“Η σιωπή των αμνών”-χωριών προοιωνίζει “επανάσταση” της υπαίθρου;

“Η σιωπή των αμνών”-χωριών προοιωνίζει “επανάσταση” της υπαίθρου;

 

Του συγγραφέα Μάκη Εμμ. Ρήγα-Ρηγοπούλη

 

“Ο Δημοτικός Εξάψαλμος” συνεχίζεται, με τέτοια δημοτική επικαιρότητα, κάμε κι αλλιώς..  Ελπίζεται, τώρα πια, να βρεθούν το συντομότερο ποίοι θα τιμονεύουν το καράβι “Δήμος”, καθόσον εάν το τραβάνε μερικοί από την μια μεριά και μερικοί από την άλλη, τότε ή θα παραμένει ακίνητο ή μπορεί και να βουλιάξει..

Οι προηγούμενες πεζές καταγραφές των ελαχίστων παραδειγμάτων αναδεικνύουν ότι ένας Δήμος-Διοίκηση Χωριών δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις βασικές τους υπηρεσίες και υποδομές, ούτε στις μεγάλες ούτε καν στις μικρές, περισσότερο εξ αιτίας των θεσμικών ατελειών..

Μόνον, άλλα δυό τρία παραδείγματα στα πεταχτά εκεί που πονάνε (καταρρέουν)  περισσότερο συνδυαστικά Δημογραφικό- Παράδοση- Επιμόρφωση- φυσιολατρία: Είναι δυνατόν ένα μεγάλο, πλούσιο χωριό Απέρι με Μητρόπολη, με δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια, με παγκαρπαθιακά γήπεδα όλων των αθλημάτων, τρεις παραλίες, κ.τ.λ. να του λείπει, να μην μπορεί να σηκώσει ένα καφενείο-καφετέρια; Λέτε, το Απέρι, όπως και οι Μενετές σε λιγότερο βαθμό, να έχουν πάθει την σοβαρότερη “ασθένεια της Πηγαδιάδας”, λόγω εγγύτητας, ή του Περιφερειακού του; Είναι ποτέ δυνατόν ένας πληθωρικός και αδρά επιδοτούμενος “Φορέας” με αξιόλογη διαχείριση πλουσιότατης πανίδας και χλωρίδας στην Βόρεια Κάρπαθο να μην αναβαθμιστεί σε Σχολή εις τρόπον ώστε να διευρυνθεί το ερευνητικό  του πεδίο αλλά και η τόσο ζωτική πληθυσμιακή ανάταξη, συμπαρασύροντας μαζικότερα και το μοναδικό παραδοσιακό της κεφάλαιο;

Είναι δυνατόν μία Μενετές με 14 υπήνεμες, ενεργές παραλίες, 6 ζωντανούς οικισμούς, δύο στρατιωτικές βάσεις, ένα Αεροδρόμιο να μην διαθέτει ούτε έναν επί τόπου υπάλληλο καθαριότητας, εναλλάξ ή και υδραυλικό με το ευρύτατο δίκτυο ύδρευσης, δεξαμενών, κ.τ.λ., που ο πρώην Δήμος Μενετών εδημιούργησε; Ή με θεόρατο σχολικό κτήριο, τώρα αργόσχολο, να μην αξιοποιηθεί, επιτέλους, για το Ινστιτούτο Λαοφραφικού Πολιτισμού για την πραγματική του αποστολή, την εκπαιδευτική, με την αστείρευτη έμπνευση του ιδρυτή του  πανεπιστημιακού καθηγητή μας Μηνά Αλεξιάδη; Εννοείται για αυτά και για την ανάταση όλων των χωριών “η εξ ύψους βοήθεια”, ευτυχώς περιμένει, είναι πάντα ευπρόσδεκτη, εάν “συν Αθηνά και.. Δήμος κίνει”..

