Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΗΛΙΑ ΜΑΚΡΗ
Βρισκόμαστε στο 1949. Η μεταπολεμική καθημερινότητα στα Πηγάδια δέχεται ραγδαίες μεταλλάξεις. Παρατηρούνται πολλές μεταδημοτεύσεις συμπατριωτών μας από τα γύρω χωριά, για μόνιμη πλέον μετεγκατάσταση στην πρωτεύουσα. Παράλληλα προστίθενται δεκάδες Έλληνες υπάλληλοι και χωροφύλακες να στελεχώσουν τις νεότευκτες δημόσιες υπηρεσίες του Ελληνικού κράτους.
Όπου να ‘ναι πλησιάζει το καλοκαιράκι, οι ημέρες θα αρχίσουν να παραμεγαλώνουν, ο καιρός να ζεσταίνεται, ο καύσωνας θα ταλαιπωρεί (σαν καλή ώρα σήμερα)! Τα θαλασσινά μπάνια του λαού δεν θα αργήσουν. Η πάλαι ποτέ δημοφιλής μικρή αμμουδερή παραλία στο «Σιντριβάνι» θα καταληφθεί ολοκληρωτικά από τα πιτσιρίκια και τον μαθητόκοσμο της εποχής, με τους περιοίκους να χάνουν πάλι την καλοκαιρινή τους ραστώνη, τον απογευματινό τους ύπνο. Δεν θα βρουν πια μια στάλα ησυχία μέχρι να έρθει ο Σεπτέμβρης. Οι παιδικές φωνές, τα χάχανα και το γουστέζικο και αξέχαστο εκείνο:
«Ένα βεζιρόλι! Δύο, τρία…, δέκα!»
και μπλουμ δροσολουσμένοι στη θάλασσα όλοι, θα σχίζουν τον αέρα.
Οι μεγαλύτεροι θα διαγωνίζονται σε μακροβούτια με βατήρες τους δύο τεράστιους τσιμεντόκυβους ποντισμένοι επίτηδες στη θάλασσα από τον Ανδρέα Γ. Χιωτάκη (παππούς του γράφοντα) κάτω ακριβώς από το παραλιακό του σπίτι να ξεθυμαίνουν πάνω, οι θυμοί και τα καπρίτσια της θάλασσας. Ειδικά όταν φύσαγε «γραιγολεβάντε» ανεμικό ή «τραμουντάνα» που σάρωναν τα Πηγάδια μέχρι μέσα, έως την κατασκευή του λιμενοβραχίονα. Μετά, ηλιοθεραπεία στον τσιμεντένιο δρόμο μπρούμυτα ξαπλωμένα αγόρια και κορίτσια πλάι το ένα στο άλλο, σαν τις «πορτογαλικές σαρδέλες».
Για τα θαλασσινά μπάνια για τις μεγαλύτερες ηλικίες, στο Δημαρχείο υπάρχει η πρόθεση χωροθέτησης άλλης κοντινής αμμουδιάς. Ο δήμαρχος Καρπάθου Ηλίας Γ. Μακρής (1948-1951) επιλέγει να διαχωρίσει σε δύο τομείς τις πλησιέστερες αμμουδιές στον «Άμμο» και στην «Άφωτη». Χώρια όμως οι γυναίκες από τους άνδρες, ακόμη και τα παντρεμένα ζευγάρια! Τελικά με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου οριοθετούνται και με βούλα, τα όρια των λουόμενων. Μπροστά στον «΄Αμμο» οι γυναίκες. Πιο πέρα μακρύτερα στην «Άφφωτη», οι άνδρες με διαχωριστικό όριο τον ενδιάμεσο στάβλο του Πέρου Εμμ. Μακρή (η σημερινή Ταβέρνα «Sea Side»).
Δόθηκε παραγγελία στον μαραγκό Αντώνη Αναστασιάδη να φτιάξει δύο μεγάλες πινακίδες από ασπρόξυλα και ο ζωγράφος και τμηματάρχης του Επαρχείου Παράσχος Ηλ. Χριστοδούλου ανέλαβε να καλλιτεχνήσει με μαύρα κεφαλαία γράμματα τις πινακίδες που αναρτήθηκαν στους πετρόχτιστους τοίχους ιδιοκτησίας Μανώλη Ι. Μανωλακάκη και Ανδρέα Γ. Χιωτάκη αντίστοιχα, που έγραφαν:
«ΑΥΣΤΗΡΩΣ ΛΟΥΤΡΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ», η μία. «ΛΟΥΤΡΑ ΑΝΔΡΩΝ», η άλλη.
Για κάμποσα χρόνια οι λουόμενοι άνδρες συμμορφώθηκαν με τις απαγορευτικές υποδείξεις, αρκούμενοι στην οριοθετημένη ζώνη της Άφωτης. Ευτύχημα ότι το γειτονικό «Ταμπακιό» είχε κλείσει και πια δεν ενοχλούσε η έντονη αποφορά του δερματοεκδορείου. Η ενοχλητική μυρωδιά επεξεργασίας δερμάτων στην ακροθαλασσιά που συχνά-πυκνά έβλεπες τα σκυλόψαρα, τους «δροσίτες» να κόβουν βόλτες σιμά-σιμά στο γιαλό να αρπάξουν κάποια υπό επεξεργασία ξεχασμένη προβιά.
