Περί Διαχείρισης – Η Πραγματικότητα που δεν Πρέπει να Αγνοούμε
Θα ξεκινήσω με ορισμένες βασικές αλήθειες που είναι σημαντικό να γνωρίζουν όλοι οι πολίτες.
💧 Τα τέλη ύδρευσης – αποχέτευσης, όπως και τα τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού, είναι ανταποδοτικά. Αυτό σημαίνει πως ο Δήμος μπορεί να δαπανήσει μόνο όσα εισπράττει για τις αντίστοιχες υπηρεσίες. Αν εισπράττει 100 ευρώ, μέχρι αυτό το ποσό μπορεί να διαθέσει.
🦠 Μετά την πανδημία του COVID-19 και λόγω της μεγάλης μείωσης των εσόδων για δύο συνεχόμενα έτη, θεσπίστηκε νομοθετική ρύθμιση που επέτρεψε στους Δήμους να καλύπτουν δαπάνες από το αποθεματικό τους — δηλαδή από χρήματα που είχαν αποταμιευτεί τα προηγούμενα χρόνια.
➡️ Αυτό πρακτικά σήμαινε πως, αν ένας Δήμος εισπράττει 100€, μπορεί να δαπανήσει 500€, καλύπτοντας τη διαφορά από το αποθεματικό. Η ρύθμιση αυτή ισχύει μέχρι το 2025, χωρίς να είναι βέβαιο αν θα παραταθεί το 2026.
📊 Τα Πραγματικά Στοιχεία του Δήμου Καρπάθου
Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, ο Δήμος Καρπάθου υπολογίζει να εισπράξει το 2025 περίπου 650.000€ από τέλη ύδρευσης και αποχέτευσης ( τελικώς εισπράττει βέβαια αρκετά λιγότερα αλλά αυτό είναι άλλο θέμα )
Χωρίς τη ρύθμιση του COVID, δεν θα μπορούσε να δαπανήσει παραπάνω από αυτό το ποσό.
⚠️ Κι εδώ ξεκινά το οξύμωρο καθώς τρεις μόνο υπηρεσίες, αθροιστικά , ξεπερνούν το ποσό αυτό :
Βιολογικός Πηγαδίων: 250.000 ευρώ ετησίως χωρίς κόστος ρεύματος – ξεπερνά τις 300.000 ευρώ με το ρεύμα.
Αφαλάτωση Απερίου (για 4 μήνες): συνολικό κόστος μαζί με τα συνοδά έργα πάνω από 350.000 ευρώ με ίδιους πόρους του Δήμου .
Αφαλάτωση Πηγαδίων: Το κόστος ρεύματος ( που δεν είναι χρηματοδοτούμενο όπως τη μίσθωση ) φτάνει τα 150.000 ευρώ για 4 μήνες.
➡️ Η υπηρεσία του Βιολογικού υπήρχε πριν το 2024 (με αύξηση κόστους +100.000€ με τη νέα σύμβαση του 2025) και οι άλλες δύο είναι νέες.
🔴 Ορατός Κίνδυνος Κατάρρευσης
Δεν θέλω να γίνω μάντης κακών αλλά μόλις πάψει να ισχύει η ρύθμιση που συνεχίστηκε από την COVID εποχή και πρέπει τα έξοδα να είναι ίσα με τα ανταποδοτικά ή εξαντληθούν τα αποθεματικά τότε :
Δεν θα είναι δυνατή η πληρωμή προσωπικού, αγορά υλικών, γεωτρήσεις, αποφράξεις, συντήρηση ή συνεργασία με ιδιώτες υδραυλικούς.
📈 Η μόνη ρεαλιστική λύση για να αποφευχθεί η κατάρρευση φαίνεται να είναι μια γενναία αύξηση των τελών ύδρευσης .
💸 Όποιος σήμερα πληρώνει 100€ για ύδρευση , ίσως χρειαστεί να πληρώνει 300, 400 ή 500€!
Αν δε καταρτιστεί νέος κανονισμός ύδρευσης , σε κάποιες κοινότητες, όπως τα Πηγάδια ή το Απέρι, οι αυξήσεις μπορεί να φτάσουν και το 600%, όπως συνέβη στη Νάξο.
⚠️ Αντιλαμβανόμαστε όλοι πως αυτό δεν θα είναι απλώς μια τεράστια επιβάρυνση για τα νοικοκυριά, αλλά και για τις τοπικές επιχειρήσεις, που ήδη δοκιμάζονται από το αυξημένο κόστος των υπολοίπων υπηρεσιών .
💡 Ρεαλιστικές Εναλλακτικές – Η Περίπτωση του Απερίου
Κατανοώ την ανάγκη να λυθούν προβλήματα και την αγωνία των διοικούντων . Όμως οι λύσεις πρέπει να κρίνονται, να συγκρίνονται και να αξιολογούνται πριν εφαρμοστούν .
