γράφει ο Μανώλης Δημελλάς
Καθόλου τυχαία τα παλιά χρόνια στην Κάρπαθο, όπως γράφει ο λαογράφος Γεώργιος Μέγας, το πρωινό της πρωτοχρονιάς έκανε το γνωστό “ποδαρικό” μέσα στο σπίτι έναν άσπρο σκύλο, όπως έλεγαν: «για το καλό» και αφού τριγύριζε σε όλα τα δωμάτια τον φίλευαν με ένα γερό κομμάτι μπακλαβά!
Ο ακούραστος Καρπάθιος λαογράφος, Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης, μας λέει ότι αυτό το έκαναν «για να σκυλιάσει» το σπίτι και να θεριέψουν οι άνθρωποί του.
Η χαρά του σκύλου θα έφερνε γούρι και τύχη στο σπιτικό για όλο το χρόνο. Ίσως γιατί ανέκαθεν ο άνθρωπος έβλεπε στα άδολα μάτια του σκύλου την άδολη αγάπη, την ειλικρίνεια και την αθωότητα, που ο ίδιος δεν μπορεί να πιάσει, παρά μονάχα να τη φανταστεί.
Αξέχαστα παραμένουν μερικά από τα σπουδαία λαγωνικά της Καρπάθου, τα σκυλιά που έμειναν στην ιστορία του νησιού για την εξυπνάδα και τα χούγια τους, από την άλλη, δυστυχώς για το είδος μας, συχνά ξεχωρίζουμε χυδαίες και φασιστικές συμπεριφορά των ανθρώπων προς αυτά.
Ένας από τους χαρισματικούς σκύλους ήταν ο “σκύλος του Μανιού”, όπως τον περιγράφει το 1938, σε ένα ευθυμογράφημα ο Αλέξης Γρίβας, στην εφημ. “φωνή της Καρπάθου”. Από αυτό το τετράποδο έμεινε και μια λαϊκη ρήση, “εσύ τρέχεις παντού σα το σκύ(λ)ο του Μανιού”.
Τη ακριβώς συνέβαινε, αυτό το σκυλί αντίθετα με εκείνα που μόλις νιώσουν απότομους ήχους και ντουφεκιές παίρνουν δρόμο και κρύβονται, όταν άκουγε τους ξερούς ήχους από καραμπίνες και όταν μύριζε το μπαρούτι τότε ξεσηκωνόταν, έτρεχε και έψαχνε να βρει που γίνεται το…γλέντι!
Γιατί είχε μάθει ότι ο ήχος των όπλων μέσα στο χωριό συνήθως οδηγούσε σε ένα σπίτι με μπόλικο φαγητό, έτσι το σκυλί δεν θα έχανε τους μεζέδες και η κοιλιά του θα γέμιζε για μέρες.
Μια άλλη, ξεχωριστή περίπτωση, από εκείνες που δείχνουν προς τη σταθερή αποτυχία του ανθρώπινου είδους, ήταν το κυνηγόσκυλο ενός Μενετιάτη που δεν χρειαζόταν το αφεντικό του για να κυνηγήσει.
Αυτό το λαγωνικό ολομόναχο σεργιανούσε στα βουνά, μύριζε το θήραμα στον αέρα και κάθε τόσο έφερνε και ένα πεσκέσι, γύριζε στο σπίτι με ένα λαγουδάκι στο στόμα!
Κάποια από τις πολλές φορές ο ιδιοκτήτης έστειλε το λαγό στην πρωτεύουσα, εκεί στα Πηγάδια είχε σίγουρο ότι θα μπορούσε να πουληθεί κι έτσι θα έβγαινε ένα μεροκάματο.
Ήταν χειμώνας στα 1925, οι Ιταλοί φασίστες ήταν ήδη πάνω στο νησί και με κάθε τρόπο πάλευαν να το κερδίσουν, μόλις δυο χρόνια πριν είχαν ζητήσει την καταγραφή κάθε σκύλου και την βαριά φορολογία των ιδιοκτητών τους. Κάποιοι κοκορόφτεροι στρατιώτες αγόρασαν τον λαγό και αφού τον έφαγαν φρόντισαν να αναζητήσουν και να κατα-δικάσουν το σκυλί! Τότε βέβαια οι άνθρωποι κυνηγούσαν για να φάνε και να ζήσουν σήμερα κυνηγούν και δολοφονούν ζώα για να ταϊσουν μοναχά το υπερεγώ τους.
Αφού δεν επιτρεπόταν το κυνήγι έβγαλαν φιρμάνι ότι το ζώο πρέπει να τουφεκιστεί και ο ιδιοκτήτης να περάσει από δίκη! Εκτός από το πρόστιμο, ο ιδιοκτήτης κινδύνευε με φυλάκιση αφού τον είχε αδήλωτο, συντηρούσε δηλαδή παράνομα έναν κυνηγητικό σκύλο!
Βοηθός κτηνοτρόφου, συνεργάτης κυνηγού, φύλακας αλλά και συντροφιά ελπίδας του μοναχικού ανθρώπου.
Γνωρίζει κάθε ρόλο και ανταποκρίνεται με απόλυτη ακρίβεια και στις πιο παράλογες ανθρώπινες απαιτήσεις, απαντά σε κάθε ερέθισμα δίχως λόγια και ανάλογα με τον τρόπο που διδάχτηκε από τον ιδιοκτήτη του γίνεται καλός, σνόμπ, δύστροπος ή κακομαθημένος.
Ο σκύλος μπορεί να φορά διαφορετικό σώμα, να είναι τριχωτός, τετράποδος και να έχει και ουρά! Όμως, όπως όλα τα ζώα, έχει ίσα δικαιώματα και παραμένει ένας αθεράπευτα ρομαντικός και αδιόρθωτος φίλος του χειρότερου θηλαστικού, του ανθρώπου.
25.6.2025
Καρπαθιακά Νέα