Οι άνδρες με άσπρα λινά σώβρακα κομμένα και ραμμένα από τα χέρια των συζύγων -θυμάστε εκείνα που έφθαναν μα τω Θεώ! στα γόνατα- έπεφταν μπλοζόν στη θάλασσα. Κάποιοι μάλιστα μαγκιόροι κολυμβητές με γρήγορες απλωτές χεριών κουπιά και σαν Turbo Pro προπέλες τα πόδια, κολυμπούσαν μέχρι το νησάκι της «Άφωτης». Εκεί, ελλείψει «trampolino»(1) ανταγωνίζονταν σε ακροβατικές βουτιές και μακροβούτια. Στον γυρισμό, κάποια «καμάκια» σε ξηρά(2) και θάλασσα συνδίαζαν το τερπνόν μετά του ωφελίμου με joker κάποιο ξεμοναχιασμένο χταποδάκι!
Αντίθετα κάποιοι τεμπέλχανάδες, τι άλλο θα έκαναν από το να χαζεύουν τα φουσάτα, τις εκ μετεγγραφής νιόφερτες Πηγαδιώτισσες αστείας όμως εμφάνισης με τις ανοιχτόχρωμες νυχτερινές πουκαμίσες να πέφτουν στo άγνωστο εντελώς υγρό στοιχείο, αφού δεν είχαν βρέξει προηγούμενα, ούτε τις πτέρνες τους στη θάλασσα. Πρώτη έγνοια να μαζέψουν γρήγορα-γρήγορα τον περίγυρο της απλωμένης στην επιφάνεια της θάλασσας πουκαμίσας, πριν αρχίσουν να τσαλαβουτούν σαν βατράχια! Το γκροτέσκο θέαμα μεταξύ γέλιου και γελοίου, παρέπεμπε σε ομάδα… αλεξιπτωτιστών που κατά λάθος έπεσε στη θάλασσα και πάσχιζαν τώρα απεγνωσμένα να απαλλαγούν από τα… αλεξίπτωτα τους.
Σε αντίθεση, οι καθαρόαιμες Πηγαδιώτισσες ντυμένες στα ευρωπαϊκά ολόσωμα μαγιό με αβυσσαλέο όμως ντεκολτέ ήταν χάρμα οματιών λουόμενων ανδρών, οι οποίοι είχαν τόσο μαγευτεί από την εμφάνιση τους που δεν είχαν μάτια για τίποτα άλλο. Αεράτες, σίγουρες για τον εαυτόν τους κολυμπούσαν ανοικτά σαν θηλαστικά δελφίνια που παίζουν με τον εαυτό τους.
‘Όμως, κάτι κινείται στην κοινωνία προς το προοδευτικότερο. Η πολυάριθμη παρουσία νεοδιορισμένων δημοσιοϋπαλλήλων, αξιωματικών και ανδρών της Χωροφυλακής από όλα τα μέρη της Ελλάδος τονώνει την ανάγκη αλλαγής στον τρόπο σκέψης, κοινωνικής συμπεριφοράς, εκσυγχρονισμού στην ψυχαγωγία. Με δυο λόγια, εκπολιτιστικά η επίδραση τους στην τοπική κοινωνία ήταν καταιγιστική. Τα γυναικεία Σωματεία «Λύκειο Ελληνίδων Καρπάθου» συναγωνίζεται τις κυρίες της Οργάνωσης της «Φιλοφτώχου Αδελφότητος της Ιεράς Μητροπόλεως Καρπάθου» σε δράσεις. Διοργανώνονται χοροεσπερίδες για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Νέοι και νέες χορεύουν τώρα έξαλλους εξ Εσπερίας «αγκαλιαστούς» χορούς. Στροβιλίζονται μετά μανίας στο βιενέζικο βαλς, στο Fox αngle, το Charleston. Κάποιοι όμως ρομαντικοί επιμένουν στο Αργεντίνικο τανγκό. Η καρπάθικη «σούστα» πάντως και ο «πάνω χορός» αρχίζουν και γίνονται ντεμοντέ.
Ο εκμοντερνισμός πέρασε και από τον «Άμμο». Τέρμα η υποκριτική σεμνοτυφία από εξελιγμένες Πηγαδιώτισσες, οι οποίες άρχισαν τώρα να λανσάρουν τα μοδάτα «deux pieces» μαγιό, φέρνοντας τα πάνω-κάτω στην εξέλιξη των ηθών. Αλλά που είσαι ακόμη, με μπόλικο… ύφασμα πριν καταλήξουμε σε οικονομικότερες λύσεις. Ας πούμε στο τόσο δα, μικρούτσικο «μπικίνι».