Και από τα μετέωρα πρακτικά θα πρέπει να δώσουμε περισσότερο χώρο παρακάτω και σε πιο εξειδικευμένες επιστημονικές προσεγγίσεις, αναλύοντας πιο αποκαλυπτικά ότι άλλα τα διαφορετικά ενοποιητικά στοιχεία της παγκοσμιοποίησης-γιγάντωσης κι άλλοι οι ίδιοι αξιακοί δεσμοί που συγκροτούν για χιλιετηρίδες την ελληνική ταυτότητα: Η ιστορική καταγωγή, η παιδεία, οι αξίες, τα ιδανικά, το πνεύμα, τα ήθη τα έθιμα, οι παραδόσεις, κ.τ.λ., ευτυχώς, ενδημούν-κτυπούν ακόμα πιο δυνατά στην ύπαιθρο χώρα, στα χωριά..

Βέβαια, η αυξανόμενη διεθνής οικονομική, τεχνολογική, κ.τ.λ. αλληλεξάρτηση είναι αναπόφευκτη, να λέμε τα σύκα-σύκα.. αλλά γιατί θα πρέπει να μένει στην απέξω η πολιτισμική, ειδικά όταν παρουσιάζει τα μόνα ισχυρά  πανανθρώπινα αρχαιοελληνικά αντίβαρα στον τεχνολογικό αξιακό οδοστρωτήρα;

Μέχρι πότε θα πιθηκίζουμε με αλλονών πρότυπα με σημαία τις οξυμένες ξενομανιακές τάσεις των νεοελλήνων που υποδαυλίζουν την σύγχρονη νεοελληνική κοινωνία; Τι σχέση μπορεί να έχει με όλα αυτά η χώρα μας ειδικότερα, όταν η παραλιακή της ακτογραμμή είναι ίση με ολόκληρης της Αφρικής.. τα νησιά, τα χωριά της στηρίζονται αποκλειστικά και μόνον από τον πλούσιο πολιτισμικό- παραδοσιακό και φυσιολατρικό της υπόβαθρο, το εύκρατο κλίμα για 300 ημέρες τον χρόνο, κ.τ.λ..

Όλα αυτά μαζί τα διεθνώς ιδιαίτερα γνωρίσματα της περιφέρειας την περιφέρεια είναι το είναι της.. αυτά που την ξεχωρίζουν και την κρατούν ζωντανή κοινωνικά, πολιτισμικά, τουριστικά, οικονομικά, κ.τ.λ. Δυστυχώς, όμως, η ελληνική πολιτεία, διαχρονικά, αλληθωρίζει..

Γι΄ αυτό σχεδόν ολόκληρο το παραλιακό και το πολυνησιακό της μέτωπο και τα ενδοχώρια τους, εξ αιτίας της κρατικής αδιαφορίας βρίσκονται σε περιδίνηση κατιούσας, υποβάθμισης, κ.τ.λ.

Γι΄ αυτό οι άμεσες τοπικές, θεσμικές αλλαγές- προσαρμογές κρίνονται εκ των ων ουκ άνευ, αφού το τωρινό καθεστώς ελάχιστα αγγίζουν τον πολίτη της επαρχίας από κάθε άποψη..  χρειάζονται, οπωσδήποτε, αρκετές αναθεωρήσεις-επανορθώσεις, όμως, πάντα συμβατές με τις τοπικές ιδιαιτερότητες, καθιστώντας και πάλι  τους σημερινούς παθητικούς και απλούς θεατές πολίτες σε ενεργούς πολίτες.

Η κυβέρνηση φτιάχνει στα δικά της μέτρα ΤΟ ΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ- ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ και υπόσχεται ότι θα αποκεντρώσει πόρους και υπηρεσίες προς τις Τοπικές Αυτοδιοικήσεις..  Άλλο τόσο και για τους Δήμους επείγει να αναθεωρηθούν, αποκεντρώνοντας αρκετές δυσκίνητες θεσμικές λειτουργίες, καθιστώντας τους εξίσου επιτελικούς, δικαιοδοτικούς, αρωγούς ανάπτυξης και όχι τροχοπέδης, κ.τ.λ.. με το να αναθέσει την ανοιχτών οριζόντων υλοποίησή τους σε ανώτερα επιστημονικά επιτελεία Δημόσιας Διοίκησης και στους εκπροσώπους των δημοτικών και των κάτω κοινοτικών οργάνων.

