γράφει και επιμελείται ο Κώστας Τσαλαχούρης
Εντός ενενήντα ημερών από την υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης, από την Ελλάδα, έπρεπε να αποσυρθούν όλα τα ξένα στρατεύματα που βρίσκονταν στα Δωδεκάνησα και να παραδοθεί η Διοίκηση σε Ελληνική Στρατιωτική Διοίκηση. Το ανέφερε σαφώς και το άρθρο 14 της Συνθήκης, αριθμ. 3: «Αι διατυπώσεις και οι τεχνικοί όροι της μεταβιβάσεως των νήσων εις την Ελλάδα, θέλουσι ξαθορισθή διά συμφωνίας, μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ελλάδος, και διακανονισμοί θέλουσιν επέλθη ίνα η αποχώρησις των ξένων στρατευμάτων τερματισθή, το βραδύτερον, ενενήκοντα ημέρας μετά την έναρξιν της ισχύος της παρούσης συνθήκης».
Στις 10 Φεβρουαρίου 1947 λαμβάνει χώραν στο Παρίσι η τελετή της υπογραφής της Συνθήκης με την Ιταλία, και από της στιγμής εκείνης αρχίζουν να τρέχουν όλες οι προθεσμίες, όπως αποφασίστηκαν από τη Συνδιάσκεψη των Παρισίων στις 21 Σεπτεμβρίου 1946.
Η επίσημη τελετή της παραδόσεως έγινε στη Ρόδο στις 31 Μαρτίου 1947, δηλαδή σε 49 μέρες από την ημέρα της υπογραφής, αλλά ο τελευταίος Άγγλος στρατιώτης εγκατέλειψε το δωδεκανησιακό έδαφος στις 6 Μαΐου 1947, ύστερα από 86 μέρες.
Λίγο πριν την υπογραφή της συνθήκης στο Παρίσι η ελληνική αντιπροσωπεία κατέθεσε Δήλωση στην οποία ανέφερε ότι «το κείμενον της Συνθήκης Ειρήνης μετά της Ιταλίας, το καταρτισθέν υπό του Συμβουλίου των υπουργών των Εξωτερικών, εκτός της δικαίας και φυσικής λύσεως του Δωδεκανησιακού ζητήματος, δεν ανταποκρίνεται εις τας δεδικαιολογημένας προσδοκίας της Ελλάδος η οποία υπέστη πρώτη, την απρόκλητον επίθεσιν. Παρά ταύτα η ελληνική Κυβέρνησις εν τη επιθυμία της όπως δια της αποκαταστάσεως ομαλών σχέσεων μετά της Ιταλίας, συμβάλη εις την γενικήν ειρήνευσιν του κόσμου, ήχθη εις την απόφασιν όπως συνυπογράψη το κείμενον της Συνθήκης…».
Λίγες μέρες πριν την υπογραφή της Συνθήκης Eιρήνης η ελληνική Kυβέρνηση συνόδευσε την υπογραφή της με την παρατήρηση (observation) με την οποία ανέφερε ότι «ο εν τη πρώτη παραγράφω του άρθρου 14 περιλαμβανόμενος όρος “γειτνιάζουσαι νησίδες” “ilots adjacents”, γίνεται δεκτός υπό της ελληνικής Kυβερνήσεως, ως περιλαμβάνων πάσας τας νησίδας τας ευρισκομένας υπό την ιταλικήν κυριαρχίαν, κατά τον χρόνον της εισόδου της Iταλίας εις τον πόλεμον».
Επιστολή με το ίδιο περιεχόμενο δόθηκε από το μόνιμο υφυπουργό των Eξωτερικών Φίλιππο Δραγούμη στον πρόεδρο της Πολιτικής Eπιτροπής της Συνδιασκέψεως των Παρισίων Lief Egeland, στις 20 Σεπτεμβρίου 1946, είκοσι τέσσερις ώρες πριν η Επιτροπή εγκρίνει το άρθρο περί Δωδεκανήσων. H επιστολή αυτή αποτελεί επίσημο έγγραφο της Συνδιασκέψεως των Παρισίων.
