε λίγο- αφορμή ζητούσαν και οι κατάξανθες νεαρές καλλονές της Σκανδιναβίας να αποκτήσει η κατάλευκη επιδερμίδα τους -έστω και προσωρινά- το πολυπόθητο μελαχρινό χρώμα. Γιατί όχι, να συμφιλιωθούν και με τους θερμόαιμους Μεσογειακούς «τύπους» της Ρόδου, τα πασίγνωστα… «καμάκια». Αργότερα και με τους… «σβούρους» της Κρήτης.
Οι πρώτες περιοχές που επέλεξαν για διακοπές ήταν οι βόρειες Ισπανικές ακτές της Benidorm στην Καταλονία, η Γαλλική Ριβιέρα, στην Ιταλία η παραθαλάσσια ακτή του Ρίμινι στην Αδριατική και η περιοχή απείρου κάλους με τις λίμνες της Garda στην Αόστα της Βόρειοδυτικής Ιταλίας. Προηγούμενα διέσχιζαν όμως, ένα μελαγχολικό τοπίο συσσωρευμένων ερειπίων στη Δυτική Γερμανία απομεινάρια του 2ου Παγκόσμιου πολέμου που όμως, τους χαλούσε κάπως τη διάθεση για διακοπές, όπως μου εκμυστηρεύθηκαν αργότερα συνεργάτες μου(1).
Οι πρώτοι λοιπόν διοργανωτές μαζικού τουρισμού στην Ευρώπη -πιθανότατα και παγκοσμίως- υπήρξαν δύο προικισμένοι Δανοί. Ο ένας μάλιστα, o Εilif Krogager προτεστάντης Παπάς του «Τjaereborg», ενός μικρού χωριού στην ηπειρωτική δυτική Δανία. Προκειμένου να ψυχαγωγήσει τους ενορίτες του με χαμηλό κόστος διακοπών ίδρυσε Τουριστικό Οργανισμό, με τίτλο TJAEREBORG REISER, ομώνυμο του χωριού του! Δεύτερος, ο Simon Spies ένας πανέξυπνος ξεναγός Εβραϊκής καταγωγής, ο οποίος ίδρυσε τον ομώνυμο Τουριστικό Οργανισμό SPIES REISER αυτός, εκκεντρικός χαρακτήρας με μεγαλειώδη γενειάδα που άφησαν εποχή οι σκόπιμες παραξενιές του(2).
Στη δεκαετία του 1960 η πρωτοπόρος Γαλλική Αεροναυπηγική βιομηχανία «Dassault» λάνσαρε πρώτη τα περίφημα αεριωθούμενα (Jet) αεροπλάνα «Caravel» και οι αεροπορικές κρουαζιέρες απογειώθηκαν διεθνώς σε πρωτόγνωρες διαστάσεις. Η Δανέζική αεροπορική Εταιρεία «STERLING» του Πάστορα, του «Παπά» προχώρησε πρώτη στην απόκτηση των υπερσύγχρονων γαλλικών αεροσκαφών.
Αργότερα, στη δεκαετία του 1970 ακολούθησε ο δεύτερος μεγάλος Δανός Tour Operator Simon Spies εκμεταλλευόμενος την είσοδο στους αιθέρες, της δεύτερης γενιάς των jet αεροπλάνων 707 της Boeing. Βρήκε στην αγορά, την ευκαιρία του Αιώνα και αγόρασε τα πρώτης γενιάς αεροπλάνα 700 της Boeing με τα ανταλλακτικά τους, σχεδόν τζάμπα και εδραίωσε ισχυρή παρουσία στη Σκανδιναβική αγορά με την ιδιόκτητη Αεροπορική Εταιρεία «CONNAIR».
Ταυτόχρονα και η Σκανδιναβική κρατική Αεροπορική Εταιρεία S.A.S ίδρυσε τον μεγάλο Τουριστικό Οργανισμό VING RESOR στις τέσσερις χώρες του Βορρά, με Jet αεροσκάφη της θυγατρικής της Εταιρείας «SCANAIR».