Με τέτοια πια φόρα έπεσαν τα διαχωριστικά σύνορα λουόμενων. Πήγαν περίπατο οι συ μορφωτικές υποδείξεις. Πέστε καλύτερα, απαγορεύσεις. Ο Δήμος σήκωσε «ψηλά τα χέρια». Οι πινακίδες αχρείαστες πια πήγαν στον… «αγύριστο». Μικτά τα μπάνια του λαού. Οι άνδρες με μικροσκοπικά μαγιό τα οποία μόλις καλύπτουν τα επίμαχα σημεία του σώματος έμαθαν να κολυμπάνε σφαίρα εξοικειωμένοι στο crowl (3) σύγχρονο τρόπο κολύμβησης με εκπαιδευτή, τον πρώτο διδάξαντα φίλο μου Νίκο Γιάννη Ιωαννίδη αρχηγό Ναυτοπροσκόπων Καρπάθου. Άλλοι πάλι ανταγωνίζονται στο σπριντ, στο τριπλούν κατά μήκος της αμμουδιάς, ενώ άλλοι εξασκούνται στο θεαματικό σπορ της αντισφαίρισης με ρακέτες στην τόση απλοχωριά της πλαζ.
Περνάνε τα χρόνια, όταν κάποιες νεαρές κυρίες με πλούσιο μπούστο σαν «Ολλανδέζικες» αγελάδες υιοθετούν το προκλητικό «μπικίνι», μεγέθους… γραμματοσήμου! Ε, πολύ αργότερα, το καλοκαίρι του 1987 με την άφιξη και των χρυσόξανθων νταρντανοκορίτσαρων εκ Σκανδιναβίας, οι super μοντέρνες Καρπαθιές (ιδιαίτερα εξ Αθηνών) αποτόλμησαν το «μονοκίνι», μια υποψία φύλλου συκής.
Και είπαν τότε κάποιοι βιαστικοί προνοώντας προφανώς την επερχόμενη «αδαμιαία» περιβολή.
-Έ, ρε, τι θα δουν τα μάτια μας ακόμη. Έχει γούστο με την ελευθεριότητα των σχέσεων και των ηθών των δύο φύλων, σίγουρα προ των θυρών είναι το κοστούμι της πρωτόπλαστης Εύας!…
Βέβαια ο γράφων -της πλάκας θα έλεγα συντηρητικός- διατύπωσε ζωηρές επιφυλάξεις:
-Μα είναι δυνατόν;
Αυτό προϋποθέτει το αγαλματώδες και εύσαρκο του σώματος να συνυπάρχει με καλλίγραμμες αναλογίες.
Η απάντηση φίλου δερματολόγου-αφροδισιολόγου:
-Δεν βαριέσαι Αντρέα. Οι αισθητικές επεμβάσεις σήμερα κάνουν θραύση. Οι πλαστικές εγχειρήσεις τις όποιες σωματικές ατέλειες, πλεονάζουσες ή αντίστροφα, βραχυπρόθεσμα
έστω, τις βελτιώνουν να μην ‘πω τις εξαφανίζουν.
Ακολούθησε για κάποια στιγμή αμήχανη σιωπή εκ μέρους μου, και τότε ανταπάντησα αφοπλιστικά:
-Ά, εδώ μου τα χαλάσατε! Δηλαδή, με αγαλματένια κορμοστασιά, πανέμορφες, σαγηνευτικές, απελευθερωμένες από ενδυματολογικές προτιμήσεις θα καταφεύγουν πέρα στο «Βρόντη», ανεπίσημο παράδεισο γυμνιστών και άγνωστες μεταξύ αγνώστων, θα συναγελάζονται χωρίς κόμπλεξ με τα αλλοεθνή στίφη των γυμνιστών.
Τότε, τελευταία ευκαιρία να βελτιώσουν τα αγγλικά, με ύστατη εργαλειοθήκη το… «Long hair dictionary» (για όσους πιάνουν το υπονοούμενο).
-Ωχ, Μανούλα μου!… Πρόσθεσε έκπληκτο, το άλαλο μέχρι τότε τρίτο μέλος της συντροφιάς.
______________________
1.- Τραμπολίνο = Τεχνικός βατήρας με αναβαθμίδες ποντισμένος στην θάλασσα για ακροβατικές καταδύσεις, όπως απολαμβάνουν οι τυχεροί λουόμενοι στη ροδίτικη αμμουδιά της «Έλλης».
2.- Καμάκι = Play Boy στα ροδίτικα. Ο καρδιοκατακτητής Σκανδιναβέζας τουρίστριας του ΄70.
3.- Crowl = Σύγχρονος τρόπος γρήγορης πρόωσης με το πρόσωπο μισοβυθισμένο στο νερό και τα πόδια σε συνεχή παλινδρομική κίνηση.
Απόσπασμα το βιβλίο μου: «ΕΝΘΥΜΗΜΑΤΑ – ΠΗΓΑΔΙΩΤΙΚΑ & ΞΕΝΟΧΩΡΙΑΝΑ»