Σκληρές διαπραγματεύσεις για το όλο ζήτημα έλαβαν χώραν κατά την 42η συνεδρίαση της Συνδιασκέψεως της Ειρήνης στις 4 Οκτωβρίου 1946 , στη Νομική Επιτροπή της συνδιασκέψεως στις 5 Οκτωβρίου, στην υποεπιτροπή Εκ Ναυτικών εμπειρογνωμόνων και τελικά η Γενική Συνέλευση ενέκρινε «άνευ ετέρου ομοφώνως το άρθρο του σχεδίου Συνθήκης ειρήνης μετά της Ιταλίας, μετά της αρχικής ελληνικής τροπολογίας».
Έξι ώρες μετά την τελετή της έπαρσης της ελληνικής σημαίας στη Ρόδο-έγινε στις 12 ώρα ακριβώς – υπεγράφη στην Αθήνα η συμφωνία παραδόσεως των Δωδεκανήσων από τον υπουργό των Εξωτερικών K. Τσαλδάρη και τον Άγγλο πρεσβευτή Clifford Norton.
Ταυτόχρονα έτρεχαν και οι προθεσμίες:
Εντός 3 μηνών να γίνει παράδοση από την Ιταλία στις Κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας και της Σοβιετικής Ενώσεως των μονάδων του Ιταλικού Στόλου και να γίνει επίσης καταβύθιση από την Ιταλία των υποβρυχίων
Εντός 6 μηνών να γίνει απόλυση του προσωπικού του Ιταλικού στρατού του υπερβαίνοντος τα όρια τα καθορισθέντα από το άρθρο 61 της Συνθήκης. Να γίνει επίσης διάλυση της Ιταλικής στρατιωτικής Αεροπορίας της υπερβαινούσης τα όρια τα καθορισθέντα από το άρθρο 65 της Συνθήκης
Επίσης να γίνει παράδοση από την Ιταλία πινάκων πολεμικού υλικού που υπερβαίνει τα καθορισθέντα όρια.
Εντός 9 μηνών να πραγματοποιηθεί η καταστροφή των πολεμικών σκαφών επιφανείας που δεν αναφέρονται στο Παράστημα ΧΙΙ της Συνθήκης, όπως και η καταστροφή ή διάλυση πολεμικών σκαφών που βρίσκονται υπό κατασκευή.
Εντός 12 μηνών να περατωθεί ο αφοπλισμός των νήσων Παντελαρίας, Λαμπιδούσας, Λαμπιόνι και Λινόζα. Αφοπλισμός των νήσων Σαρδηνίας και Σικελίας. Να δοθεί κατάσταση των μη ανελκυσθέντων πολεμικών σκαφών που είναι βυθισμένα σε ιταλικά ύδατα. Τέλος παράδοση του πολεμικού υλικού που υπερβαίνει τα όρια τα καθορισθέντα στα Τμήματα ιι, ΙΥ και Υ της Συνθήκης (Άρθρο 67).
Εντός 2 ετών να γίνει η καταστροφή ή ανέλκυση και διάλυση των βυθισθέντων ιταλικών σκαφών που παρεμποδίζουν τη ναυσιπλοΐα και η μετασκευή σε εμπορικά ή διάλυση των πολεμικών σκαφών που δεν αναφέρονται στο Παράρτημα ΧΙΙ της Συνθήκης ως πολεμικό υλικό.
Επιπλέον προβλέπονται επί ομοίας φύσεως θεμάτων οι εξής προθεσμίες:
Εντός δύο μηνών απόδοση από την Ιταλία στις ενδιαφερόμενες Κυβερνήσεις των δανεισθέντων σ’ αυτήν πλοίων για την αλιεία ναρκών, εντός δύο μηνών από τη λήξη της αλιείας αυτών. Η ημερομηνία λήξεως θα καθοριστεί από την Κεντρική Διεθνή Επιτροπή Αλιείας ναρκών.
Υποβολή αιτήσεων από την Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία Αλβανία, Αιθιοπία, για παραχώρηση των πλοίων «Σατούρνια» και «Βουλκάνια» εντός 90 ημερών από την εκτίμηση που θα κάμουν οι τέσσερις πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων.