Ακολούθησε η Νορβηγική ιδιωτική Αεροπορική Εταιρεία «BRAATHENS SAFE» η οποία είχε το μονοπώλιο των εσωτερικών αερογραμμών της Νορβηγίας και αυτή, με υπερσύγχρονο αεροπορικό στόλο, ιδρύοντας τους Τουριστικούς Οργανισμούς ΑTLAS RESOR στη Σουηδία και SAGA TΟURS στη Νορβηγία.
Πρόσθετοι Tour Operators κατέκλισαν την πολλά υποσχόμενη τουριστική αγορά της Σκανδιναβίας. Μεγάλοι, μεσαίοι και μικρομεσαίοι Spanish και Greek specialists άρχισαν να διαφημίζουν Μαγιόρκα, Μινόρκα, Costa del Sol, Gran Canaria, Lazarotte της Ισπανίας και την Ελλάδα με πρώτο προορισμό, το σμαραγδένιο νησί της Ρόδου, αποκληθείσα και δεύτερη πατρίδα των Σκανδιναβών! Ακολούθησε η Κρήτη, Κως και τελευταία με καθυστέρηση… είκοσι χρόνων και η δική μας Κάρπαθος(3).
Ας επιχειρήσουμε τώρα μια ιστορική αναδρομή στην πληθώρα των τουριστικών Οργανισμών στις χώρες του Βορρά (Nordic countries) στις δεκαετίες 1960 μέχρι σήμερα, γνωστού όντως ότι ελάχιστοι πλέον δραστηριοποιούνται στην αγορά, εξ αιτίας του εξοντωτικού ανταγωνισμού που έχει διαμορφώσει η παγκόσμια πραγματικότητα, σε όλους τους κλάδους της οικονομίας:
ΔΑΝΙΑ
Tjaereborg, Spies(4), Irma Pass(5), Globus, D.F.R Reiser(6), Skibby(7), Bangs, Raffels, Falke, Eurofly, Ecco, Bravo.
ΣΟΥΗΔΙΑ
Ving(8), Atlas(9), Tjaereborg, Spies, Gorsun, Heb Resor, Trivsel(10), Scantour(11), Scandinavian Touring, Periklis Resor, Fritids Resor, Apollo, Corona, Tourist Centralen, Reisebolaget.
NΟΡΒΗΓΙΑ:
Saga Tours(12), Ving(13), Tjaereborg, Μetro, Eurofly, Falk Tours, Gulliver(14), Lilleput.
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ
Spear Tours, Finmatkat, Auriκomatkat, Ving, Spies, Tjaereborg(15), Matkapiste(16), Ideal Tours.
_________________________________________________________
1.- Oι άνθρωποι είχαν εκατό χρόνια να ζήσουν εμπόλεμες καταστάσεις και ανθρώπινη δυστυχία, σε αντίθεση με όλο τον κόσμο, σε όλο τον πλανήτη γη.
2.- Λ.χ., στα θέατρα πρώτη σειρά έκλεινε όλες τις θέσεις και κρατούσε μία, για τον εαυτόν του και μία για το πανάκριβο μπαστούνι του!… Στα prive πάρτι που διοργάνωνε ως
διάσημος bachelor, συνήθως προκαλούσε σοκ η ημίγυμνη εμφάνισή του!… Ελέγετο, ότι ήταν σκόπιμη καθημερινή τροφή στα Μedia, για την προβολή της ομώνυμης Εταιρείας του.
3.-To 1987 με ενέργειες του υπογράφοντα, ιδιοκτήτης του PANORAMA TRAVELS προσγειώθηκaν στην Κάρπαθο τα πρώτα CHARTER αεροπλάνα τουριστών στην ιστορία του νησιού μας από τον ταξιδιωτικό οργανισμό SAGA TOURS Νορβηγίας. Το 1988 ακολούθησαν τα CHARTER αεροπλάνα του ATLAS RESOR Σουηδίας.
4 – 16.- Υπήρξαν συνεργάτες μου στην Κάρπαθο, είτε στη Ρόδο.