Γίνεται  μία Διοίκηση Δήμου να διαχειρίζεται και να εισπράττει τα πάντα και να αφίενται τα χωριά-μέλη του στο έλεος για τετραετίες στην καλή ή στην κακή  διάθεση κάποιων δημοτικών αρχόντων ή και ακραίων τοπικιστών και τις περισσότερες φορές μακριά από τις άμεσες ανάγκες των άμεσων ενδιαφερομένων κατοίκων όλων των τοπικών κοινοτήτων-κοινωνιών που τον συναποτελούν; Γίνεται να συνεχίζεται, χωρίς καμίαν αντίδραση, χωρίς καμία βελτίωση για την καταρρέουσα κατάσταση των χωριών, αφαιρώντας έτσι κάθε τοπική ελπίδα όχι μόνον για καλυτέρευση μάλλον για παρακμή, όπως, δυστυχώς συμβαίνει μέχρι τώρα; Γίνεται οι αναφυόμενες αναμπουμπούλες στον Δήμο να τραβούν τόσο πολύ μακριά στα δικαστήρια, να νεκρώνουν τον τόπο για μήνες,  χωρίς να  προβλέπονται από τις τόσες υπεράνω αρμόδιες ιεραρχίες, από μιας αρχής, άμεσες, ξεκάθαρες διευθετήσεις- λύσεις; Αφρική!

Ειδικά,  όταν από ανέκαθεν έχει αποδειχθεί, ότι  δεν είναι μέσα στο DNA  των ελλήνων η συνεργασία κινημάτων, κομμάτων, κ.τ.λ.  Μέγας Αλέξανδρος, που να ενώνει και να μεγαλουργεί, δυστυχώς, ήταν ένας και μοναδικός..

Ούτε ένας Ηρακλής που να κόβει  μια κι έξω τέτοιους (δημοτικούς) “Γόρδιους Δεσμούς”..

Ίσως είμαστε ρομαντικοί.. ίσως ορισμένοι ακόμα θεωρούν, ότι υπερβάλλουμε, κ.τ.λ.. κι άλλοι ότι τα περί Δήμου είναι  “άγγιχτα δισκοπότηρα” για ευνόητους λόγους..

Δυστυχώς, τα αρνητικά γεγονότα που όλοι οι πολίτες τα ζούνε καθημερινά, οι κοινοτικοί που εξανίστανται, ακόμα και τα ίδια τα ανώτερα στελέχη της Διοίκησης του Δήμου που τα ζούνε επί του πεδίου, και από τα μέσα και από τα έξω, όπως έχουν καταγραφεί ονομαστικά, πιστοποιούν την χρόνια δημόσια στασιμότητα, γι΄ άλλους κατάρρευση..

Μετά “την περίοδο χάριτος”, που η ελληνική πολιτεία πρόσφερε όλα τα ατού στα χέρια της Διοίκησης του Δήμου-χωριού το μόνο που “κατόρθωσε” υπήρξε η πληθυσμιακή μεγέθυνση για να μπορούν να “απολαμβάνουν οι νεοάποικοι” από τα χωριά όσα τους αφαίρεσαν.. όπως και τα καραβάνια των αλλοδαπών εργατοϋπαλλήλων που αλλάζει άρδην την πολυεθνική ανθρωπογεωγραφία του.  Όλες οι υπόλοιπες παθογένειες του Δήμου  είναι πιστά αντίγραφα με τις αμέτρητες ελληνικές μεγαλοαστικές παρενέργειες..

Κι αν η έδρα-κεφαλή-χέρια του Δήμου γίνεται ένα μεγαλοαστικό μπάχαλο, όπως  π.χ. τα Πηγάδια, πόσο μάλλον  τα χωριά-μέλη του, που (η Κ.Δ.) τους έχει “ρουφήξει” κάθε ικμάδα πόρων, υπηρεσιών, κ.τ.λ.,   πέραν από τις γενικές ερημιές, γαρ. Και για όσους, ίσως, τα χειροπιαστά παραδείγματα των αρκετών προηγούμενων αναφορών μας δεν έχουν πείσει για την κατάπτωση του συνόλου των χωριών, αναγκαζόμαστε να συνεχίσουμε από άλλη οπτική, θεωρητική γωνία.. Καταγράφοντας τις μακροσκελείς θέσεις του Γερμανού ιστορικού επιστήμονα Κρίστιαν Μάγιερ, όπως προβάλλονται σε πρόσφατη έκδοση της “Κυριακάτικης Καθημερινής”, από το βιβλίο του “ένας Πολιτισμός Ελευθερίας”:

“Ανάμεσα στον 8ο και 5ο π.Χ. αιώνα γεννιέται στον ελληνικό χώρο ένας ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΜΙΚΡΩΝ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΟΜΑΔΩΝ-ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ  των οποίων κυρίαρχο διακριτικό ήταν ότι αρνούνταν  στο πέρασμα του χρόνου να συμπτυχθούν σε μεγαλύτερες πολιτικές ενότητες.. Ήταν πολιτισμός των πόλεων, πολιτισμός που δημιούργησε επανάσταση στην παγκόσμια ιστορία.

Τα μέλη αυτών των κοινοτήτων επέλεγαν σταθερά να μην εκτείνονται οι πόλεις τους πέρα από εκεί  το μάτι που έφτανε (πόλις ευσύνοπτος).. και επέλεγαν ακόμα να κανονίζουν μόνοι οι ίδιοι  τα του οίκου τους μη εξουσιοδοτώντας άλλους να τους εκπροσωπήσουν στις αποφάσεις του συνόλου (αδιαμεσολάβητη συμβίωση). Παρότι συγκρούονταν με γειτονικές πόλεις, στόχος ήταν η δυναμική επίλυση των διαφορών αλλά όχι η επέκταση του ζωτικού τους χώρου (αλλά τούρκα). Αντιθέτως, σαν διαπίστωναν πως η γενέτειρα δεν τους χωρούσε, προτιμούσαν  να ταξιδέψουν και να δημιουργήσουν νέες πανομοιότυπες κοινότητες στην αχανή Μεσόγειο καθώς δεν υπήρχε δύναμη να τους ανακόψει..

Καθώς λοιπόν οδεύουν  προς τον  7ο και 6ο π.Χ. αιώνα, κάποιες από τις πολυάριθμες αρχαϊκές ελληνικές πόλεις γνωρίζουν μεν την διακυβέρνηση τυρράνων, ως μεταβατική όμως μόνον φάση. Διότι τείθενται σε λειτουργία ΔΥΝΑΜΕΙΣ  ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΚΑΤΟΡΘΏΝΟΥΝ ΝΑ    ΑΠΟΦΟΡΤΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ.. ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΠΟΛΥΑΡΙΘΜΕΣ ΑΙΜΑΤΗΡΕΣ ΔΙΑΜΑΧΕΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ ΕΤΣΙ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΙΤΗΤΩΝ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ.. ΚΑΙ Ο ΣΥΓΚΡΟΥΣΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ  ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ ΕΥΓΕΝΗ ΑΜΙΛΛΑ, ΜΕΤΑΒΟΛΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΓΏΝΑ ΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΟΎΜΕ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ, ΣΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ.

Παλεύοντας άλλωστε να διαφυλάξουν την ανεξαρτησία τους και αδιαφορώντας να εξουσιάσουν,  τα μέλη της κοινότητας αρχίζουν να αναζητούν την ορθή τάξη της πόλης, κι έτσι ανοίγονται σε ευρύτερες σκέψεις γύρο από το μέτρο και τον κόσμον.” Ο πολιτισμός της ελληνικής ελευθερίας, που μελετά ο Μαϊερ, παρατηρεί ο επιστημονικός επιμελητής  του τόμου Δημήτρης Κυρτάκας, “γεννήθηκε στην διασταύρωση του ανταγωνισμού και της επακόλουθης συνύπαρξης και ισορροπίας.