👉 Αντί για την πολύ ακριβή λύση της αφαλάτωσης στο Απέρι, θα μπορούσε να:
Ενισχυθεί η παροχή με 120 κ.μ. από την πηγή του Μερτώνα + 80 κ.μ. που ήδη υπάρχουν = 200 κ.μ. ημερησίως, αρκετά για 800 άτομα (πέραν του πληθυσμού Απερίου τον Αύγουστο).
Με τα 350.000€ που προγραμματίζεται να δαπανηθούν, θα μπορούσε να:
Συντηρηθούν ή αξιοποιηθούν γεωτρήσεις,
Βελτιωθεί η διαχείριση υπαρχουσών πηγών,
Πληρωθούν ειδικοί που θα προτείνουν μόνιμες και βιώσιμες λύσεις.
🗻 Ας μην ξεχνάμε επιπλέον ότι το Απέρι είναι ορεινή περιοχή, με τη δεξαμενή του στα 450 μέτρα υψόμετρο. Είναι εύλογο να αναρωτηθεί κανείς αν η αφαλάτωση είναι πράγματι η κατάλληλη λύση σε τέτοια γεωμορφολογία λαμβάνοντας υπόψη εκτός του υψομετρικού και την μεγάλη χιλιομετρική απόσταση των 7-8 χιλιομέτρων για την μεταφορά του νερού .
🛠️ Η αντικατάσταση των δικτύων ύδρευσης , ένα τεράστιο έργο υποδομής ύψους 7.5 εκατομμυρίων ευρώ για την μελέτη και την χρηματοδότηση του οποίου υπήρχε προσπάθεια 3 χρόνων , δεν έχει ακόμη συμβασιοποιηθεί μετά από σχεδόν 2 χρόνια .
Είναι οι αφαλατώσεις κατεπείγουσες και δεν είναι κατεπείγον αυτό το έργο από τη στιγμή που θα εξοικονομεί άνω του 50% του διαθέσιμου νερου σε 14 οικισμούς ;
📉 Έχουμε αντιληφθεί ότι τιμολογείται , δηλαδή πληρώνεται , μόνο το 20% του νερού που φεύγει από τις δεξαμενές ; Ότι αυτό είναι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα στον τομέα της Ύδρευσης το οποίο θα αντιμετωπιστεί σε μεγάλο βαθμό με την αντικατάσταση των δικτύων ύδρευσης ;
💧 Το Παράδειγμα του Ταχυδιυλιστηρίου – Το Παράδοξο της Κριτικής
Το 2021, με ενέργειες της τότε Δημοτικής Αρχής, χρηματοδοτήθηκε η αξιοποίηση του ταχυδιυλιστηρίου του φράγματος:
Κόστος: 0,40€/κ.μ.
Ποσότητα: αντίστοιχη με τη σημερινή αφαλάτωση
Πληρωνόταν εξ ολοκλήρου από το Υπουργείο
❗ Παρόλα αυτά, δέχθηκε έντονη κριτική — και από μέλη της σημερινής Διοίκησης που τότε βρίσκονταν στην αντιπολίτευση .
Σήμερα, με κόστος άνω των 5€/κ.μ. (13 φορές μεγαλύτερο), που πληρώνεται από ίδιους πόρους, επικρατεί… σιωπή.
📝 Κλείνοντας
Παρατηρώ ότι είναι ανύπαρκτη από την δημόσια συζήτηση η μακροπρόθεσμη οικονομική – και όχι μόνο – στρατηγική του Δήμου .
Είναι όμως κρίσιμο να αναρωτηθούμε:
Υπάρχει γνώση για τις μελλοντικές συνέπειες;
Υπάρχει βούληση να σχεδιάσουμε υπεύθυνα καταρτίζοντας ένα master plan βιώσιμο και ρεαλιστικό ;
Ή αρκεί να εντυπωσιάσουμε πρόσκαιρα χωρίς να δούμε τη μεγάλη εικόνα;
📣 Το κείμενο αυτό αποτελεί μια προσπάθεια ενημέρωσης και προτροπή για δημόσιο διάλογο με ορθολογισμό.
⚠️ Επειδή ζούμε σε παράξενες εποχές , θέλω να τονίσω πως οτιδήποτε δεν χειροκροτεί δεν πρέπει αυτομάτως να στοχοποιείται. Αντιθέτως πρέπει να αξιολογείται από όσους ασχολούνται με τα κοινά γιατί πιθανόν να είναι πιο ωφέλιμο και για τους ίδιους και για τον τόπο από ότι το χειροκρότημα .
Υ.Γ. : Ως “κόστος ρεύματος” προφανώς εννοώ το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, για να γίνεται πιο κατανοητό από όλους .