Στο φύλλο 226 της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με ημερομηνία 22 Οκτωβρίου 1947, τεύχος πρώτο, δημοσιεύεται το Νομοθετικό Διάταγμα υπ΄ αριθμ 423 «περί κυρώσεως της μεταξύ των Συμμάχων και συνησπισμένων Δυνάμεων και της Ιταλίας Συνθήκης Ειρήνης της !0ης Φεβρουαρίου 1947.
Στο Τμήμα V της Συνθήκης με τίτλο Ελλάς (Ειδικοί όροι) υπάρχει το άρθρο 14 που αναφέρει:
1.Η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πλήρει κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου τας κατωτέρω απαριθμουμένας, ήτοι: Αστυπάλαιαν, Ρόδον, Χάλκην, Κάρπαθον, Κάσον, Τήλον, Νίσυρον, Κάλυμνον, Λέρον, Πάτμον, Λιψόν (έτσι το γράφει), Σύμην, Κω και Καστελλόριζον, ως και τας παρακειμένας νησίδας…
Έτσι τίθεται για την Ελλάδα σε πλήρη ισχύ η Συνθήκη με τα 90 άρθρα και τα 17 παραρτήματά της.
Στις 9 Ιανουαρίου 1948 Δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (αριθμ. Φύλλου 7) ο Νόμος υπ’ αριθμ 518, περί προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα, στο άρθρο 1 του οποίου αναφέρεται ότι «αι νήσοι της Δωδεκανήσου (αναφέρονται ονομαστικά), ως και αι παρακείμεναι νησίδες, είναι προσηρτημέναι εις το Ελληνικόν Κράτος από της 28ης Οκτωβρίου 1947. Στο άρθρο 2 του Νόμου αναφέρεται ότι «η γραμμή των συνόρων μεταξύ της Δωδεκανήσου και της Τουρκίας διέρχεται δια των ακολούθων ηριθμολογημένων (τα αριθμεί και είναι 51) σημείων. Η γεωγραφική θέσις των διαφόρων σημείων της γραμμής ταύτης προσδιορίζεται λεπτομερώς και αναφέρεται εις του Βρετανικούς χάρτας (British Admiratly) No 236, 872, 1546».
Στο άρθρο 3 αναφέρεται ότι η ισχύς του παρόντος νόμου άρχεται από της δημοσιεύσεως αυτού εν τη Εφημερίδι της Κυβερνήσεως. Ο παρών νόμος ψηφισθείς υπό της Δ΄Αναθεωρητικής Βουλής και παρ’ Ημών σήμερον κυρωθείς, δημοσιευθήτω δια της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως και εκτελεσθήτω ως Νόμος του Κράτους¨. Εν Αθήναις τη 3 Ιανουαρίου 1948 Παύλος Β΄ Ο επί των Εσωτερικών υπουργός Δημ. Λόντος Εθεωρήθη και ετέθη η μεγάλη του Κράτος σφραγίς. Εν Αθήναις τη 3 Ιανουαρίου 1948 Ο επί της Δικαιοσύνης υπουργός Χρίστος Λαδάς».
Και φτάνουμε στις 7 Μαρτίου 1948. Μια μέρα που καθορίστηκε έτσι στην τύχη, μέρα που σημαδεύει και θα σημαδεύει ευχάριστα και ευτυχισμένα το Δωδεκανησιακό λαό.
Ο χρονικογράφος της εποχής κατέγραψε με κάθε λεπτομέρεια τι έγινε εκείνες τις θεϊκές μέρες της Ενσωματώσεως. Έγραψε σχόλια, περιγραφές, ρεπορτάζ, παραλειπόμενα, που περιμένουν τον ερευνητή, τον ιστορικό του μέλλοντος να περιγράψει αυτό που έζησαν οι χιλιάδες των Ροδίων που κατέκλυσαν κάθε σπιθαμή γης της παραλιακής λεωφόρου. Την πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής τους.
1.3.2023
Καρπαθιακά Νέα