Ο Γερμανός ιστορικός επιχειρεί να εντοπίσει ποιο υπήρξε το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του  τόσο δυνατού και ασυνήθιστου και με τόσο πλατιά και μακροπρόθεσμη επίδραση του  αρχαιοελληνικού πολιτισμού. Και ακόμα κάτω από ποιες προϋποθέσεις γεννήθηκε και καλλιεργήθηκε η ιδιαιτερότητά του. Βασικός λόγος που ο Μάιερ μελετά το θέμα είναι ότι, αν και αναγνωρίζει οφειλές στην αρχαία Ελλάδα, η Ευρώπη τοποθετεί τις απαρχές της ιστορίας της στον ύστερο Μεσαίωνα  και στους νεότερους χρόνους. Αν ωστόσο θεωρήσουμε πως η επινόηση της ελευθερίας και του ορθολογισμού είναι σημαντικότερα επιτεύγματα από την τεχνολογία και τον δυναμισμό της, τότε οι απαρχές της ευρωπαϊκής ιστορίας θα πρέπει να μετατεθούν, κατά τη γνώμη του, στο αρχαιοελληνικό παρελθόν. Απευθυνόμενος στον μέσο αναγνώστη ο “Πολιτισμός της Ελευθερίας” αποτελεί επίτευγμα αφηγηματικότητας και επινοητικής μεθόδου.

Διότι καθώς στα ζητήματα που θέτει, η αρχαιολογική επιστήμη δεν είναι σε θέση να δώσει ολοκληρωμένες απαντήσεις, το έργο καταφεύγει σε γόνιμα ερωτήματα και καίριες υποθέσεις. Γιατί λοιπόν στην Ρόδο, αναρωτιέται, λόγου χάρη, βρίσκουμε τρεις πόλεις στην σειρά, τι τους εμπόδιζε μεγαλύτερους σχηματισμούς; Για να καταλήξει στις συναρπαστικές απαντήσεις του”.

Στις ηχηρές διαπιστώσεις του διαπρεπούς ιστορικού εμείς θα θέλαμε να προσθέσουμε δύο τινά:

α) Εκτός την αδελφή νήσο Ρόδο ας έβαζες και την “άσημη” αρχαία Κάρπαθο, αγαπητέ μας φιλέλληνα, από τότε, σε σχέση με τον πληθυσμό της,  είμαστε πιό “φραξιονιστές”, ιδρύοντας “Τετράπολη” με τέσσερα ΑΥΤΟΝΟΜΑ ΚΡΑΤΊΔΙΑ.

β) Η έκδοση του βιβλίου γίνεται υπό την αιγίδα του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και την Δημοκρατία. Άρα δεν μπορεί να μην μπορεί οι αρχαιοελληνικές αναλύσεις του ξένου επιστήμονα να μην έχουν καμίαν απήχηση, να μην βρούνε ευήκοα ώτα στο κορυφαίο σώμα εκπροσώπησης του ελληνικού λαού.. Θα φανεί πόσο κοντά είναι η Εκκλησία του Δήμου με τον κοινοβουλευτισμό, πράττοντας ανάλογα, το καλύτερο δυνατό.

Η επιστήμη και η αρχαιοελληνική ιστορία και διανόηση μιλούν ξεκάθαρα ότι η άμεση Δημοκρατία, η Εκκλησία του Δήμου, είναι εκείνη που εκτόξευσε τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό στο διεθνές στερέωμα. Και αντί να μας οδηγούν και να διατηρούμε αλώβητα όλα αυτά που εμεγαλούργησαν τους προγόνους μας, δηλ. τα συστατικά των ΑΜΕΣΩΝ δημοκρατικών δομών, μπας και δούμε καένα χαϊρι;

Όλοι εμείς οι υπόλοιποι νεόκοποι τους ακούμε ή παριστάνουμε κι εδώ τους αρνητές, με τα αμφίβολα πειράματα.. φτάνοντας στο άλλο άκρο αφήνοντας τους πολίτες-τα χωριά επί ξύλου κρεμάμενους, “φωνές βοούσες εν τη ερήμω”, χωρίς να έχουν κανέναν απολύτως λόγο; 

Ιδιαίτερα, τώρα, μετά τις μεγάλες τρικυμίες(δεκαετή Κρίση, Παν-Δημία, Δημοτικές ίντριγκες)  φυσιολογικά έρχονται μπονάτσες.. Είθε και η νέα κατάσταση  στον  Δήμο μετά τις τόσες τρικυμίες που τράβηξε να ηρεμήσει φυσιολογικά..